RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) 175509 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 307410 (22) Data zgłoszenia: 20.02.1995 (51) IntCl6: F16D 11/10 (54) Sprzęgło tarczowych narzędzi tnących lub tarnikowych do rozdrabniania produktów spożywczych szczególnie do robotów kuchennych (73) Uprawniony z patentu: ZELMER, Rzeszów, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 02.09.1996 BUP 18/96 (72) Twórcy wynalazku: Andrzej Mycek, Sędziszów Młp., PL Janusz Woda, Rzeszów, PL Mariusz Sozański, Rzeszów, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.01.1999 WUP 01/99 (74) Pełnomocnik: Psiński Henryk, Kancelaria Patentowa "ZELPAT", H.Psiński-A.Wlazło PL 175509 B1 1. Sprzęgło tarczowych narzędzi tnących lub (57) tarnikowych do rozdrabniania produktów spożywczych, szczególnie do robotów kuchennych, wykonane w kształcie tulei zębatej osadzonej nierozłącznie w osi obrotu tarczy narzędzia rozdrabniającego współpracujące z zabierakową częścią wału napędowego wykonanego w kształcie wałka z wzdłużnie usytuowanymi na nim czterema żebrami i rozmieszczonymi na nich jednopoziomowymi półkami zatrzaskowymi, znamienne tym, że tuleję sprzęgłową (13) wyposażono korzystnie w cztery trapezowo wykonane zęby (12) usytuowane wewnątrz średnicy (15) tulei (13), rozmieszczone parami naprzeciw siebie, przy czym zęby górne (18) umieszczone w pobliżu górnego czoła (16) tulei (13) są przesunięte o kąt korzystnie 90 w stosunku do zębów dolnych (19) umieszczonych w pobliżu czoła dolnego (17) tej tulei, a na części zabierakowej (6) wałka (7) znajdują się usytuowane na dwóch poziomach półki górne (9) i dolne (21) podparte żebrami (10) wspornikowoprowadzącymi. FIG. 1 FIG. 2
Sprzęgło tarczowych narzędzi tnących lub tarnikowych do rozdrabniania produktów spożywczych, szczególnie do robotów kuchennych Zastrzeżenia patentowe 1. Sprzęgło tarczowych narzędzi tnących lub tarnikowych do rozdrabniania produktów spożywczych, szczególnie do robotów kuchennych, wykonane w kształcie tulei zębatej osadzonej nierozłącznie w osi obrotu tarczy narzędzia rozdrabniającego współpracujące z zabierakową częścią wału napędowego wykonanego w kształcie wałka z wzdłużnie usytuowanymi na nim czterema żebrami i rozmieszczonymi na nich jednopoziomowymi półkami zatrzaskowymi, znamienne tym, że tuleję sprzęgłową (13) wyposażono korzystnie w cztery trapezowo wykonane zęby (12) usytuowane wewnątrz średnicy (15) tulei (13), rozmieszczone parami naprzeciw siebie, przy czym zęby górne (18) umieszczone w pobliżu górnego czoła (16) tulei (13) są przesunięte o kąt korzystnie 90 w stosunku do zębów dolnych (19) umieszczonych w pobliżu czoła dolnego (17) tej tulei, a na części zabierakowej (6) wałka (7) znajdują się usytuowane na dwóch poziomach półki górne (9) i dolne (21) podparte żebrami (10) wspornikowo-prowadzącymi. 2. Sprzęgło trapezowych narzędzi według zastrz. 1, znamienne tym, że żebra (28) wspornikowo-prowadzące usytuowane są między półkami górnymi (9) a dolnymi (21), a ich przekrój zbliżony jest do trójkąta, w którym jeden z jego boków stanowi połączenie powierzchni prowadzących (29) półki górnej (9) z dolną (21). 3. Sprzęgło tarczowych narzędzi według zastrz. 1, znamienne tym, że tuleja (13) powyżej zębów (18) górnych wyposażona jest w wewnętrzny pierścień zabezpieczający (25). * * * Przedmiotem wynalazku jest sprzęgło tarczowych narzędzi tnących lub tarnikowych do rozdrabniania produktów spożywczych, szczególnie do robotów kuchennych, służące do przenoszenia momentu obrotowego z wału napędowego robota kuchennego na narzędzie rozdrabniające. Znane jest rozwiązanie sprzęgła wałkowo-tulejowego narzędzi tnących do rozdrabniania produktów spożywczych stosowane w robocie kuchennym, w którym wał napędowy robota powyżej płaskiego kołnierza oporowego zakończony