PLAN WYNIKOWY CZĘŚĆ I

PLAN WYNIKOWY CZĘŚĆ I Temat lekcji Człowiek jako istota społeczna Liczba godzin Podstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dopuszczającą i dostateczną). Uczeń: Człowiek w społeczeństwie 1 wymienia osiągnięcia cywilizacyjne ludzi na przestrzeni wieków wymienia cechy człowieka wyróŝniające go ze świata zwierząt wymienia wartości waŝne w jego Ŝyciu wymienia wartości uniwersalne odróŝnia cechy nabyte od cech wrodzonych Oczekiwane osiągnięcia Ponadpodstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dobrą, bardzo dobrą i celującą). Uczeń: wymienia skutki działalności człowieka na przestrzeni wieków wyjaśnia proces socjalizacji wskazuje róŝnice między procesem socjalizacji i resocjalizacji uzasadnia wybór wartości własnych dokonuje oceny własnej osoby w kontekście wartości uniwersalnych Grupy społeczne i ich rodzaje 1 rozumie pojęcie więź społeczna wymienia rodzaje więzi społecznych zna definicję grupy społecznej wymienia rodzaje grup społecznych podaje przykłady grup pierwotnych, wtórnych, formalnych i nieformalnych wymienia role społeczne jednostki i własne uzasadnia szczególną rolę rodziny w Ŝyciu człowieka wyjaśnia rolę więzi społecznych w Ŝyciu ludzkim podaje przykłady zachowań konformistycznych i nonkonformistycznych dokonuje, korzystając z róŝnych źródeł informacji, oceny wybranej grupy społecznej wskazuje związki między funkcjonowaniem rodziny i społeczeństwa Społeczeństwo jako szczególny rodzaj zbiorowości 1 definiuje pojęcia: społeczeństwo, społeczność, zbiorowość dokonuje podziału społeczeństwa polskiego na warstwy i klasy wyjaśnia pojęcie struktura społeczna wymienia elementy struktury społecznej wymienia przyczyny zróŝnicowania społeczeństwa podaje róŝnicę między warstwą a klasą społeczną uzasadnia zaleŝność między jednostką a społeczeństwem ocenia wpływ norm i wartości ogólnoludzkich Sprawne komunikowanie się 1 wymienia rodzaje porozumiewania się wymienia techniki skutecznego porozumiewania się zna zasady aktywnego słuchania WyraŜa emocje w komunikacie Ja wyjaśnia pojęcia: asertywność empatia, negocjacje, kompromis wypowiada własne zdanie na forum argumentuje wyraŝane opinie podejmuje próby stosowania poznanych zasad i technik porozumiewania się w Ŝyciu stosuje techniki skutecznego porozumiewania się wyraŝa emocje stosując, techniki niewerbalne stosuje zasady aktywnego słuchania trafnie argumentuje wyraŝane opinie stosuje techniki asertywne w wyra- Ŝaniu emocji i własnego zdania 1

śycie szkoły Moja szkoła 1 wymienia dokumenty regulujące pracę szkoły wymienia najwaŝniejsze organy szkoły zna struktury szkolnictwa w Polsce wymienia szkoły znajdujące się w regionie zna najwaŝniejsze osiągnięcia uczniów swojej szkoły planuje ścieŝkę własnego rozwoju edukacyjnego omawia strukturę szkolnictwa wymienia instytucje współpracujące ze szkołą ocenia system oświaty w Polsce opracowuje folder: Szkoły mojego regionu Samorząd uczniowski szkoła demokracji 1 zna prawa i obowiązki ucznia zna prawo o obowiązku nauki wymienia formy działalności samorządu uczniowskiego zna kompetencje samorządu uczniowskiego wymienia cechy charakteru poŝądane w pełnieniu funkcji w samorządzie szkolnym dokonuje samooceny ocenia działalność samorządu uczniowskiego przedstawia swój program wyborczy konstruuje ankietę na temat Ŝycia szkoły przeprowadza ankietę w swojej klasie opracowuje wyniki ankiety inicjuje ciekawe przedsięwzięcia aktywizujące uczniów w samorządzie uczniowskim 2

