dodatek do dwumiesięcznika Business English Magazine Język Angielski Biznesowy Business English Magazine The Vocabulary of Politics
Język Angielski Biznesowy Business English Magazine Business English Magazine Language Guide Dear Readers, Welcome to the newest edition of BEM s portable language guides. In this edition, we plunge into 1 the fascinating world of politics. We are hoping to help you understand political terms used by government officials 2 and political candidates. It is easy to become overwhelmed 3 with political jargon 4, but we hope we can help you keep your head above water 5. We are hoping that, with the help of this guide, you will be able to keep tabs on 6 the goings-on in the world of international affairs, stay abreast of 7 the political landscape of the US and remain clued-up on 8 what s happening behind the scenes in the EU. 1 to plunge into tə plʌndʒ ˈɪntə zagłębić się 2 official əˈfɪʃl urzędnik, funk cjonariusz 3 to overwhelm tə ˌəʊvəˈwelm przytłoczyć 4 jargon ˈdʒɑːɡən żargon 5 to keep one s head above water tə kiːp wʌnz hed əˈbʌv ˈwɔːtə(r) utrzymywać się na powierzchni 6 to keep tabs on tə kiːp tæbz ɒn ˈsʌmθɪŋ pilnować czegoś (na bieżąco) 7 to stay abreast of tə steɪ əˈbrest əv ˈsʌmθɪŋ być z czymś na bieżąco 8 clued-up on sth kluːd ʌp ɒn ˈsʌmθɪŋ doinformowany w jakiejś kwestii Kieszonkowy poradnik biznesowo-językowy jest bezpłatnym dodatkiem do Business English Magazine nr 40/2014. Opracowanie: Daria Frączek Colorful Media ul. Lednicka 23, 60-413 Poznań tel. 61 833 63 28, redakcja@business-english.com.pl
Words relating to multi-party systems, the parliaments in the EU, UK, US and PL, as well as bills and laws passed by parliament. ENGLISH actækt amendmentəˈmendmənt Amendment to the Constitution əˈmendmənt tə ðə ˌkɒnstɪˈtjuːʃn appropriationəˌprəʊpriˈeɪʃn as amendedəz əˈmendɪd ballot initiativeˈbælət ɪˈnɪʃətɪv billbɪl bill of rightsbɪl əv raɪtz bindingˈbaɪndɪŋ POLISH ustawa poprawka poprawka do Konstytucji asygnowanie (funduszy) z późniejszymi zmianami wniosek o głosowanie nad inicjatywą ustawodawczą projekt ustawy karta praw (US) prawomocny (kontrakt) bipartisanˌbaɪpɑːtɪˈzæn dwupartyjny, dwubiegunowy (o parlamencie, systemie partii itp.) block, coalitionblɒk ˌkəʊəˈlɪʃn caucusˈkɔːkəs caucusˈkɔːkəs (the) centre (ðə) ˈsentə(r) Christian Democracyˈkrɪstʃən dɪˈmɒkrəsi Christian Democraticˈkrɪstʃən ˌdeməˈkrætɪk cloturekloʊtʃə(r) coalitionˌkəʊəˈlɪʃn communistˈkɒmjənɪst (the) Congress (ðə) ˈkɒŋɡres conservativekənˈsɜːvətɪv blok (w parlamencie) klub parlamentarny, klika (US) zebranie ścisłego kierownictwa partii centrum chadecja chadecki zamknięcie debaty (US) koalicja komunistyczny, komunista Kongres (parlament - US) konserwatywny, konserwatysta BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 3
