EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW GEOGRAFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki licencjat 1. Umiejscowienie kierunku w obszarze (obszarach) kształcenia z uzasadnieniem Kierunek geografia o profilu ogólnoakademickim jest zgodny z misją Uczelni. Geografia jako kierunek studiów mieści się w dwóch obszarach kształcenia: nauk przyrodniczych i nauk społecznych. W kierunkowych efektach kształcenia uwzględniono wszystkie efekty z obszaru nauk przyrodniczych, jak również wszystkie efekty z obszaru nauk społecznych, które stanowią 48% ogółu kierunkowych i odpowiadają profilowi absolwenta kierunku geografia. Przedmiotem badań geografii jako nauki jest środowisko geograficzne, które obejmuje zarówno komponenty środowiska przyrodniczego jak i człowieka, który z kolei wpływa na jego funkcjonowanie poprzez rożne formy oddziaływania. Współczesne nauki geograficzne dzielą się bowiem na dwie grupy dyscyplin: geografię fizyczną oraz geografię społecznoekonomiczną. Korzystają one z odrębnych wzorców metodologicznych, pierwsza - z nauk przyrodniczych, a druga z nauk społecznych. I choć dominującym obszarem wiedzy na kierunku geografia jest obszar nauk przyrodniczych, to pole badawcze takich subdyscyplin geografii jak: geografia polityczna, geografia ludności, geografia osadnictwa, geografia społeczna, geografia usług, geografia rolnictwa czy geografia przemysłu i transportu w przeważającej mierze opierają się na założeniach metodologicznych nauk społecznych. 2. Efekty kształcenia Objaśnienie oznaczeń: K (przed podkreślnikiem) kierunkowe efekty kształcenia W kategoria wiedzy w efektach kształcenia U kategoria umiejętności w efektach kształcenia K (po podkreślniku) kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne numer efektu kształcenia SYMBOL Efekty kształcenia dla kierunku studiów geografia Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku studiów geografia absolwent: Odniesienie do efektów kształcenia w obszarach kształcenia w zakresie nauk przyrodniczych i społecznych K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 WIEDZA rozumie specyfikę geografii, jej genezę i rozwój, a także zna jej strukturę wewnętrzną, przedmiot i metody badań; oraz zna miejsce geografii w systemie nauk i jej powiązania z innymi naukami zna podstawowe pojęcia z zakresu geografii i koncepcje dotyczące zróżnicowania przestrzennego zjawisk na powierzchni Ziemi zna główne podsystemy przyrodnicze (w tym atmosfera, hydrosfera, litosfera, pedosfera i biosfera) i podsystemy społeczno-ekonomiczne (w tym antroposfera wraz ze środowiskiem społecznym i otoczeniem gospodarczym) środowiska geograficznego, ich własności i wzajemne współzależności rozumie procesy i zjawiska zachodzące w obrębie podsystemów środowiska geograficznego oraz ma wiedzę niezbędną do ich zrozumienia z zakresu innych nauk (w tym fizyki, chemii, astronomii, ekonomii i P1A_W04; P1A_W05; S1A_W01; P1A_W05; S1A_W03; P1A_W01; P1A_W04; S1A_W02; S1A_W03 P1A_W01; P1A_W03; P1A-W04; S1A_W02; S1A_W04; S1A_W05; 1
K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 K_W11 K_W12 K_W13 K_W14 K_W15 K_W16 K_W17 K_W18 K_W19 K_U01 K_U02 socjologii) zna zróżnicowanie powierzchni Ziemi pod względem budowy geologicznej oraz rzeźby wyjaśnia je w oparciu o znajomość procesów geologicznych i morfogenetycznych działających w przeszłości i współcześnie; zna i rozumie zróżnicowanie społeczno-kulturowe, gospodarcze i polityczne świata w kontekście różnych dróg rozwoju krajów i regionów, zachodzących procesów integracji i globalizacji oraz uwarunkowań środowiska przyrodniczego zna zróżnicowanie warunków klimatycznych Ziemi oraz ma wiedzę o przebiegu i znaczeniu procesów klimatotwórczych w różnych strefach klimatycznych ma wiedzę o procesie obiegu wody w przyrodzie i zna elementy bilansu wodnego w powiązaniu z warunkami geologicznymi, rzeźbą terenu, klimatem i szatą roślinną, a także w aspekcie działalności człowieka w kontekście deficytu wody i zagrożenia