MULninrbłuih AflUUWALUJ RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 12^ OPIS OCHRONNY PL 59598 WZORU UŻYTKOWEGO (2?) Numer zgłoszenia: 109042 @ Data zgłoszenia: 17.12.1998 13) Y1 @ Intel7: B23P 9/00 B24B 39/04 Qy Głowica do nagniatania statycznego powierzchni walcowych zewnętrznych (43) Zgłoszenie ogłoszono: 19.06.2000 BUP 13/00 (73) Uprawniony z prawa ochronnego: Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza, Rzeszów, PL (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 31.03.2003 WUP 03/03 (72) Twórca wzoru użytkowego: Mieczysław Korzyński, Rzeszów, PL ON «/> Ph
10 9042 Głowica do nagniatania statycznego powierzchni walcowych zewnętrznych Przedmiotem wzoru użytkowego jest głowica do nagniatania statycznego zewnętrznych powierzchni walcowych z samoczynnym posuwem. Dotychczas stosowane głowice rolkowe do nagniatania wymagają ustalenia i zamocowania tak przedmiotu obrabianego jak również narzędzia. Kinematyka obróbki przy stosowaniu w/w głowic wymaga wymuszenia ruchu obrotowego narzędzia, względnie przedmiotu obrabianego oraz ruchu posuwowego. Biorąc powyższe pod uwagę, obróbka nagniatania przy pomocy tych głowic może być realizowana albo na obrabiarkach uniwersalnych, jak na przykład tokarki kłowe, rewolwerowe lub inne z mechanizmem posuwowym, albo na obrabiarkach specjalistycznych. Znane jest również urządzenie do nagniatania wałków i otworów z polskiego opisu patentowego nr 118247, które posiada elementy nagniatające w postaci stożkowych wałeczków, osadzonych obrotowo w gniazdach nieruchomego koszyczka. Wałeczki opierają się z jednej stronny o obrabiany przedmiot, a z drugiej o stożkową powierzchnię wewnętrzną bieżni. Bieżnia jest ułożyskowana niezależnie i uzyskuje ruch obrotowy od silnika elektrycznego za pośrednictwem przekładni pasowej, powoduje to ruch obrotowy wałeczków wokół ich osi oraz wymusza jednocześnie ruch obrotowy przedmiotu obrabianego. Ponieważ wałeczki osadzone są w gniazdach w ten sposób, że oś ich jest skręcona do osi przedmiotu, powoduje to ruch osiowy przedmiotu obrabianego. Wadą wyżej wymienionego urządzenia są jego znaczne wymiary oraz duży koszt wykonania, co wynika między innymi z wyposażenia go w zespół silnika elektrycznego oraz przekładni pasowej do napędu bieżni wałeczków nagniatających. 1
Celem wzoru jest uniknięcie wymienionych wad poprzez skonstruowanie nowej głowicy do nagniatania zewnętrznych powierzchni walcowych. Istota wzoru polega na tym, że w korpusie głowicy umieszczone są trzy zespoły robocze rozstawione na obwodzie co 120 z walcowymi prostokreślnymi powierzchniami nagniatającymi, przy czym osie wymienionych zespołów roboczych są skręcone o kąt 0 30' do 3 w stosunku do osi korpusu. Zespoły robocze stanowią krążki lub łożyska toczne. Rozwiązanie według wzoru użytkowego charakteryzuje się dużą prostotą jest lekkie, posiada małe gabaryty i jest tanie oraz łatwe do wykonania. Gwarantuje bezbłędne uzyskanie współosiowości przedmiotu obrabianego i narzędzia obróbczego, utrzymanie jednakowej i równomiernej siły nacisku zespołów roboczych na obrabianą powierzchnię. Zagwarantowanie tych parametrów jest niezwykle ważnym warunkiem przy stosowaniu nagniatania. Efektem jest uzyskanie bardzo dobrej powtarzalności wymiarowej obrabianych wałków przy wysokiej dokładności wymiarowej i małej chropowatości powierzchni. Przedmiot wzoru jest przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia głowicę w widoku z boku z częściowym wyrwaniem, w którym pokazano usytuowanie zespołu roboczego, natomiast fig. 2 widok głowicy z przodu. Jak przedstawiono na rysunku głowica składa się z korpusu 1, mieszczącego trzy zespoły robocze 2 rozstawione na obwodzie co 120 i skręcone względem osi korpusu 1 pod kątem 0 30'. Zespoły robocze 2 stanowią wałki 3 z osadzonymi na nich łożyskami tocznymi 4, posiadającymi zewnętrzne powierzchnie nagniatające 5, które są prosto kreślnymi powierzchniami walcowymi. Łożyska toczne 4 są zabezpieczone przed przemieszczaniem osiowym podkładkami 6 opierającymi się z jednej strony o nieruchome bieżnie wewnętrzne łożysk 4, a z drugiej o gniazda 7 korpusu 1 Zamknięcie wewnętrznej przestrzeni korpusu 1 z zespołami roboczymi 2 stanowią denka 8 zamocowane do korpusu 1 wkrętami 9. Blokadę przed obrotem głowicy względem przedmiotu obrabianego 10, wprowadzanego w ruch obrotowy, stanowi ramię H przymocowane do korpusu 1 od jego zewnętrznej powierzchni 12. W celu zrealizowania procesu nagniatania, przedmiot obrabiany 10 mocuje się na urządzeniu lub uniwersalnej obrabiarce i nadaje mu ruch obrotowy, natomiast głowicę wprowadza się zespołami roboczymi 2 na walcową powierzchnię 13 poddawaną 2
nagniataniu. Ramię H głowicy opiera się o korpus obrabiarki blokując jej obrót od sił nagniatania. Po wprowadzeniu głowicy na przedmiot obrabiany 10, w wyniku jego obrotu, następuje samoczynny jej posuw osiowy. Posuw ten jest rezultatem niewielkiego skręcenia osi zespołów roboczych 2 względem osi korpusu 1 głowicy, która jest współosiowo usytuowana z obracającym się przedmiotem obrabianym 10. 3
1 O 90^2 Zastrzeżenia ochronne 1. Głowica do nagniatania statycznego powierzchni walcowych zewnętrznych z zespołami roboczymi skręconymi względem osi jej korpusu, znamienna tym, ze w korpusie (1) umieszczone są trzy zespoły robocze (2) z walcowymi prostokreślnymi powierzchniami nagniatającymi (5), przy czym osie wymienionych zespołów roboczych (2) są skręcone o kąt 0 30' do 3 w stosunku do osi korpusu (1). 2. Głowica według zastrz. 1 znamienna tym, że zespoły robocze (2) stanowią krążki lub łożyska toczne (4). mar f/t,
10 9042 < fr3.2 Wr mi. róais&g* Tsą&i