Czym jest naród? Symbole narodowe Naród i państwo 1 wymienia polskie symbole narodowe wymienia czynniki narodotwórcze rozumie pojęcia: naród, świadomość narodowa, obywatelstwo zachowuje się godnie wobec symboli narodowych uczestniczy godnie i z powagą w obchodach rocznicowych uroczystości państwowych i szkolnych omawia okoliczności powstania polskich symboli narodowych współuczestniczy w organizacji uroczystości państwowych i szkolnych poczuwa się do obowiązku ochrony symboli narodowych propaguje właściwe postawy wobec symboli narodowych Czy jesteśmy tolerancyjni? Mój naród a inne narody 1 wymienia mniejszości narodowe zamieszkujące Polskę wypisuje z konstytucji uprawnienia mniejszości narodowych rozumie pojęcia: tolerancja mniejszość narodowa, stereotyp porównuje strukturę narodowościową II i III Rzeczypospolitej (wykres zamieszczony w podręczniku) charakteryzuje mniejszości narodowe w Polsce wymienia miejsca konfliktów narodowościowych na świecie przeprowadza wywiad na temat tolerancji Polaków z przedstawicielem mniejszości zamieszkującym najbliŝszą okolicę propaguje ideę tolerancji wobec innych narodów jako przejaw etycznych zasad Ŝycia publicznego Ojczyzna i patriotyzm 1 wyjaśnia pojęcia: ojczyzna, patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm, kosmopolityzm, Polonia wymienia największe skupiska polonii na świecie wie, Ŝe swoją postawą moŝe dbać o dobre imię Polski posiada świadomość konieczności wypełnienia obowiązków wobec Ojczyzny wymienia przyczyny emigracji Polaków ocenia postawy nacjonalistyczne prezentuje postacie patriotów polskich jako wzorce osobowe manifestuje swoje postawy patriotyczne poprzez godne zachowanie i wypełnianie obowiązków obywatela 3

Państwo jako forma organizacji społeczeństwa Formy ustrojowe państw we współczesnym świecie Sytuacja obywatela w państwach o odmiennych ustrojach politycznych 1 wymienia cechy państwa wymienia funkcje państwa czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy Kłopoty z państwem wymienia cechy dobrego państwa 1 wymienia trzy modele ustrojowe państw wymienia monarchie konstytucyjne w Europie wymienia republiki w Europie dokonuje podziału państw ze względu na formę rządów, sposób rządzenia, ustrój terytorialny czyta ze zrozumieniem 1 wymienia główne cechy państwa totalitarnego i autorytarnego wymienia najwaŝniejsze prawa człowieka omawia genezę państw omawia funkcje państwa ocenia nasze państwo i relacje państwo obywatel ocenia politykę zagraniczną naszego państwa charakteryzuje republikę i monarchię definiuje państwo unitarne i złoŝone charakteryzuje trzy modele ustrojowe państw argumentuje, prowadząc dyskusję przedstawia pozycję obywateli w róŝnych typach państw Demokracja 1 wymienia główne cechy państwa demokratycznego wymienia wady i zalety państwa demokratycznego odróŝnia demokrację bezpośrednią od pośredniej oraz większościową od konstytucyjnej wie o konieczności podporządkowania się wymogom procedur demokratycznych we wspólnym działaniu uzasadnia wyŝszość demokracji nad innymi systemami argumentuje w dyskusji na temat wad i zalet demokracji 4

