Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku

Transkrypt

1 Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku dr inż. Damian Panasiuk, NILU Polska 1

2 Eutrofizacja wzbogacenie wody biogenami, w szczególności związkami azotu i fosforu, powodującymi przyspieszony wzrost glonów oraz wyższych form życia roślinnego, w wyniku którego następują niepożądane zakłócenia biologicznych stosunków w środowisku wodnym 2

3 Ramowa Dyrektywa Wodna cel: poprawa jakości wód i stanu ekosystemów zdegradowanych działalnością człowieka wymóg oszacowania wielkości wszystkich znaczących źródeł zanieczyszczeń z uwzględnieniem substancji, które przyczyniają się do eutrofizacji (w szczególności azotany i fosforany) 3

4 Gospodarstwa domowe Gospodarka w zlewni Przemysł Jakość wód Rolnictwo 4

5 Udział w emisji biogenów do wód powierzchniowych zlewiska Bałtyku (HELCOM, 2003) Azot Fosfor Przemysł Źr. komunalne Rolnictwo 5 Zarządzanie zbiornikami zaporowymi w świetle Ramowej Dyrektywy Wodnej Katowice, 14 grudnia 2010

6 Czynniki wpływające na wielkość zrzutu biogenów w zlewni podłączenie gospodarstw domowych do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, stosowanie proszków z fosforanami, podłączenie do komunalnych oczyszczalni ścieków, skuteczność oczyszczania, użytkowanie ziemi, zużycie nawozów organicznych i mineralnych w rolnictwie, wyposażenie gospodarstw rolnych w płyty gnojowe i zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę, 6

7 Ścieki komunalne 7

8 Ścieki komunalne Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) budowa sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków: Polska musi do końca 2015r. wdrożyć dyrektywę 91/271/EWG dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych, zakładany efekt: 75% redukcja zrzutu azotu i fosforu z aglomeracji miejskich, w aglomeracjach >100 tys. mieszkańców - do końca 2010r., w miastach o tys. mieszkańców - do końca 2015r. 8

9 9

10 Zrzuty fosforu z gospodarstw domowych ludzkie odchody i resztki żywności 1,9 g/dobę na osobę rozwiązanie: oczyszczalnie ścieków środki do prania i utrzymania czystości 0,9 g/dobę na osobę rozwiązanie: proszki bez fosforanów 10

11 Skład typowego proszku do prania 15-30% - fosforany 5-15% - zeolity, anionowe środki powierzchniowo czynne < 5% - polikarboksylany, kationowe środki powierzchniowo czynne, niejonowe środki powierzchniowo czynne, mydło, enzymy, kompozycja zapachowa, Butylphenyl Methylpropional, Limonene 11

12 Przepisy dot. stosowania proszków Rozporządzenie Min. Gospodarki i Pracy z 23 lipca 2004r. - dopuszczalna 24% zawartość fosforanów (6% w przeliczeniu na czysty fosfor), Projekt rozporządzenia UE z 4 listopada 2010r. - zakaz stosowania fosforanów w proszkach do prania od 2013r., - dozwolone w detergentach do zmywarek. 12

13 Rolnictwo 13

14 Rolnictwo Dyrektywa azotanowa nr 91/676/EWG, Ustawa z 10 lipca 2007r. o nawozach i nawożeniu - max dawka 170 kg azotu /ha użytków rolnych, - od 2011r. przechowywanie gnojówki i gnojowicy w szczelnych zbiornikach (4-miesięczna produkcja), - w dużych hodowlach świń i drobiu nieprzepuszczalne płyty gnojowe. 14

15 Rolnictwo Rozporządzenie Min. Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 kwietnia 2008r. - zakaz stosowania nawozów od 1 grudnia do końca lutego na polach, - mieszanie nawozów z glebą nie później niż następnego dnia, - stosowanie w odległości co najmniej 20 metrów od cieków wodnych. 15

16 16

17 Oczyszczalnie ściekówkomunalnych Wisła (30 tys. RLM, podwyższone usuwanie biogenów), Ustroń (20 tys. RLM, PUB) - wymagana modernizacja części osadowej, Skoczów (67 tys. RLM, PUB) - wymagana rozbudowa sieci kanalizacyjnej, Strumień (11 tys. RLM, biologiczna) - wymagana rozbudowa sieci kanalizacyjnej, wymagana budowa oczyszczalni dla m. Chybie (11 tys. RLM), 17

18 Zadania NILU Polska w projekcie Zebranie wejściowych danych ekonomicznych oraz interpretacja wyjściowych danych ekonomicznych w zintegrowanym modelu wspomagającym zarządzanie i ochronę zbiornika zaporowego. Przygotowanie wejściowych danych ekonomicznych dla scenariuszy zarządzania zbiornikiem oraz analiza odpowiedzi zbiornika. 18

19 Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku dr inż. Damian Panasiuk, NILU Polska 19