powodziowego zna właściwości gleb i czynniki warunkujące ich zróżnicowanie na Ziemi; rozumie wpływ właściwości gleby na kształtowanie się różnego typu siedlisk w zróżnicowanym środowisku geograficznym zna rozmieszczenie składników przyrodniczych środowiska geograficznego oraz prawidłowości zachodzące pomiędzy nimi (w tym relacje ekologiczne) ma wiedzę o przemianach ekosystemów w różnych skalach czasowych i przestrzennych zna rozmieszczenie, struktury i dynamikę ludności i własności sieci osadniczej w różnych skalach przestrzennych ze względu na uwarunkowania społeczno-gospodarcze i przyrodnicze zna zróżnicowanie przestrzenne głównych sfer gospodarki: rolnictwa, przemysłu, usług i komunikacji oraz metody opisu, ich struktur i procesów w nich zachodzących, w powiązaniu z uwarunkowaniami przyrodniczymi i w kontekście zmian społeczno- kulturowych oraz gospodarczych, w tym globalizacji i integracji zna różne aspekty ochrony środowiska oraz podstawowe opracowania strategiczne w zakresie wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze a także ich rolę w gospodarowaniu i zarządzaniu środowiskiem ma podstawową wiedzę dotyczącą gospodarki i planowania przestrzennego w skali lokalnej i regionalnej oraz zasad prowadzenia działalności gospodarczej i przedsiębiorczości zna podstawowe metody, narzędzia i techniki pozyskiwania, gromadzenia, weryfikacji, przetwarzania i prezentacji danych geograficznych ma wiedzę w zakresie matematyki i statystyki pozwalającą na opis i analizę zjawisk geograficznych ma podstawową wiedzę w zakresie, kartografii, topografii i systemów informacji geograficznej oraz rozumie i klasyfikuje metody prezentacji kartograficznej zna zasady obsługi sprzętu i urządzeń służących do pozyskiwania, przetwarzania informacji geograficznych z uwzględnieniem podstawowych zasad BHP zna źródła danych przestrzennych o środowisku geograficznym; ma podstawową wiedzę o ochronie własności intelektualnej jako jej twórca i odbiorca UMIEJĘTNOŚCI wybiera i stosuje różnorodne metody pozyskiwania, gromadzenia, analizy i prezentacji danych dotyczących środowiska geograficznego wykorzystuje techniki informatyczne oraz stosuje matematykę i statystykę do analizy danych; S1A_W08; P1A_W01; P1A_W04; P1A_W05; P1A_W04; S1A_W02; S1A_W03; S1A_W04; S1A_W08; S1A_W09; S1A_W05; S1A_W08 S1A_W08; P1A_W08; S1A_W02; S1A_W03; S1A_W05; P1A_W05; P1A_W07; S1A_W02; S1A_W03; S1A_W06; S1A_W08 P1A_W02; P1A_W07; P1A_W08; S1A_W07; P1A_W11; S1A_W01; S1A_W04; S1A_W05; S1A_W07; S1A_W08; S1A_W11; P1A_W06; P1A_W07; S1A_W06; P1A_W03; P1A_W06; S1A_W06; P1A_W05; P1A_W06; P1A_W07; S1A_W06; P1A_W09; P1A_W10; P1A_W10; S1A_W10; P1A_U01; P1A_U06; S1A_U02; P1A_U05; S1A_U04; 2
K_U03 K_U04 K_U05 K_U06 K_U07 K_U08 K_U09 K_U10 K_U11 K_U12 K_U13 K_U14 potrafi analizować mapy i inne opracowania graficzne oraz wykorzystuje pozyskane informacje do wykonania prezentacji wizualnych opracowuje mapy, nanosząc na nie zaobserwowane elementy środowiska geograficznego oraz procesy w nim zachodzące umie ocenić wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze i zagrożenia z tym związane oraz wykonać raport na ten temat posługuje się w obserwacjach terenowych narzędziami i instrumentami stosowanymi w pomiarach geodezyjnych i badaniach geograficznych; wykorzystuje techniki badań społecznych i inwentaryzacji terenowej w badaniach z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej posługuje się terminologią geograficzną, znajduje i selekcjonuje informacje z literatury geograficznej, w języku polskim oraz w języku angielskim lub wybranym języku obcym nowożytnym formułuje i analizuje problemy dotyczące zmian środowiska geograficznego i sytuacji społeczno gospodarczej w skali lokalnej, regionalnej i globalnej na podstawie różnych źródeł informacji analizuje uwarunkowania lokalizacji działalności gospodarczej oraz zmiany w strukturze gospodarki w różnych skalach przestrzennych; analizuje i opisuje wybrany region lub miejscowość w kontekście warunków