Proponowane zadania z działu: Instytucje państwa demokratycznego

Transkrypt

1 Przygotowała: Joanna Wieczorek Proponowane zadania z działu: Instytucje państwa demokratycznego Wymień trzy skutki korupcji dla gospodarki państwa błędy w planowaniu budżetów niejasność sytuacji na rynku zaburzenie zasad konkurencji Wymień nazwy 5 podmiotów, które posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej inicjatywę ustawodawczą Senat, Rada Ministrów, Prezydent RP, 100 tys. obywateli, posłowie Senat przyjął bez zmian ustawę uchwaloną przez Sejm. Napisz, jaki będzie kolejny krok w procedurze legislacyjnej.... Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę do podpisu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [podpis Prezydenta RP] Zaznacz prawidłową odpowiedź. Obradom Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przewodniczy: A) Prezydium sejmu B) Konwent seniorów C) Marszałek sejmu D) Prezes Rady Ministrów

2 Zaznacz prawidłową odpowiedź. W Polsce występuje system partyjny określany jako: A) dwupartyjny B) wielopartyjny C) wielopartyjny z partią dominującą D) dwuipółpartyjny Na podstawie Konstytucji RP z 1997r., wpisz w odpowiednie miejsca w kolumnach tabeli nazwy zasad ustrojowych. Treść artykułu Nazwa zasady ustrojowej 1. Art. 8.1 Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej 2. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. 3. Ustrój Rzeczypospolitej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. 4. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają się na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa Treść artykułu 1. Art. 8.1 Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej 2. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. 3. Ustrój Rzeczypospolitej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Nazwa zasady ustrojowej zasada prymatu konstytucji zasada suwerenności narodu( zasada zwierzchnictw a narodu) zasada trójpodziału władzy

3 4. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają się na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa zasada pluralizmu politycznego Rozstrzygnij, które zdania dotyczące Rady Ministrów w Polsce są prawdziwe, a które fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio P prawda lub F - fałsz. Zdanie A. Premier jest wybierany przez ogół obywateli w wy borach powszechnych Prawda / Fałsz B. Rada Ministrów ponosi odpowiedzialność za swoją działalność przed Sejmem C. Członków Rady Ministrów powołuje Prezes Rady Ministrów D. Wotum zaufania Radzie Ministrów udziela Sejm A F B P C F D P Uzupełnij tekst. W odpowiednie miejsca wpisz: A długość kadencji, B narodowość, C wiek, D liczbę obywateli, E ilość głosów, F liczbę kandydatów. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest wybierany na A)...lat i może być ponownie wybrany tylko raz. Na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej może być wybrany obywatel B)..., który najpóźniej w dniu wyborów kończy C)... lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej D)... obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż E)...ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie zyska wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród F)... kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Uzupełnij tekst. W odpowiednie miejsca wpisz: A długość kadencji, B narodowość, C wiek, D liczbę obywateli, E ilość głosów, F liczbę kandydatów. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest wybierany na A).. 5 lat...lat i może być ponownie wybrany tylko raz. Na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej może być wybrany obywatel B)... B polski..., który najpóźniej w dniu wyborów kończy C)... C 35 lat... lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej D). D 100 tysięcy... obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż E). E połowę...ważnie

4 oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie zyska wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród F)... F dwóch... kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Wpisz obok cyfr w tabeli informacje dotyczące Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Kategorie Sejm RP Senat RP Skład ilościowy senatorów Zasady wyborów powszechne, równe, bezpośrednie, pro proporcjonalne, odbywają się w głosowaniu tajnym 2. Długość kadencji 4 lata 3. Bierne prawo wyborczecenzus lat wieku Kategorie Sejm RP Senat RP Skład ilościowy posłów 100 senatorów Zasady wyborów powszechne, równe, bezpośrednie, pro proporcjonalne, odbywają się w głosowaniu tajnym 2. powszechne, bezpośrednie, odbywają się w głosowaniu tajnym Długość kadencji 4 lata 3.4 lata Bierne prawo wyborczecenzus lat 30 lat wieku Materiał źródłowy do zadania poniżej Dominują w nim dwie "główne" partie, które mają prawie takie same szanse na zdobycie władzy rządowej. W swej klasycznej postaci, system ( ) można zidentyfikować dzięki następującym trzem kryteriom: chociaż może istnieć kilka "mniejszych" partii, tylko dwie posiadają wystarczającą siłę wyborczą i legislacyjną, co daje im realne szanse na zdobycie władzy rządowej, większa partia może rządzić sama (zwykle na podstawie większości ustawowej); druga stanowi opozycję, władza przechodzi na przemian z jednej partii na drugą; obydwie mają szanse wyborcze, przy czym opozycja stanowi "rząd zakulisowy". Na podstawie: Materiał źródłowy do zadania 2. Obecnie regulacje dotyczące wyborów prezydenckich zawiera Konstytucja RP oraz ustawa Kodeks Wyborczy. Prezydent jest wybierany na 5 letnią kadencję, która rozpoczyna się z dniem objęcia urzędu (złożenie przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego). Wybory są przeprowadzane pod koniec kadencji urzędującej głowy państwa, zarządza je Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji

