Pierwsza pomoc przedmedyczna mini podr cznik Wst p Najpierw sprawd, czy bezpiecznie mo esz udzieli pomocy. Ostro nie zbadaj ofiar. Sprawd, czy jest przytomna, oraz skontroluj podstawowe funkcje yciowe, takie jak t tno i oddech. Delikatnie odchyl jej g ow do ty u, cz sto ten ruch przywraca normalny oddech. Je li ranny nie oddycha, zastosuj sztuczne oddychanie. Je li jest krwotok, staraj si go zatamowa. Je li przesta o pracowa serce i poszkodowany nie oddycha, trzeba podj czynno ci reanimacyjne i wezwa pogotowie. Gdy ofiara ma powa ne obra enia szyi lub pleców, nie wolno jej rusza chyba, e ratujemy j przed po arem, wybuchem itp. U ofiar wypadków samochodowych zawsze musisz podejrzewa uszkodzenie kr gos upa. Ka dorazowo, gdy istnieje zagro enie zdrowia i ycia rannego, po wykonaniu czynno ci ratuj cych nale y skorzysta z pomocy lekarskiej. Wzywanie pomocy Pami taj, aby jak najszybciej wezwa pomoc. Je eli jest co najmniej dwóch ratuj cych, jeden z nich udaje si po pomoc zaraz po stwierdzeniu, e poszkodowany nie oddycha. Gdy na miejscu wypadku jest tylko jeden ratuj cy, a poszkodowany jest osob doros, która nie oddycha prawdopodobnie w wyniku choroby serca, nale y natychmiast wezwa pomoc. W przypadku prawdopodobie stwa utraty przytomno ci w wyniku braku oddechu, np. spowodowanego urazem, toni ciem, zad awieniem, zatruciem, oraz gdy poszkodowanym jest niemowl lub dziecko, ratuj cy powinien przez blisko 1 minut wykonywa zabiegi przywracaj ce podstawowe czynno ci yciowe (oddech, praca serca). Meldunek o wypadku powinien zawiera nast puj ce dane (dotyczy wszystkich numerów ratunkowych): CO? rodzaj wypadku (np. zderzenie samochodów, upadek z drabiny, utoni cie, itp.), GDZIE? miejsce wypadku, ILE? liczba poszkodowanych,
JAK? stan poszkodowanych, CO ROBISZ? informacje o udzielonej dotychczas pomocy, KIM JESTE? dane personalne osoby wzywaj cej pomoc (numer telefonu, z którego dzwonisz). Gdy istnieje dodatkowe niebezpiecze stwo (np. cysterna) poinformuj o tym. Nigdy pierwszy nie odk adaj s uchawki!!! Zranienie Ka d ran pozostawiamy w stanie, w jakim j zastali my, przykrywaj c jedynie, mo liwie szybko, ja owym materia em opatrunkowym. W czasie opatrywania ranny powinien le e lub przynajmniej siedzie. Nie nale y usuwa cia obcych tkwi cych w ranie, gdy zapobiegaj krwawieniu. Z amania Pierwsza pomoc polega na unieruchomieniu dwóch stawów s siaduj cych ze z aman ko ci lub dwóch s siednich ko ci, je eli uszkodzony jest staw. Je li ko przebi a skór i rana obficie krwawi, zatamuj krwawienie, ale nie próbuj nastawia ko ci ani oczyszcza rany. Za ó ja owy opatrunek i natychmiast wezwij pogotowie. Nie przesuwaj ofiary, je li ma uszkodzony kr gos up, szyj lub miednic. Krwotok z nosa Ka pacjentowi usi z g ow pochylon do przodu i siedzie spokojnie przez d u szy czas. Po ó mu na nasadzie nosa i karku zimny, mokry r cznik lub lód. Je li krwawienie nie ustaje, w ó w obie dziurki od nosa tampony z gazy. Omdlenie U ó tak osob na plecach. Upewnij si, e oddycha. Najpierw unie jej nogi. Rozepnij jej ubranie, otwórz okno lub wynie j do ch odnego miejsca. Je li omdlenie trwa d u ej ni minut lub dwie, przykryj poszkodowanego i wezwij karetk pogotowia.
