Krajowy system ekozarządzania i audytu EMAS potrzeba czy konieczność? Agnieszka Zdanowska Departament Informacji o Środowisku Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska 25 listopada 2010 r., Poznań Międzynarodowe Targi Ochrony Środowiska POLEKO
Spis treści: I. Jak funkcjonuje system EMAS w Polsce? II. Dlaczego EMAS jest tak ważny? III. Jakie korzyści może osiągnąć przedsiębiorstwo, wdrażając system EMAS? IV. Jak zachęcić firmy, aby uzyskały rejestrację w systemie EMAS?
I. Jak funkcjonuje system EMAS?
W krajach EU Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE (tzw. rozporządzenie EMAS III) Weszło w życie 11 stycznia 2010 r. To trzecia wersja (od 1993 roku) rozporządzenia ustanawiającego zasady funkcjonowania Wspólnotowego systemu ekozarządzania i audytu Każdy kraj członkowski ma czas do 11 stycznia 2011 r. by wdrożyć zapisy nowego rozporządzenia W Polsce Ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) [Dz.U. Nr 70 poz. 631 z późn.zm.] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie wniosku o wpis podmiotu do rejestru weryfikatorów środowiskowych [Dz.U. 2007 nr 247 poz. 1842] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie współczynników różnicujących wysokość opłaty rejestracyjnej w krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) [Dz.U. 2004 nr 94 poz. 932] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu danych, które zawiera rejestr wojewódzki oraz wzoru wniosku o rejestrację organizacji w rejestrze wojewódzkim [Dz.U. 2004 nr 94 poz. 931]
System EMAS w Polsce tworzy: Minister właściwy do spraw środowiska prowadzenie polityki w zakresie rozwoju systemu; współpraca z organami Unii Europejskiej. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzenie krajowego rejestru organizacji zarejestrowanych w systemie (EMAS) prowadzenie rejestru weryfikatorów środowiskowych Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska przyjmowanie, analiza i ocena wniosków organizacji zainteresowanych rejestracją w systemie EMAS; prowadzenie rejestrów regionalnych organizacji; Polskie Centrum Akredytacji pełnienie funkcji organu akredytującego; prowadzeniem akredytacji weryfikatorów środowiskowych systemu EMAS Krajowa Rada Ekozarządzania organ opiniodawczo-doradczy Ministra Środowiska;
Kompetencje GDOŚ na mocy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko [Dziennik Ustaw Nr 199 Poz. 1227 z 2008 r.] Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska odpowiada za wykonywanie zadań związanych z udziałem organizacji w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) na zasadach i w zakresie określonym w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS): prowadzenie rejestru krajowego organizacji zarejestrowanych w systemie, zwanego rejestrem krajowym ; prowadzenie rejestru weryfikatorów środowiskowych; bieżąca współpraca z RDOŚ w ramach zagadnień dotyczących rejestrowania organizacji i prowadzenie regionalnych rejestrów. Do kompetencji RDOŚ w zakresie systemu EMAS należy: Ocena formalna wniosku o rejestrację organizacji w rejestrze regionalnym; Przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego; Wpisanie organizacji do rejestru regionalnego; Poinformowanie GDOŚ o zmianach w rejestrze regionalnym (wpisanie, zawieszenie, wykreślenie); Nadzór na zarejestrowanymi organizacjami;
Zarządzenie Nr 2 Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawie określenia procedury rejestracji organizacji w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) z dnia 12 stycznia 2010 r. określa zasady rejestracji, zawieszenia i wykreślenia organizacji w rejestrze EMAS Rejestrująca się organizacja Właściwy terenowo RDOŚ Wniosek Ocena formalna sprawdzenie wniosku z aktualnym aktem wykonawczym określającym wzór wniosku o rejestrację sprawdzenie zgodności naliczenia opłaty rejestracyjnej sprawdzenie aktualności deklaracji środowiskowej potwierdzenie danych dotyczących weryfikatora środowiskowego TAK Wpis do rejestru regionalnego Ocena merytoryczna sprawdzenie czy organizacja spełnia wszystkie obowiązujące wymogi prawne dotyczące ochrony środowiska RDOŚ zwraca się do organów właściwych nadzorujących stosowanie prawa w zakresie ochrony środowiska (a w szczególności WIOŚ, urzędów wojewódzkich, urzędów marszałkowski, starosty wójta/ burmistrza/ prezydenta) TAK Komisja Europejska Przekazanie w ciągu miesiąca informacji o stanie rejestracji w Polsce GDOŚ Wpis do rejestru krajowego
Listę zarejestrowanych organizacji można znaleźć www.emas.mos.gov.pl www.gdos.gov.pl
Organizacje zarejestrowane w EMAS http://www.gdos.gov.pl/emas
II. Dlaczego system EMAS jest tak ważny?
System EMAS jest obecnie najbardziej wiarygodnym, spośród obecnie funkcjonujących systemów środowiskowych; W krajach Unii Europejskiej system EMAS zyskał największą popularność, ponieważ jest jedynym instrumentem, potwierdzającym ciągłe doskonalenie efektywności ekologicznej w organizacji, które prowadzą swoją działalność w sposób efektywny i przejrzysty; Rejestracja organizacji w systemie EMAS z jednej strony daje znaczne efekty ekonomiczne, z drugiej strony zaś zapewnia, że pracownicy są zaangażowani w proces poprawy efektów działalności środowiskowej organizacji.
