Cis pospolity na uprawach zachowawczych Marzena Niemczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych
Seminarium współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko
Cel i zakres prac Programu ochrony i restytucji cisa pospolitego (Taxus baccata L.) w Polsce Założenie upraw zachowawczych cisa pospolitego w LP Inwentaryzacja odnowienia sztucznego cisa pospolitego na uprawach zachowawczych z lat 2004-2008
Cel pracy Cel i zakres prac Monitoring efektów prac związanych z restytucją cisa w latach 2004-2008
Zakres prac 22 powierzchnie zachowawcze 2 powierzchnie zachowawcze 2 powierzchnie zachowawcze 1 powierzchnia zachowawcza 4 powierzchnie zachowawcze
Etapy realizacji 2011 Nadleśnictwo Nadleśnictwo Baligród Rokita zinwentaryzowano zinwentaryzowano 4 uprawy 9 upraw zachowawcze 2012 2013 Nadleśnictwo Międzylesie zinwentaryzowano 1 uprawę zachowawczą Nadleśnictwo Kołaczyce zinwentaryzowano 2 uprawy zachowawcze Nadleśnictwo Henryków zinwentaryzowano 2 uprawy zachowawcze Nadleśnictwo Rokita zinwentaryzowano 13 upraw zachowawczych
Zarys harmonogramu i metodyki prac Pomiar wysokości Pomiar przyrostów wysokości Pomiar grubości w szyi korzeniowej (ew. pierśnicy) Pomiar ażurowości drzewostanu (warunków świetlnych) Obserwacje zdrowotności/ uszkodzeń Ocena pokroju
Zarys harmonogramu i metodyki prac Pomiar wysokości Pomiar przyrostów wysokości Pomiar grubości w szyi korzeniowej (ew. pierśnicy) Obserwacje zdrowotności/ uszkodzeń Ocena pokroju 200 sadzonek cisa w każdym z wybranych podsadzeń (o ile stwierdzono taką liczebność) Pomiar ażurowości drzewostanu (warunków świetlnych) W celu dokładnego zbadania warunków świetlnych panujących wewnątrz drzewostanu wykonywano zdjęcia hemisferyczne. W zależności od zmienności warunków świetlnych, wykonywano zdjęcia co czwartą sadzonkę. Wykorzystano do tego aparat Nikon D5000 z obiektywem typu rybie oko Sigma 4,5mm F2,8 EX DC, umożliwiającym wykonanie obrazu sklepiania leśnego o kącie widzenia 180. Zdjęcia hemisferyczne przeanalizowano z wykorzystaniem programu Gap Light Analyzer (Frazer et al. 1999). Ażurowość obliczano jako stosunek sumarycznej powierzchni luk w pułapie drzewostanu do ogólnej powierzchni pułapu [Matusz 1960, Frazer et all. 1999].
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011 Lp Rok odnowienia Leśnictwo Oddział TSL skład 1 2007 Barnisławice 230 d BMśw 10So 2 2008 Imno 204 f BMśw 8So1Św1Brz 3 2004 Barnisławice 201 h LMśw 7So3Brz 4 2004 Przybiernów 808 g LMśw 9Db1Bk 5 2004 Przybiernów 809 c LMśw 9Db1Bk 6 2004 Rokita 744 t LMśw 10So 7 2004 Błotno 277 h LMśw 10So 8 2004 Błotno 277A c LMśw 6Brz1Os1Db1Db1So 9 2004 Błotno 276 f LMśw 3So2Db2Św1Md1Db1Brz 10 2004 Błotno 279 b LMśw 8Db1Db1Bk 11 2005 Barnisławice 201 g LMśw 10So 12 2006 Golczewo 143 f LMśw 8So1Db1Bk 13 2006 Przybiernów 807 d LMśw 6So2Md1Brz1Db 14 2006 Zabierzewo 731 g LMśw 7So1Brz2So 15 2007 Barnisławice 260 a LMśw 5So3Md2So 16 2007 Barnisławice 260 c LMśw 7So2Ol1Brz 17 2007 Przybienów 808 c LMśw 7Db3So 18 2008 Wiejkówko 634 c LMśw 7So2Brz1Db 19 2008 Rokita 727 a LMśw 10So 20 2004 Przybiernów 845 a LMw 9So1Bk 21 2004 Rokita 767 a Lśw 4Bk3Db1Bk1Db1Bk 22 2006 Golczewo 129 a Lśw 5Bk2Bk1Bk1Jw1Db
cm Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011 Korelacje: Oznaczone wsp. korelacji są istotne z p <,05000 N=381 wysokość [mm] przyrost [mm] ażurowość,1596,1755,0907 grubość w szyi korzeniowej [mm] p=,002 p=,001 p=,077