(the) Constitution (ðə) ˌkɒnstɪˈtjuːʃn (the) Constitutional Tribunal (ðə) ˌkɒnstɪˈtjuːʃənl traɪˈbjuːnl dated Xdeɪtɪdeks divisiondɪˈvɪʒn democracydɪˈmɒkrəsi factionˈfækʃn (the) House majority leader (ðə) haʊs məˈdʒɒrəti ˈliːdə(r) House of Commonshaʊs House of Lordshaʊs əv lɔːdz House of Representativeshaʊs əv ˌreprɪˈzentətɪvz Journal of Lawsˈdʒɜːnl əv lɔːz leader, chairmanˈliːdə(r),ˈtʃeəmən (the) left (ðə) left leftistˈleftɪst legal, effectiveˈliːɡl ɪˈfektɪv lib-demˌlɪb ˈdem liberalˈlɪbərəl libertarianˌlɪbəˈteəriən Lord Chancellorlɔːd ˈtʃɑːnsələ(r) lower house of the parliament ˈləʊə(r) haʊs əv ðə ˈpɑːləmənt majorityməˈdʒɒrəti Majority Leaderməˈdʒɒrəti ˈliːdə(r) minoritymaɪˈnɒrəti minority governmentmaɪˈnɒrəti ˈɡʌvənmənt Konstytucja Trybunał Konstytucyjny z dnia X podział demokracja stronnictwo, frakcja reprezentant większości parlamentarnej izby reprezentantów (US) Izba Gmin (parlamentu - GB) Izba Lordów (parlamentu - GB) izba reprezentantów (parlametu - US) Dziennik Ustaw przewodniczący (np. partii) lewica lewacki prawomocny (wyrok, prawo) liberalno-demokratyczny liberalny, liberał libertyński Lord Kanclerz (parlament UK) sejm większość lider większości parlamentarnej mniejszość rząd mniejszościowy 4 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
Minority Leadermaɪˈnɒrəti ˈliːdə(r) moderateˈmɒdərət movementˈmuːvmənt monarchyˈmɒnəki multipartyˌmʌltiˈpɑːti nationalistˈnæʃnəlɪst non-partisannɒn ˌpɑːtɪˈzæn oppositionˌɒpəˈzɪʃn parliamentˈpɑːləmənt parliamentary clubˌpɑːləˈmentri klʌb partisanˌpɑːtɪˈzæn partyˈpɑːti proposalprəˈpəʊzl pro-x, for Xprəʊ eks fə(r)eks referendumˌrefəˈrendəm (the) right (ðə) raɪt senateˈsenət shadow cabinetˈʃædəʊ ˈkæbɪnət Speaker (in the parliament) ˈspiːkə(r) (ɪn ðə ˈpɑːləmənt) splinter groupˈsplɪntə(r) ɡruːp splitsplɪt the results of votingðə rɪˈzʌltz əv ˈvəʊtɪŋ to come in powertə kʌm ɪn ˈpaʊə(r) to come into effecttə kʌm ˈɪntə ɪˈfekt to have the floortə hev ðə flɔː(r) lider mniejszości parlamentarnej umiarkowany ruch monarchia wielopartyjny nacjonalistyczny, nacjonalista bezstronny opozycja parlament klub parlamentarny (UK, EU) stronniczy partia propozycja pro-x referendum prawica senat gabinet cieni, opozycja (UK) marszałek sejmu senatu odłam rozłam wyniki głosowania nabierać mocy wchodzić w życie przemawiać z trybuny (mieć głos) BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 5
to raise a pointtə reɪz ə pɔɪnt to sign into lawtə saɪn ˈɪntə lɔː to vote throughtə vəʊt θruː to yieldtə jiːld Treasury Benchˈtreʒəri bentʃ ultra-xˈʌltrəeks unityˈjuːnəti vetoˈviːtəʊ votingˈvəʊtɪŋ poruszyć jakąś kwestię uprawomocnić przegłosować (ustawę) ustąpić (w kwestii) ława rządowa (ministrów, UK) ultra-x jedność weto głosowanie Words relating to the government, authorities at every level, ordinance and governance, as well as positions in various