Szukasz opieki nad dzieckiem?



Podobne dokumenty
Praca z dziećmi i młodzieżą

Discover... Free Entitlement. (Early Years Provision) A guide for parents and carers by the Family Information Service.

... Childcare A guide for parents and carers by the Family Information Service

Program New Deal dla Partnerów Pracujmy razem dla lepszej przyszłości

Program New Deal dla rodziców samotnie wychowujących dzieci

Przewodnik po programie New Deal 25+ dla Irlandii Północnej

NIANIA/OPIEKUNKA DO DZIECI

Poradnik dla rodziców Skuteczniej razem

Wsparcie i. informacje o. chorobie Parkinsona. Parkinson s information and support Polish

Informacja dla Dzieci

Informacje dla rodziców dzieci posługujących się językami mniejszościowymi polski

Jak dzieci spędzają swój wolny czas? Dzieci po szkole wolne czy zajęte

Znamy się na dzieciach. i rozumiemy rodziców

Praca dla fizjoterapeutów we Francji

Uczciwe warunki pracy i płacy

Żłobek, klub dziecięcy, dzienny opiekun, niania - nowe formy opieki nad dziećmi do lat 3

National Educational Welfare Board. An Bord Náisiúnta Leasa Oideachais Nie pozwól dziecku zaprzepaścić (dobrego startu w dorosle zycie!

[ Fachowiec ] Czy wiesz? CNV Hout en Bouw

Darmowa edukacja przedszkolna oraz opieka nad dziećmi w wieku 2 lat

do Statutu Przedszkola nr 142 w Poznaniu

Dzień 2: Czy można przygotować dziecko do przedszkola?

Zalety umowy o pracę: Należy ci się płatny urlop. Niezależnie od tego czy jesteś zatrudniony na umowę terminową, czy też bezterminową,

Your child in Childcare Polish Sept Opieka nad Państwa dzieckiem. Informacje dla Rodziców i Opiekunów

Mały przewodnik po zdrowiu kobiety

Ministerstwo Edukacji Narodowej otworzyło stronę internetową

Poradnik dla rodziców Skuteczniej razem

Proponowane zmiany w zakresie wsparcia i usług dla dzieci i ich rodzin w County Council - Kwestionariusz konsultacyjny

TWOJA PIERWSZA PRACA Z EURES-em

Zachowanie Bezpieczeństwa Dzieci

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO ŚWIETLICY. Świetlica Zespołu Szkół w Korczynie czynna jest w godzinach i

CO WIĄŻE SIĘ Z PROJEKTEM WOLONTARIATU EUROPEJSKIEGO (EVS)

REGULAMIN ORGANIZACYJNY NIEPUBLICZNEGO ŻŁOBKA TYCI TYCI

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO UCZESTNICTWA W PROGRAMIE WAKACJE W BAWIALNI

Kto i na jakich zasadach może założyć i prowadzić żłobek bądź klub dziecięcy

REGULAMIN ORGANIZACYJNY

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA SIÓSTR ELŻBIETANEK W GDAŃSKU UL. OPACKA 5

Care Programme Approach

Housing Benefit Bedroom Tax Non-Dependent Deductions

STATUT NIEPUBLICZNEGO ŻŁOBKA ANIOŁEK W SKARSZEWACH

PROGRAM ADAPTACYJNY NIEPUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA KOLOROWA ZEBRA W BIADACZU. Autorka programu. Mgr Agnieszka Gierdal

CO WIĄŻE SIĘ Z PROJEKTEM WOLONTARIATU EUROPEJSKIEGO

Formularz rejestracyjny. Ten formularz zgłoszeniowy należy wypełnić, jeśli chcesz ubiegać się o miejsce w Little Me przedszkolnym.

WNIOSEK O PRZYJĘCIE DZIECKA DO PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO W WOLI BATORSKIEJ Wypełniają rodzice/opiekunowie

REGULAMIN Niepublicznego Żłobka Lula

Praca dla fizjoterapeutów we Francji

Małopolska dla rodziny. Pilotażowy program Gminy Łącko. Małopolska Niania

Czy przebywałeś w Norwegii nieprzerwanie przez ostatnie 12 miesięcy? Krótszy urlop za granicą nie przerywa czasu przebywania w Norwegii.

Formy opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat

Zakładanie i prowadzenie placówek wychowania przedszkolnego

Proszę zapamiętać swoje prawa:

Polska. Dla twojego dziecka w wieku 7-15 lat: Szkoła podstawowa i świetlica

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!

PUOLA. Zaangażuj się!

FORMULARZ ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA IM. MARII MONTESSORI W TORUNIU

Liczba wydanych ankiet: 40 (100%). Liczba zwróconych ankiet: 27 (67,5%)s

Jeśli chcesz pracować w Holandii :49:32

Organizacja opieki nad dzieckiem w wieku do lat 3 w Warszawie

proszę postawić znaczek X w odpowiedniej kratce

Wierzysz w opiekę nad dzieckiem? Metodologia badań. Podsumowanie w języku polskim

PRACA W HOLANDII ZA POŚREDNICTWEM AGENCJI PRACY TYMCZASOWEJ

REGULAMIN ORGANIZACYJNY NIEPUBLICZNEGO ŻŁOBKA "Fajny Żłobek"

Możliwości w Ontario (Opportunities Ontario): Program Nominacji Prowincji (Provincial Nominee Program)

Organizacja opieki nad dzieckiem w wieku do lat 3 w Warszawie

Ankieta osobowa. Kandydatki na opiekunkę osoby starszej lub zależnej. Firma Berlin Agencja Pracy Tymczasowej. Imię i nazwisko: Data urodzenia:

Komvux. Oto co oferuje komvux : Kto może korzystać z nauki w komvux? Prawo do edukacji na poziomie podstawowym POLSKI POLSKA

c) zajęcia muzyczne (jakie) d) języki obce (jakie) e) wolontariat f) praca na pół etatu (jaka) g) inne (jakie) h) żadne i) 10. Jakie inne zajęcia

INFORMATOR Organizacja opieki nad dzieckiem w wieku do lat 3 w Gminie Nowy Tomyśl

6.1. Dyrektor przedszkola rozpatruje wniosek o obniżenie lub zwolnienie z opłaty za. i opiekę w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

UCHWAŁA NR XXIV/248/17 RADY MIEJSKIEJ W GRODKOWIE. z dnia 15 lutego 2017 r. w sprawie utworzenia Żłobka Publicznego w Grodkowie

Regulamin Organizacyjny. Niepublicznego Żłobka KONIK NA BIEGUNACH

REGULAMIN (wyciąg ze Statutu) "KRÓLESTWA FANTAZJI" - PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO. Nazwa placówki

Najczęściej zadawane pytania e-warsztaty metodyczne 3 grudnia 2014 roku.

Opinia do ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (druk nr 1082)

Au-Pair in China Przegląd programu

STATUT ŻŁOBKA MAŁE LUDKI WE WROCŁAWIU UL. PABIANICKA 2 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1

Zasady dotyczące realizacji projektów w ramach Działania 7.4 Rozwój Opieki Żłobkowej w Regionie projekty konkursowe

Poradnik dla rodziców Skuteczniej razem

Statut Niepublicznego Żłobka Hajduczek w Chorzowie

7 Złotych Zasad Uczestnictwa

REGULAMIN POBYTU DZIECKA w Przedszkolu Samorządowym nr 4 w Białymstoku

obiektywne subiektywne wypychające z rynku pracy wiążące z rynkiem pracy

Opłaty za przedszkola. Warszawa, 25 stycznia 2017 r.

Regulamin Organizacyjny Żłobka Miejskiego w Ciechanowie. Rozdział I. Postanowienia ogólne

WNIOSEK O PRZYJĘCIE DZIECKA DO PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 2 W PIESZYCACH NA ROK SZKOLNY 2019/2020

INSTYTUCJE OPIEKI NAD DZIEC MI W WIEKU DO LAT 3 - PORADNIK FORMY I WARUNKI OPIEKI, ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

STATUT ŻŁOBKA TEREFERE

Serdecznie zachęcamy studentów PB do wyjazdów w ramach zagranicznych praktyk ERASMUS 2013/2014

STATUT ŻŁOBKA MAŁE LUDKI WE WROCŁAWIU UL. PABIANICKA 2

Zasady funkcjonowania i zadania Ośrodka Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie

UCHWAŁA NR XXV/163/2004. RADY MIEJSKIEJ w PLESZEWIE. z dnia 9 grudnia 2004r.

REGULAMIN PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO W STAWISZYNIE Z FILIĄ PETRYKI

UCHWAŁA NR XLVI/697/18 RADY MIASTA KOŁOBRZEG. z dnia 27 września 2018 r. w sprawie ustalenia statutu Żłobka Krasnal w Kołobrzegu

Uchwała nr 9/14/15. z dnia 23 lutego 2015r. w sprawie zmian do Statutu Przedszkola. /zał nr 1/ Uchwała wchodzi z życiem z dniem podjęcia.

Nauczyciele o swojej pracy i relacje w gronie pedagogicznym

KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO FAIR PLAY NR 1 W KRAKOWIE

Wniosek o przyjęcie dziecka do Samorządowego Przedszkola w Woli Batorskiej

WNIOSEK O PRZYJĘCIE DZIECKA KATOLICKIE PRZEDSZKOLE ZIARENKO

STATUT ŻŁOBKA NR 1 w AUGUSTOWIE

17 czerwca minął rok od wprowadzenia zmian w urlopach dla rodziców. Największa rewolucja to wydłużenie urlopu z 26 do 52 tygodni.