Udział obywateli w Ŝyciu publicznym Formy Ŝycia publicznego. Organizacje pozarządowe Aktywność obywatelska 1 zna pojęcia czynne prawo wyborcze, bierne prawo wyborcze, frekwencja wyjaśnia pojęcia Ŝycie publiczne, cnoty obywatelskie wymienia cechy społeczeństwa obywatelskiego wymienia formy aktywności własnej w szkole i społeczności lokalnej podaje propozycje aktywności na rzecz klasy, szkoły, środowiska lokalnego zachęca rodziców do aktywnego udziału w Ŝyciu szkoły i środowiska lokalnego uzasadnia konieczność organizowania się obywateli w celu aktywnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym wymienia główne cele działalności organizacji pozarządowych wymienia obszary działalności organizacji pozarządowych zna zasady zakładania stowarzyszeń wyjaśnia pojęcia: wolontariat, organizacje pozarządowe, stowarzyszenie, fundacja, organizacja poŝytku publicznego doskonali umiejętności niezbędne w działaniu zespołowym uzasadnia szczególną rolę wolontariatu Partie polityczne 1 wymienia funkcje partii politycznych zna pojęcia: partia polityczna, system partyjny, statut zna zasady zakładania partii politycznych wymienia najwaŝniejsze partie polskiej sceny politycznej klasyfikuje partie polityczne charakteryzuje jedną z wybranych partii politycznych ocenia postawy polskich polityków ocenia znaczenie aktywności obywatelskiej dla dobra ogółu ocenia bierną postawę obywateli wobec Ŝycia publicznego ukazuje przykłady konkretnych osób znanych w Polsce i środowisku lokalnym prowadzących działalność przynoszącą korzyść ogółowi ocenia aktywność własną w pracy na rzecz innych wymienia znane stowarzyszenia i fundacje przedstawia sylwetki osób znanych z niesienia pomocy drugiemu człowiekowi przedstawia osiągnięcia stowarzyszeń pozarządowych działających w środowisku lokalnym wyjaśnia róŝnicę między stowarzyszeniem a fundacją charakteryzuje systemy partyjne na świecie charakteryzuje najwaŝniejsze partie polskiej sceny politycznej ocenia polską scenę polityczną przedstawia wzór polityka polskiego 5

Czym zajmują się związki zawodowe? Środki masowego przekazu 1 zna zadania związków zawodowych wymienia związki zawodowe istniejące w Polsce omawia szczególną rolę historyczną NSZZ Solidarność podaje przykłady łamania praw pracowniczych w Polsce wyjaśnia pojęcia: strajk, mediacje, rokowania 1 zna pojęcia mass media i opinia publiczna wymienia środki masowego przekazu odróŝnia fakt od opinii podaje przykłady wpływu środków masowego przekazu na Ŝycie jednostki i społeczeństwa wymienia formy nacisku związków zawodowych na pracodawców charakteryzuje działalność związków zawodowych w Polsce ukazuje konflikt interesów między pracodawcą a pracobiorcą wyszukuje z róŝnych źródeł informacje i przykłady konkretnych działań związków zawodowych ocenia działalność związków zawodowych argumentuje wpływ informacji na kształtowanie opinii publicznej i postaw wyjaśnia wpływ sondaŝy na kształtowanie opinii publicznych Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej 6

Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna Władza ustawodawcza RP, czyli kto tworzy prawo 1 zna pojęcia: konstytucja, preambuła, konkordat, inicjatywa obywatelska zna budowę konstytucji zna datę uchwalenia aktualnej konstytucji wymienia trzy podstawowe rodzaje władzy wyjaśnia pojęcie pluralizm polityczny analizuje tekst konstytucji przyporządkowuje instytucje według zasad trójpodziału władzy 1 wymienia zadania sejmu i senatu zna sposób powoływania parlamentu zna zasady przeprowadzania wyborów do sejmu i senatu zna organizację sejmu i senatu wymienia kluby parlamentarne w sejmie zna pojęcia: kadencja, Zgromadzenie Narodowe, mandat poselski, interpelacja poselska, immunitet, partia polityczna rozumie pojęcie: władza ustawodawcza analizuje tekst konstytucji zna procedurę wyboru prezydenta wymienia kompetencje prezydenta wymienia konstytucje polskie na przestrzeni wieków wyjaśnia znaczenie konstytucji w państwie demokratycznym omawia zasady ustrojowe państwa dowodzi szczególnego znaczenia konstytucji wśród innych aktów prawnych interpretuje tekst konstytucji wie, jak powstaje ustawa wymienia etapy pracy nad ustawą ocenia pracę posłów ocenia pracę marszałka sejmu prezentuje treści artykułów o pracy sejmu formułuje treść interpelacji poselskiej interpretuje tekst konstytucji Władza wykonawcza, czyli kto rządzi Władza sądownicza. Organy kontroli i ochrony prawa 1 zna procedurę wyboru premiera i tworzenia rządu wymienia kompetencje premiera analizuje tekst konstytucji przygotowuje materiały do prasy o pracy rządu lub prezydenta wyjaśnia pojęcia administracja publiczna i korpus słuŝby cywilnej 1 wymienia główne dziedziny prawa wymienia organy kontroli i ochrony prawa zna struktury wymiaru sprawiedliwości zna zadania Rzecznika Praw Obywatelskich uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej wymienia prezydentów polskich zna procedury odwołania prezydenta zna procedury odwołania premiera (i rządu) porównuje uprawnienia prezydenta i premiera ocenia pracę prezydenta ocenia pracę rządu interpretuje tekst konstytucji wymienia kompetencje Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu przedstawia główne elementy procedury sądowej w procesie cywilnym i karnym ocenia działalność polskiego wymiaru sprawiedliwości 7