Ministries and Departments ENGLISH agreement əˈɡriːmənt Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary æmˈbæsədə(r) ɪkˈstrɔːdnri ənd ˌplenɪpəˈtenʃəri Ambassador to X æmˈbæsədə(r) tə eks armed forces ɑːmd fɔːsɪz authorities ɔːˈθɒrətiz bank holiday bæŋk ˈhɒlədeɪ bicameral ˌbaɪˈkæmərəl bilateral ˌbaɪˈlætərəl borough ˈbʌrə cabinet ˈkæbɪnət Chancellor ˈtʃɑːnsələ(r) circuit ˈsɜːkɪt civil code ˈsɪvl kəʊd civil service ˈsɪvl ˈsɜːvɪs POLISH porozumienie ambasador nadzwyczajny i pełnomocny ambasador w X siły zbrojne władze święto państwowe (UK) dwuizbowy dwustronny (np. porozumienie) gmina miejska (UK) gabinet rządu kanclerz okręg obwód sądowy (US) kodeks cywilny administracja państwowa 6 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
code kəʊd commune ˈkɒmjuːn Consul ˈkɒnsl council ˈkaʊnsl Council of Ministers ˈkaʊnsl əv ˈmɪnɪstəz defence dɪˈfens Defense Secretary dɪˈfens ˈsekrətri Department dɪˈpɑːtmənt deputy mayor ˈdepjuti meə(r) deputy minister ˈdepjuti ˈmɪnɪstə(r) deputy prime minister ˈdepjuti praɪm ˈmɪnɪstə(r) district ˈdɪstrɪkt district court ˈdɪstrɪkt kɔːt emissary, envoy ˈemɪsəri, ˈenvɔɪ executive (branch) ɪɡˈzekjətɪv (brɑːntʃ) federal ˈfedərəl governance, governing ˈɡʌvənəns, ˈɡʌvənɪŋ government ˈɡʌvənmənt government order ˈɡʌvənmənt ˈɔːdə(r) governmental ˌɡʌvnˈmentl head hed Head of State (pl. Heads of State) hed əv steɪt(hedz əv steɪt) House Committee on Appropriations haʊs kəˈmɪti ɒn əˌprəʊpriˈeɪʃns kodeks gmina wiejska (PL) konsul rada Rada Ministrów obrona, obronność (UK) sekretarz obrony (US) ministerstwo (US) wiceprezydent miasta wiceminister wicepremier powiat (PL) sąd rejonowy (PL) poseł (do kraju) władza wykonawcza federalny rządy, rządzenie rząd rozporządzenie rządowy przewodniczący głowa państwa komisja budżetowa Kongresu (US) BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 7
independence ˌɪndɪˈpendəns interim ˈɪntərɪm labour law ˈleɪbə(r) lɔː labour employment code ˈleɪbə(r) ɪmˈplɔɪmənt kəʊd legislation ˌledʒɪsˈleɪʃn legislative (branch) ˈledʒɪslətɪv brɑːntʃ legislature ˈledʒɪsleɪtʃə(r) local/regional authorities ˈləʊkl/ ˈriːdʒənl ɔːˈθɒrətiz mayor meə(r) Minister ˈmɪnɪstə(r) Minister of Finance ˈmɪnɪstə(r) əv ˈfaɪnæns ministerial office ˌmɪnɪˈstɪəriəl ˈɒfɪs ministerial team ˌmɪnɪˈstɪəriəl tiːm Ministry ˈmɪnɪstri MP (Member of Parliament) ˌem ˈpiː (ˈmembə(r) əv ˈpɑːləmənt) multilateral ˌmʌltiˈlætərəl municipal court mjuːˈnɪsɪpl kɔːt municipality mjuːˌnɪsɪˈpæləti ordinance ˈɔːdɪnəns outgoing ˈaʊtɡəʊɪŋ penal code ˈpiːnl kəʊd PM (Prime Minister) ˌpiː ˈem (praɪm ˈmɪnɪstə(r)) President ˈprezɪdənt region ˈriːdʒən niepodległość tymczasowy prawo pracy kodeks pracy ustawodawstwo władza ustawodawcza zgromadzenie ustawodawcze władze samorządowe burmistrz, prezydent miasta minister minister finansów (EU) urząd fotel ministra gabinet ministra (UK, EU) ministerstwo (UK) poseł, deputowany, parlamentarzysta (UK) wielostronny (np. porozumienie) sąd grodzki (PL) gmina miejska (PL) rozporządzenie ustępujący kodeks karny premier prezydent województwo (EU, UK) 8 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
