3. Przedsiębiorczość, innowacyjność 3.1 Kształtowanie, przedsiębiorczości Uczymy się przedsiębiorczości Przedsiębiorczość indywidualna. Sukces. Kariera. Gospodarstwa domowe jako obszar kształtowania zachowań przedsiębiorczych. Rynek pracy, innowacyjna gospodarka, globalizacja. Rozpoczynamy działalność gospodarczą 3.1
Uczymy się przedsiębiorczości program nauczania dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników I. Kreowanie postaw przedsiębiorczych II. Konflikty, negocjacje, decyzje III. Gospodarka rynkowa i podstawowe podmioty gospodarcze IV. Rola przedsiębiorstw, giełd i banków V. Państwo i jego wpływ na działalność gospodarczą VI. Procesy integracji i globalizacji 3.2
Studia kształtowanie przedsiębiorczości Kierunki studiów i specjalności kształtowanie przedsiębiorczości absolwentów Akademickie Biura Karier Inkubatory Powiązanie uczenia się z praktyką zawodową Przedsiębiorczość akademicka uczestnictwo studentów 3.3
Przedsiębiorczość indywidualna Poznanie własnej osobowości Typy osobowości. Zasady rozwoju osobowości. Mocne i słabe strony własnej osobowości. Przedstawienie siebie w świetle pozytywnego myślenia autoprezentacja. Samoakceptacja, inicjatywa, odpowiedzialność, otwartość. Własny system wartości. Rozwój zawodowy droga rozwoju zawodowego jednostki od fazy zaznajamiania z obszarami ludzkiej działalności gospodarczej i kulturalnej, poprzez fazę przygotowania ogólnozawodowego, do okresu przygotowania zawodowego. Później następują okresy rozwoju zawodowego, awansów i osiągnięć aż do zakończenia pracy zawodowej, która nie kończy aktywności pracowniczej. Fazy r.z. zależą w wysokim stopniu od instytucji społecznych, określających aktywność jednostki i jej udziału w procesach kształcenia i w procesach pracy. R.z. jako jeden z głównych kierunków rozwoju osobowości został wielokrotnie opracowany w amerykańskich pracach poświęconych kształceniu zawodowemu. 3.4
Sukces jednostkowe lub grupowe osiągnięcie, wywołujące powszechne uznanie zainteresowanych osób i pociągające za sobą najrozmaitsze gratyfikacje moralne, pieniężne, nagrody rzeczowe itp., a nierzadko także awanse. Sukces zawodowy, osiągnięcie w zakresie techniki, technologii lub organizacji pracy w zakładzie, powodujący uznanie i wdrożenie pomysłu do realizacji, pociągając za sobą odpowiednie konsekwencje w postaci nagród dla autora. Kariera przebieg pracy zawodowej człowieka w ciągu jego życia, wyznaczony ścieżką awansową w zawodzie lub przechodzenie do innego rodzaju pracy. Źródło: Leksykon Pedagogiki Pracy, T.W. Nowacki, ITeE, Radom 2003 3.5
Przedsiębiorczość na rynku pracy, pomysły Ścieżka 1 Wprowadź Wprowadź całkowicie całkowicie nowy nowy produkt produkt lub lub usługę usługę na na rynek rynek tego jeszcze nikt nie robił, w taki sposób jeszcze nikt nie świadczył usługi Ścieżka 2 Zrób Zrób coś coś lepiej lepiej (ulepsz (ulepsz już już istniejący istniejący produkt produkt lub lub usługę) usługę) twoja oferta będzie atrakcyjniejsza, sprawniejsza, bezpieczniejsza, tańsza połącz pomysł z innymi ofertami, uwzględnij czynniki ekologiczne uczyń ofertę bardziej dostępną Ścieżka 3 Wykorzystaj Wykorzystaj lukę lukę rynkową rynkową ilościową, jakościową, asortymentową, czasową, dystrybucyjną, cenową, obyczajową Ścieżka 4 Na Na granicy granicy specjalizacji specjalizacji branż branż (gdzie (gdzie nikomu nikomu się się nie nie udaje) udaje) Analiza: dobrych praktyk, historii sukcesów i porażek Przewidywanie, prognozowanie Ryzyko Moja droga do pracy, Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju Regionalnego. Kielce, 2002 s. 168 3.6
