ZATRUDNIENIE OSÓB POZBAWIONYCH WOLNOŚCI NA DOLNYM ŚLĄSKU -1-

ZATRUDNIENIE OSÓB POZBAWIONYCH WOLNOŚCI NA DOLNYM ŚLĄSKU -1-

-2- Redakcja: Rzecznik Prasowy Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej we Wrocławiu. Projekt i tekst: Rzecznik Prasowy Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej we Wrocławiu, rzecznicy prasowi ZK/AŚ. Skład i druk: Drukarnia KiD. Zdjęcia: Materiały źródłowe Służby Więziennej na Dolnym Śląsku.

Spis treści 1. Program rządowy Praca Więźniów. Na czym polega?................................................. 4 2. Korzyści dla przedsiębiorców zatrudniających osoby pozbawione wolności.................................... 5 3. Kto jest uprawniony do zatrudnienia więźniów?....................................................... 7 4. Co to jest FAZS?................................................................................. 8 5. Gdzie mogą inwestować przedsiębiorcy?............................................................... 9 6. Jak pozyskać powierzchnię produkcyjną bez ponoszenia kosztów budowy hali?............................... 11 7. Czy zatrudnienie więźnia jest bezpieczne?............................................................. 11 8. Praca nieodpłatna.............................................................................. 12 9. Podstawy prawne zatrudnienia osób pozbawionych wolności............................................. 12 strona -3-

1. Program rządowy Praca Więźniów. Na czym polega? I FILAR BUDOWA HAL PRODUKCYJNYCH II FILAR ULGI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW III FILAR PRACA NIEODPŁATNA WIĘŹNIÓW -4- Program pracy więźniów ogłoszony przez Ministerstwo Sprawiedliwości zakłada budowę hal produkcyjnych przy zakładach karnych, rozszerzenie zakresu możliwości nieodpłatnej pracy więźniów na rzecz samorządów oraz ulgi dla przedsiębiorców zatrudniających więźniów. Program nie będzie finansowany z pieniędzy podatników, ponadto obniży koszty wykonywania kary pozbawienia wolności. Źródłem finansowania Programu jest utworzony w wyniku nowelizacji ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz. U. z 2014 r., poz. 1116) Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy - wchodząc w życie z dniem 8 marca 2011r. w miejsce uprzednio funkcjonującego Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. W pierwszym filarze w latach 2016-2023 zakładana jest realizacja budowy m.in. 4 hal produkcyjnych przy zakładach karnych na Dolnym Śląsku (Zakład Karny w Zarębie, Strzelinie, Głogowie oraz Kłodzku), które pozwolą na pozyskanie nowych miejsc pracy dla ok. 200 więźniów. Drugi filar polega na rozszerzeniu zakresu możliwości nieodpłatnej pracy osadzonych na rzecz samorządów. Trzeci filar dotyczy wprowadzenia większych ulg dla przedsiębiorców zatrudniających więźniów. Obecnie pracodawcom przysługuje zwrot w formie ryczałtu w wysokości 20 % wynagrodzeń zatrudnianych skazanych brutto. Projekt zakłada jego wzrost do poziomu 40%.

2. Korzyści dla przedsiębiorców zatrudniających osoby pozbawione wolności Zwrot w formie ryczałtu w wysokości 20% wynagrodzenia brutto (zgodnie z projektem zmian w Kodeksie karnym wykonawczym przedsiębiorcom przysługiwać będzie ryczałt 40%). Przedsiębiorca zatrudniający skazanego odpłatnie, spełniający kryteria określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 stycznia 2012 r. w sprawie Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, może uzyskać nieoprocentowaną pożyczkę. Pracodawca zwolniony jest z obowiązku stosowania przepisów prawa pracy (z wyjątkiem przepisów dotyczących czasu pracy oraz BHP). -5- Brak potrzeby zawierania indywidualnych umów o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności (zatrudniony skazany nie staje się pracownikiem zatrudniającego w rozumieniu prawa pracy). Prawo wnioskowania o zmianę miejsca i rodzaju pracy lub wycofania osoby pozbawionej wolności z zatrudnienia bez zachowania formy i terminów przewidzianych w prawie pracy,