regional court ˈriːdʒənl kɔːt reigning reɪnɪŋ ruling ˈruːlɪŋ seat siːt Secretary of State ˈsekrətri əv steɪt self-government self ˈɡʌvənmənt shortlist for sth ˈʃɔːtlɪst fə(r) ˈsʌmθɪŋ state bodies/government bodies steɪt ˈbɒdiz/ˈɡʌvənmənt ˈbɒdiz State Treasury steɪt ˈtreʒəri stint as X stɪnt əzeks tenure ˈtenjə(r) to assume office tə əˈsjuːm ˈɒfɪs to resign from office tə rɪˈzaɪn frəm ˈɒfɪs town councillor taʊn ˈkaʊnsələ(r) (the) Treasury (ðə) ˈtreʒəri Treasury Department ˈtreʒəri dɪˈpɑːtmənt Treasury Minister ˈtreʒəri ˈmɪnɪstə(r) Treasury Secretary ˈtreʒəri ˈsekrətri vice-president vaɪs ˈprezɪdənt sąd okręgowy (PL) panujący rządzący fotel Sekretarz Stanu samorząd lista osób, które mogą być brane pod uwagę przy mianowaniu na stanowisko organy władz państwowych Skarb Państwa okres czasu spędzony na stanowisku X (niedługi) okres urzędowania (kadencja) objąć stanowisko ustąpić ze stanowiska rajca radny miejski (US) ministerstwo finansów (UK US) ministerstwo finansów skarbu (US) minister finansów (UK) minister finansów (US) wiceprezydent BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 9
Elections, voters, candidacies and campaigns. ENGLISH ballot ˈbælət ballot box ˈbælət bɒks ballot paper ˈbælət ˈpeɪpə(r) by-election baɪ ɪˈlekʃn campaign headquarters kæmˈpeɪn ˌhedˈkwɔːtəz campaign team kæmˈpeɪn tiːm candidate ˈkændɪdət candidate promotion ˈkændɪdət prəˈməʊʃn citizen ˈsɪtɪzn Congressional District kənˈɡreʃənl ˈdɪstrɪkt constituency kənˈstɪtjuənsi constituent kənˈstɪtjuənt debate dɪˈbeɪt delegate ˈdelɪɡət district ˈdɪstrɪkt early ˈɜːli election ɪˈlekʃn election campaign ɪˈlekʃn kæmˈpeɪn election trail ɪˈlekʃn treɪl electoral college ɪˈlektərəl college electoral committee ɪˈlektərəl kəˈmɪti electoral law regulationsɪˈlektərəl lɔː ˌreɡjuˈleɪʃnz POLISH głos urna wyborcza karta do głosowania wybory uzupełniające siedziba (kandydata na wyborach) zespół (kandydata na wyborach) kandydat promowanie kandydata obywatel okręg wyborczy w wyborach do Kongresu (US) elektorat (US); okręg wyborczy (UK) wyborca (US) debata delegat okręg wyborczy (US) przedterminowy wybory kampania wyborcza objazd kampanii wyborczej (US) kolegium elektorów (US) komitet wyborczy ordynacja wyborcza 10 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