Transkrypt:

Szukasz opieki nad dzieckiem? Przewodnik Sure Start pomoże dokonać właściwego wyboru Wprowadzenie Dowiedz się o możliwych opcjach dot. opieki nad dzieckiem i podejmij decyzję opierając się na pełnej wiedzy w tym zakresie. Broszura zawiera informacje na temat opieki nad dzieckiem i wczesnej edukacji, wskazuje na korzyści i daje porady. Spis treści Strona 1 Wprowadzenie 2 W jaki sposób opieka nad dzieckiem i wczesna edukacja może pomóc Tobie i Twojemu dziecku 3 Opieka nad dzieckiem w granicach Twoich możliwości finansowych 3 Twój wybór 4 Opiekunki do dzieci 6 Nianie i opiekunki pracujące w domu 7 Żłobki 9 Przedszkola i klasy przedszkolne 11 Przedszkola środowiskowe 12 Centra Dziecka Sure Start 14 Opieka nad dzieckiem/zajęcia pozaszkolne 15 Wybór i zorganizowanie spraw związanych z opieką 15 Niektóre za i przeciw przy dokonywaniu wyborów i organizowaniu spraw związanych z opieką nad dzieckiem 16 Na co zwracać uwagę 17 Aklimatyzowanie dzieci do nowej sytuacji 18 Uczenie się w procesie wzrostu 20 Bezpieczeństwo Twojego dziecka jakość opieki 22 Jeśli Twoje dziecko jest niepełnosprawne lub ma specjalne potrzeby edukacyjne Strona 23 Ile to kosztuje? 23 Pomoc w pokryciu kosztów 23 Ile to kosztuje? Krótki przewodnik 27 Znajdowanie równowagi pomiędzy pracą a rodziną 27 Kto co dostaje? 28 Powrót do pracy lub nauki 29 Elastyczna praca 30 Myślisz o pracy w opiece nad dziećmi? 31 Przyszłość Sure Star, opieka nad dzieckiem i wczesne lata 31 Gdzie szukać informacji 32 Kontakt 1

Szukasz opieki nad dzieckiem? Decyzje odnośnie przekazania opieki nad dzieckiem mogą wydawać się zniechęcające i drogie. SureStart wydało niniejszą broszurę, by pomóc Ci w dokonaniu wyboru. Nawet jeśli nie jesteś teraz gotowa/wy do oddania swojego dziecka pod czyjąś opiekę, logicznym wydaje się pomyślenie nad tym tematem już teraz. Istnieje wiele opcji wyboru, ale która jest właściwa dla Ciebie? W jaki sposób dokonasz wyboru, jakie podejmiesz kroki? W jaki sposób opieka nad dzieckiem i wczesna edukacja może pomóc Tobie i Twojemu dziecku W obecnych czasach istnieje wiele rozmaitych układów rodzinnych i każdy z nich generuje inne potrzeby oraz oczekiwania względem czasu i możliwych wydatków. Będziesz musiał/a wypracować układ najlepszy dla siebie - zarówno z personalnego, jak i finansowego punktu widzenia. Korzyści dla Twojego dziecka Opieka nad dzieckiem i wczesna edukacja daje Twojemu dziecku lepszy start w szkole podstawowej, ponieważ tak jak pokazują badania wspomaga ich rozwój edukacyjny, emocjonalny i społeczny. Edukacja formalna pełni ważną rolę w przypadku dzieci, których pierwszym językiem nie jest angielski, tj. ma za zadanie pomóc w integracji, nauczyć języka i dać możliwość jego praktykowania. Dzieci, które miały zapewnioną opiekę i wczesną edukację dają sobie lepiej radę w trakcie państwowej oceny Key Stage 1 (Poziom 1) z języka angielskiego i matematyki przeprowadzanej, gdy dziecko ma 7 lat. Dzieci, które mają dobre podstawy są bardziej niezależne, łatwiej się koncentrują i są bardziej towarzyskie od początku zajęć w szkole podstawowej. Korzyści dla dziecka są tak samo widoczne przy uczęszczaniu na zajęcia w pełnym jak i niepełnym wymiarze godzin. Nie zapominaj jednak, że bez względu na to jaką opiekę wybierzesz, to co robisz z dzieckiem w domu może mieć duży wpływ na jego rozwój. Oprócz zapewnienia wysoko wykwalifikowanej opieki i wczesnej edukacji, możesz wspomóc rozwój dziecka poprzez: - czytanie - uczenie piosenek i rymowanek - zabawę literami i liczbami - rysowanie i kolorowanie - zabieranie do biblioteki - tworzenie możliwości do zabaw z przyjaciółmi w domu. Wybierając opiekę dla dziecka będziesz chciał/a być pewna/pewny, że ktoś się o nie troszczy, że jest w bezpiecznym i stymulującym rozwój otoczeniu. Odpowiedź na pytanie, jakie działania podejmuje rząd dla zapewnienia powyższych warunków znajdziesz na stronie 20. Korzyści dla Ciebie Istnieje wiele rozmaitych możliwości zapewnienia opieki nad dzieckiem, które możesz łączyć i dostosowywać do Twojego planu dnia, godzin pracy, nauki czy praktyk. Aby dokonać właściwej decyzji dla Ciebie i Twojego dziecka, przejdź na stronę 9. Elastyczność pracy daje Ci możliwość opieki nad dzieckiem, również w czasie, gdy studiujesz (patrz strona 29). Istnieje możliwość uzyskania pomocy finansowej od rządu, by opieka nad dzieckiem była w granicach Twoich możliwości finansowych niezależnie od tego czy pracujesz, czy nie. Patrz rozdział Pomoc w pokryciu kosztów ( Help with costs ) rozpoczynający się na stronie 23, by dowiedzieć się na temat możliwości pokrywania kosztów i jak się o nie starać. Robiąc sobie przerwę w opiece, możesz zaprowadzać dziecko do bezpłatnych placówek wczesnej edukacji nawet wówczas, gdy nie pracujesz i nie uczęszczasz na szkolenia. Patrz na odwrocie strony. Wybierając opiekę dla dziecka będziesz chciał/a być pewna/pewny, że ktoś się o nie troszczy, że jest w bezpiecznym i stymulującym rozwój otoczeniu. Odpowiedź na pytanie, jakie działania podejmuje rząd dla zapewnienia powyższych warunków znajdziesz na stronie 20. 2

Opieka nad dzieckiem w granicach Twoich możliwości finansowych Przed podjęciem próby znalezienia opieki nad dzieckiem najprostszym jest myślenie Zapomnij o opiece, nie możesz sobie na nią pozwolić. Wiele osób uważa, że wysokiej jakości opieka nad dzieckiem i wczesna edukacja wiąże się z dużym obciążeniem finansowym i jest przeznaczona wyłącznie dla osób zamożnych. Jednakże warto pamiętać, że niezależnie od tego, w jakiej jesteś kondycji finansowej, istnieje również dla Ciebie wiele możliwości. Większość rodzin uzyskuje pomoc w pokrywaniu kosztów od samego początku; rosnąca liczba zatrudnionych prowadzi opiekę nad dziećmi (patrz strona 23). Istnieją zasiłki, o które, ku zaskoczeniu, pracujące w Wielkiej Brytanii rodziny nie starają się - nie wiedzą o ich istnieniu lub o tym, że pomoc im się należy. Stracenie możliwości uzyskania zasiłku może stanowić ogromną różnicę w dokonywanych przez Ciebie wyborach. Aby dowiedzieć się więcej o liście najważniejszych propozycji, czy się kwalifikujesz do uzyskania pomocy, oraz jak starać się o pomoc, patrz strona 23. Zdobądź przysługującą Ci ulgę podatkową (tax credit) Dziewięć na dziesięć rodzin kwalifikuje się do uzyskania ulgi podatkowej. Wysokość jaką otrzymasz zależeć będzie od okoliczności i przychodu, w związku z czym ważne jest by w przypadku wystąpienia jakichkolwiek zmian, zadzwonić na Infolinię ulg podatkowych (Tax Credits Helpline) pod numer 0845 300 3900. Zajrzyj również na stronę internetową www.hmrc.gov.uk/taxcredits Ulga podatkowa dla osób wychowujących dziecko (Child Tax Credit) (CTC) wynosi ponad 42 tygodniowo na jedno dziecko i zwiększa się z ilością dzieci w rodzinie. Generalnie rodziny z dochodem do 58,000 (lub 66,000 jeśli w rodzinie jest przynajmniej jedno dziecko poniżej jednego roku) kwalifikują się do ulgi. Maksymalnie dodatek dziecięcy CTC wynosi 32 tygodniowo na każde dziecko. Dodatkowo udzielana jest pomoc, gdy w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne. Ulga podatkowa dla osób pracujących (Working Tax Credit) (WTC). Jest to ulga podnosząca płace/zarobki tych osób, których dochód jest niski bądź średni. Informacje szczegółowe nt. WTC podane są na stronie 24. Dodatek dziecięcy Pracowniczej Ulgi Podatkowej. Celem jest pomoc pracującym rodzicom w pokryciu kosztów opieki nad dzieckiem. Do określonego limitu możesz ubiegać się do 80p za każdego płaconego 1 za zarejestrowaną lub posiadającą zezwolenie opiekę nad dzieckiem. Informacje szczegółowe na temat dodatku dziecięcego Pracowniczej Ulgi Podatkowej (WTC) podane są na stronie 24. Potrzebujesz więcej informacji Zadzwoń do Infolinii ulgi podatkowej (Tax Credit Helpline) HM Revenue and Customs (HMRC) pod numer 0845 300 3900. Jeśli używasz telefonu tekstowego wprowadź numer 0845 300 3909. Zajrzyj również na stronę internetową www.hmrc.gov.uk/taxcredits Bezpłatna wczesna edukacja w niepełnym wymiarze godzin dla wszystkich dzieci w wieku trzech i czterech lat Wszystkie dzieci w wieku trzech i czterech lat kwalifikują się do bezpłatnej wczesnej edukacji w niepełnym wymiarze godzin. Oznacza to, że każdemu dziecku przysługuje dwanaście i pół godziny w tygodniu bezpłatnej wczesnej edukacji przez 38 tygodni w roku. Miejsca bezpłatnej wczesnej edukacji w niepełnym wymiarze są dostępne: w klasach przedszkolnych w prywatnych i państwowych przedszkolach w żłobkach przedszkolach środowiskowych u posiadających zezwolenie opiekunek do dzieci, które są członkami sieci zapewniającej kontrolę jakości. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat tego, jak uzyskać miejsce w instytucji oferującej bezpłatną wczesną edukację, by dowiedzieć się, kiedy Twoje dziecko będzie kwalifikowało się do uzyskania takiego miejsca oraz jakie są dostępne możliwości, skontaktuj się z lokalnym oddziałem Służb Informacyjnych dot. Dzieci (Children s Information Service) (CIS) dzwoniąc pod numer 0800 234 6346. Twój wybór Każda z propozycji opieki nad dzieckiem ma swoje plusy i minusy i dlatego będziesz musiał/a sprawdzić, opierając się na potrzebach rodziny, godzinach pracy, dostępnym budżecie itd., która z nich najlepiej Ci odpowiada. Pierwszym krokiem powinno być jednak sprawdzenie, jakie usługi dostępne są w Twoim otoczeniu. Jest coraz więcej miejsc oferujących nie tylko opiekę nad dzieckiem wiele z nich proponuje różnego rodzaju usługi zdrowotne, pomoc rodzicom i rodzinie, by pomóc społeczności jako całości. Lokalna Służba Informacyjna dot. Dzieci (CIS) udostępni informacje na temat ogólnie dostępnych usług, które możesz znaleźć w swojej okolicy. Posiadają one aktualną listę placówek oferujących usługi opieki nad dzieckiem i wczesną edukację. Zarejestrowani opiekunowie i miejsca opieki nad dziećmi będą regularnie sprawdzane przez Biuro ds. Standardów Edukacyjnych, usług oferowanych dzieciom i kontroli umiejętności (Standards in Education, Children s Services and Skills) (Ofsted)) tak, byś był/a pewna/pewien, że są bezpieczne i spełniają standardy (patrz strona 20). CIS obok danych kontaktowych poda przydatne informacje takie, jak godziny otwarcia, ograniczenia wiekowe, miejsca parkingowe i koszty. 3

Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Zadzwoń pod numer 0800 234 6346, by uzyskać numer telefonu do lokalnej Służby Informacyjnej dot. Dzieci lub odwiedź stronę internetową www.direct.gov.uk/parents, by przeczytać o korzyściach płynących z opieki nad dzieckiem i wczesnej edukacji. OPIEKUNKI DO DZIECI (CHILDMINDERS) Fakty Zarejestrowane opiekunki do dzieci opiekują się Twoim dzieckiem łącznie z innymi dziećmi, przeważnie w ich własnych domach. Mają prawo opiekować się do sześciorga dziećmi poniżej ósmego roku życia, łącznie z ich własnymi dziećmi ale tylko trójka z nich może być w wieku poniżej pięciu lat. Zatrudniają się same i same decydują o swoich godzinach pracy. Większość z nich chętnie pracuje we wczesnych godzinach porannych, wieczornych, w weekendy oraz w niepełnym wymiarze godzin. Wszystkie opiekunki do dzieci są zobligowane do odbycia podstawowego kursu, łącznie z kursem udzielania pierwszej pomocy, a większość z nich bierze udział w dalszych szkoleniach i rozwija się profesjonalnie. Twoje dziecko powinno brać udział w zajęciach rozwojowych i nauce dostosowanej do jego/jej wieku (patrz Uczenie się w procesie wzrostu na stronie 18). Jak mogę być pewna/pewien, czy opieka jest wysokiej jakości? Wszystkie opiekunki do dziecka, które opiekują się dziećmi w wieku do lat ośmiu muszą być zarejestrowane i są nadzorowane przez Biuro ds. Standardów w Edukacji, usług oferowanych dzieciom i kontroli umiejętności (Ofsted patrz strona 20), które przeprowadza regularne kontrole domów, w których pracują i kontrole samych opiekunek. Co więcej, wszyscy dorośli (16+) mieszkający i pracujący w domach opiekunek opiekujących się dziećmi poniżej lat ośmiu będą sprawdzani przez policję. Opiekunki, które opiekują się dziećmi w wieku ośmiu lat i powyżej mogą być zarejestrowane w sposób dobrowolny w ramach Rejestracji opieki nad dzieckiem Ofsted lub uzyskać zezwolenie w ramach Programu udzielania zezwoleń do opieki nad dzieckiem (Childcare Approval Scheme) (patrz strona 20). Nie wszyscy posiadają kwalifikacje do opieki nad dzieckiem. W czasie spotkania i po wywiadzie z opiekunką wyczujesz, czy jest ona odpowiednia dla Twoich dzieci (patrz strona 15 na co zwracać uwagę). Ile będzie mnie to kosztowało? Będziesz musiał/a negocjować ze swoją opiekunką godziny pracy i warunki pracy (patrz strona 16). Stawki są różne w zależności od lokalizacji a średnia wynosi 2.80 za godzinę za dziecko (w Londynie - 3.60). Patrz strona 23 dla porównania kosztów. Czy usługa ta jest dla mnie? Potrzebuję elastycznych godzin opieki nad dzieckiem, ponieważ pracuję w nieregularnych godzinach, które nie pokrywają się ze standardowymi godzinami pracy przedszkola od 8.00 do 18.00 Chcę by moim dzieckiem opiekowano się w domu Chcę by moje dziecko miało jednego opiekuna Posiadam dzieci w różnym wieku i ważnym jest, by zajmowano się nimi razem Umiem powiedzieć czego potrzebuję Łączenie dziecka z dużą grupą dzieci nie jest odpowiednie dla niego/niej na chwilę obecną 4

Pytania, jakie należy zadać opiekunce do dziecka Jak długo pracujesz jako opiekunka? Jakie dodatkowe szkolenia przeszłaś? Co lubisz w tej pracy? Jak długo chcesz się tym zajmować? Jakie inne dzieci będą z moim dzieckiem i w jakim są wieku? Czy mogę otrzymać numery telefonów rodziców, dla których pracujesz bym mogła /mógł sprawdzić referencje? Czy należysz do jakiegoś programu zapewniającego jakość świadczonych usług? Czy należysz do sieci opiekunek? Czy pobierasz opłaty za dni wolne spowodowane chorobą? Poproś o możliwość obejrzenia wszystkich pokoi w domu, by sprawdzić czy są czyste i schludne. Gdzie będzie spało moje dziecko? Upewnij się, że jest to miejsce spokojne. Jak spędzacie dni i jak program pozostałych dzieci będzie dopasowany do Twojego dziecka? Dowiedz się o proste sprawy typu, kiedy robi zakupy/załatwia sprawy bankowe/wykonuje prace domowe. Czy wychodzicie na wycieczki całodzienne? Gdzie? Czy masz odpowiednio dostosowane fotelik samochodowy? Jakie jedzenie i picie podajesz dzieciom? Czy przechowujesz dane na temat rozwoju dziecka? Czy zgodziłabyś/zgodziłbyś się na próbne zajęcia (powiedźmy kilka poranków), by sprawdzić jak układa się współpraca? Większość opiekunek zgodzi się na taką propozycję. Pamiętaj również Poproś opiekunkę o ważną rejestrację/zezwolenie, ubezpieczenie od odpowiedzialności publicznej i certyfikat udzielania pierwszej pomocy. Sprawdź, czy pokoje i ogród są zabezpieczone; w przeciwnym razie Twoje dziecko może wydostać się poza wyznaczone miejsca. Kto przychodzi i wychodzi? Zapytaj ile osób dorosłych będzie w domu. Uzgodnij zasady odnośnie karmienia, nauki, oglądania TV i utrzymywania dyscypliny. Każdy kontrakt powinien zawierać godziny pracy, wysokość wypłaty, szczegóły odnośnie chorób i opłaty za dni wolne (patrz strona16). Twoja opiekunka może opiekować się i oferować wczesną edukację w niepełnym wymiarze godzin bezpłatnie, jeśli jest członkiem sieci sprawdzonych pod względem świadczonych usług opiekunek, takich jak NCMA Children Come First (CCF). Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Zadzwoń pod numer 0800 234 6346 lub odwiedź stronę internetową www.childcarelink.gov.uk aby uzyskać informacje na temat lokalnej Służby Informacyjnej dot. Dzieci (CIS), gdzie będą dysponować listą opiekunek pracujących w Twojej okolicy Możesz również zadzwonić do Narodowego Zrzeszenie Opiekunek (National Childminding Association) (NCMA) pod numer telefonu 0800 169 4486 Możesz również odwiedzić stronę internetową www.ncma.org.uk, by dowiedzieć się więcej na temat sieci opiekunek 5

NIANIE I OPIEKUNKI PRACUJĄCY W DOMU Fakty Nianie i opiekunki pracujący w domu są zatrudniani przez Ciebie do opieki nad dzieckiem i przeważnie świadczą usługę Twoim domu. Dostosują się do tych, którzy pracują w nietypowych godzinach, mogą pracować na pół etatu i nawet zamieszkać w Twoim domu. Niektóre z nich wyrażają zgodę na wykonywanie dodatkowo prac domowych (gotowanie, sprzątanie itp.). Niania może pracować dla Ciebie i innej rodziny. Większość niań i opiekunek pracujących w domu posiada uznawalne kwalifikacje do opieki nad dziećmi lub przeszły szkolenia, ale nie jest to obowiązkowe. Tysiące rodziców kwalifikuje się obecnie do otrzymywania finansowego wsparcia na opłacenie opiekunki do dziecka pracującego w domu dziecka, jeśli jest ona zarejestrowana lub posiada zezwolenie patrz strona 23. JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Nianie i opiekunki pracujący w domu dziecka nie muszą być zarejestrowani przez Ofsted. Mogą jednakże być zarejestrowane w sposób dobrowolny w ramach Rejestracji opieki nad dzieckiem Ofsted, jeśli spełniają właściwe wymagania (patrz strona 21). Do października 2007 roku nianie i opiekunki pracujące w domu mogą składać wnioski do Programu udzielana zezwolenia do opieki nad dzieckiem (Childcare Approval Scheme) (szczegóły na stronie 22). Opiekunki zarejestrowane lub posiadające zezwolenie będą musiały spełnić podstawowe kryteria. ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Zarobki wahają się od 132 do 400 tygodniowo w zależności od ilości godzin, doświadczenia, gdzie mieszkasz i czy osoba opiekująca się mieszka w Twoim mieszkaniu. Będziesz musiał/a zapłacić również podatek oraz składkę na Ubezpieczenie Państwowe. Zatrudnienie opiekunki zarejestrowanego lub posiadającego zezwolenie może umożliwić Ci skorzystanie z ulg podatkowych i na ulg na Ubezpieczenie Państwowe. Inne koszty łącznie z płatnymi wakacjami i płatnościami w trakcie choroby, opłaty za telefon komórkowy do wykonywania rozmów w przypadkach nagłych, wpisanie do ubezpieczenia Twojego samochodu w momencie, gdy chcesz, by opiekunka prowadziła samochód należący do rodziny. Czy usługa ta jest dla mnie? Potrzebuję kogoś, kto dostosuje się do mojego rozkładu zajęć i stylu życia Chcę mieć dużo do powiedzenia na temat tego, jak ktoś zajmuje się moim dzieckiem - co robią, kiedy śpią itd. Posiadam dzieci w różnym wieku jest to możliwość mniej kosztowna a dzieci przebywają razem Moje dziecko będzie szczęśliwsze w swoim własnym domu (własnym łóżku, jeśli jestem w domu późno itd.) Potrzebuję kogoś na cały etat, ponieważ moje dziecko nie uczęszcza do szkoły Lubię przejmować odpowiedzialność prawną i finansową Podoba mi się koncepcja, by ktoś mieszkał razem z nami w domu (i mam na to miejsce) PYTANIA, JAKIE NALEŻY ZADAĆ NIANI LUB OPIEKUNCE PRACUJĄCEJ W DOMU Jakie posiadasz kwalifikacje lub jakie przeszłaś szkolenia? Czy posiadasz zezwolenie z Programu udzielania zezwoleń lub jesteś zarejestrowana przez Ofsted? Jakim dysponujesz doświadczeniem? Co lubisz w tej pracy? Co oczekujesz od w tej konkretnej pracy? Jak zorganizujesz dzień mojemu dziecku? Jak pomożesz osiągnąć cele rozwojowe? Czy będziesz prowadziła zeszyt zjedzonych posiłków i notatki z przepracowanego dnia? Gdzie zabrałabyś moje dziecko? Jaki masz stosunek do wczesnego rozpoczynania pracy/późnego jej kończenia? Czy możesz zajmować się dzieckiem wieczorami? 6