Nie odprowadza się składki zdrowotnej, brak potrzeby wypłacania zasiłku chorobowego za okres przebywania skazanego na zwolnieniu lekarskim. Wynagrodzenie naliczane proporcjonalnie do faktycznie przepracowanych godzin bez względu na powody nieobecności w pracy. Urlop wypoczynkowy w wymiarze tylko 14 dni roboczych. -6- Korzystanie z darmowej ochrony obiektów produkcyjnych zlokalizowanych na terenach ścisłych jednostek organizacyjnych Służby Więziennej. Możliwość szkolenia skazanych w pożądanych przez przedsiębiorcę zawodach w ramach europejskiego Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 PO WER.

3. Kto jest uprawniony do zatrudnienia więźniów? W zakresie zatrudnienia nieodpłatnego: 1. organy administracji publicznej i samorządu terytorialnego 2. organizacje pożytku publicznego 3. instytucje charytatywne W zakresie zatrudnienia odpłatnego: 1. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą 2. spółdzielnie 3. spółki: -7- osobowe: Spółka cywilna Spółka jawna Spółka komandytowa Spółka komandytowo akcyjna Spółka partnerska kapitałowe: Spółka akcyjna Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwa państwowe

4. Co to jest FAZS? Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy utworzony został w wyniku nowelizacji ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz. U. z 2014 r., poz. 1116). Celem udzielania pomocy finansowej z Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy jest wspieranie szeroko rozumianej readaptacji społecznej osób przebywających w placówkach resocjalizacyjnych, w szczególności poprzez finansowanie działań służących ochronie i tworzeniu miejsc pracy dla tych osób. Państwowy fundusz celowy funkcjonuje jako wydzielony rachunek bankowy, którego dysponentem jest Dyrektor Generalny Służby Więziennej. -8- Przychodami Funduszu są wpłaty środków pieniężnych dokonywane przez przywięzienne zakłady pracy z tytułu uzyskanych przez te podmioty zwolnień określonych w art. 6 w/w ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności oraz z tytułu dokonywanych na podstawie art. 125 1 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.) wpłat przez jednostki penitencjarne Służby Więziennej w wysokości 25 % (nowelizacja zakłada 45%) wynagrodzeń przysługujących osobom pozbawionym wolności skierowanych do odpłatnego zatrudnienia. Środki Funduszu przeznacza się w szczególności na: tworzenie nowych oraz ochronę istniejących miejsc pracy, tworzenie w jednostkach penitencjarnych Służby Więziennej infrastruktury niezbędnej dla działań resocjalizacyjnych, modernizację przywięziennych zakładów pracy i ich produkcji, organizowanie nauki zawodu i doskonalenia zawodowego dla osób pozbawionych wolności, organizowanie szkoleń w zakresie aktywizacji zawodowej i umiejętności poszukiwania pracy.

5. Gdzie mogą inwestować dolnośląscy przedsiębiorcy? DOLNY ŚLĄSK Głogów -9- Zaręba Strzelin Kłodzko

ZAKŁAD KARNY W GŁOGOWIE ZAKŁAD KARNY W KŁODZKU -10- ZAKŁAD KARNY W STRZELINIE ZAKŁAD KARNY W ZARĘBIE

6. Jak pozyskać powierzchnię produkcyjną bez ponoszenia kosztów budowy hali? 1. Znaleźć dogodną lokalizację oraz sprecyzować wielkość hali pod produkcję, 2. Zdefiniować liczbę potrzebnych do zatrudnienia skazanych, typ produkcji oraz potrzeby logistyczne, 3. W porozumieniu i wspólnie z kierownictwem jednostki dokonać oszacowania wartości zadania inwestycyjnego oraz szczegółowo omówić warunki techniczne planowanego obiektu budowlanego, 4. Podpisać umowę / porozumienia zawierające istotne ustalenia wraz z deklaracją uruchomienia produkcji i zatrudnienia skazanych na określony czas, -11-5. Ostatnim etapem będzie sporządzanie wniosku przez dyrektora jednostki penitencjarnej o dofinansowanie z Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. Całkowite koszty budowy hali produkcyjnej bądź przystosowania budynków i pomieszczeń do produkcji, po uzyskaniu dotacji, pokrywane są z Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy.

