Bank danych o lasach źródło informacji o środowisku leśnym w Polsce Realizacja art. 13a ustawy o lasach Andrzej Talarczyk Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Jacek Przypaśniak Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
Lasy w Polsce Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2% terytorium kraju, rosną na obszarze 9,3 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. 2
Struktura własności lasów w Polsce Powierzchnia lasów w Polsce na 01.01.2013 r. wynosiła 9304,76 tys. ha 29,2 % powierzchni kraju.
Polityka leśna państwa Zapewnienie trwałości lasów wymaga stałego monitorowania wielkości zasobów leśnych oraz stanu lasów, a także prowadzonej gospodarki leśnej. Z PLP wynika potrzeba zbudowania systemu informacyjnego dostarczającego wiarygodnych informacji w celu: o prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej na różnych szczeblach organizacji i zarządzania w leśnictwie, o sprawowania nadzoru państwa nad lasami wszystkich form własności. 4
Ustawa o lasach: W celu realizacji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Lasy Państwowe obowiązane są w szczególności do: ( ) prowadzenia banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów (art. 13a) Wykonywanie prac z zakresu: ( ) prowadzenia banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów, ( ) - powierza się przedsiębiorstwu państwowemu pod nazwą Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. (art. 21a) 5
Bank Danych o Lasach: hurtownia danych gromadząca, przetwarzająca i udostępniające informacje dotyczące lasów na terenie Polski bez względu na ich formę własności Portal internetowy Dane przestrzenne i opisowe Zestawienia i raporty 6
Czynniki, które umożliwiły rozpoczęcie budowy BDL Informatyzacja gromadzenia danych o lesie i gospodarce leśnej Szybki rozwój GIS w leśnictwie i zarządzaniu środowiskiem naturalnym Zmiany w prawie (art. 13a, 21a i 58 Ustawy o lasach) Wielkoobszarowa inwentaryzacja stanu lasów 7
GIS w LP Leśna Mapa Numeryczna oraz system SILP_WEB Od początku XXI wieku, w ramach prac urządzeniowych, wszystkie nadleśnictwa w Polsce posiadają leśną mapą numeryczną. 10 marca 2010 r. zakończono budowę LMN w LP 8
GIS w LP Leśna Mapa Numeryczna oraz system SILP_WEB 9
Źródła informacji o stanie lasów w LP W rewizji planu urządzenia lasu oraz w bieżącej działalności gospodarczej bardzo szeroko wykorzystywane są techniki GIS, pozycjonowanie satelitarne (GPS) i ortofotomapa. Podjęto próby skanowania LIDAR. prace urządzenia lasu (plan ul, siedliskowe) WISL 2 cykle, 3 od 2015 roku, monitoring (biologiczny, przyrodniczy), dane SILP, dane zewnętrzne (geoportal, BDOT ), inne 10
LP zadania ustawowe i ich finansowanie Art. 52. 1. Lasy Państwowe sporządzają corocznie raport o stanie lasów oraz sprawozdanie finansowo-gospodarcze z działalności Lasów Państwowych. 2. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi informację o stanie lasów oraz o realizacji krajowego programu zwiększania lesistości. Art. 54. Lasy Państwowe otrzymują dotacje celowe z budżetu państwa na zadania zlecone przez administrację rządową, a w szczególności na:.. 4) sporządzanie okresowych, wielkoobszarowych inwentaryzacji stanu lasów, aktualizacji stanu zasobów leśnych oraz prowadzenie banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów, o których mowa w art. 13a ust. 1 pkt. 2, 3; 11
Realizacja zadań PGL LP wynikających z ustawy o lasach w kontekście BDL Zespół zadaniowy o Powołany Zarządzeniem nr 36 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 19 maja 2009 r. w sprawie opracowania koncepcji budowy i funkcjonowania banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów wszystkich form własności o Zaangażowane jednostki: o Departament Leśnictwa Ministerstwa Środowiska o Instytut Badawczy Leśnictwa o Wydział Leśny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego o Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej o Główny Urząd Statystyczny o Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych 12
Realizacja zadań PGL LP wynikających z ustawy o lasach w kontekście BDL: Koncepcja BDL obejmuje charakterystykę: o podstawowych celów, o stanu istniejących zbiorów, o proponowanych zmian w prawie, o zakresu podstawowych danych, o źródeł danych, o struktury danych, o weryfikacji i aktualizacji danych, o budowy i funkcjonowania BDL. 13
