RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 118387 (22) Data zgłoszenia: 29.07.2009 (19) PL (11) 65670 (13) Y1 (51) Int.Cl. F16K 5/02 (2006.01) F16J 15/34 (2006.01) (54) Uszczelnienie organu zamykającego zaworu przepływowego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 31.01.2011 BUP 03/11 (73) Uprawniony z prawa ochronnego: CHAJA STANISŁAW, Kielce, PL MALINOWSKI MIROSŁAW, Kielce, PL SUCHAŃSKI JERZY, Kielce, PL (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 30.11.2011 WUP 11/11 (72) Twórca(y) wzoru użytkowego: STANISŁAW CHAJA, Kielce, PL MIROSŁAW MALINOWSKI, Kielce, PL JERZY SUCHAŃSKI, Kielce, PL PL 65670 Y1
2 PL 65 670 Y1 Opis wzoru Przedmiotem wzoru użytkowego jest uszczelnienie organu zamykającego zaworu przepływowego stosowanego zwłaszcza do medium wodnego. Znane są ze stosowania zawory przepływowe wodne o stożkowym organie zamykającym, które posiadają stożkowe siedlisko wykonane w korpusie i odpowiadający mu kształtem wewnątrz stożkowy grzyb z przelotowym otworem przepływowym. Uszczelnienie zaworu stanowią spasowane przyległe do siebie powierzchnie stożkowe organu zamykającego. Wadą tego uszczelnienia jest to, że traci ono skuteczność w stopniu proporcjonalnym do stopnia ścierania się przyległych powierzchni trących grzyba i siedliska ze względu na brak możliwości płynnej regulacji docisku tych powierzchni. Znany ze zgłoszeniowego polskiego opisu patentowego Nr 333470 zawór z grzybem w kształcie kuli ceramicznej posiada uszczelnienie stałe zawarte pomiędzy siedliskiem a obrotowym grzybem kulistym. Wadą jego uszczelnienia jest to, że jest jednorazowe, a jego skuteczność można poprawić w drodze wymiany uszczelnienia, co wiąże się z koniecznością rozkręcenia połączenia rurowego i rozebrania zaworu. Inny znany z polskiego opisu patentowego Nr 178039 przepływowy zawór kulowy posiada uszczelnienie pierścieniowe umieszczone na występach końcówek rur w miejscu ich styku z kulowym grzybem. Uszczelnienie to jest zamknięte w korpusie cylindrycznym przyspawanym do łączonych rur. Wadą uszczelnienia jest to, że jego wymiana może się odbyć tylko po pocięciu i demontażu korpusu zaworu. Celem wzoru użytkowego jest wyeliminowanie wyżej wymienionych niedogodności związanych z zapewnieniem płynnej regulacji uszczelnienia organu zamykającego. Cel ten spełnia uszczelnienie organu zamykającego zaworu przepływowego według wzoru użytkowego, które posiada siedlisko i grzyb o spasowanych do siebie współpracujących powierzchniach w kształcie odwróconego stożka ściętego i wkręcany pierścień oraz dźwignię sterującą stanowiące zamknięcie korpusu od góry zaworu. Uszczelnienie składa się ze stopki dociskowej i tulei dociskowej połączonych na gwint i leżących w pionowej osi zaworu, na których zawarty jest pierścień wkręcany na korpus i podkładka, umieszczona między pierścieniem a tuleją dociskową. Przy czym stopka dociskowa posiada nacięcie umieszczone centralne na górnej powierzchni, umożliwiające jej wkręcanie albo wykręcanie pokrętłem wprowadzanym przez otwory w pionowej osi tulei dociskowej i dźwigni sterującej. Zaletą uszczelnienia według wzoru użytkowego jest to, że w miarę wycierania się powierzchni uszczelniających siedliska i grzyba można regulować ich wzajemny docisk (uszczelnienie) przez wykręcenie stopki dociskowej za pomocą centralnego nacięcia w stopce dociskowej bez potrzeby rozbierania bądź demontażu zaworu zachowując ciągłą, wysoką jego szczelność. Przedmiot wzoru użytkowego jest przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 uwidacznia elementy uszczelnienia, rozłożone w widoku ogólnym, a fig. 2 przedstawia elementy uszczelnienia połączone, w widoku z góry, a fig. 3 przedstawia elementy uszczelnienia w przekroju. Uszczelnienie organu zamykającego jak przedstawiono na rysunku fig. 1 składa się z siedliska 2 i grzyba 3 wykonanych z tworzywa sztucznego, teflonu w kształcie odwróconego stożka ściętego i są spasowane na powierzchniach ślizgowych. Siedlisko 2 z grzybem 3 utrzymywane jest w przestrzeni kadłuba 1 przez docisk od góry, za pośrednictwem podkładki 9 wywierany na kołnierz tulei dociskowej 7 od pierścienia 4 wkręcanego w kadłub 1. Przed montażem pierścienia 4 zakładana jest tuleja dociskowa 7, w którą od dołu wkręcona jest stopka dociskowa 8. Tuleja dociskowa 7 w dolnej części posiada końcówkę ukształtowaną odpowiednio do kształtu wybrania w górnej części grzyba 3. Na tuleję dociskową 7 nakładana jest podkładka 9, która oddziela ją od pierścienia 4, a w czasie dokręcania pierścienia 4 w celu uregulowania ustawienia siedliska 2 w kadłubie 1 ułatwia jego dokręcenie. Na pierścieniu montowana jest dźwignia sterująca 6 za pomocą śruby mocującej 5, wkręcanej od góry w przelotowy otwór tulei dociskowej 7. Na górnej powierzchni stopki dociskowej 8 w centralnym miejscu mieści się nacięcie 10, które służy do wkręcania albo wykręcania stopki dociskowej 8 poprzez pokrętło wprowadzane przez otwór przelotowy w tulei dociskowej 7. Wykręcając stopkę dociskową 8 z otworu tulei dociskowej 7 powoduje się nią docisk stożkowego grzyba 3 do stożkowego siedliska 2 i uszczelnienie organu zamykającego. W przypadku zakleszczania się organu zamykającego wkręcamy stopkę dociskową 8 w otwór tulei dociskowej 7 co powoduje poluzowanie docisku grzyba 3 do siedliska 2.
PL 65 670 Y1 3 Zastrzeżenia ochronne 1. Uszczelnienie organu zamykającego zaworu przepływowego posiadające siedlisko i grzyb o spasowanych do siebie współpracujących powierzchniach w kształcie odwróconego stożka ściętego i wkręcany pierścień oraz dźwignię sterującą stanowiące zamknięcie korpusu od góry, znamienne tym, że składa się ze stopki dociskowej (8) i tulei dociskowej (7) połączonych na gwint i leżących w pionowej osi zaworu, na których zawarty jest pierścień (4) wkręcany na korpus (1) i podkładka (9), umieszczona między pierścieniem (4) a tuleją dociskową (7). 2. Uszczelnienie według zastrz. 1, znamienne tym, że stopka dociskowa (8) posiada nacięcie (10) umieszczone centralnie na górnej powierzchni, umożliwiające jej wkręcanie albo wykręcanie pokrętłem wprowadzanym przez otwory w pionowej osi tulei dociskowej (7) i dźwigni sterującej (6).
4 PL 65 670 Y1 Rysunki
PL 65 670 Y1 5
6 PL 65 670 Y1 Departament Wydawnictw UP RP