7. Czy zatrudnienie więźnia jest bezpieczne? Osoba pozbawiona wolności oprócz deklaracji podjęcia pracy musi spełniać wiele wymogów formalnych. W procesie kierowania skazanych do pracy poza terenem jednostki penitencjarnej w tzw. systemie bez konwojenta podejmuje się liczne działania, polegające między innymi na: -12- Wnikliwej analizie właściwości osobistych oraz sytuacji formalno-prawnej kandydata do zatrudnienia. Dyrektor jednostki penitencjarnej przy podejmowaniu decyzji o skierowaniu skazanego do zatrudnienia posiłkuje się merytorycznymi opiniami innych służb. W każdej jednostce funkcjonują procedury, dzięki którym proces ten jest przeprowadzany rzetelnie i wyczerpująco. Monitorowaniu sytuacji formalno prawnej skazanych już zatrudnionych oraz ich postaw i zachowań w miejscu zakwaterowania, oraz w miejscu pracy, jak również sprawnym przekazywaniu pomiędzy poszczególnymi pionami Służby Więziennej informacji szczególnie ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa. Systematycznym kontrolowaniu miejsc pracy przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.

8. Praca nieodpłatna Na gruncie obowiązujących przepisów praca osoby pozbawionej wolności nie zawsze musi być wynagradzana. Na wniosek oraz z własnej woli zainteresowany może podjąć nieodpłatne zatrudnienie. Zgodnie z art. 123 a 1. ustawy Kodeks karny wykonawczy za prace porządkowe oraz pomocnicze wykonywane na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej lub za prace porządkowe na rzecz samorządu terytorialnego, w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie, wynagrodzenie skazanemu nie przysługuje. Ponadto skazanemu, za jego pisemną zgodą lub na jego wniosek, dyrektor może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie przy pracach publicznych na rzecz organów administracji publicznej, przy pracach wykonywanych na cele charytatywne, przy pracach wykonywanych na rzecz organizacji pożytku publicznego lub przy pracach porządkowych i pomocniczych wykonywanych na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej. -13- Czy wiesz że:. Dolnośląskie zakłady karne kierują do prac społecznych ponad 500 więźniów, dzięki czemu jednostki Skarbu Państwa oszczędzają corocznie 5 mln złotych na bieżące utrzymanie wielu obiektów użyteczności publicznej.

9. Podstawy prawne zatrudnienia osób pozbawionych wolności 1. Dz.U. 1997 r., Nr 90, poz. 557 - Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy. 2. Dz.U. 1997 r., Nr 123, poz. 777 - Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności. 3. Dz.U. 2004 r., Nr 27, poz. 242 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych. -14-4. Dz.U. 1974 r., Nr 24, poz. 141. - Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 5. Dz.U. 2002 r., Nr 200, poz. 1679 - Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. 6. Dz.U. 2015 r., poz. 121 - Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. 7. Dz. U. 2014 r., poz. 53 - Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 stycznia 2012 r. w sprawie Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. 8. Dz. U. 2004 r., Nr 123, poz. 1291 - Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. 9. Dz. U. 2010 r., Nr 53, poz. 312 - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

Zadzwoń. Czekamy na współpracę. Udzielimy niezbędnych informacji. Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej we Wrocławiu Kleczkowska 35-15- 50-211 Wrocław Tel. 71-32-72-601 e-mail: oisw_wroclaw@sw.gov.pl

-16-