Jaki uczysz dziecko załatwiać się na nocniku, jakie masz sposoby na karmienie, jak masz stosunek do uczenia dobrego przez złe. Jeśli osoba ma mieszkać z Wami: Jak będziesz spędzała swoje dni wolne od pracy? Powinnaś dokładnie wyjaśnić kwestie związane z przyjmowaniem przyjaciół, czy partnerów, sprawy takie, jak palenie w domu i korzystanie z telefonu. Au pairs Au pairs to przeważnie młode niezamężne kobiety (rzadko mężczyźni) z zagranicy. Przyjeżdżają do Wielkiej Brytanii by uczyć się angielskiego, mieszkają u rodzin i pomagają w pracach domowych maksymalnie pięć godzin dziennie. W zamian za to muszą mieć zapewnione dwa dni wolne, tygodniowe kieszonkowe (około 50), posiłki i własny pokój. Au pairs nie są rejestrowane i przeszkolone do pracy z dziećmi, dlatego uznaje się, że nie są właściwymi osobami do opieki nad małymi dziećmi, ale są dobrym rozwiązaniem, jeśli chcesz zapewnić, po kosztach na jakie możesz sobie pozwolić, opiekę nad dziećmi po ich powrocie ze szkoły. Pamiętaj również Poproś o certyfikat udzielania pierwszej pomocy (czy jest ważny?) oraz o Certyfikat rejestracji opiekunki Ofsted (Childcare Register Certificate) lub pisma z Programu udzielania zezwoleń. Spisz wszelkie ustalone warunki (godziny pracy, opis obowiązków, okres zatrudnienia, płatności w okresie choroby/wakacji itd.) Patrz strona17. Musisz postarać się o ubezpieczenie odszkodowawcze pracownika na wypadek wypadku. Jeśli zdecydujesz się na nianię, zawsze wybieraj cieszącą się dobrą reputacją agencję niań i sprawdzaj referencje. Porozmawiaj z przynajmniej dwojgiem wcześniejszych pracodawców. Jeśli niania będzie mieszkała w Twoim mieszkaniu, oczekuje się, że otrzyma pokój i będzie miała zapewnione posiłki dodatkowo do otrzymywanej pensji. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Aby dowiedzieć się więcej o Rejestracji opiekunek do dzieci Ofsted oraz Programie udzielania zezwoleń patrz strona 15. Zadzwoń na Infolinię ulg podatkowych (Tax Credits Helpline) pod numer 0845 300 3900, aby uzyskać informację na temat ulg podatkowych, jeśli będziesz zatrudniać opiekunkę posiadającą zezwolenie. Zadzwoń na Infolinię rodzin pracujących pod numer 0800 013 0313 lub odwiedź stronę internetową www.workingfamilies.org.uk Zadzwoń do Narodowego Trustu na Rzecz Narodzin (National Childbirth Trust ) pod numer 0870 444 8707 aby dowiedzieć się o miejscowych oddziałach zarejestrowanych niań, które świadczą usługi dla kilku rodzin. Zadzwoń do Stowarzyszenia Profesjonalnych (Przedszkolanek Professional Association of Nursery Nurses) (PANN)) pod numer 01322 372 337, aby uzyskać otrzymać pakiet Nanny pack. Przeczytaj przewodnik dla osób poszukujących niań Potrzebuję niani (Need A Nanny ): www.surestart.gov.uk/aboutsurestart/parents/needananny ŻŁOBKI Fakty Żłobek prowadzi opiekę i edukację dzieci w wieku od sześciu miesięcy do pięciu lat. (Może również oferować opiekę pozaszkolną dla dzieci w wieku od pięciu do jedenastu lat.) Opieka dzienna może być prowadzona przez samorządy, społeczności lokalne, znajdować się w miejscach pracy oraz być prowadzona przez osoby prywatne. Godziny pracy od 7.00 do 19.00 (godziny pracy różnią się, ale wiele placówek zaczyna pracę przed godziną 8.00), 50 tygodni w roku. Twoje dziecko może chodzić na zajęcia w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin. Twoje dziecko powinno brać udział w zajęciach rozwojowych i nauce dostosowanej do jego/jej wieku (patrz Uczenie się w procesie wzrostu na stronie 18). JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Zawsze korzystaj z usług zarejestrowanych placówek, by zapewnić, że są one regularnie poddawane inspekcji przez Ofsted (patrz strona 20) oraz aby zapewnić, że edukacja w niepełnym wymiarze godzin jest satysfakcjonująca. Dzieci są łączone w grupy wiekowe i zajmują się nimi będą opiekunowie w ilości zależnej od ilości dzieci tak, by zapewnić, że Twojemu dziecku poświęcana jest uwaga w sposób wystarczający. Żłobki mają wykwalifikowany personel i opiekują się około 40 dziećmi, przy czym wiele z nich uczęszcza na zajęcia w niepełnym wymiarze godzin. 7

ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Średnio dla śródmieścia Londynu to 205, 182 - poza centrum Londynu i 152 - w innych miejscach, dla dziecka poniżej dwóch lat uczęszczającego w pełnym wymiarze godzin - ceny są różne w różnych miejscach w kraju. Lokalne Służby Informacyjne dot. Dzieci udostępnią informacje na temat aktualnych kosztów takiej usługi w Twojej okolicy. Czy usługa ta jest dla mnie? Z chęcią zostawię dziecko w miejscu, gdzie pracuje się wykwalifikowany personel Potrzebuję placówki otwartej praktycznie przez cały rok Moje godziny pracy odpowiadają godzinom otwarcia żłobka Muszę mieć pewność, że zawsze będzie ktoś, kto zajmie się moim dzieckiem jeśli jedna opiekunka zachoruje, jest dla niej zastępstwo Mam wyjście awaryjne na wypadek choroby dziecka chore dzieci nie mogą uczęszczać na zajęcia do żłobka Chcę by moje dziecko było w otoczeniu innych dzieci i by było zaangażowane w wiele zajęć Chcę by moje dziecko miało dostęp do wielu zabawek, przyrządów i stymulujących rozwój pomocy Uważam, że moje dziecko jest gotowe na nowe doświadczenia PYTANIA, JAKIE NALEŻY ZADAĆ W ŻŁOBKU Jaki jest współczynnik liczby dzieci do opiekunów? Zapamiętaj zasadę: Dla dzieci poniżej dwóch lat, powinno być troje dzieci na opiekuna; dla dwulatków czworo dzieci na opiekuna; dla dzieci starszych ośmioro dzieci na opiekuna. Jaki jest plan dnia żłobka? Gdzie moje dziecko będzie jadło/bawiło się/odpoczywało? Czy moje dziecko będzie miało codziennie możliwość zabawy na dworze? Poproś pracownika, by oprowadził/a Cię pokój po pokoju. Czy jest wystarczająco czysto, jasno i jest wystarczająco dużo miejsca? Czy jest bezpieczny plac zabaw na dworze? Czy dzieci są dobrze nadzorowane? Czy wyglądają na zadowolone i a ich zajęcia na celowe? Czy w żłobku dużo się dzieje? Obejrzyj projekty i rysunki na ścianach. Czy widać stymulującymi rozwój zabawkami i książkami? Czy Twoje dziecko będzie wyprowadzane na spacery? Spytaj o przykładowe miejsca. Czy zapewniane są pożywne posiłki? Czy będą przechowywane dane o tym, co dzieci w danym dniu robiły? Czy żłobek oferuje podwożenie dzieci oraz zapewniacie opiekę poza nim? Niektóre żłobki zapewniają tego typu usługi. Czy są jakieś kary za spóźnienia w odbiorze dziecka ze żłobka? Czy systemy zabezpieczeń są satysfakcjonujące? 8

Pamiętaj również Upewnij się, że żłobek ma miejsca w grupie wiekowej Twojego dziecka. Niektóre z placówek nie zajmują się dziećmi w wieku poniżej dwóch lat. Sprawdź, czy w żłobku opieka działa na zasadzie głównego opiekuna w którym każde dziecko jest przypisane do określonego członka personelu. Wróć na drugą wizytę sprawdzającą. Zrób to w innym czasie niż miało to miejsce w czasie pierwszej wizyty. Zabierz swoje dziecko ze sobą, by zobaczyć, w jak nawiązuje relacje z innymi dziećmi, personelem i otoczeniem. Porozmawiaj z innymi rodzicami, którzy korzystają z usług przedszkola zapytaj o ich opinie na temat świadczonych usług. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Skontaktuj się z lokalną Służbą Informacyjną dot. Dzieci dzwoniąc pod numer 0800 234 6346, by otrzymać listę lokalnych żłobków Państwowe Zrzeszenie Żłobków (National Day Nurseries Association (NDNA)): zadzwoń pod numer 0870 774 4244 lub odwiedź stronę internetową www.ndna.org.uk Oferta bezpłatnej wczesnej edukacji w niepełnym wymiarze godzin- patrz strona 3 Informacja na temat ulg podatkowych patrz strona 24 PRZEDSZKOLA I KLASY PRZEDSZKOLNE Dodatek dziecięcy ulgi podatkowej dla osób pracujących Oferta bezpłatnej wczesnej edukacji Fakty Przedszkola i klasy przedszkolne prowadzą wczesną edukację i opiekę nad dziećmi w wieku między trzecim a piątym rokiem (niektóre przyjmują dzieci od wieku dwóch i pół roku). Niektóre przedszkola i klasy przedszkolne należą do państwowego systemu edukacji; inne są prowadzone przez osoby prywatne lub organizacje wolontariackie. Opłaty za prywatne placówki różnią się na terenie kraju. Przedszkola są otwarte w godzinach pracy szkół, przeważnie od 9.00 do 15.30 w systemie semestralnym z zajęciami w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin. Niektóre placówki rozszerzają długość świadczonych usług by zaspokoić potrzeby pracujących rodziców. Twoje dziecko powinno brać udział w zajęciach rozwojowych i nauce dostosowanej do jego/jej wieku (patrz Uczenie się w procesie wzrostu na stronie 18). Niektóre mogą oferować świadczenie usług pozaprzedszkolną przed i po zajęciach, w trakcie trwania semestrów i wakacji; może tu być włączony zakres usług świadczonych dla dzieci poniżej lat pięciu i ich rodzin. JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Wszystkie przedszkola i klasy przedszkolne są nadzorowane przez Ofsted (patrz strona 20), by sprawdzić, czy usługi w zakresie wczesnego uczenia się i opieki są satysfakcjonujące. Wielkość szkół i klas będzie różna, ale przynajmniej jedna osoba będzie przydzielona do każdych 13 dzieci; w pracującej grupie będą wykwalifikowani nauczyciele i pomoce przedszkolanek. ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Usługi są bezpłatne, jeśli przedszkole należy do państwowego systemu edukacji (z wyłączeniem posiłków i opłat dobrowolnych). Pozostałe, prowadzone przez osoby prywatne lub organizacje społeczne i pobierają opłaty. Większość z nich oferuje bezpłatną wczesną naukę w niepełnym wymiarze godzin dla kwalifikujących się dzieci w wieku trzech i czterech lat. Aby zrobić rozeznanie w możliwych kosztach patrz strona 23. 9