Oparzenie Drobniejsze oparzenia jak najszybciej ozi b zimn wod lub przy ó kostki lodu i trzymaj, dopóki ból nie ust pi. Nie stosuj adnych ma ci ani t uszczów. P cherze na skórze przykryj sterylnym opatrunkiem. Nie przebijaj ich ani nie wyciskaj. Zatrucia Je li kogo bardzo boli brzuch, ma biegunk, wymioty lub zawroty g owy albo gor czk, wezwij natychmiast lekarza. Poinformuj, czym najprawdopodobniej ofiara si zatru a nim przyjedzie, powie Ci, co robi. Nie wywo uj wymiotów, je li ofiara po kn a substancj r c, a tak e je li pi lub ma drgawki. Je li jest to zatrucie pokarmowe, postaraj si dostarczy lekarzowi próbk podejrzanej potrawy, jej analiza mo e przy pieszy leczenie. Przy zatruciu czadem wynosimy poszkodowanego z zagazowanego pomieszczenia uwa aj c na w asne bezpiecze stwo. Cia a obce Cia a obce mog by usuwane z rany tylko przez lekarza i ta czynno nie wchodzi w zakres pierwszej pomocy. Niewprawne próby usuwania gro pozostawieniem w ranie fragmentów cia a obcego, a tak e stanowi niebezpiecze stwo wprowadzenia dodatkowego zaka enia. Wi ksze cia a obce o g adkich brzegach cz sto tamponuj ran i zapobiegaj tym samym powstaniu du ego krwawienia. Ud awienia Zastosuj manewr Heimlicha: stoj c z ty u, obejmujemy poszkodowanego na wysoko ci brzucha, k adziemy nasad z czonych d oni mi dzy p pkiem a dolnymi ebrami. ciskaj c do siebie, lekko w gór, wypychamy powietrze z dolnej cz ci p uc poszkodowanego. Wykonuje si 5 serii po 5 razy. Pora enie pr dem Pami taj, aby ratuj c pora onego samemu nie zosta pora onym. Odetnij dop yw pr du najszybciej jak to mo liwe. Zadzwo po pogotowie i stra po arn. Nie dotykaj pora onego, dopóki
dop yw pr du nie zostanie odci ty. Dopiero wtedy sprawd, czy oddycha i czy ma t tno. Je li to konieczne, zastosuj sztuczne oddychanie lub masa serca. Upewnij si, czy nie ma z ama lub obra e wewn trznych. Padaczka Choremu grozi niebezpiecze stwo zach y ni cia oraz uraz g owy, który mo e dozna, padaj c na ziemi lub w wyniku nieskoordynowanych ruchów w czasie napadu. Kl kamy od strony g owy chorego, a r koma i udami przytrzymujemy jego g ow, aby zapobiec jej urazom. W jeden k cik ust mo emy w o y chusteczk, zapobiegaj c przygryzaniu sobie przez chorego j zyka i warg. Nie wolno w czasie ataku chorego unieruchamia si. Urazy g owy Przy uderzeniu w g ow istnieje niebezpiecze stwo urazu mózgowego i pó niejszych powa nych komplikacji. Je li g owa krwawi, za ó opatrunek, zabanda uj i ka rannemu le e, dopóki nie przyjedzie lekarz. Atak serca Najcz stsze objawy ataku serca to ból w klatce piersiowej i okolicach, czasem promieniuj cy do szyi i ramion. Ofiara mo e si poci i traci przytomno. Wezwij pogotowie. Je li chory ma k opoty z oddychaniem, pomó mu przybra wygodn pozycj. Rozepnij obcis e ubranie. Zachowaj spokój i spróbuj go uspokoi. W przypadku utraty przytomno ci sprawd oddech i t tno, gdy trzeba, podejmij czynno ci reanimacyjne. Reanimacja kr eniowo-oddechowa Podczas reanimacji doros ego chory le y na plecach, na twardym pod o u ( w przypadku kobiet w zaawansowanej ci y podk adamy klin pod prawy bok aby nie utrudnia dop ywu krwi do p odu). Zaczynamy od odgi cia g owy do ty u i dwukrotnego wdmuchni cia powietrza do p uc. Na wybranym miejscu ucisku k adzie si d o, przy czym palce powinny by odgi te ku górze, by nie dotyka klatki piersiowej. Druga d o k adziemy na grzbiet dolnej r ki. Ramiona musz
znajdowa si w pozycji prostopad ej do klatki piersiowej. Przy wyprostowanych okciach, na zasadzie dzwigni, naciskamy na mostek, wciskaj c go na odpowiedni g boko w kierunku kr gos upa z cz stotliwo ci oko o 100 razy na minut. W przypadku dziecka masa serca wykonujemy jedn r k, a u niemowlaka dwoma palcami. Gdy brak oddechu: Niemowl Dziecko Doros y 0-1. rok ycia 1. do okresu pokwitania od okresu pokwitania Sztuczne oddychanie 30 wdechów/min 20 wdechów/min 12 wdechów/min Obj to (1 wdech) Gdy brak kr enia: Rozpocz cie od 5 wdechów, a nast pnie 5 wdechów, a nast pnie Miejsce ucisku 1 palec poni ej linii sutkowej 1 palec powy ej do u mostka 2 palce powy ej do u mostka G boko ucisku 1,5-2,5 cm 2,5-3,5 cm 4-5 cm Cz stotliwo ucisku Oddech : ucisk przy 2 ratownikach - 2:15 przy 2 ratownikach - 2:15 Numery s u b ratowniczych: 997 - Policja 998 - Stra Po arna 999 - Pogotowie Ratunkowe 112 - telefonuj c z telefonu komórkowego dodzwaniamy si do najbli szej jednostki policji. Po czenie jest bezp atne i mo na je zrealizowa z dowolnego telefonu komórkowego nawet bez logowania si do sieci operatora. 601 100 100 - numer Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, po czenie z ka dego telefonu komórkowego 601 100 300 - numer komórkowy Górskiego oraz Tatrza skiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, dost pny jest dla wszystkich, a bezp atny dla abonentów sieci Plus