5 urzędującego prezydenta. Art. 127 Konstytucji stanowi, iż Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i głosowaniu tajnym. Dlatego mówimy, że wybory prezydenckie są 4-przymiotnikowe, oparte na 4 zasadach. Prawo wybierania prezydenta RP ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania ukończył 18 lat. Natomiast prawo bycia wybieranym przysługuje osobie, która ukończyła 35 lat. Ponadto kandydat na prezydenta musi mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw wyborczych do Sejmu. Na podstawie: A. Podaj nazwę systemu partyjnego opisanego w tekście. Nazwa B. Podaj nazwę systemu partyjnego występującego w Polsce. Nazwa A-system dwupartyjny B-system wielopartyjny A. Rozstrzygnij, które zdania dotyczące wyborów Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej są prawdziwe, a które fałszywe, wpisując do tabeli odpowiednio P- prawda, F- fałsz. B. Wymień dwa konstytucyjne organy władzy wchodzące w skład Zgromadzenia Narodowego... A-P, B-F, C-F, D-P, E-F B- sejm i senat A. Podaj pełne nazwy partii politycznych tworzących koalicję rządową w 2014 roku. B. Podaj określenie wszystkich partii politycznych mających swoich przedstawicieli w parlamencie, które nie wchodzą w skład rządu... C. Podaj nazwę funkcji sejmu przedstawioną w tekście. Materiał źródłowy do zadania powyżej

6 Po kolejnych wyborach, uchwałą Sejmu z 19 listopada 2011r., Rada Ministrów pod przewodnictwem Donalda Tuska ponownie otrzymała wotum zaufania. Za jego udzieleniem głosowało 234 posłów, przeciw opowiedziało się 211 a wstrzymało się dwóch. Większość bezwzględna konieczna do uzyskania wotum zaufania wynosiła 224 głosy. Poparcia Radzie Ministrów udzieliły kluby parlamentarne PO i PSL, a przeciw były kluby PiS, Ruchu Palikota i Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz klub Solidarna Polska. Źródło: A - Platforma Obywatelska [Platforma Obywatelska RP], Polskie Stronnictwo Ludowe B - opozycja C - funkcja kreacyjna Materiał do zadania poniżej A. Rozstrzygnij, które zdania dotyczące procesu legislacyjnego w Polsce są prawdziwe, a które fałszywe, wpisując do tabeli odpowiednio P-prawda, F- fałsz.