Czy usługa ta jest dla mnie? Ważnym jest dla mnie, by moje dziecko było z dziećmi w podobnym wieku Państwowe przedszkole jest blisko mojego miejsca zamieszkania (i jest bezpłatne) Moje godziny pracy mniej więcej okrywają się z godzinami otwarcia i terminami pracy przedszkola Podoba mi się fakt, że moje dziecko będzie uczone przez wykwalifikowanych nauczycieli Poszukuję ciągłej opieki Muszę mieć pewność, że zawsze będzie ktoś, kto zajmie się moim dzieckiem jeśli jeden opiekunka zachoruje, jest dla niej zastępstwo. Chcę by moje dziecko miało dostęp do wielu zabawek, przyrządów i stymulujących rozwój pomocy Uważam, że moje dziecko jest gotowe na nowe doświadczenia PYTANIA JAKIE NALEŻY ZADAĆ W PRZEDSZKOLU Poproś personel o oprowadzenie po terenie przedszkola. Czy pokoje są czyste, jest jasno i jest wystarczająco dużo miejsca? Czy dzieci wyglądają na zadowolone i a ich zajęcia na celowe? Czy zabawki/książki/meble są w dobrym stanie? Poproś członka personelu by opowiedział Ci o tym, co się dzieje w ciągu dnia/zajęć. Jakie zajęcia są planowane dla zapewnienia mojemu dziecku szerokich i zbalansowanych doświadczeń? Czy są odpowiednie miejsca do spania, jeśli czas pobytu w przedszkolu mojego dziecka przedłuży się? Czy jest możliwość codziennej zabawy na podwórku? Ile dzieci będzie w przedszkolu w tym samym wieku co moje dziecko? Czy są jakieś opłaty dodatkowe? Jak mogę być zaangażowany/na w prace przedszkola i odgrywać aktywną rolę w nauce i rozwoju mojego dziecka? Gdzie dzieci wychodzą (na przykład parki, baseny)? Jak mogę zapewnić właściwą adaptację mojego dziecka? Czy przechowywane będą dane na temat tego, co dzieci robiły i na temat ich rozwoju? Czy przedszkole będzie mi je udostępniać? Czy dzieci są dobrze nadzorowane? Jak wspieracie dzieci w rozwoju poczucia pewności siebie, niezależności oraz pomysłowości? Czy moje dziecko będzie mogło wybrać zajęcia, w których będzie uczestniczyło? Czy mogę zobaczyć raport Ofsted? Pamiętaj również Sprawdź jak funkcjonuje przedszkole w czasie trwania zajęć. W ten sposób doświadczysz, jak działa przedszkole i jaka jest w nim atmosfera na sobie samej/samym. Wróć na drugą wizytę sprawdzającą. Zabierz swoje dziecko ze sobą, by zobaczyć w jak nawiązuje relacje z innymi dziećmi, personelem i otoczeniem. Sprawdź jakiego rodzaju personel pomocniczy jest zatrudniany przez przedszkole i w jaki sposób utrzymana jest ciągłość opieki pod względem personalnym. Częste zmiany personelu mogą powodować dezorientacje u małych dzieci. 10

Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Skontaktuj się z lokalną Służbą Informacyjną dot. Dzieci (CIS) dzwoniąc pod numer 0800 234 6346,by otrzymać listę lokalnych przedszkoli; do Narodowego Związku Przedszkoli (NDNA): 0870 774 4244 lub odwiedź stronę internetową www.ndna.org.uk Forum dla utrzymywanych przedszkoli i Centrów Dziecka Sure Start: www.early-education.org.uk/nsfnewhome.htm PRZEDSZKOLA ŚRODOWISKOWE Fakty Przedszkola środowiskowe zapewniają opiekę i większość z nich wczesną edukację dla dzieci w wieku od dwóch do pięciu lat. Mogą być zorganizowane przez społeczność lub na podstawie działań non-profit, często z pomocą rodziców. Oferują zajęcia trwające od dwóch i pół do czterech godzin w trakcie semestrów, codziennie lub kilka dni tygodniu. Twoje dziecko powinno brać udział w zajęciach rozwojowych i nauce dostosowanej do jego/jej wieku (patrz Uczenie się w procesie wzrostu na stronie 18). Przedszkola środowiskowe są dobrym rozwiązaniem, jeśli chcesz więcej czasu spędzać się dzieckiem; niektóre z nich przedłużają swoje zajęcia lub oferują całodzienną opiekę. JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Zarejestrowane przedszkola środowiskowe są regularnie nadzorowane przez Ofsted (patrz strona 20), by sprawdzić, jakość opieki i wczesnej edukacji (jeśli taka jest prowadzona). Większość przedszkoli środowiskowych dysponuje od 24 do 28 miejscami. Minimalny współczynnik pracownik dziecko to 1:4 dla dzieci w wieku 2 lat i 1:8 dla dzieci w wieku od trzech do pięciu lat. Większość personelu jest przeszkolona do pracy z dziećmi lub odbywa szkolenia, gdy już pracuje. ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Od 4.50 do 7.00 za zajęcia pamiętaj, że są to stawki minimalne. Niektóre placówki mogą chcieć byś zapłacił/a za zarezerwowanie bloku na następne pół semestru. Ceny są różne w różnych miejscach w kraju Lokalna Służba Informacyjna dot. Dzieci poda aktualne stawki za tego typu usługi. Czy usługa ta jest dla mnie? Moja opiekunka może zabierać moje dziecko do przedszkola środowiskowego (może to być uzupełnienie istniejącej już opieki). Uważam, że bardzo dobrym jest, że dzieci utrzymują kontakty i nawiązują przyjaźnie z innymi dziećmi Nie chcę zostawiać dziecka na dłużej niż to konieczne. Mam trochę wolnego czasu i chcę się zaangażować i pomagać w pracach przedszkola. Chcę by moje dziecko miało dostęp do wielu zabawek, przyrządów i stymulujących rozwój pomocy. Moje godziny pracy mniej więcej okrywają się z godzinami otwarcia przedszkola i terminami jego pracy. Dobrze się czuję, gdy zostawiam dziecko w miejscu, gdzie pracuje wyszkolony personel. Muszę mieć pewność, że zawsze będzie ktoś, kto zajmie się moim dzieckiem jeśli jedna opiekunka zachoruje, jest dla niej zastępstwo. 11

PYTANIA JAKIE NALEŻY ZADAĆ W PRZEDSZKOLU ŚRODOWISKOWYM Jakie kwalifikacje posiada personel? Proszę przedstawić, w jakich zajęciach rozwojowych moje dziecko będzie brało udział? W jaki sposób będę mogła/mógł sprawdzić, jak moje dziecko się zaadoprowało? Czy będę mogła/mógł wziąć udział w przynajmniej dwóch zajęciach, by sprawdzić, czy ten rodzaj opieki jest właściwy dla mojego dziecka? Iloma dziećmi się zajmujecie? Czy budynek/pokój jest bezpieczny (w szczególności czy jest używany do innych celów np. jako hall kościoła)? Czy jest dużo zabawek i innego wyposażenia? Jak ważne jest dla przedszkola zaangażowanie rodziców, i w jaki sposób mogę się zaangażować? W jaki sposób będą nadzorowane wycieczki? Czy będą przechowywane dane o tym, co dzieci w danym dniu robiły? Czy dzieci są dobrze nadzorowane? Pamiętaj również Zapisz dziecko na listę przedszkola środowiskowego TAK SZYBKO, JAK TO MOŻLIWE by uniknąć spóźnienia i rozczarowań. Ten rodzaj opieki jest bardzo popularny. Upewnij się, że osoba prowadząca jest odpowiednio wykwalifikowana. Według Państwowych Standardów, powinny one okazywać się kwalifikacjami trzeciego stopnia i mieć do pomocy przeszkolony personel. Sprawdź, czy wykorzystywane pomieszczenia spełniają standardy. W przedszkolu powinno być miejsce wyciszenia przeznaczone do zabaw siedzących (takich jak budowanie z klocków, układanie puzzli, rysowanie, słuchanie bajek), miejsce do swobodnej zabawy oraz miejsce na aktywności fizyczne, takie jak zabawa z wózeczkami. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Skontaktuj się z lokalnyą Służbą Informacyjną dot. Dzieci (CIS) dzwoniąc pod numer 0800 234 6346, by otrzymać listę przedszkoli środowiskowych w Twojej okolicy lub zadzwoń do Zrzeszenie na rzecz nauczania przedszkolnego (Pre-School Learning Alliance) pod numer 020 7697 2595 lub odwiedź stronę internetową www.pre-school.org.uk CENTRA DZIECKA SURE START Fakty Centra dziecka Sure Start prowadzą różnego typu łatwo dostępne i elastycznie usługi dla rodzin i dzieci od okresu ciąży do momentu osiągnięcia przez dziecko wieku pięciu lat. Zapewniają między innymi usługi przedszkolne i opiekę zdrowotną dla dzieci Oferują również edukację rodzicielską, usługi pomocy rodzinie i rodzicom, prowadzą bazę opiekunek do dzieci oraz mają kontakt z organizacjami takimi jak Jobcentre Plus, Służba Informacyjna dot. Dzieci (CIS) oraz z placówkami kształcącymi dorosłych. Są one otwarte minimum 48 tygodni w roku, pięć dni w tygodniu, dziesięć godzin dziennie. Wiele centrów powstanie na podstawie istniejących lokalnych programów Sure Start, takich jak żłobki sąsiedzkie (Neighbourhood Nurseries), centra Early Excellence Centres, przedszkola publiczne (Maintained Nursery Schools) i centra zdrowia, po dodaniu usług prywatnych i społecznych. Centra dziecka Sure Start przeważnie świadczą usługi dla społeczności, w których jest 800 dzieci w wieku poniżej pięciu lat. Na terenach wiejskich z bardziej rozproszoną populacją liczba dzieci może być mniejsza. Uwaga: usługi przedszkolne oznaczają naukę i opiekę dla dzieci. 12

JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Wszystkie usługi przedszkolne prowadzone przez Centra dziecka Sure Start będą zarejestrowane i nadzorowane przez Ofsted. ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Wszystkie Centra dziecka Sure Start działają na innych zasadach, dlatego by dowiedzieć się więcej porozmawiaj z personelem. Będą pobierane opłaty za opiekę nad dzieckiem, ale rodziny pracujące z niskim dochodem będą mogły się starać o dodatek dziecięcy w uldze podatkowej. Czy usługa ta jest dla mnie? Pracuję na pełnym etacie i potrzebuję wykwalifikowanego personelu, któremu mogę ufać Chcę by moje dziecko uczyło się w momencie, w którym ktoś się nim zajmuje (co da mu dobry start w szkole) Nie pracuję i chcę spotykać się z innymi rodzicami, opiekunami i dziećmi Chcę otrzymywać porady zdrowotne od przeszkolonych w tym celu ludzi Chcę dowiedzieć się więcej o szkoleniach i możliwościach pracy na przyszłość Potrzebuję jednego miejsca, gdzie będą spełnione moje potrzeby co do opieki nad dzieckiem, otrzymam poradę i wsparcie Do 2008 roku zostanie otwartych 2,500 Centrów dziecka Sure Start a do 2010 będą one w każdej gminie. PYTANIA JAKIE NALEŻY ZADAĆ W CENTRUM DZIECKA SURE START Jak długo działa centrum? Co oprócz opieki nad dzieckiem oferuje centrum? Ile dzieci jest zarejestrowanych do opieki nad nimi? Jakie usługi są świadczone dla dzieci nie potrafiących korzystać z toalety? Czy utrzymywane są odpowiednie warunki bezpieczeństwa, warunki sanitarne i higieniczne? Czy centrum oferuje naukę zarówno wewnątrz budynku, jak i poza nim? Czy będę musiał/a płacić za którąkolwiek z usług? Jak mogę zaangażować się w pracę centrum? Czy dzieci są odpowiednio nadzorowane? Czy mogę porozmawiać z innymi rodzicami lub opiekunami, którzy regularnie korzystają z usług centrum? Aby dowiedzieć się więcej jakie zadać pytania, patrz część nt. żłobków- strona 23. Kto może korzystać z usług Centrum dzieci Sure Start? Może korzystać z usług Centrum dzieci Sure Start: jeśli jesteś w ciąży, jesteś rodzicem lub opiekunem dziecka w wieku poniżej pięciu lat. Centrum może prowadzić edukację osób dorosłych i porady dot. zatrudnienia. Skontaktuj się z lokalną Służbą Informacyjną dot. Dzieci, aby uzyskać informacje na temat centrum w Twojej okolicy i na temat tego, jakie usługi ono oferuje. Pamiętaj również Zapytaj o ochronę dziecka, prowadzoną politykę zdrowia i bezpieczeństwa oraz o to, w jaki sposób każda osoba (personel, wolontariusze, rodzice) i opiekunowie) jest uwrażliwiana na procedury. Sprawdź, w jaki sposób personel jest przygotowany na odpowiedź na specjalne potrzeby. Co się stanie, jeśli Twoje dziecko zachoruje (jakie są procedury w sytuacjach wyjątkowych?), i czy posiadają aktualne certyfikaty udzielania pierwszej pomocy? Rozejrzyj się dobrze dookoła budynków i sprawdź, czy jest to miejsce bezpieczne stymulujące rozwój. 13

Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Skontaktuj się z lokalną Służbą Informacyjną dot. Dzieci pod numerem telefonu 0800 234 6346, aby sprawdzić, czy w Twojej okolicy otwarto już Centrum Dziecka Sure Start, lub otrzymać informacje o możliwych innych rozwiązaniach Aby dowiedzieć się więcej na temat Centrum Sure Start odwiedź stronę internetową www.surestart.gov.uk/mag3 OPIEKA NAD DZIECKIEM/ZAJĘCIA POZASZKOLNE Fakty Wiele szkół zapewnia dostęp do różnych form aktywności wykraczających poza zwykłą naukę w szkole. Może to być zarówno opieka formalna nad dziećmi w szkole podstawowej, jak i zajęcia muzyczne, artystyczne, sportowe oraz pomoc w nauce. Dlatego często szkoły są otwarte od 8.00 do 18.00 wliczając okresy wakacyjne. W zależności od Twoich godzin pracy, możesz zdecydować się na kombinację klubów śniadaniowych (czynnych zazwyczaj od 8.00), klubów popołudniowych (czynnych zazwyczaj od 15.30 do 18.00) oraz programów zabaw wakacyjnych (od 8.00 do 18.00) działających poza rokiem szkolnym. Usługi te, nazywane czasami klubami pozaszkolnymi, opierają się na zasobach szkoły, ale mogą także znajdować się w klubach młodzieżowych, centrach gminnych lub żłobkach. Niektóre szkoły samodzielnie organizują opiekę nad dziećmi, inne współpracują z lokalnymi grupami wolontariuszy, prywatnymi organizacjami lub opiekunkami grupy te zapewniają personel, jak również w niektórych przypadkach lokal. Rząd ma na celu, aby do 2010 r. wszystkie szkoły zapewniały dostęp do różnych ponadprogramowych usług, z których mogłyby korzystać wszystkie dzieci i ich rodzice. Wysokiej jakości kompleksowa opieka nad dziećmi oraz zajęcia będą prowadzone przez szkoły lub przez lokalne organizacje, jeśli to konieczne - z nadzorowanym transportem, od godziny 8.00 do 18.00, przez cały rok. Dla niektórych typów opieki szkolnej możliwy jest do uzyskania dodatek dziecięcy ulgi podatkowej dla osób pracujących. Aby uzyskać więcej informacji zadzwoń do Infolinii Ulg Podatkowych pod numer 0845 300 3900 (telefon tekstowy: 0845 300 3909). Czy usługa ta jest dla mnie? Chcę rozwiązać problem niedopasowania moich godzin pracy i godzin spędzanych przez moje dziecko w szkole Stać mnie na tę formę opieki Mojemu dziecku bardzo spodoba się możliwość zabawy z nowymi przyjaciółmi Chcę, żeby moje dziecko mogło przebywać w miejscu, które zna, kiedy ja chcę odpocząć Nie mogę zajmować się dzieckiem podczas wakacji Muszę być w pracy wcześnie JAK MOGĘ BYĆ PEWNA/PEWIEN, CZY OPIEKA JEST WYSOKIEJ JAKOŚCI? Wszystkie szkoły oferujące szkolne formy opieki nad dziećmi są zarejestrowane i regularnie nadzorowane przez Ofsted, podobnie jak kluby pozaszkolne zajmujące się dziećmi w wieku poniżej ośmiu lat i czynne przez okres dłuższy niż dwie godziny dziennie przez co najmniej sześć dni w roku. ILE BĘDZIE MNIE TO KOSZTOWAŁO? Forma oferowanej opieki i fundusze dostępne w Twojej okolicy określają koszty opieki. Uczestnictwo w klubach działających po lekcjach kosztuje średnio od 5 do 11 dziennie, kluby śniadaniowe to koszt około 1 dziennie, a kluby wakacyjne pobierają opłaty w wysokości około 15 dziennie lub 75 tygodniowo. Prywatne przedsięwzięcia wakacyjne kosztują więcej około 150 tygodniowo. WSKAZÓWKA: Kluby zajmujące się dziećmi starszymi niż ośmioletnie nie podlegają obowiązkowi rejestracji, ale mogą dobrowolnie poddać się kontroli jakości w ramach Rejestracji opieki nad dzieckiem Ofsted zaaprobowanej przez Rząd. W klubach uczestniczących w tym programie animatorzy, a także przynajmniej połowa personelu musi być odpowiednio przeszkolona/posiadać kwalifikacje. 14

PYTANIA JAKIE NALEŻY ZADADAĆ NA TEMAT ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH Czym zajmują się dzieci? Czy są dostępne zajęcia plastyczne, sportowe, muzyczne itp.? Jak wygląda nadzór nad dziećmi? Ile uwagi poświęca się poszczególnym dzieciom? Czy klub posiada warunki do odrabiania zadań domowych? Kto prowadzi klub, jakie kwalifikacje i wykształcenie posiada ( również pozostały personel) Poproś o spotkanie i rozmowę z osobą prowadzącą. Czy personel przeszkolono w zakresie udzielania pierwszej pomocy? Czy w klubie wydzielono miejsce dla młodszych dzieci? Niektóre z nich nie odnajdują się w dużej grupie starszych dzieci. Czy jest dostępne ciche miejsce, w którym dzieci mogą odpocząć? Czy mogę prosić o przedstawienie metod ochrony i książeczki wpisów? W przypadku klubów prywatnych jak wyglądają kwestie płatności? Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Aby dowiedzieć się więcej na temat szkolnych form opieki, klubów pozaszkolnych i klubów wakacyjnych działających w Twojej okolicy, skontaktuj się z lokalną Służbą Informacyjną dot. Dzieci dzwoniąc pod numer 0800 234 6346 lub z narodową organizacją 4Children pod numer 020 7512 2100 lub odwiedzając stronę internetową www.4children.org.uk WYBÓR I ZORGANIZOWANIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OPIEKĄ Odnalezienie właściwej formy opieki nad dzieckiem, odpowiadającej zarówno Tobie, jak i Twojemu dziecku, jest niezwykle ważne; należy rozważyć wiele czynników czy dane miejsce jest odpowiednie, czy Twoje dziecko naprawdę je polubi? W każdym miejscu jest dostęp do innych możliwości dlatego ważne jest, by zapewnić sobie wystarczającą ilość czasu na przeprowadzenie poszukiwań. Na podstawie informacji otrzymanych od lokalnej Służby Informacyjnej dot. Dzieci (CIS) sporządź listę wszystkich zarejestrowanych form opieki dostępnych w Twojej okolicy i przygotuj listę pytań do zadania ewentualnym opiekunom obejmujących kwestie od godzin pracy do referencji. Poniżej znajdziesz kilka naszych wskazówek jak zacząć, a wśród nich ważne kwestie dotyczące kontroli bezpieczeństwa i zapewnienia łatwego przystosowania się dziecka i Ciebie do nowych warunków. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Zadzwoń do lokalnej Służby Informacyjnej dot. Dzieci (CIS) pod numerem telefonu 0800 234 6346, gdzie przedstawią Ci listę lokalnych i zarejestrowanych usług opieki nad dzieckiem lub odwiedź stronę internetową www.direct.gov.uk/parents, aby dowiedzieć się więcej o korzyściach z opieki nad dzieckiem i wczesnej edukacji. NIEKTÓRE ZA I PRZECIW PRZY DOKONYWANIU WYBORÓW I ORGANIZOWANIU SPRAW ZWIĄZANYCH Z OPIEKĄ NAD DZIECKIEM NIE zostwiaj tematu na ostatnią chwilę. Nawet jeśli nie odczuwasz jeszcze potrzeby skorzystania z opieki nad dzieckiem, zapewnij sobie wystarczającą ilość czasu na podjęcie decyzji. Jeśli konkretna forma opieki jest popularna, spodziewaj się długich list osób oczekujących; na możliwość rozmowy z nianią lub na opiekunką pracującą w domu i oraz na jej zatrudnienie można czasem czekać kilka miesięcy. SPRAWDŹ wszystkie opcje. Zadzwoń do Służby Informacyjnej dot. Dzieci (CIS), aby otrzymać listę zarejestrowanych w Twojej gminie instytucji i osób zajmujących się opieką nad dziećmi dane kontaktowe znajdziesz na sąsiedniej stronie. Zaznacz podstawowe wymagania, np.godziny pracy, koszty i lokalizację to będą Twoje pierwsze pytania, jakie będziesz zadawać podczas rozmów telefonicznych. Pozwoli to na natychmiastowe odrzucenie części ofert. WEŹ POD UWAGĘ wiek i osobowość Twojego dziecka. Odnosi się to zwłaszcza do niemowląt i dzieci młodszych niż dwuletnie, które potrzebują bliskich, osobistych relacji. Ty najlepiej znasz swoje dziecko, więc słuchaj także tego, co podpowiada Ci instynkt. 15

