WYMAGANIA PROGRAMOWE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY III GIMNAZJUM zgodne programem Magdaleny Bobińskiej Świat w słowach i obrazach II (WSiP) (obowiązują od IX 2011 roku) 1
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Poziom wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą to wiadomości i umiejętności, które umożliwiają uczniowi świadome korzystanie z lekcji. Poziom wymagań podstawowych na ocenę dostateczną to wiadomości i umiejętności stosunkowo łatwe do opanowania, użyteczne w życiu codziennym i absolutnie niezbędne do kontynuowania nauki na wyższym poziomie, wyznaczone przez podstawę programową. Poziom wymagań rozszerzających na ocenę dobrą to wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, częściowo hipotetyczne, stanowią pogłębienie i poszerzenie wymagań programowych. Poziom wymagań dopełniających na ocenę bardzo dobrą to wiadomości i umiejętności trudne do opanowania, twórcze naukowo, wyspecjalizowane ponad potrzeby kierunku dalszego kształcenia, stanowią dopełnienie wymagań rozszerzających. Poziom wymagań wykraczających na ocenę celującą to wiadomości i umiejętności dla uczniów wybitnych. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODLEGAJĄCE OCENIANIU słuchanie, mówienie, czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury oraz ich analiza i interpretacja, tworzenie tekstu pisanie, samokształcenie i docieranie do informacji, nauka o języku, ortografia. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA Absolwent gimnazjum powinien: radzić sobie w różnych sytuacjach komunikacyjnych, dostosowywać swoją wypowiedź ustną i pisemną do odbiorcy i intencji, swobodnie, spójnie, logicznie i płynnie wypowiadać się na temat lektury i innych tekstów kultury, własnych przeżyć, zainteresowań zdarzeń z życia codziennego, opanować podstawową wiedzę o języku, budować wypowiedź zgodnie z regułami językowymi, aktywnie uczestniczyć w dyskusji tematycznej i problemowej, wyciągać wnioski, wygłaszać twórczo różne teksty z pamięci, słuchać uważnie, aktywnie i selektywnie, stosować różne techniki notowania, czytać głośno biegle, wyraźnie, z odpowiednią artykulacją i intonacją, czytać ze zrozumieniem różnorodne teksty, odczytywać znaki pozajęzykowe, dostrzegać związki utworów z biografiami twórców i czasem historycznym, odkrywać w literaturze i sztuce wartości uniwersalne, świadomie uczestniczyć w kulturze współczesnej, pisać poprawnie językowo i stylistycznie dłuższe formy wypowiedzi, pisma użytkowe, różnorodne gatunki wypowiedzi, prezentować własne poglądy, stanowisko, opinie i efekty pracy, 2
doskonalić techniki samokształcenia, twórczo uczestniczyć w lekcjach i życiu szkoły. METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ 1. Prace klasowe z literatury. 2. Testy kompetencji zawierające: zadania otwarte: - krótkiej odpowiedzi, - rozszerzonej odpowiedzi, - z luką; zadania zamknięte: - wielokrotnego wyboru, - na dobieranie, - prawda fałsz. 3. Sprawdziany umiejętności językowych. 4. Bieżące kartkówki sprawdzające wiadomości z ostatnich lekcji. 5. Oceniane będą również pisemne lub ustne prace domowe. 6. Ocenie podlegać będą również wypowiedzi ustne oraz zadania praktyczne ucznia (np. plastyczne, multimedialne, projekty). KRYTERIA OCENY WYPOWIEDZI PISEMNYCH Przy ocenie prac pisemnych należy uwzględnić opinię poradni pedagogiczno psychologicznej dotyczącą zaburzeń w czytaniu i pisaniu dzieci dyslektycznych. 1. Temat: zgodność z tematem, ciekawy pomysł, trafna koncepcja, dobór materiału, poprawność merytoryczna, uwzględnienie kontekstów. 2. Kompozycja: posługiwanie się określoną formą wypowiedzi, trójdzielna kompozycja spójność tekstu. 3. Język i styl: trafne i poprawne słownictwo, poprawne budowane zdania, poprawna odmiana wyrazów, funkcjonalność stylu. 4. Ortografia, interpunkcja, zapis: poprawność ortograficzna tekstu, poprawność interpunkcyjna, estetyka pracy. 3
