ROZDZIAŁ 10. WNIOSKI KOŃCOWE RAPORTU. 10.1. Opracowując raport nie napotkano trudności wynikających z niedostatków technik lub luk we współczesnej wiedzy. 10.2. Koncepcja realizacji przedsięwzięcia jest zgodna z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie [1.5.11.] oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej [1.5.26.]. Zostaną spełnione wszelkie wymagania wynikające z zapisów w/w aktów prawnych, w tym dotyczące zabudowy i zagospodarowania terenu, jak i wymagania dotyczące konstrukcji, trwałości oraz bezpieczeństwa pożarowego obiektu. W celu spełnienia wymagań higieniczno - zdrowotnych zaprojektowano skuteczną i wydajną wentylację mechaniczną, która zapewni utrzymywanie stężeń gazów w chlewni na poziomie niższym od dopuszczalnego, oraz automatyczną regulację mikroklimatu. Trzoda chlewna będzie utrzymywana w pomieszczeniach inwentarskich z zapewnieniem opieki i minimalnych norm powierzchni kojców, w warunkach nieszkodliwych dla zdrowia, zapewniających swobodę ruchu oraz umożliwiających kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami. Chlewnia wykonana zostanie z materiałów nieszkodliwych oraz wyposażona w sprzęt do karmienia i pojenia minimalizujący możliwość zanieczyszczenia paszy i wody. Zwierzęta utrzymywane będą w systemie ściółkowym na pełnej podłodze i ściółce głębokiej. Reasumując należy stwierdzić, iż rozwiązania techniczne i technologiczne projektowanego obiektu inwentarskiego przedstawione w koncepcji realizacji przedsięwzięcia, spełniają wymagania wymienionych wyżej rozporządzeń [1.5.11.] i [1.5.26.] w zakresie zapewniającym ochronę środowiska i bezpieczeństwo pożarowe oraz przeciwdziałanie niehumanitarnemu prowadzeniu chowu trzody chlewnej. 10.3. Analiza wpływu etapu realizacji przedsięwzięcia (tj. budowy nowej chlewni) na powietrze atmosferyczne, związanego z niezorganizowaną emisją m.in. pyłów cementu, kruszywa i innych sypkich materiałów pylistych, a także emisją zanieczyszczeń emitowanych przez silniki spalinowe maszyn budowlanych i pojazdów transportu, pozwoliła na stwierdzenie, iż ze wzglę- Geotechnika 151
du na ograniczony czas trwania emisji oraz zastosowane środki jej minimalizacji, faza realizacji inwestycji nie będzie wywierać istotnego wpływu na stan czystości powietrza. W wyniku przeprowadzonej analizy źródeł emisji zanieczyszczeń do atmosfery w fazie funkcjonowania przedsięwzięcia, ich rodzaju i wielkości samej emisji z istniejących obiektów chowu trzody chlewnej i bydła rzeźnego oraz z projektowanej chlewni, a następnie obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w powietrzu atmosferycznym stwierdzono, że funkcjonowanie przedmiotowego zespołu inwentarskiego po jego rozbudowie nie spowoduje przekroczenia standardów czystości powietrza. Dopuszczalne poziomy i wartości odniesienia substancji w powietrzu zostaną dotrzymane. Uprawnione jest więc stwierdzenie, iż planowane przedsięwzięcie nie stanowi zagrożenia dla jakości powietrza atmosferycznego. 10.4. W raporcie stwierdzono, iż oddziaływanie przedsięwzięcia w zakresie emisji hałasu, w fazie budowy, będzie miało charakter mało istotny dla modyfikacji klimatu akustycznego w obszarze lokalizacji przedmiotowego zespołu inwentarskiego, ze względu na krótkotrwały charakter oddziaływania i występowanie wyłącznie w porze dziennej. Bardziej istotny wpływ na otoczenie będzie miał hałas generowany w trakcie funkcjonowania przedsięwzięcia, związany z pracą systemów wentylacji mechanicznej budynków, przebywaniem zwierząt wewnątrz chlewni i obory oraz czynnościami obsługi zwierząt, a także z ruchem pojazdów w obrębie gospodarstwa. Analiza propagacji hałasu przeprowadzona za pomocą programu komputerowego nie wykazała przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w obszarach chronionych akustycznie z mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [1.5.20.], tj. w obrębie istniejących budynków mieszkalnych oraz na obszarach przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz pod zabudowę rolniczą z usługową zarówno w porze dziennej jak i nocnej. 10.5. Funkcjonowanie zespołu inwentarskiego po rozbudowie nie spowoduje szkodliwego oddziaływania na wody powierzchniowe, gdyż bezpośrednie oddziaływanie przedsięwzięcia na wody powierzchniowe nie występuje. Pośrednie oddziaływanie inwestycji na tę sferę środowiska jest potencjalnie możliwe wyłącznie poprzez powstawanie ścieków deszczowych. Ścieki opadowe będą powstawać jedynie w wyniku przemywania przez wody opadowe pryzmy obornika przetrzymywanej na płycie obornikowej. Będą one w całości gromadzone w szczelnym podziemnym zbiorniku bezodpływowym na gnojówkę i wodę gnojową o Geotechnika 152
