Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskich na Litwie Szczęśliwa młodość do głębokiej starości pracowników budownictwa: iluzja czy rzeczywistość? prof. Bogusław GRUŻEWSKI Dyrektor Instytutu Pracy i Badań Socjalnych Ostrołęka, Ostrów Maz., - Wilno, 6 grudnia 2013
Starzenie się we współczesnym społeczeństwie (1) Starzenie się - w ciągu ostatnich 50 lat średnia długość życia na świecie zwiększyła się o 20 lat (od 46,5 lat w 1950-1955 do 66 lat w 2000-2005). W 2050 roku po raz pierwszy w historii ludzkości liczba osób w starszym wieku (60+) przekroczy liczbę dzieci (do 15 lat) (w wielu krajach rozwiniętych taka sytuacja się złożyła już w 1998 roku) (United Nations).
Starzenie się we współczesnym społeczeństwie (2) Zwiększanie się długości życia i zmniejszająca się liczba urodzin Kraje, w których liczba urodzin jest mniejsza niż 1,5 dziecka w rodzinie: 1980-1985 - Niemcy (1,3). 1985-1990 - Austria (1,3), Włochy (1,3), Hiszpania (1,3), Grecja (1,3), Bułgaria (1,3), Słowenia (1,3). 1995-2000 - Białoruś (1,3), Czechy (1,1), Estonia (1,3), Węgry (1,3), Łotwa (1,2), Litwa (1,3), Polska (1,3), Słowacja (1,2), Ukraina (1,1), Rosja (1,3).
Odsetek ludzi w wieku 65+, 2011 (%) Airija Lenkija Lietuva Jungtinė Karalystė Prancūzija Estija Ispanija Latvija Suomija Graikija Italija Vokietija 11,6 13,6 16,5 16,6 16,8 17,0 17,1 17,4 17,5 19,3 20,3 20,6 % 0 5 10 15 20 25
Indeks demograficznej starości*, 2011 Airija Prancūzija Lenkija Jungtinė Karalystė Suomija Lietuva Estija Ispanija Latvija Graikija Italija Vokietija 53 90 90 96 106 110 111 113 126 134 144 154 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 *Na 100 dzieci w wieku 0-14 lat przypada osób 65+.
Prognoza starzenia się ludności w 2030 r. W 90 % rozwiniętych krajów indeks demograficznej starości przekroczy 200. (prognoza ONZ).
Tempo procesu starzenia się, 2006-2011 r. Airija Estija 0,0 0,0 Italija 2,9 Graikija 3,9 Latvija 7,7 Lenkija 9,7 Vokietija 13,2 Lietuva 18,3 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Prognoza zmiany ogólnej liczby mieszkańców w krajach UE (%) na podstawie danych Eurostat 2011 m. (EUROPOP) Šveicarija Norvegija Vokietija Vengrija Švedija Suomija Slovėnija Slovakija Rumunija Prancūzija Portugalija Nyderlandai Malta Liuksemburgas Lietuva Lenkija Latvija Kipras Jungtinė Karalystė Italija Ispanija Graikija Estija Danija Čekija Bulgarija Belgija Austrija Airija ES 27-18,7-3,2-11 -5,6-19,5-2,8-18,2-14,4-22,7-7,7-27,6-13,2-2 -3,7 0 0 0 0 3,7 1,9 3 4,8-6,1-0,3-4,5 2,7 5,6 5,6 5 3,8 6 3,6 3,2 3,6 6,7 10,3 7,8 5,6 13,7 6,5 5,5 10 11,5 11,8 10,2 14,3 12,5 10,9 13,3 19,2 17,7 20 23,7 24,1 27,3 34,7 40 37,5 44,4 2010-2060 m. 2010-2025 m. -40-30 -20-10 0 10 20 30 40 50
Perspektywy Litwy Na początku 2060 r. na Litwie pozostanie 2,5 mln. mieszkańców z tego w wieku emerytalnym 700 tys. (EUROSTAT prognoza)
LUDZIE SIĘ BOJĄ STAROŚCI!!!!
Czy warto bać się starości? 1. Warto się o nią troszczyć! 2. Warto odpowiednio się szykować!
CO ZAPEWNIA DOBROSTAN? DĄŻENIA i OSIĄGNIĘCIA Poczucie bezpieczeństwa ROZRYWKA PRACA DOBRE ZDROWIE Wystarczjąca sytuacja finansowa Dostateczne obcowanie
STAROŚĆ NAJWIĘKSZA RADOŚĆ!!! a) Prawdziwe życie dopiero się zaczyna: Mniej obowiązków (rodzina, dzieci); Mniejsze potrzeby (co zarobili, to zarobili); Więcej wolnego czasu (nie ma obowiązku pracy). b) Mniejsze uzależnienie społeczno-fizjologiczne; c) Wielkie doświadczenie życiowe, mądrość; d) Kapitał społeczny, znajomości.
SEKRETY SZCZĘŚCIA 1. Najważniejsze nie co posiadasz, a jak to przeżywasz: Szczęścia trzeba się uczyć; W troskach o innych nie zapominać o sobie (nie dać się wieszać na szyi ); Zawsze mieć plany na jutro i cel. 2. Pomagając innym uszczęśliwiamy siebie; 3. Ruch to zdrowie (również ruch myśli, słowa, modlitwy) 50 lat 1 godzinę/dziennie, 60 lat 2, 70 3, 80 4,... ; 4. N-I-E-N-A-R-Z-E-K-A-N-I-E (akceptacja Bożego ładu). Wypracowanie NOWEJ STRATEGII ŻYCIA w wieku starszym!!!
Elementy dobrostanu w wieku starszym 1. Stan finansowy: 1.1 Emerytura państwowa; 1.2 Emerytura prywatna; 1.3 Oszczędności bankowe; 1.4 Ubezpieczenie zdrowotne; 1.5 Akcje, papiery wartościowe; 2. Dobra ruchome; 3. Nieruchomości (dom, mieszkanie, ziemia); 4. Praca, aktywność zawodowa; 5. Zdrowie; 6. Rodzina, przyjaciele, sąsiedzi, pomoc wzajemna; 7. Dzieci, stosunki; 8. Sposób życia (samowystarczalność, aktywność, zainteresowania, zaangażowanie, dyscyplina, rytm).
Pomyślna starość potrzebuje inwestycji 1. CZASU (od szkoły podstawowej i jeszcze więcej w wieku starszym); 2. WYSIŁKÓW (ćwiczenia, stosunki, wartości); 3. PIENIĘDZY (ubezpieczenie, zamieszkanie, zdrowie, zainteresowania i inne). INWESTUJEMY W SWOJĄ STAROŚĆ - MAŁO, PÓŹNO oraz NIE UMIEJĘTNIE
Odkrywać i rozszerzać wartość swojej osobowości, ŻYĆ WŁASNYM ŻYCIEM, według możliwości maksymalnie pomagając innym!
STAROŚĆ ZMIENIA FORMĘ CZŁOWIEKA I WZBOGACA JEGO TREŚĆ!