Od koncepcji do realizacji Kompletne rozwiązanie (2013-2014) Pilotaż (2010-2012) Koncepcja (2009-2010) 14
Realizacja zadań PGL LP wynikających z innych przepisów w kontekście BDL: Docelowi użytkownicy BDL: o Ministerstwo Środowiska, o Główny Urząd Statystyczny, o jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, o organy ochrony przyrody i ochrony środowiska (GDOŚ, RDOŚ, GIOŚ), o jednostki naukowe, o samorządy, o BULiGL, o organizacje pozarządowe, o społeczeństwo. 15
Priorytetowe wymagania BDL Gromadzenie Przetwarzanie Analizowanie i prognozowanie Udostępnianie Standaryzacja 16
Realizacja projektu I etap pilotażowe wdrożenie systemu przechowującego i udostępniającego dane o lasach wszystkich form własności (lata 2010-2012) o dla lasów obszaru województw małopolskiego, mazowieckiego i podkarpackiego o w zakresie danych urządzeniowych dla Lasów Państwowych dla całego kraju II etap docelowe wdrożenie Banku Danych o Lasach (od 10 kwietnia 2013 r. do 1 grudnia 2014 r.) o obszar całego kraju, dla lasów wszystkich form własności. 17
Repozytorium danych źródłowych Import z SILP (lasy w zarządzie LP) Opisy taksacyjne Leśna Mapa Numeryczna Plany cięć Sortymentacja pozyskania Cyfryzacja danych dla lasów poza LP Wprowadzenie danych z uproszczonych planów u.l., planów u.l. i inwentaryzacji stanu lasu do bazy danych Wektoryzacja map i szkiców Pozyskanie i przetworzenie danych z innych instytucji Monitoring stanu lasu Geologia Meteorologia Hydrologia Ochrona przyrody Pożary i szkodniki Podkłady mapowe i fotograficzne BDL 18
Składniki BDL Centralny Opis Taksacyjny SILP (Lasy Państwowe) Dane źródłowe dla lasów wszystkich form własności BDL System obliczeń, raportowania i prognozowania Portal internetowy 19
Dane zagregowane Stan aktualny lasów w Polsce Raporty z danych urządzeniowych Raporty z WISL Raporty z monitoringu lasu Raporty na potrzeby Raportu o stanie lasów Raporty na potrzeby prognoz Raporty na potrzeby sprawozdawczości międzynarodowej... Prognozy dotyczące lasów w Polsce Prognoza zasobów drzewnych Prognoza możliwości użytkowania Prognoza możliwości użytkowania zasobów drzewnych wg kategorii jakości... 20
Udostępnianie danych Portal internetowy Usługi mapowe Udostępnianie indywidualne www.bdl.lasy.gov.pl 21
Portal internetowy http://www.bdl.lasy.gov.pl 22
Do czego potrzebny jest Bank Danych o Lasach? Zbiór kompletnej informacji o lasach w Polsce 23
Do czego potrzebny jest Bank Danych o Lasach? Gromadzenie i standaryzacja informacji o lasach Realizacja obywatelskiego prawa do informacji Realizacja zadań PGL LP (udostępnianie informacji, KIIP) Źródło danych dla naukowców i ekspertów Źródło wiedzy dla władzy politycznej Źródło danych dla statystyki państwowej Źródło wiedzy dla raportowania międzynarodowego 24
Do czego potrzebny jest Bank Danych o Lasach? INSPIRE Dyrektywa INSPIRE Rząd Minister Środowiska Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego...... Jednostki podległe rządowi 23 Parki Narodowe Narodowy Instytut Dziedzictwa Zbiory danych SILP 25
Wyzwania na przyszłość Problemy do rozwiązania Systemowe rozwiązanie przekazywania informacji o środowisku leśnym Wprowadzenie obowiązku przekazywania danych z dokumentacji urządzeniowej Wprowadzenie obowiązku przekazywania danych z dokumentów dotyczących ochrony środowiska Standaryzacja informacji o lasach Jednolity standard opracowywania uproszczonego planu urządzenia lasu (instrukcja) Jednolity format danych elektronicznych (baza opisowa i dane przestrzenne) Ujednolicenie statystyki państwowej w zakresie leśnictwa Raportowanie powierzchni leśnej spójne z ewidencją powszechną Uzgodnienie pomiędzy Prezesem GUS i Ministrem Środowiska zakresu danych statystycznych z obszaru leśnictwa na potrzeby BDL Doprowadzenie do aktualności dokumentacji urządzeniowej dla lasów poza PGL LP 26
Dziękujemy za uwagę www.bdl.lasy.gov.pl Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej ul. Leśników 21 05-090 Sękocin Stary tel. 22 825 3423, faks 22 825 8399 sekretariat@zarzad.buligl.pl www.buligl.pl Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3 02-362 Warszawa tel. 22 58 98 100, faks 22 58 98 171 sekretariat@lasy.gov.pl www.lasy.gov.pl