ROZEJRZYJ SIĘ. Odwiedź przynajmniej dwa lub trzy miejsca, aby poznać opiekunów i porównać oferty. Umów się na formalne spotkanie, podczas którego zobaczysz zachowanie dzieci; weź ze sobą listę przygotowanych pytań przykłady znajdziesz na stronie 23. Jeśli to możliwe (na przykład w żłobkach), złóż także niezapowiedzianą wizytę i sprawdź, co zastaniesz. NIE WYKLUCZAJ połączenia kilku różnych form opieki Jeśli przedszkola społeczne, żłobki itp. nie są w stanie zapewnić opieki przez pięć dni w tygodniu, pomyśl o połączeniu kilku różnych form opieki, np. żłobka (dwa dni) i opiekunki do dzieci/wspólnej niani (trzy dni). SPRAWDŹ referencje. Jest to bardzo ważne. Większość opiekunek i instytucji (w tym żłobki, przedszkola itp.) z przyjemnością poda Ci nazwiska innych rodziców, z którymi możesz porozmawiać o jakości opieki w danym miejscu na wszelki wypadek zanotuj więc referencje. NIE CZUJ SIĘ WINNA/WINNY przy powtórnej kontroli. Po zawężeniu listy sprawdź wybrane miejsca po raz drugi lub nawet trzeci. Da Ci to czas na potwierdzenie, że dana osoba lub instytucja spełnia wszystkie Twoje wymagania. Niektóre osoby i instytucje zgodzą się na okres próbny, który pozwoli na sprawdzenie ich w praktyce. SPISZ wszelkie ustalenia. Żłobki poproszą Cię o podpisanie umowy pisma zawierającego dane takie jak koszty, zasady, godziny itp. Przeczytaj dokładnie taki dokument przed jego podpisaniem. Przygotuj umowy dla opiekunek i niań. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, patrz strona 17. Odnajdywanie możliwości opieki w Twojej okolicy... Zadzwoń pod numer telefonu 0800 234 6346, gdzie podadzą Ci numer do lokalnej Służby Informacyjnej dot. Dzieci (CIS); tam przedstawią Ci aktualną listę lokalnych i zarejestrowanych usług opieki nad dzieckiem lub odwiedź stronę internetową www.direct.gov.uk/childcare NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ Twoja lista kontrolna Kwalifikacje Jakie przeszkolenie i doświadczenie posiada opiekunka lub personel instytucji? Środowisko Czy jest bezpieczne, czy sprawia wrażenie, że będzie także wychowywać, czy dziecko będzie miało kontakt ze zwierzętami domowymi, czy w okolicy nikt nie pali? Czy dziecko będzie miało wystarczająco dużo miejsca? Dieta Co można znaleźć w menu? Świeże owoce i warzywa? Swobodny dostęp do wody? Czy są spełniane specjalne potrzeby żywieniowe? Nadzór Kto nadzoruje dzieci? Ile przypada dzieci na jednego członka personelu? Opieka emocjonalna Jakie panują zwyczaje? Jak personel radzi sobie z trudnymi zachowaniami dzieci? Zasady powinny być spisane. Czy personel jest ciepły, przyjazny, okazuje sympatię? Wyposażenie Czy wyposażenie jest kreatywne, zróżnicowane, jest go dużo, i jest wysokiej jakości? Czy gabloty ukazują różne kultury w pozytywny sposób? Co z aktywnością fizyczną? Czy istnieje bezpieczny plac zabaw? Jeśli nie, jak organizowane są zabawy na świeżym powietrzu? Sytuacja zdrowotna Czy toalety oraz umywalki są czyste i przystosowane rozmiarami dla dzieci? Co ze sprzętem do nauki korzystania z toalety i przewijania niemowląt? Oczekiwania Przedstaw wszystkie swoje oczekiwania, takie jak godziny pracy, punktualność, przygotowywanie posiłków, zmywanie, opieka nad dziećmi. Jakie obowiązują zasady dotyczące spóźnionego odbierania dzieci? Bezpieczeństwo Jakie działania są podejmowane w sytuacjach nagłych i w razie wypadku? Jakie procedury bezpieczeństwa są stosowane w danym miejscu? Świadectwa inspekcji Czy dostępna jest kopia świadectwa ostatniej kontroli przeprowadzonej przez Ofsted? Umowy i rozmowy wstępne Co powinno być zawarte w umowie? JEŚLI PODPISUJESZ Opłata rezerwacyjna lub depozyt, zabezpieczające miejsce dla Twojego dziecka Kwota opłaty oraz informacje, co ona pokrywa (np. pieluszki, posiłki, wycieczki) Godziny/dni, w które Twoje dziecko będzie korzystać z opieki Opłaty w wypadku choroby dziecka lub opiekuna 16

JEŚLI ZATRUDNIASZ OPIEKUNKĘ Opis pracy i godziny pracy Pensję i uzgodnioną metodę płatności Okres zatrudnienia (np. umowa na sześć miesięcy z możliwością przedłużenia) i okres wypowiedzenia Informacje na temat opłat za zwolnienia lekarskie i urlopy wypoczynkowe oraz zwrotów za wydatki Dodatkowe informacje, takie jak ograniczanie oglądania telewizji (np. nie we wszystkie dni), zakaz podawania dziecku słodyczy i słodkich soków Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Zadzwoń do Narodowego Zrzeszenie Opiekunek (NCMA) pod numer telefonu 0800 169 4486 lub odwiedź stronę internetową www.ncma.org.uk Możesz też zadzwonić na Infolinię rodzin pracujących pod numer 0800 013 0313 lub odwiedzić stronę internetową www.workingfamilies.org.uk aby zdobyć więcej informacji kontaktowych lub poradę prawną Podczas przeprowadzania rozmów lub odwiedzania miejsca opieki... Przeprowadzenie rozmowy wstępnej z potencjalną opiekunką i odwiedzenie centrum opieki jest niezwykle ważne daje bowiem najlepsze rozeznanie co do stylu opieki, reakcji dziecka na opiekunów oraz otoczenie. Pytania, które należy zadać, związane z poszczególnymi formami opieki, znajdują się w rozdziale Twój wybór, począwszy od strony 10. Lista kontrolna zawiera informacje na temat ogólnych kwestii, które należy sprawdzić lub o które należy zapytać. AKLIMATYZOWANIE DZIECI DO NOWEJ SYTUACJI Po wybraniu odpowiedniej formy opieki należy postarać się, aby wyciągnąć z niej maksymalne korzyści. Musisz ułatwić dziecku przystosowanie się do nowych warunków, a sobie zapewnić miłe rozpoczęcie współpracy z opiekunką. Pozostawienie dziecka pod opieką obcej osoby to znaczące wydarzenie zarówno dla dziecka, jak i dla Ciebie. Przystosowanie się do nowej sytuacji musi zająć nieco czasu, ale poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które pomogą dziecku przetrwać pierwsze chwile i nie odczuwać niepokoju. Przynajmniej dwukrotnie odwiedź razem z dzieckiem instytucję zajmująca się opieką lub opiekunkę. Przed powrotem do pracy zostawiaj dziecko na 30 minut w nowym miejscu, pozostając jednak w budynku. Przez następne 30 minut pozostań w okolicy. Zwiększ powoli ten czas do jednej godziny. Inna możliwość: niech pierwszym dniem pobytu dziecka w nowym miejscu będzie środa, aby nie musiało zaczynać od pełnego tygodnia. Pozwól opiekunce przejąć obowiązki i pomagać dziecku tak, aby przyzwyczaiło się do nowej twarzy i głosu oraz poczuło się bezpiecznie. Przygotuj starsze dzieci na to, czego mogą się spodziewać. Na przykład, niektóre żłobki wymagają od starszych dzieci samodzielnego wiązania sznurowadeł, korzystania z toalety itp. Dopóki dziecko nie poczuje się pewnie, przyprowadzaj je zawsze kilka minut przed czasem. Pozwoli Ci to na przygotowanie go do nowego dnia. W przypadku zostawiania niemowlęcia lub małego dziecka w obcym miejscu, zapakuj ze sobą coś, do czego dziecko jest przywiązane i co rozpozna jako pochodzące z domu (ulubioną zabawkę, kocyk itp.). Nie okazuj smutku ani niepewności, kiedy zostawiasz dziecko z opiekunką dziecko wyczuje Twój nastrój i zacznie go podzielać. Zawsze z entuzjazmem podchodź do opiekunki ( Popatrz, kto przyszedł! ), zawsze żegnaj się z dzieckiem, nie wymykaj się po kryjomu (ale też nie ociągaj się). Starszym dzieciom przypominaj zawsze, o której wrócisz. Upewnij się, że niania ma do dyspozycji pomoce naukowe i zabawki, np. farby, klocki, kredki, książki itp., tak aby dziecko było zawsze zajęte i dobrze się bawiło. Odwiedź miejsca, w których zostawisz dziecko przynajmniej dwa razy razem z nim. 17

UCZENIE SIĘ W PROCESIE WZROSTU Wszyscy rodzice wiedzą, że każde dziecko jest inne i powinno się rozwijać w swoim własnym tempie. Podczas wybierania najlepszej formy i miejsca opieki należy dokładnie rozważyć wiek i etap rozwoju dziecka. Badania pokazują, że lata pomiędzy narodzinami i trzecim rokiem życia są szczególnie ważne dla dziecka, ponieważ jego doświadczenia w tym czasie mają duży wpływ na jego przyszłość. Przewodnik krok po kroku po rozwoju dziecka 0-11 miesięcy Przez ten okres małe dzieci rozwijają umiejętność przekazania w sposób zrozumiały dla otoczenia informacji o sobie i komunikacji na różne sposoby. Odpowiadają na obecność ludzi i przedmiotów w otoczeniu i uczą się, że określone osoby są źródłem pomocy i poczucia komfortu. 8-20 miesięcy Dzieci coraz bardziej odczuwają swoją odrębność od innych; odkrywają to co lubią i czego nie lubią. Odkrywają z zainteresowaniem otoczenie i odczuwają przyjemność w wytwarzaniu i słuchaniu różnych dźwięków. Niemowlę jest bardziej ruchliwe i pokazuje ciekawość i zainteresowanie wobec otaczającego go świata. 16-26 miesięcy Na tym etapie dzieci odkrywają swoją wyjątkowość poprzez wypowiedzi osób dorosłych oraz rozwijają pewność co do własnych możliwości. Zaczynają poszukiwać odpowiedzi, by upewnić się czy dobrze są rozumiane. Zaczynają rozumieć proste zdania i cieszyć się słuchaniem rymowanek i historii. Są ciekawe otaczającego ich świata. 22-36 miesięcy Dzieci w tym wieku rozwijają pewność siebie i wiarę we własne możliwości i pokazują swoje cechy osobowe, preferencje i zainteresowania. W tym wieku nabywają umiejętności społecznych, lubią przebywać i rozmawiać z dorosłymi i innymi dziećmi. Bardzo szybko uczą się nowych słów i używają ich w komunikacji dotyczącej kwestii, które ich interesują. 30-50 miesięcy Dzieci wykazują coraz większą niezależność w swoich zajęciach. Lubią rozwijać bardziej złożone umiejętności i wykazują troskę wobec innych. Zaczynają zadawać pytania na temat tego, dlaczego coś się dzieje właśnie tak i rozbudowują swoje słownictwo, co ma wpływ na ilość doświadczeń. 40-60+ miesięcy Dzieci wydłużają czas zadań, które wybierają i zaczynają artykułować potrzeby i uczucia we właściwy sposób. Są wyczulone na punkcie ustalonych przez nas granic i oczekiwanych w miejscach opieki ustalonych zachowań. Dzieci w tym wieku czują się pewnie w artykułowaniu potrzeb i tego, co ich interesuje; używają języka dla coraz to nowych celów. PROGRAM ROZWOJU W PIERWSZYCH LATACH ŻYCIA I NA ETAPIE PODSTAWOWYM (THE EARLY YEARS FOUNDATION STAGE EYFS) Rząd pracuje aktualnie nad zintegrowanym systemem nauczania przedszkolnego i opieki nad dziećmi The EYFS. Zapewni on, że nauczanie i doświadczenia rozwojowe będą prowadzone w sposób wysoce wykwalifikowany, i spójny oraz że będą one odpowiadały na indywidualne potrzeby dzieci od ich urodzenia do końca roku szkolnego, w którym będą one osiągały wiek pięciu lat. Podniesie to jakość opieki i uczenia w ważnym okresie wczesnodziecięcym i zredukuje ilość zmian, przez które dzieci i rodziny muszą przechodzić. System będzie łączył w sobie Program rozwoju od narodzin do lat trzech, Program nauczania na etapie podstawowym (patrz poniżej na drugiej stronie) oraz elementy Państwowych Standardów opieki nad dziećmi poniżej lat 8, dziennej opieki i opiekunek. Od 2008 r. wszystkie instytucje i osoby zajmujące się opieką nad dziećmi i nauczaniem przedszkolnym będą zobowiązane do prowadzenia działalności zgodnie z EYFS, który został ostatnio opublikowany w celu przygotowania do implementacji. Do tego czasu Program rozwoju od narodzin do lat trzech (Birth to Three Matters framework) i Program nauczania na etapie podstawowym będą kontynuowane. BIRTH TO THREE MATTERS Okres od narodzin do trzecich urodzin jest niezwykle ważny. W obecnych czasach coraz więcej dzieci młodszych niż trzyletnie spędza czas z opiekunami. Birth to Three Matters zapewnia pomoc, informację i wskazówki dla tych osób, które są odpowiedzialne za opiekę i edukację dziecka. Jeśli jesteś zainteresowana/ny tematem rozwoju dziecka, odwiedź sekcję Birth to Three Matters strony internetowej Sure Start: www.surestart.gov.uk/resources/childcareworkers/birthtothreematters/ 18