Ocenę CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia wszystkie wymagania jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykazuje się wiedzą i umiejętnościami znacznie wykraczającymi poza program nauczania. Pożądany jest także jego udział w konkursach polonistycznych oraz szczególnie aktywna postawa w zajęciach pozalekcyjnych. Uczeń powinien też pisać teksty do gazetki szkolnej, uczestniczyć w życiu kulturalnym miasta oraz wykazać się znajomością przeczytania nie tylko lektur, ale samodzielnie wybranych pozycji spoza programu gimnazjum. Ocenę BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie. Uczeń potrafi: Budować precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych. Udzielać wyczerpujących odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją. Aktywne uczestniczyć w rozmowie na rozmaite tematy. Krytyczne słuchać wypowiedzi. Wyrażać własny punkt widzenia w sposób jasny i przekonujący. Formułować argumenty. hierarchizować i ocenić przydatność zebranych materiałów w związku z tematem i formą wypowiedzi. Aktywnie brać udział w dyskusji jako nadawca i odbiorca wypowiedzi. Uszanować zdania rozmówcy i interpretować opinię dyskutantów. Barwne i spójnie opowiadać na wybrany temat; oddać treści właściwą barwą, natężeniem i intonacją głosu. Sprawnie posługiwać się dłuższymi i krótszymi formami wypowiedzi: opis, charakterystyka postaci literackiej i rzeczywistej, sprawozdanie, recenzja (z lektury, filmu, widowiska teatralnego, audycji), streszczenie fabularnego utworu literackiego, forma listu. Bezbłędne wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazanych przez nauczyciela. Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury. Uczeń umie: Płynne i bezbłędne czytać głośno z właściwą intonacją (interpretacyjne czytanie tekstów epickich, lirycznych i dramatycznych). Krytycznie cicho czytać tekst, który zainspiruje go do konstruktywnego myślenia i działania. Wykorzystywać i modyfikować informacje zawarte w tekście. Cytować odpowiednio do sytuacji literackiej. Literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów. Krytycznie analizować treści przekazów medialnych. Analizować i interpretować reklamy. Korzystać z różnego rodzaju słowników. Pisanie. Uczeń potrafi: Sprawnie oraz całkowicie samodzielnie i twórczo redagować wszystkie pisemne formy wypowiedzi objętych programowymi treściami nauczania: rozprawka, notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz). Zastosować mowę zależną i niezależną (cytaty w wypowiedzi pisemnej). Sprawnie stylizować tekst (archaizacja, dialektyzacja). Tworzyć przypisy i bibliografię (w notatce, rozprawce, recenzji, referacie). Rozróżniać epoki literackie i wskazywać przykłady twórców w danej epoce oraz ich utwory. Korelować wiadomości z historii i języka polskiego oraz z historii sztuki 4
Nauka o języku. Uczeń potrafi: Sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystać wiedzę językową z zakresu: 1. Fonetyki i ortofonii (zagadnienia zawarte w programie nauczania klas I-III gimnazjum) oraz prawidłowego akcentowania; 2. Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach mówionych); 3. Składni (wypowiedzenia, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe i dopełnieniowe i okolicznikowe oraz orzecznikowe i podmiotowe); 4. Słowotwórstwa (budowa słowotwórcza wyrazu, analiza słowotwórcza wyrazu, złożenia, zestawienia, zrosty, wyrazy modalne, wulgaryzmy, neologizmy, emocjonalizmy, zapożyczenia); 5. Ortografii i interpunkcji (znajomość zasad i reguł ortograficznych i interpunkcyjnych oraz umiejętność ich zastosowania udokumentowana bezbłędnym zapisem tekstu). Lektura. Uczeń potrafi: Wykazać się bardzo dobrą znajomością wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych, świadczącą o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią. Zaprezentować dojrzały