System EMAS jest: efektywny - gdyż po jego wdrożeniu można uzyskać lepsze efekty prowadzonej działalności w tym ograniczyć koszty; wiarygodny - bowiem zapewnia on wzrost wiarygodności wśród klientów, inwestorów, a także władz administracyjnych i organów kontrolnych; przejrzysty gdyż poprzez deklarację środowiskową przedsiębiorca może udokumentować swój ekologiczny wizerunek.
IV. Jakie korzyści może osiągnąć przedsiębiorstwo, wdrażając system EMAS? Znaczenie wiarygodnej marki w dzisiejszych czasach...
Bez określonych instrumentów marketingowych, takich jak: znak towarowy, logo, marka, opakowanie, promocja, reklama, cena (itd.) przedsiębiorcom trudno jest utrzymać określoną pozycję na rynku. Znak graficzny jest nierozerwalnie związany z marką, co mocno zakorzeniło się w świadomości konsumentów. Dziś ciężko sobie wyobrazić niektóre marki bez charakterystycznych dla nich logo jakich:
Współcześnie nie wystarcza już oferowanie konsumentowi produktu dobrego jakościowo, przystępnego cenowo - społeczeństwo w ostatnich czasach zaczęło również wymagać produktów, które powstają zgodnie z zasadami ochrony środowiska i najlepiej opatrzonego wiarygodną marką. Dlaczego tak się dzieje?? wzrastająca świadomość ekologiczna w krajach wysoko rozwiniętych, wzrastająca świadomość producentów i konsumentów, którym nie jest obojętny los środowiska naturalnego, wzrastająca świadomość konsumenta, który wybiera produkty potwierdzone znakiem dobrej jakości konkurencja
Wychodząc na przeciw stale rosnących wymagań w zakresie ochrony środowiska Komisja Europejska stworzyła system EMAS, który spełnia oczekiwania i dążenia zarówno dzisiejszych producentów jak i konsumentów. W unijnym Rozporządzeniu EMAS został wprowadzony dodatkowy nowy element, który zwiększa atrakcyjność rejestracji w systemie logo EMAS.
Logo EMAS promocją wiarygodnej marki Logo EMAS jest znakiem firmowym systemu i pełni potrójną funkcję: dowodzi, że informacje dotyczące działalności środowiskowej, produktów i usług organizacji są wiarygodne; wskazuje na zobowiązanie organizacji do ciągłej poprawy działalności środowiskowej oraz na odpowiednie zarządzanie aspektami środowiskowymi; poszerza wiedzę o systemie EMAS wśród opinii publicznej oraz zainteresowanych podmiotów.
Logo EMAS jest: atrakcyjnym narzędziem komunikacyjnym i marketingowym, przyczyniającym się do kreowania pozytywnego wizerunku organizacji wśród potencjalnych klientów, dostawców i innych zainteresowanych stron; określonym symbolem statusu firmy, która może wykorzystywać logo EMAS do własnych celów jakim jest przede wszystkim promocja firmy na rynkach krajowych jak i zagranicznych, powoduje wzrost zaufania klientów, a także proekologiczny i wiarygodny wizerunek, a użycie logo musi być zgodnie z ustalonymi zasadami, określonymi w unijnym Rozporządzeniu EMAS.
IV. Jak zachęcić firmy, aby dołączyły do organizacji mogących pochwalić się certyfikatem EMAS?
Lista zachęt dla organizacji na wdrożenie systemu EMAS według badania przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Polskie Forum ISO 14001 na potrzeby kampanii Ekozarządzanie w Przedsiębiorstwie w grudniu 2009 r. Dostarczenie odpowiedniej wiedzy na temat systemu EMAS oraz korzyści płynących z rejestracji w systemie EMAS; Stworzenie pakietu zachęt / ułatwień ze strony Państwa dla organizacji posiadających EMAS; Zmniejszenie kosztów wdrożenia i utrzymania systemu w organizacji; Uproszczenie i skrócenie procedury rejestracyjnej; Obniżenie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska; Łatwiejsze uzyskiwanie zezwoleń / pozwoleń;
Lista zachęt dla organizacji na wdrożenie systemu EMAS cd. Ograniczenie liczby i zakresu kontroli ze strony organów administracji; Możliwość uzyskania łatwiejszego (preferencyjnego) dostępu do środków pomocowych, dotacji, preferencyjnych kredytów; Możliwość obniżenia składki ubezpieczeniowej dla organizacji posiadających system EMAS; Stworzenie możliwości refundacji kosztów wdrożenia; Preferencje w przetargach; Stworzenie dotacji i pomocy finansowej dla dużych przedsiębiorstw, które chcą wdrożyć system. Najczęściej jeśli istnieje taka możliwość uzyskania tego typu pomocy, to jest ona skierowana tylko do MŚP.
W dzisiejszych czasach system EMAS to zarówno POTRZEBA jak i KONIECZNOŚĆ
Gdzie można uzyskać dodatkowe informacje na temat EMAS? Oficjalna strona systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) w Polsce www.emas.mos.gov.pl Oficjalna strona Komisji Europejskiej EMAS Helpdesk http://www.ec.europa.eu/environment/emas Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska http://www.gdos.gov.pl Ministerstwo Środowiska http://www.mos.gov.pl Centrum Informacji o Środowisku http://www.cios.gov.pl
Dziękuję za uwagę Agnieszka Zdanowska Departament Informacji o Środowisku Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska tel. 22/57 92 169 email. Agnieszka.Zdanowska@gdos.gov.pl