7 B. Uzupełnij tekst dotyczący dalszej drogi ustawy uchwalonej przez sejm. Uchwalona przez sejm ustawa trafia do 1..., który ma 30 dni na zajęcie się ustawą. Przyjęta bez poprawek, przez wyższą izbę parlamentu, ustawa trafia do podpisu do Prezydenta RP, który może ustawę 2..., 3. lub 4... do Trybunału Konstytucyjnego. Większość kwalifikowana 5. głosów posłów może złamać veto Prezydenta RP, wówczas podpisuje on ustawę i zarządza jej 6.. A-F, B-F, C-P, D-P 1-senat [izba wyższa], 2-zawetować, 3-podpisać, 4-skierować do TK, 5-3/5, 6- publikację [w Dzienniku Ustaw] Wybierz z niżej podanych kompetencje Rady Ministrów. Wpisz oznaczające je cyfry w wykropkowane miejsce. 1. zapewnienie wykonania ustaw, 2. uchwalanie projektu budżetu państwa, 3. zarządzanie wyborów do sejmu i senatu, 4. zwoływanie Rady Gabinetowej, 5. powoływanie sędziów, 6. kierowanie administracją rządową, 7. ochrona interesów skarbu państwa, 8. zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa oraz porządku publicznego, 9. stosowanie prawa łaski, 10. zarządzanie referendum ogólnokrajowego.... 1,2,6,7,8 Rozstrzygnij, które zdania dotyczące organów władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej są prawdziwe, a które fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio P prawda lub F fałsz Zdanie A. Sądy i trybunały wydają wyroki w imieniu Prezydenta B. Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne C. Sędziowie w sprawowaniu swego urzędu są niezawiśli D. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne E. Władzę sądowniczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje tylko Sąd Najwyższy A F B P C P D P E F Prawda / Fałsz

8 Określ kompetencję Trybunału Konstytucyjnego, wynikającą z poniższego orzeczenia. 42/4/A/2005 WYROK z dnia 27 kwietnia 2005 r. Sygn. akt P 1/05* W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Trybunał Konstytucyjny (...) po rozpoznaniu, z udziałem sądu przedstawiającego pytanie prawne oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2005 r., pytania prawnego Sądu Okręgowego w Gdańsku o zbadanie zgodności: art. 607t 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. = Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) zezwalającego na przekazanie obywatela polskiego do państwa członkowskiego Unii Europejskiej w ramach europejskiego nakazu aresztowania z art. 55 ust. 1 Konstytucji, o r z e k a: I Art. 607t 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. L Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.)w zakresie, w jakim zezwala na przekazanie obywatela polskiego do państwa członkowskiego Unii Europejskiej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, jest niezgodny z art. 55 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. II Przepis wskazany w części I traci moc z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia. Kompetencja Trybunału Konstytucyjnego:. Trybunał Konstytucyjny orzeka zgodność ustaw z konstytucją. Uzupełnij schemat organizacji sądownictwa powszechnego w Rzeczpospolitej Polskiej. Wpisz obok liter nazwy właściwych sądów.

9 A-Sąd Najwyższy, B -sąd rejonowy, C -sąd okręgowy Materiał źródłowy do zadania Podaj pełną nazwę konstytucyjnego organu, który wydał powyższy wyrok. Nazwa organu Trybunał Konstytucyjny Wpisz do tabeli obok opisów nazwę zasady prawnej, odpowiedzi wybierz spośród podanych: zasada domniemania niewinności, zasada prawa do obrony, zasada jawności, zasada jednolitości sądów, zasada udziału obywateli w działalności sądów, zasada instancyjności, zasada niezawisłości sędziów, zasada niezależności sądów. Konstytucyjne zasady organizacji i działania sądów A-zasada niezależności sądów, B-zasada niezawisłości sędziów, C-zasada udziału obywateli w działalności sądów Kompetencją Prezydenta RP jest A. wyznaczanie Prezesa Rady Ministrów B. powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich

10 C. występowanie z votum nieufności wobec rządu D. powoływanie wojewodów Sądy w Polsce wydają wyroki w imieniu A. Rzeczpospolitej Polskiej B. Sądu Najwyższego C. Prezydenta RP D. Narodu Artykułu 42 pkt 3 Konstytucji RP Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. Mówi o zasadzie A. domniemania niewinności B. prawa do obrony C. jawności procesu karnego D. równouprawnienia Zaznacz prawidłowa odpowiedź. Przedstawicielem Rady Ministrów w województwie jest A. marszałek województwa B. prezydent miasta C. wojewoda D. starosta Określ, czy poniższe zdania dotyczące wyborów prezydenta RP, są prawdziwe czy fałszywe, wpisując odpowiednio P prawda, F fałsz A. Kandydat na Prezydenta RP musi mieć skończone 35 lat. B. Wyboru Prezydenta RP dokonują elektorzy. C. Kandydat na Prezydenta RP musi zebrać 1000 głosów poparcia. D. Wybory prezydenckie odbywają się w głosowaniu tajnym. A?P B?F C?F D?P Podaj nazwy opisanych organów państwa A. Konstytucyjny organ władzy sądowniczej, którego główne zadanie polega na egzekwowaniu odpowiedzialności najwyższych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania.... B. Konstytucyjny organ powołany głównie do badania zgodności ustaw z konstytucją. Orzeka o zgodności z konstytucją ustaw, umów międzynarodowych i innych aktów normatywnych, ustala też powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw.... A. Trybunał Stanu B. Trybunał Konstytucyjny