3.2 Innowacyjne organizacje, przedsiębiorstwa Ewolucja przedsiębiorstw (uczące się, inteligentne, oparte na wiedzy). Innowacyjna gospodarka. Mechanizmy wspierania innowacyjności przedsiębiorczości. Innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw. Strategia rozwoju innowacyjności 3.7
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw Wzrost konkurencyjności polskiej nauki Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce. Priorytety w ramach PO IG 1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii 2. Infrastruktura sfery B+R 3. Kapitał dla innowacji 4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia 5. Dyfuzja innowacji 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym 7. Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększanie innowacyjności 9. Pomoc techniczna 3.8
3.3. Przedsiębiorczość intelektualna Transfer wiedzy Wiedza, transfer, gospodarka oparta na wiedzy. Europa 2020. Kluczowe technologie (Foresight). Europejski Instytut Technologiczny. Przedsiębiorstwa inteligentne. Przedsiębiorczość w sieci. 3.9
Wiedza Wiedza wytwarzanie wiedzy Wiedza towar Strategiczny zasób przedsiębiorstwa Transfer wiedzy. Dotyczy jej przenoszenia i udostępniania innym osobom. Transfer obejmuje dwa rodzaje działań: transmisje i absorpcję. Transmisja to wysyłanie lub prezentowanie wiedzy potencjalnemu odbiorcy. Absorpcja zaś polega na przyjęciu wiedzy w celu jej późniejszego wykorzystania. Wiedza to zespół przekonań zgodnych z rzeczywistością, ogół umiejętności ludzkich albo danego umysłu, ale też zasób wiadomości z jakiejś dziedziny Skorupka S., Anderska H., Łempicka Z. (red.) (1969), Mały Słownik Języka Polskiego. PWN, Warszawa 3.10
Transfer wiedzy Transfer wiedzy odbywa się poprzez wykorzystanie zbudowanego narzędzia informatycznego wortalu dla mikroprzedsiębiorstw. Internetowy doradca przedsiębiorcy, który jest narzędziem do prowadzenia specjalistycznego doradztwa i szkoleń e-learning, zapewnia dostęp do biblioteki artykułów i publikacji. Wymiana doświadczeń między beneficjentami projektu, sprzyja integracji branż, motywacji pracowników i pracodawców nad samodoskonaleniem. Wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw. Potrzeby edukacyjne badanych firm tematyka najpotrzebniejszych szkoleń Źródło: Bednarczyk H. Koprowska D., (2008), Przedsiębiorczość w sieci doświadczenia IW EQUAL [w:] Mazurkiewicz A., Frejtag-Mika E. (red.), (2008), Innowacyjność i konkurencyjność mikroprzedsiębiorstw. ITeE, Radom, s. 47 projekt IW Equal Przedsiębiorczość w sieci. Internet szansą na wzrost konkurencyjności (F0320). 3.11
Gospodarka oparta na wiedzy Pojęcia podstawowe: wiedza, kapitał intelektualny, globalizacja, naukochłonność, wspólne techniki wyłaniających się technologii Etapy rozwoju gospodarczego: Preindustrialny (przedprzemysłowy) Industrialny (przemysłowy) Postindustrialny (poprzemysłowy) Cechy gospodarki opartej na wiedzy: Podstawowym czynnikiem produkcji staje się wiedza i informacja, Spada znacznie tradycyjnych dziedzin przemysłu, a rośnie potęga sektora usług, Następuje rozwój firm ponadnarodowych oraz rozwijają się nowe formy prowadzenia biznesu w małej skali, Nowoczesne