electoral register rollɪˈlektərəl ˈredʒɪstə(r) rəʊl exit poll ˈeksɪt pəʊl falsified election results ˈfɔːlsɪfaɪd ɪˈlekʃn rɪˈzʌltz first-past-the-post system fɜːst pɑːst ðə pəʊst ˈsɪstəm for the Xth term fə(r) ðə eks tɜːm general election ˈdʒenrəl ɪˈlekʃn inauguration speech ɪˌnɔːɡjəˈreɪʃn spiːtʃ incumbent ɪnˈkʌmbənt independent ˌɪndɪˈpendənt lame duck leɪm dʌk landslide ˈlændslaɪd local election(s) ˈləʊkl ɪˈlekʃn(z) manifesto ˌmænɪˈfestəʊ lista wyborcza sonda wśród opuszczających punkt wyborczy sfałszowane wyniki wyborów ordynacja większościowa na X kadencję wybory ogólne/powszechne przemówienie inauguracyjne osoba piastująca urząd kandydat niezależny osoba ustępująca z urzędu (US) miażdżące zwycięstwo wybory samorządowe program wyborczy midterm elections ˌmɪdˈtɜːm ɪˈlekʃnz wybory uzupełniające nominee ˌnɒmɪˈniː oath of office əʊθ əv ˈɒfɪs parliamentary election ˌpɑːləˈmentri ɪˈlekʃn poll pəʊl polling place pəʊlɪŋ pleɪs polling station pəʊlɪŋ ˈsteɪʃn presidential election ˌprezɪˈdenʃl ɪˈlekʃn primary election ˈpraɪməri ɪˈlekʃn re-election(s) riːɪˈlekʃn(z) running mate ˈrʌnɪŋ meɪt nominowany przysięga prezydencka wybory parlamentarne sondaż lokal wyborczy (US) lokal wyborczy (UK) wybory prezydenckie wybory wstępne ponowne wybory kandydat na wiceprezydenta (US) BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 11
smear campaign smɪə(r) kæmˈpeɪn spin doctor spɪn ˈdɒktə(r) spoiled ballots spɔɪld ˈbælətz spokesperson ˈspəʊkspɜːsn swing swɪŋ tactical voting ˈtæktɪkl ˈvəʊtɪŋ term tɜːm the X party candidate ðə ˈpɑːti ˈkændɪdət to cast a vote for someone tə kɑːst ə vəʊt fə(r) ˈsʌmwʌn to enter into running for the office tə ˈentə(r) ˈɪntə ˈrʌnɪŋ fə(r) ðə ˈɒfɪs to declare the election(s) invalid tə dɪˈkleə(r) ðə ɪˈlekʃn(z) ɪnˈvælɪd to falsify tə ˈfɔːlsɪfaɪ to have an advantage tə həv ən ədˈvɑːntɪdʒ to hold elections tə həʊld ɪˈlekʃnz to oust tə aʊst to poll at X tə pəʊl əteks to register to vote tə ˈredʒɪstə(r) tə vəʊt to run an election campaign tə rʌn ən ɪˈlekʃn kæmˈpeɪn to run for office tə fʌn fə(r) ˈɒfɪs to spin something tə spɪnˈsʌmθɪŋ to vote for someone tə vəʊt fə(r) ˈsʌmwʌn to win election tə wɪn ɪˈlekʃn obrzucanie przeciwnika błotem rzecznik prasowy (kandydata, partii) nieważne głosy rzecznik prasowy wzrost (na korzyść partii) głosowanie taktyczne kadencja (np. prezydenta) kandydat z ramienia partii X oddać głos na kogoś zgłosić udział w wyborach ogłosić nieważność wyborów sfałszować mieć przewagę przeprowadzić wybory wyprzeć (kogoś ze stanowiska) wypadać w badaniach opinii publicznej na X zarejestrować się jako głosujący prowadzić kampanię wyborczą kandydować/ubiegać się o urząd nadać czemuś odpowiedni ton głosować na kogoś wygrać wybory 12 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