środowiska geograficznego potrafi przewidywać skutki klęsk żywiołowych i katastrof naturalnych oraz konsekwencje niektórych procesów ekonomicznych i społecznych przedstawia wiedzę geograficzną i osiągnięcia geografii w sposób popularny (szczególnie podczas zajęć kameralnych, lub ćwiczeń terenowych, lub praktyk pedagogicznych) umie opracować wybrany problem geograficzny w formie pisemnej w języku polskim, a także przedstawić wyniki badań w postaci prawidłowo opracowanej dokumentacji wykorzystuje specjalistyczne oprogramowanie służące do pozyskiwania, przetwarzania i interpretacji danych o środowisku geograficznym; P1A_U03; P1A_U07; P1A_U01; P1A_U06; P1A_U07; P1A_U04; P1A_U09; S1A_U03; S1A_U05; S1A_U07; P1A_U01; P1A_U04; P1A_U06; S1A_U02; S1A_U08; P1A_U02; P1A_U11; S1A_U02; S1A_U11; P1A_U07; P1A_U08; S1A_U03; S1A_U01; S1A_U02; S1A_U03; P1A_U07; P1A_U09; S1A_U02; S1A_U07; S1A_U09; P1A_U07; S1A_U04; S1A_U08; P1A_U10; S1A_U06; S1A_U10; P1A_U01; P1A_U09; P1A_U11; S1A_U09; P1A_U01; P1A_U06; P1A_U11; K_U15 korzysta z dostępnych źródeł informacji, w tym źródeł elektronicznych P1A_U03; S1A_U02; K_U16 ma umiejętności językowe w zakresie nauk geograficznych zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego KOMPETENCJE SPOŁECZNE P1A_U12; S1A_U11; K_K01 K_K02 K_K03 K_K04 K_K05 K_K06 K_K07 wykazuje krytycyzm i ostrożność w przyjmowaniu informacji pochodzących z masowych mediów ma świadomość konieczności podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych oraz samodzielnego aktualizowania i poszerzania wiedzy geograficznej jest odpowiedzialny za powierzany sprzęt, bezpieczeństwo pracy własnej i innych, a także za realizację podjętych zadań rozumie wartość badań naukowych z punktu widzenia rozwoju cywilizacji a także wykazuje gotowość do upowszechniania tych dokonań wykazuje gotowość do działań indywidualnych i społecznych na rzecz zachowania równowagi ekologicznej i ochrony zasobów Ziemi posiada zdolność do pracy w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z podejmowanymi zadaniami dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą; postępuje zgodnie z zasadami etyki; potrafi przestrzegać zasad ochrony i bezpieczeństwa własności intelektualnej P1A_K04; S1A_K04; P1A_K01; P1A_K05; P1A_K07; S1A_K01; S1A_K06; P1A_K03; P1A_K06; S1A_K03; P1A_K01; P1A_K05; S1A_K01; P1A_K01; P1A_K02; S1A_K01; S1A_K02; P1A_K02; P1A_K03; P1A_K08; S1A_K03; S1A_K04; S1A_K02; P1A_K04; P1A_K08; S1A_K04; S1A_K05; S1A_K07; 3
Ponadto: EFEKTY KSZTAŁCENIA związane z kwalifikacjami uprawniającymi do wykonywania zawodu nauczyciela przyrody KSZTAŁCENIE REALIZOWANE FAKULTAYWNIE NA KIERUNKU geografia (studia pierwszego stopnia) Przygotowanie studentów do zawodu nauczyciela przyrody odbywa się w ramach kształcenia w modułach: Moduł 1. Przygotowania w zakresie merytorycznym do nauczania pierwszego przedmiotu przyrody, realizowane na kierunku geografia, uzupełnione o wybrane treści z zakresu nauk przyrodniczych (biologii, fizyki, chemii), Moduł 2. Przygotowania w zakresie psychologiczno pedagogicznym, Moduł 3. Przygotowania w zakresie dydaktycznym. Absolwent studiów geograficznych z przygotowaniem do wykonywania zawodu nauczyciela przyrody, zostanie przygotowany w zakresie teorii i praktyki procesu nauczania-uczenia się przyrody, a także metod i środków służących doskonaleniu tego procesu w szkole podstawowej. SYMBOL ME_W01 ME_W02 ME_W03 ME_W04 ME_W05 ME_W06 ME_W07 ME_W08 ME_W09 Efekty kształcenia dla Modułu Nauczycielskiego na kierunku studiów geografia związane z uprawnieniem do wykonania zawodu nauczyciela przyrody 1. Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim na kierunku geografia absolwent: WIEDZA posiada podstawową wiedzę z zakresu geografii, chemii, biologii, fizyki środowiska przyrodniczego pozwalającą na realizację założeń podstawy programowej przedmiotu przyroda na II etapie edukacyjnym zna elementarną terminologię używaną w pedagogice i dydaktyce przyrody, rozumie jej źródła, oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych ma elementarną wiedzę o miejscu dydaktyki przyrody i pedagogiki w systemie nauk, oraz o ich przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi ma uporządkowaną wiedzę na temat wychowania i kształcenia, w tym kształcenia przyrodniczego, jego filozoficznych, społeczno-kulturowych, historycznych, psychologicznych i medycznych podstaw zna wybrane koncepcje człowieka: filozoficzne, psychologiczne i społeczne stanowiące teoretyczne podstawy działalności pedagogicznej, w tym edukacji przyrodniczej ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym, oraz społecznym, w odniesieniu do edukacji przyrodniczej ma elementarną wiedzę dotyczącą komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń w odniesieniu do uczestników procesu edukacji (uczeń, rodzic, nauczyciel) zna podstawowe koncepcje dotyczące wychowania oraz edukacji przyrodniczej, rozumie różnorodne uwarunkowania procesu nauczania - uczenia się przyrody ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących w odniesieniu Odniesienie do modułów i komponentów 1.1 2.1, 3.1 1.1 2.1, 2.2, 3.1 2.1, 2.2, 3.1 1.1, 2.2, 1 Dodatkowe efekty kształcenia związane z uprawnieniem do wykonywania zawodu nauczyciela geografii są zgodne ze Standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela - Załącznik do Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. 4
ME_W10 ME_W11 ME_W12 ME_W13 ME_W14 ME_W15 do edukacji przyrodniczej zna najważniejsze tradycje i współczesne nurty pedagogiki oraz dydaktyki przyrody, rozumie ich historyczne i kulturowe uwarunkowania ma elementarną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w dydaktyce przyrody: o problemach badawczych, metodach, technikach i narzędziach badawczych ma wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji, w tym o celach edukacji przyrodniczej, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych i wychowawczych ma uporządkowaną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań związanych z procesem nauczania- uczenia się przyrody, normach i procedurach stosowanych w różnych obszarach działalności dydaktycznowychowawczej zna zasady projektowania celów i strukturyzacji treści kształcenia przyrodniczego na II etapie edukacji zna zasady i techniki kształcenia przyrodniczego, ze szczególnym uwzględnieniem eksperymentów przyrodniczych, zajęć terenowych i technik multimedialnych 2.1, 2.2, 3.1 2.2, 3.1, 2.2, 3.1,, 3.3 ME_W16 zna zasady kontroli i oceny osiągnięć ucznia z zakresu przyrody 3.1, ME_W17 ME_W18 ME_W19 ME_W20 posiada wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy, oraz w zakresie emisji głosu, związanych z procesem nauczania - uczenia się przyrody, a także podejmowanych działaniach wychowawczych posiada wiedzę szczegółową dotyczącą projektowania drogi rozwoju zawodowego i związanego z nim awansu dysponuje wiedzą na temat zasad i norm etycznych związanych z wykonywaniem zawodu nauczyciela przyrody zna obowiązki dydaktyczno wychowawcze nauczyciela przyrody i specyfikę pracy szkoły UMIEJĘTNOŚCI 2.1 2.1 2.1 2.1, 2.2, 3.1, 3.3 ME_U01 ME_U02 ME_U03 ME_U04 ME_U05 ME_U06 ME_U07 ME_U08 ME_U09 objaśnia złożoność środowiska przyrodniczego z uwzględnieniem komponentów chemii, fizyki i biologii środowiska potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności wychowawczo-dydaktycznej oraz procesem kształcenia potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i dydaktyki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania zagadnień wychowawczo-dydaktycznych oraz związanych z nauczaniem-uczeniem się przyrody potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz ustalania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności pedagogicznej związanej z kształceniem przyrodniczym na II etapie edukacji potrafi samodzielnie poszerzać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności wychowawczo-dydaktyczne, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz nowoczesnych technologii (ICT) posiada elementarne