Przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną Strona 1 Jedną z zalet spółki akcyjnej w porównaniu ze spółką z o.o. jest istotne ograniczenie odpowiedzialności członków zarządu spółki akcyjnej za zobowiązania spółki. Przepisy Kodeksu spółek handlowych regulujące odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej nie przewidują bowiem rozwiązania analogicznego do przyjętego w art. 299 KSH, w świetle którego członkowie zarządu spółki z o.o. ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Powyższa różnica między zakresem odpowiedzialności członków zarządu w spółce z o.o. i w spółce akcyjnej leży niejednokrotnie u podstaw decyzji o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną. Jakie są warunki wstępne przekształcenia Podejmując decyzję o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną trzeba pamiętać o kilku przesłankach, które warunkują możliwość takiego przekształcenia. Przede wszystkim kapitał zakładowy spółki z o.o. musi być dostosowany do minimalnych wymogów kapitału zakładowego w spółce akcyjnej co oznacza, że nie może on być niższy niż 100.000 zł. Jeśli zatem wysokość kapitału zakładowego w spółce z o.o., którą chcemy przekształcić w spółkę akcyjną jest niższa niż 100.000 zł, należy w pierwszej kolejności podwyższyć kapitał zakładowy w spółce z o.o. co najmniej do kwoty 100.000 zł. Kapitał zakładowy przekształconej spółki akcyjnej nie może nadto zostać określony na poziomie niższym niż kapitał zakładowy przekształcanej spółki z o.o. Oznacza to, że jeśli kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi przykładowo 300.000 zł to dokonując przekształcenia tej spółki w spółkę akcyjną nie możemy kapitału zakładowego przekształconej spółki akcyjnej określić na poziomie niższym niż owe 300.000 zł. Obniżenia kapitału zakładowego możemy w takim przypadku dokonać, wg
wyboru, bądź to przed przekształceniem spółki w trybie przepisów o obniżeniu kapitału zakładowego w spółce z o.o., bądź też dopiero po przekształceniu spółki w spółkę akcyjną w trybie przepisów o obniżeniu kapitału zakładowego w spółce akcyjnej. Kolejny warunek, który musi być spełniony, aby można było przekształcić spółkę z o.o., to konieczność zatwierdzenia sprawozdań finansowych spółki co najmniej za dwa ostatnie lata obrotowe. Jeśli natomiast przekształcana spółka z o.o. prowadziła działalność przez okres krótszy niż dwa lata, wówczas zatwierdzone winno być sprawozdanie finansowe obejmujące cały okres działalności spółki nie objęty rocznym sprawozdaniem finansowym. Warto zatem podkreślić, że ustawodawca nie wprowadził żadnego minimalnego okresu funkcjonowania spółki na rynku warunkującego możliwość jej przekształcenia. Teoretycznie, przekształceniu może zatem podlegać spółka z o.o., która działa zaledwie kilka dni. Ustawodawca nie dopuścił natomiast możliwości przekształcenia spółki z o.o., która znajduje się w upadłości jak również spółki z o.o. w likwidacji jeśli rozpoczęła już podział majątku. Strona 2 Jak przebiega procedura przekształcenia Procedura przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną przebiega w kilku etapach, które rozciągają się w czasie na kilka miesięcy. Im lepiej cały proces przekształcenia zostanie przygotowany tym sprawniej można go następnie przeprowadzić. Możemy zatem podzielić procedurę przekształcenia spółki z o.o. na następujące etapy: 1) sporządzenie planu przekształcenia wraz z załącznikami, 2) poddanie planu przekształcenia badaniu biegłego rewidenta, 3) zawiadomienie wspólników o zamiarze przekształcenia, 4) podjęcie uchwały o przekształceniu, przyjęcie statutu i powołanie członków organów przekształconej spółki akcyjnej, 5) złożenie przez wspólników oświadczeń o uczestnictwie w przekształconej spółce akcyjnej, 6) wpisanie przekształconej spółki akcyjnej do KRS i wykreślenie z KRS przekształcanej spółki z o.o.