to win by a landslide tə wɪn baɪ ə ˈlændslaɪd to withdraw from running for office tə wɪðˈdrɔː frəm ˈrʌnɪŋ fə(r) ˈɒfɪs vote vəʊt voter fraud vəʊtə(r) frɔːd voter turnout vəʊtə(r) ˈtɜːnaʊt wygrać z ogromną przewagą wycofać swoją kandydaturę głos oszustwo wyborcze (wyborcy) frekwencja wyborcza International and global organizations, EU regulations and its bodies ENGLISH accession criteria ækˈseʃn kraɪˈtɪəriə accession partnership ækˈseʃn ˈpɑːtnəʃɪp accession to the European Union ækˈseʃn tə ðə ˌjʊərəˈpiːən ˈjuːniən alliance əˈlaɪəns axis ˈæksɪs bailout package ˈbeɪlaʊt ˈpækɪdʒ bloc blɒk (the) BRICS countries (ðə) brɪkz ˈkʌntriz candidate countries ˈkændɪdət ˈkʌntriz Charter of Fundamental Rights ˈtʃɑːtə(r) əv ˌfʌndəˈmentl raɪtz POLISH kryteria akcesyjne partnerstwo akcesyjne wstąpienie do Unii Europejskiej sojusz oś pakiet zapomogowy (od rządu) blok (państw) państwa BRICS państwa kandydujące Karta Praw Podstawowych (the) CIS (Commonwealth of Independent Countries) (ðə) siː aɪ ˈes (ˈkɒmənwelθ əv ˌɪndɪˈpendəntˈkʌntriz) WNP (Wspólnota Państw Niepodległych) citizenship of the Union ˈsɪtɪzənʃɪp əv ðə ˈjuːniən collective defence kəˈlektɪv dɪˈfens commonwealth ˈkɒmənwelθ obywatelstwo unijne zbiorowa obrona wspólnota BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 13
duty-free ˈdjuːti friː (the) EC, European Council (ðə) iː ˈsiː ˌjʊərəˈpiːən ˈkaʊnsl EMEA (Europe, Middle East, Asia) ˌiː em iː ˈeɪ (ˈjʊərəp, ˈmɪdl iːst, ˈeɪʒə) EU co-funded ˌiː ˈjuː kəʊ fʌndɪd (the) EU, European Union ˌiː ˈjuː (ðə) ˌjʊərəˈpiːən ˈjuːniən (the) European Commission (ðə) ˌjʊərəˈpiːən kəˈmɪʃn European Parliament ˌjʊərəˈpiːən ˈpɑːləmənt (the) European Tribunal (ðə) ˌjʊərəˈpiːən traɪˈbjuːnl euro-sceptic ˈjʊərəʊ ˈskeptɪk (the) Eurozone (ðə) ˈjʊərəʊzəʊn (the) Fed ðə fed (the) Federal Reserve (ðə) ˈfedərəl rɪˈzɜːv grant ɡrɑːnt (the) IMF International Monetary Fund (ðə) ˌaɪ em ˈef (ˌɪntəˈnæʃnəl ˈmʌnɪtri fʌnd) Member of the European Parliament ˈmembə(r) əv ðə ˌjʊərəˈpiːən ˈpɑːləmənt member state ˈmembə(r) steɪt (the) National Court Register (ðə) ˈnæʃnəl kɔːt ˈredʒɪstə(r) NATO (North Atlantic Treaty Organization) ˈneɪtəʊ (nɔːθ ət læntık ˈtriːti ˌɔːɡənaɪˈzeɪʃn) partnership ˈpɑːtnəʃɪp state funded steɪt fʌndɪd wolnocłowy Rada Europejska Europa, Bliski Wschód, Azja (ogólnie o regionie) dofinansowany ze środków UE UE (Unia Europejska) KE (Komisja Europejska) Parlament Europejski Trybunał Europejski eurosceptyk strefa Euro Rezerwa Federalna (potocznie) Rezerwa Federalna dotacja MWF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) poseł Parlamentu Europejskiego państwo członkowskie KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) Pakt Północnoatlantycki partnerstwo finansowany przez państwo 14 BUSINESS ENGLISH MAGAZINE
state-owned company steɪt əʊnd ˈkʌmpəni subsidy ˈsʌbsədi (the) Supreme Court (ðə) suːˈpriːm kɔːt (the) UN (United Nations) (ðə) ˌjuː ˈen (juˈnaɪtɪd ˈneɪʃnz) union ˈjuːniən Warsaw Pact wɔːsɔː pækt spółka skarbu państwa subwencja Sąd Najwyższy ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych) unia Układ Warszawski BUSINESS ENGLISH MAGAZINE 15