krytyczny komentarz w wypowiedziach ustnych. Uczestniczyć aktywne w dyskusji nad lekturą. Oryginalnie, samodzielnie, krytycznie, o wysokim poziomie literackim, tworzyć prace pisemne. klasyfikować powieści i filmy ze względu na dystans czasowy autora wobec świata przedstawionego, temat i sposób przedstawienia zgodny lub niezgodny z naszym wyobrażeniem o świecie. Wykazać się dogłębną znajomością biogramów autorów lektur. Pojęcia. Uczeń umie: Bezbłędnie wskazywać, nazywać i definiować obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe; Czynnie posługiwać się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych. Ocenę DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie. Uczeń potrafi: Budować precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych. Udzielać wyczerpujących odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją. Aktywne uczestniczyć w rozmowie na rozmaite tematy. Krytycznie słuchać wypowiedzi. Wyrażać własny punkt widzenia w sposób jasny. Formułować argumenty. hierarchizować i ocenić przydatność zebranych materiałów w związku z tematem i formą wypowiedzi. Aktywnie brać udział w dyskusji jako nadawca i odbiorca wypowiedzi. Uszanować zdania rozmówcy i interpretować opinię dyskutantów. Barwnie i spójnie opowiadać na wybrany temat; oddać treści właściwą barwą, natężeniem i intonacją głosu. Poprawnie posługiwać się dłuższymi i krótszymi formami wypowiedzi: opis, charakterystyka postaci literackiej i rzeczywistej, sprawozdanie, recenzja (z lektury, filmu, widowiska teatralnego, audycji), streszczenie fabularnego utworu literackiego, forma listu. Bezbłędne wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazanych przez nauczyciela; Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury. Uczeń umie: Płynne i bezbłędne czytać głośno z właściwą intonacją (interpretacyjne czytanie tekstów epickich, lirycznych i dramatycznych). Krytycznie cicho czytać tekst, który zainspiruje go do konstruktywnego myślenia i działania. Wykorzystywać i modyfikować informacje zawarte w tekście. 5
Cytować odpowiednio do sytuacji literackiej. Wymieniać oraz znaleźć i nazwać literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów. Krytycznie analizować treści przekazów medialnych. Analizować i interpretować reklamy. Korzystać z różnego rodzaju słowników. Pisanie. Uczeń potrafi: Poprawnie oraz samodzielnie redagować wszystkie pisemne formy wypowiedzi objętych programowymi treściami nauczania: rozprawka, notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz). Zastosować mowę zależną i niezależną (cytaty w wypowiedzi pisemnej). Poprawnie stylizować tekst (archaizacja, dialektyzacja). Próbuje tworzyć przypisy i bibliografię (w notatce, rozprawce, recenzji, referacie). Rozróżniać epoki literackie i wskazywać przykłady twórców w danej epoce oraz ich utwory. Korelować wiadomości z historii i języka polskiego oraz z historii sztuki Nauka o języku. Uczeń potrafi: Sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystać wiedzę językową z zakresu: 1. Fonetyki i ortofonii (zagadnienia zawarte w programie nauczania klas I-III gimnazjum) oraz prawidłowego akcentowania); 2. Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach mówionych); 3. Składni (wypowiedzenia, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe i dopełnieniowe i okolicznikowe oraz orzecznikowe i podmiotowe); 4. Słowotwórstwa (budowa słowotwórcza wyrazu, analiza słowotwórcza wyrazu, złożenia, zestawienia, zrosty, wyrazy modalne, wulgaryzmy, neologizmy, emocjonalizmy, zapożyczenia); 5. Ortografii i interpunkcji (znajomość zasad i reguł ortograficznych i interpunkcyjnych oraz umiejętność ich zastosowania udokumentowana bezbłędnym zapisem tekstu). Lektura. Uczeń potrafi: Wykazać się dobrą znajomością wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych, świadczącą o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią. Zaprezentować