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011 190 mm 126,53 mm 77 mm 66,68 mm 90,64 mm r = 0,7600 p=0,00
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011 r = 0,7258 p=0,00
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2011 100% Pokrój cisów 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 201h 201 g 260 c 230 d 260 a 204 f 807 d 731 g 727 a 808 d drzewiasty krzewiasty
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2013 69 135 9 19 51 12
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2013
Wyniki: Nadl. Rokita, rok 2013 100% Pokrój cisów 90% 80% 70% 77% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 129 a 143 f 276 f 634 c 744 t 767 a 808 g 809 c drzewiasty krzewiasty
wysokość Wyniki: Nadl. Baligród, Kołaczyce, rok 2012 Nadleśnictwo TSL Baligród LMGśw Kołaczyce Lwyżśw ażurowość
Wyniki: Nadl. Baligród, Kołaczyce, rok 2012 wysokość r = 0,8408 p=0,00 przyrost 73 mm 125 mm
wysokość Wyniki: Nadl. Baligród, Kołaczyce, rok 2012 r = 0,8054 p=0,00 10,31 mm 7,60 mm Grubość w szyi korzeniowej
Wyniki: Nadl. Baligród, Kołaczyce, rok 2012
Wyniki: Nadl. Baligród, Kołaczyce, rok 2012 100% Pokrój cisów 100% 100% 99% 99% 99% 99% 99% 98% 49a 57Ab 60Ab 89a 126d 57a Baligrod Baligrod Baligrod Baligrod Kołaczyce Kołaczyce drzewiasty krzewiasty
Wyniki: Nadl. Międzylesie, Henryków, rok 2013 Nadl. Międzylesie Nadleśnictwo TSL Międzylesie LMGśw Henryków Lwyżśw
Wyniki: Nadl. Międzylesie, Henryków, rok 2013 r= 0,8304 p=0,00 Nadl. Międzylesie 153 mm
Wyniki: Nadl. Międzylesie, Henryków, rok 2013 r = 0,8494 p=0,00 11,93 mm Nadl. Międzylesie
Wyniki: Nadl. Międzylesie, Henryków, rok 2013 Nadl. Międzylesie
Wyniki: Nadl. Międzylesie, Henryków, rok 2013 100% Pokrój cisów 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 85b 121d 34a Henryków Henryków Międzylesie drzewiasty krzewiasty
Podsumowanie optimum Wartości wysokości zredukowane o przyrosty ostatnich lat adekwatne do pomiarów z 2011 r.
Podsumowanie 100 90 99 100 100 100 89 100 100 94 92 82 80 72 70 60 50 44 40 39 36 33 30 20 23 16 17 27 20 17 21 10 0 49a 57Ab 60Ab 89a 121d 85b 126d 57a 34a 204 f 727 a Baligrod Baligrod Baligrod Baligrod Henryków Henryków Kołaczyce Kołaczyce Międzylesie Rokita Rokita Średnia azurowość udział osobników drzewiastych 2 okr. śr. ruch. (Średnia azurowość) 2 okr. śr. ruch. (udział osobników drzewiastych)
Podsumowanie
Podsumowanie
Wnioski Wnioski Odpowiedni wzrost i rozwój cisa w drzewostanie wymaga stworzenia umiarkowanej przepuszczalności świetlnej okapu drzewostanu utrzymywanej na stabilnym poziomie około 30%. Przy zbyt wysokiej ażurowości okapu drzewostanu, pod którym rosną sadzonki cisa, udział drzewek o pokroju krzewiastym zwiększa się wprost proporcjonalnie do otwartości pułapu drzewostanu. Przy ażurowości okapu drzewostanu poniżej 20% przyrosty wysokości sadzonek cisa wprowadzonych podokapowo są małe, co przedłuża okres bezpośredniej konkurencji drzewek z roślinnością zielną. Odnowieniu sztucznemu cisa należy zapewnić pomoc w walce z konkurencyjną roślinnością zielną, krzewiastą i nalotem drzew szybciej rosnących zwłaszcza przy zwiększonym dostępie światła w dnie drzewostanu. Do wyprowadzenia upraw podokapowych cisa pospolitego konieczne jest ich grodzenie przed zwierzyną płową.