firmy rezygnują ze struktur scentralizowanych na rzecz spłaszczonych, elastycznych, ale o skomplikowanych układach zależności, Spada znaczenie klasycznych linii produkcyjnych, Rozszerzają się obszary zastosowania zarządzania na takie dziedziny jak edukacja, lecznictwo, administracja itp. Stopniowo zwycięża pogląd, że zysk jest środkiem a nie celem działania, Wysokiej jakości towary i usługi dostarczane są dla indywidualnych klientów, Obok menedżerów w znacznej mierze kapitałem dysponują pozostali pracownicy firm, Pracownicy stają się najcenniejszym zasobem uczących się organizacji. http://forum.tfi.pl/gospodarka-oparta-na-wiedzy-kapital-ludzki-t1453.html 3.12
Przedsiębiorstwa inteligentne We współczesnej gospodarce zachodzą liczne procesy, które skutkują rosnącym wpływem wiedzy na zarządzanie przedsiębiorstwem. wzrost znaczenia kapitału ludzkiego; radykalne zmiany w wiedzy technologicznej; postępującą globalizację napędzaną wzrostem technologii internetowych, informatycznych oraz komunikacyjnych; ciągłe zmiany w środowisku politycznym oraz ekonomicznym (integracja polityczna znoszenie granic i wolnym przepływem kapitałów, nowa rola samorządów terytorialnych i terytoriów, wzrost znaczenia partnerstwa publiczno-prywatnego otwarta innowacja jako wzrost znaczenia małych i średnich przedsiębiorstw jako nośników wzrostu gospodarczego i inne); radykalne zmiany w środowisku społecznym (zmiana fundamentalnych wartości społecznych struktury sieciowe oparte na relacjach partnerskich i minimalnym poziomie hierarchii. Inteligentne organizacje zarządzanie wiedzą i kompetencjami pracowników. PARP. Warszawa 2010 3.13
Zarządzanie wiedzą jako mechanizm rozwoju organizacji inteligentnej Przestawienie uwagi w procesie zarządzania z zasobów materialnych na zasoby niematerialne. Zasoby niematerialne (w postaci patentów, licencji, znaków towarowych i użytkowych, know-how, wiedzy eksperckiej zatrudnionych pracowników, systemów motywacyjnych, wypracowanych form pracy zespołowej itd.) źródłem budowania przewagi konkurencyjnej. Specyficzne kompetencje zarządcze ustawiczny proces przekształcania informacji w inteligencję. Szczególną rolę w zarządzaniu wiedzą w przedsiębiorstwie pełnią menedżerowie, zwłaszcza najwyższego szczebla Przenikanie wiedzy do organizacji i transfer wewnątrz niej samej. Racjonalne zarządzanie, efektywne wykorzystywanie informacji. Główne źródła danych wykorzystywane przez inteligentną organizację otoczenie zewnętrzne oraz otoczenie wewnętrzne. 3.14
3.4 Programy i instytucje wspierania przedsiębiorczości Europejskie i polskie programy wspierania małej i średniej przedsiębiorczości Instytucje rynku pracy wspierania przedsiębiorczości. Fundusz Pracy PARP, Parki technologiczne. Inkubatory 3.15
Programy wsparcia mikroprzedsiębiorstw 2007 2013 P.O. Innowacyjna Gospodarka Działanie 3.3 Działanie 8.1 Działanie 8.2 P.O. Kapitał Ludzki Program Leonardo Da Vinci projekty mobilności Europejski Program Współpracy W Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (www.cost.esf.org) Norweski Mechanizm Finansowy (www.eog.pl) Szwajcarski mechanizm finansowy (www.bierzdotacje.pl) 3.16
PARP Schemat Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw Źródło: Forin A. Lada D. (red.), (2005), Partner Przedsiębiorcy. Ogólnopolski informator Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw. PARP, Warszawa, s. 7. 3.17