dojrzały, krytyczny komentarz w wypowiedziach ustnych. Uczestniczyć aktywne w dyskusji nad lekturą. Samodzielnie, krytycznie, o dość wysokim poziomie literackim, tworzyć prace pisemne. klasyfikować powieści i filmy ze względu na dystans czasowy autora wobec świata przedstawionego, temat i sposób przedstawienia zgodny lub niezgodny z naszym wyobrażeniem o świecie. Wykazać się dobrą znajomością biogramów autorów lektur. Pojęcia. Uczeń umie: Wskazywać, nazywać i definiować obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe; Czynnie posługiwać się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych. 6
Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie. Uczeń potrafi: Budować wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych. Udzielać odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją. Uczestniczyć w rozmowie na rozmaite tematy. Krytycznie słuchać wypowiedzi. Wyrażać własny punkt widzenia w sposób jasny. Formułować argumenty. hierarchizować i ocenić przydatność zebranych materiałów w związku z tematem i formą wypowiedzi. Podejmować próby udziału w dyskusji jako nadawca i odbiorca wypowiedzi. Uszanować zdania rozmówcy i interpretować opinię dyskutantów. Spójnie opowiadać na wybrany temat; oddać treści właściwą barwą, natężeniem i intonacją głosu. Posługiwać się dłuższymi i krótszymi formami wypowiedzi: opis, charakterystyka postaci literackiej i rzeczywistej, sprawozdanie, recenzja (z lektury, filmu, widowiska teatralnego, audycji), streszczenie fabularnego utworu literackiego, forma listu. Wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazanych przez nauczyciela Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury. Uczeń umie: Dość płynnie czytać głośno z właściwą intonacją (interpretacyjne czytanie tekstów epickich, lirycznych i dramatycznych). Cicho czytać tekst, który zainspiruje go do myślenia i działania. Wykorzystywać informacje zawarte w tekście. Cytować odpowiednio do sytuacji literackiej. Wymieniać oraz znaleźć i nazwać podstawowe literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów. Analizować treści przekazów medialnych. Analizować reklamy. Korzystać z różnego rodzaju słowników. Pisanie. Uczeń potrafi: Redagować wszystkie pisemne formy wypowiedzi objętych programowymi treściami nauczania: rozprawka, notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz). Dopuszcza się nieliczne błędy kompozycyjne, stylistyczne i językowe. Zastosować mowę zależną i niezależną (cytaty w wypowiedzi pisemnej). Poprawnie stylizować tekst (archaizacja, dialektyzacja). Próbuje tworzyć przypisy i bibliografię (w notatce, rozprawce, recenzji, referacie). Rozróżniać epoki literackie i wskazywać przykłady twórców w danej epoce oraz ich utwory. Rozróżniać pojęcia z historii sztuki Nauka o języku. Uczeń potrafi: Funkcjonalnie wykorzystać wiedzę językową z zakresu: 1. Fonetyki i ortofonii (najistotniejsze zagadnienia zawarte w programie nauczania klas I-III gimnazjum) oraz prawidłowego akcentowania); 2. Fleksji (znajomość form i funkcji odmiennych i nieodmiennych części mowy) 3. Składni (wypowiedzenia, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze, rozróżnianie i nazywanie 7
rodzajów zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie); 4. Słowotwórstwa (budowa słowotwórcza wyrazu, przeprowadzić próby samodzielnej analizy słowotwórczej wyrazu, rozróżniać złożenia, zestawienia, zrosty, wyrazy modalne, wulgaryzmy, neologizmy, dostrzegać i nazywać zjawiska zachodzące we współczesnej polszczyźnie); 5. Stosować ortografię i interpunkcję (znajomość zasad i reguł ortograficznych i interpunkcyjnych; pisownia dopuszczająca błędy II stopnia i nieliczne błędy I stopnia). Lektura. Uczeń potrafi: Wykazać się zadowalającą znajomością wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych, świadczącą o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią. Komentować treść lektury w wypowiedziach ustnych. Próbować aktywnie dyskutować nad lekturą. Samodzielnie tworzyć prace pisemne będące próbą krytycznego odbioru dzieła literackiego. Wykazać się zadowalającą znajomością biogramów autorów lektur Pojęcia. Uczeń umie: Wskazywać, nazywać i definiować podstawowe, według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe; Posługiwać się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych. Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie. Uczeń potrafi: Budować wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych. Udzielać odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją. Próbować uczestniczyć w rozmowie na rozmaite tematy. Wyrażać własny punkt widzenia w sposób jasny. Formułować argumenty. hierarchizować i ocenić przydatność zebranych materiałów w związku z tematem i formą wypowiedzi. Podejmować próby udziału w dyskusji jako nadawca i odbiorca wypowiedzi. Uszanować zdania rozmówcy i interpretować, przy pomocy nauczyciela, opinię dyskutantów. Opowiadać na wskazany temat; Próbować posługiwać się wymaganymi programem nauczania formami wypowiedzi z wydatną pomocą nauczyciela. Wygłaszać z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazanych przez nauczyciela Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury. Uczeń umie: Dość płynnie czytać głośno z właściwą intonacją Cicho czytać tekst, który zainspiruje go do myślenia i działania. Cytować odpowiednio do sytuacji literackiej. Wymieniać oraz znaleźć i nazwać podstawowe literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów. Analizować reklamy z pomocą nauczyciela. Korzystać z różnego rodzaju słowników. Pisanie. Uczeń potrafi: podejmować próby redagowania pisemnych głównych form wypowiedzi objętych programowymi treściami nauczania: rozprawka, notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, 8
zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz). Dopuszcza się błędy kompozycyjne, stylistyczne i językowe. Zastosować mowę zależną i niezależną (cytaty w wypowiedzi pisemnej). Rozróżniać epoki literackie i wskazywać przykłady twórców w danej epoce oraz ich utwory. Nauka o języku. Uczeń potrafi: Funkcjonalnie wykorzystać wiedzę językową z zakresu: 1. Fonetyki i ortofonii (najistotniejsze zagadnienia zawarte w programie nauczania klas I-III gimnazjum) oraz prawidłowego akcentowania); 2. Fleksji (ogólna znajomość form i funkcji odmiennych i nieodmiennych części mowy) 3. Składni (wypowiedzenia, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze, rozróżnianie i nazywanie rodzajów zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie); 4. Słowotwórstwa (budowa słowotwórcza wyrazu, przeprowadzić próby analizy słowotwórczej wyrazu przy pomocy nauczyciela, rozróżniać złożenia, zestawienia, dostrzegać i nazywać przy pomocy nauczyciela zjawiska zachodzące we współczesnej polszczyźnie); 5. Stosować ortografię i interpunkcję (ogólna znajomość zasad i reguł ortograficznych i interpunkcyjnych; pisownia dopuszczająca błędy I i II stopnia umiejętność analizy poprawy przy pomocy nauczyciela). Lektura. Uczeń potrafi: Wykazać się ogólną znajomością wskazanych przez nauczyciela lektur programowych, świadczącą o zapoznaniu się z ich treścią. Komentować treść lektury w wypowiedziach ustnych, wspomagany przez nauczyciela. Próbować aktywnie dyskutować nad lekturą. Pojęcia. Uczeń umie: Wskazywać, nazywać i definiować obowiązujące według ustaleń programowych podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe oraz definiować je z pomocą nauczyciela; Próbować posługiwać się nimi w wypowiedziach ustnych. Ocenę NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Uczeń taki nie jest w stanie wykonać z pomocą nauczyciela zadań o niewielkim stopniu trudności, a posiadane braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie. 9