11 Na podstawie lektury W. Skrzydło, Ustrój polityczny RP w świetle konstytucji z 1997 roku do podanych opisów podaj nazwy konstytucyjnych zasad organizacji i działalności sądów. A. Wszystkie wyroki wydawane przez sądy w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w całym państwie obowiązuje jednolita struktura sądów, organy te działają na podstawie jednolitego prawa, prowadzą postępowanie w trybie jednolitym przewidzianym przez prawo. Nazwa zasady... B.W pierwszej instancji wymiar sprawiedliwości jest sprawowany nie tylko przez sędziów zawodowych, ale zakłada się także udział w tych działaniach czynnika obywatelskiego. Nazwa zasady... C. Każdemu przyznaje się prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Nazwa zasady A jednolitości sądów B udział obywateli w działalności sądów C prawa do sądu Na podstawie artykułu z Konstytucji RP i wiedzy własnej wykonaj polecenia. Art Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. A) Podaj nazwisko autora zasady ustrojowej zawartej w powyższym artykule. B) Podaj nazwy organów władzy w Polsce sprawujących władzę: 1. Ustawodawczą 2. Wykonawczą C) Podaj nazwę organu władzy RP, który sprawuje funkcję kontrolną wobec Rady Ministrów... D) Podaj nazwy organów władzy, które pozostają zgodnie z Konstytucją RP niezależne od innych organów władzy... E) Podaj nazwę organu władzy, który zgodnie z art. 126 czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. A. Monteskiusz, [Locke] B. 1. Sejm, Senat

12 2. Prezydent RP, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów C. Sejm D. Sądy i Trybunały E. Prezydent RP Wpisz do tabeli liczby odpowiadające właściwym cechom ustrojów politycznych oraz państwom, w których występują. Odpowiedzi wybierz spośród podanych poniżej. Cechy ustroju: 1. Zwalczanie legalnie istniejących opozycyjnych partii politycznych, 2. Kontrola życia prywatnego obywateli, 3. Swoboda działania partii politycznych. Nazwa państwa: 4. Francja, 5. Korea Północna, 6. Białoruś. Ustrój demokratyczny 3, 4 Ustrój autorytarny 1, 6 Ustrój totalitarny 2, 5 /ćwiczenie w zeszycie/

13 Wpisz pod każdą ilustracją nazwę prawa gwarantowanego przez Konstytucję RP. Źródło: 225x225.jpg Źródło: A. B. A. wolność słowa

14 B. prawo do życia C. prawo do nauki Dobierz do podanych pod ilustracją.

15 /ćwiczenie w zeszycie/

16 A. Uzupełnij tekst, wpisując w wykropkowane miejsca, informacje o obecnie obowiązującej Konstytucji RP. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej została uchwalona r. przez i zatwierdzona przez naród w drodze r., które jest formą demokracji bezpośredniej. Obecna konstytucja składa się z XIII rozdziałów, a jej uroczysty wstęp nazywa się B. Uzupełnij schemat przedstawiający hierarchię aktów prawnych w Polsce. Wpisz do tabeli nazwy systemów wyborczych odpowiadających opisom, które to systemy obowiązują w wyborach do izby niższej i wyższej parlamentu RP.

17 A. system większościowy, senat B. system proporcjonalny, sejm 12. Konstytucja- ustawa zasadnicza (najważniejsza)w państwa mówiąca o prawach i obowiązkach obywateli oraz ustroju państwa. 1. Konstytucja 3 Maja 2. Konstytucja Księstwa Warszawskiego 3. Konstytucja Królestwa Polskiego 4. Mała Konstytucja 20 II Konstytucja Marcowa (1921) 6. Konstytucja Kwietniowa (1935) 7. Ustawa Konstytucyjna 17 IX Konstytucja PRL 9. Ustawa Konstytucyjna 17 X Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Źródło

18