Prawa i obowiązki obywatela Rzeczypospolitej Polskiej 1 wymienia podstawowe prawa obywatela wymienia obowiązki obywatela wobec państwa zna procedury odwoławcze w sytuacji łamania praw obywatelskich interpretuje niektóre treści konstytucji wymienia organizacje pozarządowe stojące na straŝy praw obywatelskich omawia prawa i obowiązki obywateli podaje przykłady naruszania praw obywatelskich w Polsce wyjaśnia twierdzenie o naturalności i niezbywalności praw człowieka gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z róŝnych źródeł 8

Samorządy i ich znaczenie Wybieramy władze lokalne Gmina wspólnotą mieszkańców Samorząd powiatowy i wojewódzki Samorząd terytorialny 1 zna strukturę samorządu terytorialnego zna powiązania istniejące między samorządem a władzami centralnymi wymienia sposoby wpływania obywateli na pracę samorządu umieszcza w strukturze samorządowej swoją miejscowość pokazuje na mapie swoją miejscowość i 16 województw wyjaśnia pojęcia: samorząd, gmina, powiat, województwo 1 zna zasady wyboru radnych, starosty, wójta, burmistrza, prezydenta zna pojęcia: kampania wyborcza, obwód wyborczy, mąŝ zaufania wie, komu przysługuje prawo wyborcze interpretuje wykres (zawarty w podręczniku) dotyczący frekwencji wyborczej 2 pracuje efektywnie w grupie zadaniowej wymienia organy samorządu gminnego wie, co moŝna załatwić w urzędzie gminy rozumie pojęcie budŝet gminy proponuje wraz z grupą podział budŝetu dla swojej gminy 1 wymienia organy samorządu powiatowego i wojewódzkiego wie, jakie sprawy moŝna załatwić w urzędzie powiatowym i wojewódzkim wymienia cechy dobrego urzędnika samorządowego czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy wywiad z twórcą reformy samorządowej (podręcznik) charakteryzuje najwaŝniejsze organy samorządu terytorialnego wyjaśnia kompetencje władzy centralnej wobec samorządu proponuje przedsięwzięcie na rzecz rozwoju gminy aktywizuje uczniów do realizacji przedsięwzięcia zna frekwencję wyborczą w swojej miejscowości podczas ostatnich wyborów porównuje i interpretuje wyniki sporządza diagram proponuje program wyborczy zna dochody i wydatki swojej miejscowości wskazuje zadania własne i zlecone gminy zna formy walki gminy z bezrobociem wymienia czynniki wpływające na rozwój gminy uzasadnia przedstawiony w formie graficznej podział budŝetu efektywnie pracuje w grupie ocenia wielkość bezrobocia w swojej gminie ocenia pracę samorządu powiatu, w którym mieszka porównuje bezrobocie w swoim województwie i w pozostałych wyciąga wnioski proponuje w formie pisemnej inicjatywę obywatelską na rzecz powiatu i województwa 9