jest częścią sprzęgłową, a powyżej niej wałkiem czopowym współpracującym z łożyskiem ślizgowym poprzecznym. Część sprzęgłowa wykonana jest w kształcie wałka, na którym rozmieszczone są cztery rozstawione kątowo co 90 żebra. W połowie wysokości wałka sprzęgłowego umieszczone są w formie wycinków pierścieniowych cztery półki umocowane do tych samych powierzchni bocznych żeber, tworząc w widoku z góry wałek wieloklinowy przystosowany do pracy z wieloklinową tulejką. Tuleja sprzęgłowa rozdrabniającego narzędzia tnącego zamocowana w jego osi obrotu na swej średnicy wewnętrznej przy dolnej swej powierzchni czołowej ma dwa zęby wykonane w kształcie trapezów rozstawione naprzeciw siebie. Średnica tulei odpowiada średnicy zewnętrznej żeber wałka sprzęgłowego, a średnica utworzona przez wierzchołki trapezowych zębów równa jest średnicy rdzenia wałka sprzęgłowego. Współpraca wałka sprzęgłowego z tuleją polega na nałożeniu tulei zębami skierowanymi w dół tak, że zęby wchodzą we wręby wałka wieloklinowego, a następnie poprzez obrót tarczy z tuleją o 45 w kierunku przeciwnym do obrotu silnika napędowego w stosunku do wałka sprzęgłowego następuje zaciśnięcie zębów tulei między górną powierzchnią kołnierza oporowego wału napędowego a dolną powierzchnią półki wałka sprzęgłowego, tworząc zamknięcie bagnetowe jednostronne, a tym samym trwałe połączenie narzędzia rozdrabniającego z wałem napędowym robota kuchennego. Stosowanie tego typu
175 509 3 połączenia sprzęgłowego wymusza stosowanie jednostronnych narzędzi rozdrabniających, a tym samym zwiększa liczbę niezbędnego wyposażenia narzędziowego robota kuchennego. W celu wyeliminowania tych niedogodności, zgodnie z wynalazkiem, tuleję sprzęgłową umocowaną na trwale w osi obrotu narzędzia rozdrabniającego wyposażono w cztery trapezowo wykonane zęby usytuowane wewnątrz średnicy tulei sprzęgłowej, rozmieszczone parami naprzeciw siebie, przy czym zęby górne umieszczone w pobliżu powierzchni czołowej górnej tulei są przesunięte kątowo, najkorzystniej o 90, w stosunku do zębów dolnych umieszczonych w pobliżu powierzchni czołowej dolnej tej tulei. Z kolei sprzęgłowa część wału napędowego wykonana w kształcie wałka z żebrami wzdłużnymi ma po cztery półki usytuowane na dwóch poziomach, górne nad dolnymi wykonane w kształcie wycinków pierścieniowych, przy czym półki górne połączone są z półkami dolnymi żebrami wspornikowo-prowadzącymi o przekroju trójkątów, z którym jeden z boków daje powierzchnię prowadzącą. Tworzy to w sumie wałek wielowypustowy, na którym średnica zewnętrzna odpowiada średnicy wewnętrznej tulei sprzęgłowej, a średnica rdzenia wałka sprzęgłowego jest równa średnicy otworu utworzonego przez krawędzie wewnętrzne zębów. Ponadto na średnicy wewnętrznej tulei w jej wykonaniu alternatywnym ponad zębami górnymi wykonany jest wewnętrzny pierścień o średnicy wewnętrznej mniejszej niż średnica zewnętrzna wałka sprzęgłowego. Rozwiązanie to umożliwia stosowanie dwustronnych narzędzi rozdrabniających, umożliwiając jednocześnie w łatwy sposób i w najkrótszym czasie wymianę narzędzi. W przypadku zaś uzasadnionej potrzeby stosowania narzędzi wyłącznie jednostronnych tulejka w wykonaniu alternatywnym uniemożliwia odwrotne założenie narzędzia rozdrabniającego. Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia częściowy przekrój osiowy pojemnika robota kuchennego z zamocowanym na wale napędowym narzędziem rozdrabniającym jednostronnym, fig. 2 - tuleję sprzęgłową w widoku z dołu, fig. 3 - przekrój osiowy tulei sprzęgłowej, fig. 4 - przekrój osiowy tulei sprzęgłowej w wykonaniu alternatywnym, fig. 5 - widok z boku części sprzęgłowej wału napędowego, fig. 6 - część sprzęgłową tego wału w przekroju wzdłuż linii B-B na fig 5, a fig. 7 - tę samą część sprzęgłową w przekroju wzdłuż linii A-A na fig. 5. Jak pokazano na rysunkach wał napędowy 1 z osłoną garnkową 2 zwróconą dnem do góry osłaniającą wlot 3 komory 4 wału 1 pojemnika robota kuchennego 5 w swej górnej części ma część sprzęgłową 6 wykonaną w kształcie wałka 7 z rozmieszczonymi równomiernie kątowo na jego obwodzie czterema żebrami 8 wykonanymi wzdłuż całej wysokości wałka 7. Na dwóch poziomach części sprzęgłowej 6 wałka 7 usytuowane są po cztery półki górne 9 i dolne 21 wykonane w kształcie wycinków pierścieniowych. Półki dolne 21 połączone są z półkami górnymi 9 wzdłużnymi żebrami wspornikowo-prowadzącymi 10 o przekroju zbliżonym do trójkątów, z których jeden z boków tworzy powierzchnię prowadzącą 29 wrębu wałka wielowypustowego, w którym przestrzenie wpustowe 11 kształtem swym odpowiadają kształtom zębów 12 tulei zabierakowej 13. Tuleja 13 zamocowana nierozłącznie w osi obrotu narzędzia rozdrabniającego 14 ma cztery zęby 12 w kształcie trapezów rozmieszczone na wewnętrznej średnicy 15 tulei 13 w ten sposób, że zęby górne 18 usytuowane są naprzeciw siebie w pobliżu czoła górnego 16, a zęby dolne 19 w pobliżu czoła dolnego 17 również naprzeciw siebie, ale przesunięte kątowo w stosunku do zębów górnych 18 o kąt 90 tworząc tuleję wielowypustową współpracującą z wałkiem wielowypustowym. W czasie montażu narzędzia 14 zęby 12 tulei 13 swobodnie przesuwają się w przestrzeniach wpustowych 11 części sprzęgłowej 6 wałka 7. Zasprzęglenie robocze tulei 13 narzędzia rozdrabniającego 14 następuje po całkowitym nasunięciu tulei 13 na wałek 7 części sprzęgłowej 6 wału napędowego 1, a następnie poprzez obrót tej tulei o kąt 45 w stosunku do wałka 7. Nastąpi wówczas zasprzęglenie typu bagnetowego dwupoziomowego, w którym zęby dolne 19 zostaną wciśnięte w przestrzeń 20 dolną, utworzoną między półką dolną 21 a powierzchnią górną 22 osłony garnkowej 2, a zęby górne 9 w przestrzeń 23 znajdującą się nad półką górną 9. Takie rozwiązanie zapewnia bardzo pewne i szybkie mocowanie narzędzia 14 do wału napędowego 1 oraz umożliwia odwrotne mocowanie tego narzędzia, gdyż poprzez jego obrót o 180 zęby górne 18 tulei 13 stają się dolnymi, a zęby dolne 19 zębami górnymi i zasprzęglenie następuje w sposób identyczny. Istnieje jednakże, jak na przykład w przypadku narzędzia do
4 175 509 cięcia ziemniaków na frytki, potrzeba zabezpieczenia pokrywy zbiornika 24 robota kuchennego przed uszkodzeniem na skutek niewłaściwego założenia tego narzędzia. Dlatego, chcąc zapewnić wyłącznie jednostronne zakładanie tego narzędzia, tuleję 13 wyposażono w wewnętrzny kołnierz zabezpieczający 25 usytuowany na średnicy wewnętrznej 15 tulei 13 powyżej zębów górnych 18, przy czym średnica wewnętrzna kołnierza 25 jest mniejsza od średnicy zewnętrznej części sprzęgłowej 6 wału napędowego 1, a wysokość tulei 13 z kołnierzem 25 jest tak dobrana, że w przypadku niewłaściwego nałożenia narzędzia 14 tuleja ta, opierając się swym kołnierzem 25 na czole 28 części sprzęgłowej 6 uniemożliwi nałożenie również pokrywy zbiornika 24. Rozwiązanie według wynalazku zapewnia pełne zabezpieczenie robota kuchennego przed niefachową obsługą oraz zmniejsza do niezbędnego minimum wyposażenie robota w dwustronne narzędzia rozdrabniające. W celu poprawnej pracy narzędzia 14 wał napędowy 1 w górnej swej części, powyżej części sprzęgłowej 6, zaopatrzono w wałek 26 współpracujący z łożyskiem ślizgowym 27 zamocowanym w pokrywie zbiornika 24 w osi obrotu wału napędowego 1. Istnieje możliwość wykonania sprzęgła narzędzi tarczowych o ilości zębów 12 tulei 13 większej niż cztery, jak to opisano w przykładzie wykonania wynalazku. Może być na przykład sześć lub osiem zębów. Komplikuje to jednak technologię wykonania części sprzęgła.
175 509 FIG. 3 F ΙG. 4 FIG. 5 FIG. 6 FIG. 7
175 509 FIG. 1 FIG. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł