RENOWATOR Staże Ośrodka RENOWATOR
Analiza zależno ności między podstawowymi danymi opisującymi gminy polskie, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między wskaźnikami dotyczącymi cymi rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego Źródło o danych: GUS i obliczenia własnew Wiesława Łapińska-Noworyta
Analizowany zbiór r został utworzony w oparciu o dane z GUS dotyczące ce wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych 2479 gmin. Do analizy wybrałam am podzbiór r 35-u u gmin. 20 gmin położonych onych w województwie mazowieckim, w powiatach pruszkowskim i garwolińskim i 15 w województwie podlaskim, w powiecie białostockim. Wybór r gmin podyktowany był pewną jednorodności cią próby. Powiaty pruszkowski i białostocki zlokalizowane sąs w obrębie bie dużych aglomeracji miejskich, powiat garwoliński ma korzystne położenie na trasie Warszawa - Lublin, w odległości 60 km od Warszawy. Wybrane powiaty wyróżnia dobra sytuacja gospodarcza i cywilizacyjna, dobre warunki pod inwestycje, dogodne położenie. Dodatkowym aspektem wyboru tych powiatów w sąs względy osobiste. Powiaty te sąs mi dosyć dobrze znane i przez to interesujące. Pierwsza część ęść prezentacji jest próbą scharakteryzowania całego analizowanego zbioru gmin oraz poszczególnych typów: a) w oparciu o podstawowe wartości dotyczące ce wskaźnik ników ekonomicznych i cywilizacyjnych. b) podstawowe statystyki opisowe
Wskaźniki ekonomiczne dotyczą: liczby pracujących, cych, podmiotów gospodarczych i bezrobotnych na 1000 mieszkańców. Wskaźniki cywilizacyjne obejmują: odsetek mieszkańców objętych siecią wodociągow gową,, kanalizacyjną,, obsługiwanych przez oczyszczalnie i liczby absolwentów w przypadających na 1000 mieszkańców Druga część prezentacji jest próbą odpowiedzi na postawioną hipotezę,, czy istnieje zależno ność między danymi dotyczącymi cymi rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego analizowanego zbioru gmin. W jakim stopniu typ gmin (miejski, miejsko-wiejski, wiejski) wpływa na relacje między poszczególnymi danymi ekonomicznymi i cywilizacyjnymi. Które dane odnoszące się sytuacji ekonomicznej i cywilizacyjnej sąs ze sobą najsilniej skorelowane. Aby odpowiedzieć na te pytania wyznaczyłam am współczynniki korelacji między danymi gospodarczymi i cywilizacyjnymi dla całego analizowanego zbioru gmin i poszczególnych rodzajów. Dla zależno ności o najwyższych współczynnikach korelacji stworzyłam wykresy rozrzutu z liniową funkcją regresji, a także e 2-2 go i 3-go 3 stopnia.
Na następnym slajdzie pokazałam wartości wskaźników ekonomicznych i cywilizacyjnych dla rozpatrywanego zbioru 35-u gmin Wskaźniki ekonomiczne są sumą: Liczby pracujących na 1000 /M Liczby podmiotów gospodarczych na 1000/M Liczby bezrobotnych na 1000/M (wartość ujemna) Wskaźniki cywilizacyjne są sumą: Odsetka mieszkańców objętych siecią wodociągową Odsetka mieszkańców objętych siecią kanalizacyjną Odsetka mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie Wartości o skrajnej dominacji wskaźników ekonomicznych i cywilizacyjnych zaznaczyłam kolorem czerwonym Skrajnie niskie wartości wskaźników ekonomicznych i cywilizacyjnych zaznaczyłam kolorem niebieskim
Statystyki dotyczące ce całej populacji i analizowanego zbioru Gmina Całość 3 powiaty miejskie m - w wiejskie Statystyki Ekon Cyw Ekon Cyw Ekon Cyw Ekon Cyw Ekon Cyw Średnia 172,06 153,84 135,92 145,88 314,97 270,24 108,39 182,76 114,93 104,64 Mediana 94,96 134,26 275,04 265,98 90,57 176,48 65,16 101,06 Odchyl. Stand. 183,91 78,22 126,96 78,25 192,67 72,12 50,1 59,27 115,98 49,88 Zbliżone wartości średnie i odchylenia standardowe dla całej populacji i badanej próby wskazują na jej reprezentatywny charakter. Gminy typu - 1 odstają pod względem wartości średnich i odchyleń standardowych od gmin typu - 2 i typu - 3. Gminy miejsko-wiejskie zdecydowanie przewyższaj szają cywilizacyjnie gminy wiejskie
Udział wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych dotyczących cych całej analizowanej próby Miejsko-wiejskie
Wartości wskaźnik ników w dotyczące ce rozwoju ekonomicznego i cywilizacyjnego w gminach miejskich
Wartości wskaźnik ników w dotyczące ce rozwoju ekonomicznego i cywilizacyjnego w gminach typu miejsko-wiejskiego
Wartości wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych dotyczące ce rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego w gminach wiejskich
Wskaźniki dotyczące ce rozwoju ekonomicznego analizowanej próby miejskie miejsko-wiejskie wiejskie
Odsetek mieszkańców w objętych siecią wodociągow gową,, kanalizacyjną i oczyszczalniami w gminach trzech powiatów miejskie miejsko-wiejskie wiejskie
