DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA FORMY TRADYCYJNE

Transkrypt

1 DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA FORMY TRADYCYJNE I. Polis zgromadzenie ludowe obywateli; demokracja elitarystyczna II. Walne zgromadzenia ludowe obywateli kantony Appenzell, Unterwalden coroczne zgromadzenia ludowe obywateli gmin (około 80 % gmin) III. Referendum forma zgromadzenia ludowego na dużym terytorium: Szwajcaria: od 1848 r. około 600 bezpośrednich głosowań na szczeblu federalnym) 211 federalnych referendów obligatoryjnych: 157 przyjęte, 54 negatywnie 176 fakultatywnych (do końca 2009 r.), 94 pozytywnie 186 głosowań w wyniku inicjatywy ludowej, tylko 23 pozytywnie. > referendum na poziomie federalnym dotyczyło tylko 7 % projektów ustaw im większy poziom konsensusu parlamentarnego elit politycznych, tym mniejsze prawdopodobieństwo referendum w wyborach bierze udział mniej niż 50 % uprawnionych WNIOSEK: im większe koalicje rządowe i im większa autonomia lokalna w kantonie, tym mniejsze prawdopodobieństwo zastosowania opozycyjnych praw narodu dysproporcjonalność systemu wyborczego nie ma znaczenia 1

2 w kantonach, w których obowiązuje reguła większościowa i wysokie progi wyborcze, prawa narodu nie są stosowane częściej niż w kantonach o czystych proporcjach i niskich progach wyborczych reprezentacyjne systemy konkurencyjne ograniczają wpływ obywateli do mechanizmu wyborczego półbezpośrednie demokracje konkordacyjne przesuwają mechanizm głosowania w centrum demokratycznego wspóldecydowania wpływ na decyzje za pomocą głosowania osiągnął poziom maksymalny, do minimum obniżyło się znaczenie wyborów z powodu braku możliwości zmiany władzy Rodzaje referendum: a/ obligatoryjne Szwajcaria: konstytucyjne członkostwo w organizacjach ponadnarodowych (od 1977) zasada podwójnej większości (ponad 50 % głosów wyborców w skali kraju oraz w większości kantonów) fakultatywne Szwajcaria: referendum ustawodawcze (50 tys. albo 8 kantonów) każdy przepis uchwalony przez Zgromadzenie Federalne, każda ważniejsza umowa międzynarodowa) b/kreatywne i uchylające (abrogacyjne) 2

3 c/ ogólnokrajowe i lokalne d/ ratyfikacyjne i opiniodawcze; e/ kontrolowane i niekontrolowane f/ prawnie uregulowane i nieuregulowane (opiniodawcze) g/ konstytucyjne, ustawodawcze, problemowe h/ referendum w wyniku zgłoszenia inicjatywy ludowej (Szwajcaria 18 miesięcy wyborców, przyjęcie inicjatywy wymaga uzyskania ponad połowy głosów i poparcia większości kantonów) IV. Veto ludowe (referendum abrogacyjne) > fakultatywne referendum ustawodawcze, Szwajcaria, tzw. przepisy pilne wchodzą w życie od razu, w ciągu roku na wniosek wyborców może się odbyć referendum) referendum abrogacyjne II, obowiązkowe: przepisy pilne pozbawione podstawy konstytucyjnej obowiązują od razu, w ciągu roku obligatoryjne głosowanie; zostają uchylone, jeśli nie uzyskają podwójnej większości) USA: 24 stany, w 18 fakultatywne referendum konstytucyjne, fakultatywne referendum ustawodawcze, inicjatywa ustawodawcza V. Powszechna inicjatywa ludowa (inicjatywa konstytucyjna USA i kantony szwajcarskie w sprawie poprawek do konstytucji i całkowitej rewizji konstytucji (tylko w 1935 r.), podpisów VI. Townmeetings VII. Recall odwołanie urzędnika publicznego z urzędu, zwykle 25 % sumy oddanych głosów w ostatnich wyborach w okręgu; Georgia 15 % urzędnicy stanowi, 30 % - ustawodawcy; Kansas 40 %; Oregon 15 %. VIII. USA prawybory (primary elections) 3

4 DEMOKRACJA ELEKTRONICZNA udoskonalenie demokracji przedstawicielskiej Lewis A. Friedland: koncepcja demokracji elektronicznej oznacza radykalnie nową formę praktyki demokratycznej zmodyfikowaną przez nowe technologie informacyjne Martin Hagen: elektroniczna demokracja to każdy demokratyczny system polityczny, w którym używa się komputerów i sieci komputerowych do realizacji podstawowych funkcji procesu demokratycznego, takich jak informowanie i komunikacja, artykulacja i agregacja interesów oraz proces decyzyjny (zarówno w sensie dyskusji, jak i w głosowaniu. Demokracja cyfrowa; e-demokracja zob. P. Wimmer, Elektroniczna demokracja, Narzędzia komunikacji: 1/ jednokierunkowe strony internetowe; 2/ czat i ; 3/ blog 4/ e-voting głosowanie elektroniczne (telewizyjne platformy cyfrowe, telefonia, Internet) 5/ i-voting (głosowanie internetowe: A/ Internet Voting at the Polling Place B/ Remote Internet Voting Pierwsze zastosowanie głosowania elektronicznego 11 marzec 2000 r. stan Arizona wyłanianie kandydata na Prezydenta USA z Partii Demokratycznej 2002 Wielka Brytania dwa obwody wyborcze Liverpool i trzy w Sheffield Internet, SMSy, wykorzystanie kiosków informacyjnych (infomatów) i kart mikroprocesorowych do identyfikacji wyborców Genewa web-based e-voting od stycznia 2003 r.; 8 luty 2009 r. większością 70, 2 % zatwierdzono wprowadzenie do konstytucji kantonu regulacji dotyczących internetowego głosowania; karta kodów Neuchatel system głosowania elektronicznego (Guichet Unique) e-voting Zurich E-voting System, umożliwia także wykorzystanie telefonów komórkowych odpowiednio zakodowany SMS Pierwsza próba gmina Bülach październik 2005 r.: 3823 uprawnionych 41,5 % 1461 głosów elektronicznie: 1006 internet; 455 telefon komórkowy 4

5 przykład 18 kwiecień 2004 r kanton Genewa gmina Carouge referendum lokalne wykup kina ponad 9 tysięcy uprawnionych frekwencja 44 % 3978 osób. -głosowanie w lokalu wyborczym 4,8 % - Internet 25, 9 % - głosowanie korespondencyjne 69, 3 % ESTONIA luty 2007 r parlamentarne prawybory elektroniczne aktywna karta identyfikacyjna (ID-cart) 3,5 % uprawnionych; 4 marzec 2007 r. wybory parlamentarne dwa rozwiązania, internet osób na 940 tys. wyborców. 5