pojemności ok. 50m 3, zlokalizowanym w rejonie płyty obornikowej, i tym samym nie będą powodowały negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe. 10.6. Oceniany w niniejszym opracowaniu zespół inwentarski jest obiektem w nikłym stopniu uciążliwym dla środowiska wodno - gruntowego. Wynika to z charakterystycznych cech konstrukcyjnych i technologicznych obiektów. Cechy te powodują, iż występuje potencjalne nikłe zagrożenie wyciekami substancji, które mogą przeniknąć do środowiska wodno - gruntowego i migrować w jego obrębie (głównie gnojówki i gnojowicy). Uciążliwość tę zdecydowanie obniża występowanie w podłożu warunków gruntowo - wodnych dogodnych dla lokalizowania obiektów mogących zanieczyścić wody podziemne, cechujących się płytkim występowaniem półprzepuszczalnego podłoża morenowego i bardzo dobrą izolacją użytkowych poziomów wodonośnych. Ze względu na brak zagrożenia zanieczyszczeniem użytkowych poziomów wodonośnych oraz konieczność zastosowania w projekcie inwestycji rozwiązań zdecydowanie minimalizujących zagrożenie dla środowiska gruntowego można uznać, iż potencjalne oddziaływanie zespołu obiektów inwentarskich na środowisko wodno - gruntowe będzie ograniczone jedynie do zagrożenia wystąpieniem nieprzewidywalnych przypadków awaryjnych o nikłym prawdopodobieństwie wystąpienia. 10.7. W związku z prowadzoną działalnością oraz stosowanym systemem chowu zwierząt, na terenie przedmiotowego zespołu inwentarskiego będzie wytwarzany obornik oraz płynne odchody zwierzęce gnojówka i gnojowica. Obornik pochodzący z budynków inwentarskich, w których zwierzęta utrzymywane są na płytkiej ściółce (chlewnia nr 4 i obora), magazynowany jest okresowo na płycie obornikowej, natomiast obornik z pozostałych obiektów nie jest gromadzony - bezpośrednio po wytworzeniu jest częściowo zagospodarowywany na gruntach Inwestora, a jego nadmiar jest zbywany innym rolnikom na podstawie umów. Zarówno Inwestor jak i nabywcy obornika wykorzystują go do nawożenia gruntów zgodnie z przepisami prawnymi i kodeksem dobrej praktyki rolniczej. Powierzchnia płyty obornikowej równa ok. 50m 2 jest wystarczająca do zmagazynowania 4-miesięcznej produkcji obornika wytwarzanego w obrębie chlewni nr 4 i obory. Gnojowica, powstająca wyłącznie w północnej części chlewni nr 2 gdzie prowadzony będzie chów bezściółkowy na rusztach betonowych, gromadzona będzie w szczelnej bezodpływowej wannie technologicznej o pojemności ok. 144m 3, zamontowanej pod rusztami. Projektowana pojemność wanny z pewnością umożliwi przetrzymanie co najmniej 4-miesięcznej Geotechnika 153
produkcji gnojowicy. Po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego gnojowica będzie z wanny wypompowywana i wykorzystywana do nawożenia gruntów należących do Inwestora oraz innych rolników. W obiektach inwentarskich, w których zwierzęta utrzymywane są na ściółce płytkiej (czyli w chlewni nr 4 i w oborze), oprócz obornika powstaje również gnojówka. Gnojówka spływa grawitacyjnie, dzięki odpowiednim spadkom podłóg, do wewnętrznych zbiorników bezodpływowych (rząpi asenizacyjnych) o pojemności odpowiednio ok. 1,0m 3 w chlewni nr 4 i ok. 5,0m 3 w oborze, a następnie kanałem gnojowym do zewnętrznego podziemnego zbiornika bezodpływowego na gnojówkę i wodę gnojową o pojemności ok. 50 m 3, który zlokalizowany jest w rejonie północnego szczytu budynku chlewni nr 4. Obecnie łączna pojemność zbiornika zewnętrznego na płynne odchody zwierzęce, wewnętrznego zbiornika bezodpływowego (rząpi asenizacyjnej) w chlewni nr 4, oraz wewnętrznej rząpi w oborze, jest wystarczająca do przetrzymywania gnojówki przez okres 4 miesięcy. Do zbiornika na gnojówkę odprowadzane są również odcieki z płyty obornikowej (wody gnojowe), a także okresowo mogą być do niego kierowane ścieki technologiczne z mycia wnętrz obiektów inwentarskich. Potencjalnie może więc dojść do niewielkiego przepełnienia zbiornika podziemnego, jednak w dotychczasowej wieloletniej działalności Inwestor nie odnotował takiego zdarzenia ze względu na częstą obserwację napełnienia zbiornika. Gnojówka i wody gnojowe będą z w/w zbiornika odpompowywane i wykorzystywane do nawożenia gruntów należących do Inwestora oraz innych rolników. Zbiorniki służące do magazynowania ciekłych odchodów trzody chlewnej i bydła są tak skonstruowane, aby ich zawartość nie przesiąkała do gruntu posiadają nieprzepuszczalne dna i ściany. Jak wskazano wyżej, powstające w obszarze zespołu inwentarskiego odchody zwierzęce Inwestor planuje wykorzystywać jako nawóz naturalny do nawożenia przedsiewnego pól uprawnych oraz innych gruntów. Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1.5.9.] zastosowana w okresie roku dawka nawozu naturalnego nie może zawierać więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych. W związku z funkcjonowaniem chlewni i obory powstawać będzie ok. 2599,0 Mg/rok obornika zawierającego ok. 5835,0 kg azotu/rok, oraz ok. 520,005 m 3 /rok płynnych odchodów zwierzęcych (gnojówki i gnojowicy) zawierających ok. 1543,9 kg azotu/rok. Należy jednak zaznaczyć, iż są to wielkości teoretyczne oszacowane na podstawie wskaźników jednostkowych - rzeczywiste ilości wytwarzanych odchodów mogą być znacznie niższe, co potwierdzają dotychczasowe obserwacje prowadzone przez Inwestora. Minimalna powierzchnia użytków rolnych potrzebna do zagospodarowania takiej ilości nawozów naturalnych Geotechnika 154
powinna wynosić ok. 43,41 ha. W chwili obecnej Inwestor dysponuje następującymi gruntami: grunty orne (20,44 ha), łąki trwałe (2,85 ha), pastwiska trwałe (0,59 ha) oraz nieużytki (0,59 ha). Obornikiem będą nawożone grunty orne należące do Wnioskodawcy (co pozwoli na zagospodarowanie ok. 3474,8 kg azotu/rok, a tym samym wykorzystanie prawie 60% wytwarzanego obornika), natomiast łąki, pastwiska i opcjonalnie nieużytki będą nawożone płynnymi odchodami zwierzęcymi (co pozwoli na zagospodarowanie ok. 685,1 kg azotu/rok, czyli ok. 44,4 % powstającej gnojowicy i gnojówki). Nadmiar odchodów zwierzęcych będzie przekazywany innym rolnikom na podstawie zawartych umów, zgodnie z art. 3 ust. 3 w/w ustawy o nawozach i nawożeniu [1.5.9.]. Nabywca nieprzetworzonego nawozu naturalnego winien opracować plan nawożenia w terminie 30 dni od dnia podpisania umowy. 10.8. Ze względu na znaczną odległość przedsięwzięcia od granic najbliższych obszarów Natura 2000, charakter istniejącej oraz planowanej działalności, projektowane rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne oraz zasięg istotnego oddziaływania zespołu inwentarskiego na środowisko ograniczony do terenu inwestycji, należy całkowicie wykluczyć możliwość oddziaływania przedsięwzięcia na najbliższe obszary sieci Natura 2000 tj. Obszar Specjalnej Ochrony ptaków (OSO) PLB 100003 Dolina Przysowy i Słudwi, którego najbliższa granica przebiega ok. 890m na południe z odchyleniem zachodnim od terenu ocenianego gospodarstwa, a także Obszar Specjalnej Ochrony ptaków (OSO) PLB 100001 Pradolina Warszawsko Berlińska oraz Specjalny Obszar Ochrony (SOO) PLH 100006 Pradolina Bzury Neru, oddalone o ok. 7,8 km na południe od przedmiotowego zespołu inwentarskiego. 10.9. Przedmiotowa chlewnia zostanie zaprojektowana i wykonana według najlepszych dostępnych technik zastosowane będą odpowiednie środki techniczne, technologiczne i organizacyjne zgodne z Najlepszą Dostępną Techniką (BAT), co praktycznie wyeliminuje potencjalne zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz ograniczy do możliwego do osiągnięcia minimum uciążliwości wpływające na warunki życia mieszkańców terenów sąsiadujących z przedsięwzięciem. 10.10. Generalnie należy stwierdzić brak negatywnych cech lokalizacyjnych projektowanego przedsięwzięcia. Inwestycja będzie oddziaływać na środowisko w sposób umiarkowany, wobec poprawności rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyj- Geotechnika 155
nych. Planowana chlewnia nie będzie powodowała uciążliwości w obszarach pobliskiej zabudowy mieszkaniowej, poza potencjalną okresową podwyższoną percepcją zapachową, która ze względu na lokalizację obiektu w obrębie terenów intensywnej produkcji rolniczej jest zjawiskiem naturalnym i powszechnym na obszarach wiejskich, i z reguły akceptowanym z uwagi na pragmatykę koegzystencji w środowisku wiejskim. Realizacja przedsięwzięcia nie spowoduje istotnej modyfikacji środowiska lokalizacji inwestycji i będzie służyć rozwojowi ekonomicznemu bez nadmiernego czerpania z zasobów naturalnych przyrody. Geotechnika 156