Wartości współczynników korelacji między danymi ekonomicznymi i cywilizacyjnymi badanej próby i całego zbioru Kolorem niebieskim zaznaczone są wartości dotyczące całego zbioru (2479 gmin) Kolorem czerwonym zaznaczone są maksymalne wartości współczynników rozpatrywanej próby LP/1000 LB/1000 LG/1000 WOD KAN OCZ ABS LP/1000 1,00 LB/1000 0,03 1,00 LG/1000 0,60-0,22 1,00 WODOCIĄGI 0,25 0,26-0,01 0,28 0,15 1,00 KANALIZACJA 0,49 0,58 0,02 0,60 0,54 0,52 1,00 OCZYSZCZALNIE 0,43 0,62 0,08 0,56 0,53 0,47 0,97 1,00 ABSOLWENCI 0,41 0,66 0,35 0,41 0,16 0,24 0,35 0,39 1,00
Zależno ność odsetka mieszkańców w objętych tych siecią kanalizacyjną od liczby pracujących/1000 cych/1000 M w gminach trzech powiatów r= 0,58
Wartości współczynnik czynników w korelacji dotyczące ce wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych dla zbioru gmin typu 3 badanej próby
Zależno ność odsetka mieszkańców w objętych siecią kanalizacyjną od liczby pracujących cych na 1000 mieszkańców w w gminach typu 3 r = 0,49
Wartości współczynnik czynników w korelacji dotyczące ce wskaźnik ników ekonomicznych i cywilizacyjnych w gminach wiejskich
Zależno ność odsetka mieszkańców w objętych tych siecią kanalizacyjną od liczby pracujących/1000 cych/1000 M w gminach wiejskich wyrażona trzema postaciami równar wnań Raszyn Nadarzyn
Wnioski Wartości średnie i odchylenia standardowe wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych sąs podobnie rozłożone one dla całego zbioru i badanej próby, co wskazuje na jej reprezentatywny charakter. Gminy miejskie wyróżniaj niają się wysokimi zrównowa wnoważonymi onymi wartościami wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych. Wśród W d gmin miejskich na uwagę zasługuje Garwolin, miasto o skrajnie dominujących wskaźnikach ekonomicznych i cywilizacyjnych. Swoją wyjątkow tkową sytuację zawdzięcza dobrze prosperującym fabrykom (Avon( Avon, Cora,, ), dogodnemu położeniu. eniu. Miasto w 100% objęte jest siecią wodociągow gową,, w 90% skanalizowane, obsługiwane przez nowoczesną oczyszczalnię.. Wyróżnia się także najwyższ szą liczbą absolwentów ponadgimnazjalnych. Gminy miejsko-wiejskie charakteryzują się ogólnie lnie wysokimi wartościami wskaźnik ników w cywilizacyjnych (Supraśl, Tykocin, Czarna Białostocka, Wasilków). Gminy te wyróżniaj niają się wyjątkowymi tkowymi walorami turystyczno- rekreacyjnymi. Tykocin, atrakcyjnie położony ony w malowniczej dolinie Narwi, ma czołow ową pozycję wśród d zabytkowych zespołów w Podlasia. Pozostałe e wymienione gminy położone one sąs w centrum Puszczy Knyszyńskiej skiej w pobliżu u Białegostoku. Na szczególn lną uwagę zasługuje Supraśl, niezwykły y zakątek Podlasia, miasto o bogatej historii i silnym zapleczu naukowym. W 2001 roku Supraśl l otrzymał status uzdrowiska. Gminy wiejskie wyróżniaj niają się największym kszym zróżnicowaniem pod względem ekonomicznym i niskimi wartościami wskaźnik ników cywilizacyjnych. Obok gmin o miejskim charakterze (Raszyn, Nadarzyn, Michałowice), występuj pują gminy typowo wiejskie z zagrodową zabudową, pozbawione prawie infrastruktury cywilizacyjnej ( Maciejowice, TrojanT rojanów,
Z wyznaczonych współczynnik czynników w korelacji między danymi ekonomicznymi i cywilizacyjnymi wynika, że e najlepsza zależno ność występuje między liczbą pracujących cych i odsetkiem mieszkańców w objętych siecią kanalizacyjną. Dla tych wskaźnik ników w przeprowadziłam am analizę regresji prostej i funkcje przedstawiłam am na wykresach. Zależno ności sąs słabe, charakteryzują się dużym rozrzutem punktów w i niskimi współczynnikami determinacji. Wartości współczynnik czynników w korelacji zależą od typu gminy i sąs najwyższe dla gmin wiejskich, wyróżniaj niających się największym kszym zróżnicowaniem wskaźnik ników w ekonomicznych i cywilizacyjnych. Gminy o skrajnie dominujących wartościach mają wpływ na wynik analizy, (szczególnie w przypadku małej próby). Przykładem jest miasto Garwolin,, którego usunięcie z analizowanego zbioru zmieniło o charakter funkcji z rosnącej na malejącą. Na wartość wskaźnik ników w dotyczących cych rozwoju gospodarczego gminy ma wpływ jej położenie ( w pobliżu u dużej aglomeracji miejskiej, na trasie przelotowej, przy ważnych węzłach w komunikacyjnych). Dogodne położenie sprzyja inwestycjom i rozwojowi gospodarczemu. Wartość wskaźnik ników w cywilizacyjnych zależy y od typu gminy. Gminy wiejskie wyróżniaj niają się zdecydowanie niższymi wskaźnikami cywilizacyjnymi, głównie g wnie brakiem sieci kanalizacyjnej, oczyszczalni, szkół. Wysokimi wskaźnikami cywilizacyjnymi wyróżniaj niają się gminy o charakterze turystyczno-rekreacyjnym, rekreacyjnym, o walorach przyrodniczych, przykładem mogą być gminy: Supraśl, Wasilków w,tykocin. Rozwój turystyki pociąga za sobą rozwój j infrastruktury cywilizacyjnej.