OD LAT TRZECH DO PIĘCIU: ETAP PODSTAWOWY Etap podstawowy (Foundation Stage) to pierwsza część Narodowego programu nauczania skupiająca się na specyficznych potrzebach dzieci w wieku od lat trzech do końca pierwszej klasy szkoły podstawowej. Program nauczania na etapie podstawowym opiera się na radości dziecka z zabawy ma na celu naukę przez zapewnianie dziecku stymulujących zajęć. Etap podstawowy obejmuje sześć głównych obszarów nauczania. Każdy obszar posiada kilka celów nauczania (Early Learning Goals), określających spodziewane wyniki osiągane przez dziecko pod koniec etapu podstawowego. Każdy obszar zawiera także opis najważniejszych etapów pozwalających na śledzenie postępów dziecka. Dodatkowe informacje na temat etapu podstawowego można uzyskać na stronie internetowej Sure Start: www.surestart.gov.uk/improvingquality/ensuringquality/foundationstage BEZPŁATNE KSIĄŻKI DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI Bookstart to program sponsorowany przez Sure Start, mający na celu dostarczanie bezpłatnych książek wszystkim niemowlętom i małym dzieciom urodzonym w Wielkiej Brytanii. Jakie książki oferuje program? Bookstart for babies zestaw dla niemowląt składający się z książek i podkładki z rymowankami, przekazywany dzieciom przez pielęgniarki środowiskowe odwiedzające dziecko w wieku od 6 do 9 miesięcy. Bookstart Plus książki, kredki i notatnik pomagające w podjęciu pierwszych kroków w pisaniu oraz zaproszenie do biblioteki, przeznaczone dla dzieci w wieku 18 miesięcy. My Bookstart Treasure Chest paczka dla trzylatków zawierająca ukryte przegródki na niewielkie zabawki i książki, brudnopis, dzienniczek zajęć i wiele innych przedmiotów. Rodzice i opiekunowie mogą kontaktować się ze swoimi pielęgniarkami środowiskowymi lub lokalną biblioteką, by dowiedzieć się więcej o programie Bookstart. Wskazówki na temat czytania: jak sprawić, by dziecko polubiło książki Wódź palcem po słowach lub pozwól to robić dziecku. Pokazuje to dziecku ważność linii krzywych. Słuchaj dziecka, pozwól mu prowadzić. Zmień książkę w przedstawienie teatralne, odgrywając ją za pomocą zabawek i rekwizytów. Może dziecko zechce się dołączyć? Mów lub śpiewaj różnymi głosami, aby wprowadzić rozróżnienie między postaciami. Zapytaj później dziecko o treść książki, sprawdź, które słowa zapamiętało. Dziecko uczy się dużo szybciej, jeśli do niego mówisz i słuchasz go. Wprowadź stałą godzinę poświęcaną na czytanie (na przykład przed położeniem dziecka do łóżka), ale nie ograniczaj się do niej i poczytaj na przykład, gdy przyjdzie kolega/koleżanka. Wiele książek możesz wypożyczyć z lokalnej biblioteki. Biblioteki prowadzą również sesje bajek i rymowanek. Szczegółów dowiesz się na miejscu W JAKI SPOSÓB RODZICE MOGĄ POMÓC W NAUCE Bliska współpraca rodziców i instytucji zajmujących się nauczaniem przedszkolnym pozwala dziecku na osiąganie lepszych wyników. Rodzice znają swoje dzieci lepiej, niż inni. W związku z tym rozmowa z opiekunką na temat ulubionych zajęć dziecka, jego potrzeb i silnych punktów może pomóc w ogólnym rozwoju dziecka. Codzienne rozmowy z opiekunami na temat planowanych zajęć pomagają w śledzeniu postępów dziecka i pozwalają na odpowiednią naukę w formie zabawy w domu. Instytucje zajmujące się nauczaniem przedszkolnym doceniają wkład rodziców i zachęcają ich do spędzania czasu w instytucji, zarówno regularnie, jak i okazjonalnie. 19

Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje Dalsze informacje o etapie podstawowym można znaleźć na stronie internetowej www.teachernet.gov.uk/teachingandlearning/eyfs Przeznaczony dla rodziców elektroniczny przewodnik po programie nauczania, narzędzie wyszukiwania zasobów edukacyjnych pomocnych podczas wspierania dziecka w nauce oraz szczegółowe informacje na temat wielu innych obszarów edukacji można znaleźć na stronie internetowej www.parentscentre.gov.uk Dalsze informacje na temat Państwowych Standardów opieki nad dziećmi poniżej lat 8 dziennej opieki i opiekunek można znaleźć na stronie internetowej www.surestart.gov.uk/improvingquality/ensuringquality/standardsregulation Pakiet etap podstawowy (Foundation Stage) dla praktyków jest już dostępny i można się z nim zapoznać na stronie www.standards.dfes.gov.uk/eyfs BEZPIECZEŃSTWO TWOJEGO DZIECKA JAKOŚĆ OPIEKI Głównym priorytetem każdego rodzica jest upewnienie się, że jego dziecko pozostaje w bezpiecznych rękach. Zadaniem Urzędu ds. Standardów Edukacyjnych (Office for Standards in Education Ofsted) jest rejestrowanie oraz nadzorowanie osób i instytucji podejmujących się opieki nad dziećmi. Nie wszyscy muszą się rejestrować wyjątki to miejsca, w których dzieci przebywają czasowo (baby sitting), opieka okazjonalna opieka nad dziećmi poniżej sześciu dni w roku. Opieka nad dziećmi w wieku ośmiu lat i powyżej, opieka jako dodatkowy element prowadzonych zajęć oraz opieka prowadzona przez nianie (chyba że zajmują się dziećmi w więcej niż dwóch rodzinach) wszystkie one nie muszą być rejestrowane. Jednakże, zgodnie z reformami regulującymi te kwestie, te formy mogą się rejestrować w sposób dobrowolny. Wszyscy zarejestrowani posiadają certyfikat rejestracji i wymaga się jego okazywanie. Rodzice mogą skontaktować z Ofsted pod numerem 0845 640 4040, by sprawdzić, czy dana osoba jest zarejestrowana. OPIEKA WYMAGAJĄCA REJESTRACJI Od większość opiekunów/instytucji opiekujących się dziećmi w wieku poniżej ośmiu lat wymaga się rejestracja Ofsted. Muszą one zapewniać usługi spełniające czternaście narodowych standardów dotyczących personelu, zdrowia, bezpieczeństwa, opieki, nauki i zabaw. Instytucje i osoby zajmujące się opieką nad dziećmi są sprawdzane przez Ofsted przed rejestracją, a następnie regularnie nadzorowane pod kątem zgodności ze standardami. Do Ofsted można składać indywidualne skargi, które są dokładnie sprawdzane. Aby uzyskać dodatkowe informacje na temat przeprowadzanych kontroli, można sprawdzić raport z ostatniej kontroli Ofsted w danej instytucji, zaleca się jednak dokonanie własnej oceny jakości. KTÓRE INSTYTUCJE I OSOBY SĄ NADZOROWANE? Osoby pracujące jako opiekunki do dzieci lub zapewniające opiekę dzienną dzieciom w wieku poniżej ośmiu lat przez czas dłuższy niż dwie godziny dziennie. Przedszkola znajdujące się na lokalnej liście instytucji zapewniających bezpłatną opiekę przedszkolną dla trzy- i czterolatków. Nianie pracujące równocześnie dla więcej niż dwóch rodzin; nianie pracujące dla jednej lub dwóch rodzin w domach tych rodzin nie są kontrolowane. ZAPEWNIENIE O PRACY ODPOWIEDNICH OSÓB Podczas rejestracji osoby świadczącej usługi opieki nad dziećmi Ofsted sprawdza, czy dana osoba jest właściwa do pełnienia tego typu funkcji. Ofsted przeprowadza serię kontroli łącznie z: kontrolą w Biurze danych o przestępstwach kryminalnych (Criminal Records Bureau) (CRB) sprawdzeniem danych w oddziałach ds. społecznych w miejscach, gdzie dana osoba mieszkała przez ostatnie pięć lat sprawdzenie świadectw zdrowia dostarczanych przez lekarzy rodzinnych opiekunek do dzieci i osób odpowiedzialnych za instytucje zajmujące się opieką dzienną. Ofsted może również przeprowadzić inne kontrole, jeśli oceni, że zachodzi taka potrzeba, by określić, czy dana osoba jest odpowiednia do pełnienia funkcji, np. kontrole z pielęgniarką środowiskową, czy sprawdzenie takiej osoby w placówkach odpowiedzialnych za monitoring osób, którym odroczono karę. 20