Jak sporządzić plan przekształcenia Przygotowanie planu przekształcenia spółki to zadanie dla zarządu. Zarząd przygotowuje plan przekształcenia spółki w formie pisemnej i zatwierdza go uchwałą, która - w braku odmiennych postanowień umowy spółki wymaga bezwzględnej większości głosów. Wymóg bezwzględnej większości głosów jest spełniony wówczas jeśli liczba głosów oddanych za przyjęciem planu przekształcenia jest liczbą większą niż suma głosów oddanych przeciwko przyjęciu planu przekształcenia i głosów wstrzymujących się. Plan przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną powinien zawierać co najmniej: 1) ustalenie wartości bilansowej majątku spółki z o.o. na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedstawienie wspólnikom planu przekształcenia; 2) określenie wartości udziałów wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Do planu przekształcenia należy ponadto dołączyć następujące załączniki: 1) projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną; 2) projekt statutu nowej spółki akcyjnej; 3) wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki z o.o.; 4) sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedstawienie wspólnikom planu przekształcenia, przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe. Strona 3 Kto wyznacza biegłego rewidenta do zbadania planu przekształcenia Przygotowany plan przekształcenia, zarząd spółki zobowiązany jest poddać badaniu biegłego rewidenta w zakresie jego poprawności i rzetelności. W tym celu zarząd zobowiązany jest wystąpić z wnioskiem do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby spółki z o.o. o wyznaczenie biegłego rewidenta, który przeprowadzi badanie planu przekształcenia. Pomimo, iż nie wynika to z przepisów i nie jest formalnym wymogiem wniosku, to w praktyce we wniosku o wyznaczenie biegłego rewidenta wskazuje się już z imienia i nazwiska konkretnego biegłego rewidenta, z którym zarząd uzgodnił wcześniej termin wydania opinii i wysokość wynagrodzenia. Pozwala to zapobiec sytuacji, w której wyznaczony przez sąd biegły rewident nie ma
czasu na wydanie opinii albo wnosi o zasądzenie wygórowanego zdaniem spółki wynagrodzenia. Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, zobowiązany jest sporządzić szczegółową opinię na piśmie i złożyć ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz przekształcanej spółce z o.o. W toku badania biegły rewident ma prawo zażądać od zarządu spółki dodatkowych wyjaśnień i dokumentów. Strona 4 Kiedy należy zawiadomić wspólników o zamiarze przekształcenia Kolejne kroki, które powinien podjąć zarząd to zawiadomienie wspólników o zamiarze przekształcenia. Zawiadomienie wspólników powinno nastąpić dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym terminem zgromadzenia wspólników, na którym ma być poddana pod głosowanie uchwała o przekształceniu spółki z o.o. Zawiadomienie wysyłane przez zarząd do wspólników powinno zawierać istotne elementy planu przekształcenia oraz opinii biegłego rewidenta, a ponadto określać miejsce i termin (nie krótszy niż 2 tygodnie przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu), w którym wspólnicy mogą zapoznać się z pełną treścią planu przekształcenia, jego załącznikami i opinią biegłego rewidenta. Do zawiadomienia należy również załączyć wspólnikom projekt uchwały o przekształceniu oraz proponowaną treść statutu przekształconej spółki akcyjnej. Jakie elementy powinna zawierać uchwała o przekształceniu Kolejnym elementem niezbędnym do przekształcenia spółki jest podjęcie przez zgromadzenie wspólników uchwały o przekształceniu spółki w spółkę akcyjną. Dla ważności tej uchwały, za przekształceniem spółki wypowiedzieć się muszą wspólnicy reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego spółki większością trzech czwartych głosów, chyba że umowa spółki przewiduje surowsze wymagania. Protokół ze zgromadzenia wspólników zawierający uchwałę o przekształceniu spółki musi zostać sporządzony przez notariusza. Uchwała o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną powinna zawierać co najmniej: 1) wskazanie, że spółka zostaje przekształcona w spółkę akcyjną,
2) określenie wysokości kapitału zakładowego przekształconej spółki akcyjnej, 3) kwotę (nie wyższą niż 10% wartości bilansowej majątku spółki z o.o.) przeznaczoną na wypłaty dla wspólników nie uczestniczących w przekształconej spółce akcyjnej, jeśli sytuacja tego rodzaju ma miejsce, 4) zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w przekształconej spółce akcyjnej, jeśli przyznanie takich praw jest przewidziane, 5) nazwiska i imiona członków zarządu przekształconej spółki akcyjnej, 6) zgodę na treść statutu spółki akcyjnej. Strona 5 Ponieważ do powstania spółki akcyjnej konieczne jest również utworzenie rady nadzorczej, stąd też powołanie jej członków powinno nastąpić po podjęciu uchwały o przekształceniu a przed złożeniem wniosku o rejestrację spółki akcyjnej w KRS. Do kiedy należy złożyć oświadczenia o uczestnictwie w spółce akcyjnej Po podjęciu przez zgromadzenie wspólników uchwały o przekształceniu spółki, zarząd powinien wezwać wspólników do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w przekształconej spółce akcyjnej. Wspólnik, który chce uczestniczyć w przekształconej spółce akcyjnej musi - w terminie jednego miesiąca licząc od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu - złożyć spółce oświadczenie w tym przedmiocie z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeśli wspólnicy są zgodni i chcą przyspieszyć procedurę przekształcenia, oświadczenia o uczestnictwie w spółce akcyjnej, składają zwykle bezpośrednio po podjęciu uchwały o przekształceniu i nie zachodzi wówczas konieczność odrębnego wzywania ich przez zarząd do składania tego rodzaju oświadczeń. Kto składa wniosek o rejestrację nowej spółki akcyjnej Po powzięciu uchwały o przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną, przyjęciu statutu nowej spółki, powołaniu członków zarządu i rady nadzorczej, pozostaje jeszcze przygotowanie i złożenie wniosku o rejestrację przekształconej spółki akcyjnej w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wniosek ten muszą podpisać wszyscy członkowie zarządu i złożyć w sądzie rejestrowym właściwym dla siedziby przekształconej spółki akcyjnej. Wniosek składany jest na urzędowych formularzach rejestrowych dostępnych w sądach rejestrowych oraz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Jakie są skutki przekształcenia Dzień, w którym sąd rejestrowy dokonuje wpisu przekształconej spółki akcyjnej do rejestru jest dniem przekształcenia. Z dniem przekształcenia przekształcana spółka z ograniczoną odpowiedzialnością staje się przekształconą spółką akcyjną. Jednocześnie, już bez konieczności składania w tym celu jakiegokolwiek wniosku, sąd rejestrowy wykreśla z rejestru przekształcaną spółkę z o.o. Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Skutek następuje z mocy samego prawa, na podstawie ustawy i spółka nie musi uzyskiwać na to jakiegokolwiek przyzwolenia od swoich kontrahentów, z którymi pozostaje w stosunkach gospodarczych. Przekształcona spółka akcyjna pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce z o.o. przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki z o.o. uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia akcjonariuszami spółki przekształconej. Warto również pamiętać, że w przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, wówczas przekształcona spółka akcyjna ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu dawniej, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia. Strona 6 Konrad Kaszubiak adwokat