umiejętności badawcze pozwalające na analizowanie przykładów badań oraz konstruowanie i prowadzenie prostych badań pedagogicznych, w tym i z dydaktyki przyrody; potrafi formułować wnioski, opracować i zinterpretować wyniki wykorzystując ICT potrafi spójnie i precyzyjnie wypowiadać się w mowie i piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień wychowawczo-dydaktycznych związanych z kształceniem przyrodniczym, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki oraz innych dyscyplin posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii popierając je argumentacją w kontekście wybranych założeń teoretycznych, poglądów różnych autorów potrafi ocenić przydatność typowych metod i procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi obszarami kształcenia przyrodniczego - 1.1 1.1, 2.2, 3.1, 1.1, 2.1, 2.2, 3.1, 3.1, 5
ME_U10 ME_U11 ME_U12 ME_U13 ME_U14 ME_U15 ME_U16 ME_U17 ME_U18 ME_U19 ME_U20 ME_K01 ME_K02 ME_K03 ME_K04 ME_K05 ME_K06 ME_K07 formalnego i nieformalnego potrafi, posługując się podstawowymi ujęciami teoretycznymi analizować, interpretować oraz projektować strategie działań pedagogicznych w zakresie kształcenia przyrodniczego potrafi zdiagnozować problem, prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań dotyczących procesu kształcenia potrafi animować prace nad rozwojem uczniów w zakresie edukacyjnym oraz wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, a także wspierać do działań na rzecz uczenia się przez całe życie potrafi pracować w zespole pełniąc różne role podejmując nowe wyzwania i zadania wykazując się umiejętnościami organizatorskimi pozwalającymi na realizacje celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań w zakresie edukacji przyrodniczej potrafi dokonać analizy własnych działań dydaktyczno-wychowawczych i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji potrafi zaplanować etapy rozwoju zawodowego i działania które prowadzą do osiągnięcia sukcesu zgodnie z zasadami i normami etycznymi zawodu nauczyciela potrafi samodzielnie projektować i realizować nowatorskie zajęcia różnego typu i dla uczniów o różnicowanych potrzebach edukacyjnych oraz dokonywać krytycznej analizy i oceny swoich zajęć projektuje zajęcia terenowe dla uczniów szkoły podstawowej, uwzględniające założenia podstawy programowej przedmiotu przyroda i specyfikę obszaru ich realizacji projektuje i realizuje zajęcia z przyrody w klasie i w terenie z zastosowaniem różnorodnych strategii i metod kształcenia potrafi samodzielnie przygotować, przeprowadzić i dokonać ewaluacji lekcji przyrody (zajęć kameralnych, laboratoryjnych i terenowych); oceniać wypowiedzi ustne i pisemne uczniów; projektować i oceniać opracowane formy testów osiągnięć ucznia dokonuje ewaluacji osiągnięć uczniów i efektywności własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość poziomu swojej wiedzy merytorycznej nauczanego przedmiotu oraz wiedzy i umiejętności z pedagogiki i dydaktyki przyrody, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonując samooceny własnych kompetencji docenia znaczenie dorobku nauk pedagogicznych oraz dydaktyki przyrody dla prawidłowej realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego i kształcenia przyrodniczego na II etapie edukacyjnym w szkole podstawowej jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych, wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie nauczania-uczenia się przyrody i działań wychowawczych dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania w zakresie edukacji przyrodniczej oraz pracy wychowawczo-opiekuńczej i kulturalnej wykazuje się samodzielnością w projektowaniu i realizowaniu nowatorskich zajęć edukacyjnych, w tym dla uczniów o różnicowanych potrzebach edukacyjnych dąży do budowania u uczniów emocjonalnej więzi z jego najbliższą okolicą, regionem 2.1, 3.1,, 3.3, 3.3 1.1, 2.1, 2.2, 3.1, 2.1, 2.2, 2.3,, 3.3 ME_K08 zachęca uczniów do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju 3.1,, 3.3 6