Bezrobocie w województwie mazowieckim opracowanie Zespół ds. Statystyk Rynku Pracy Wydział Regionalnej Polityki Rynku Pracy Grudzień 2012 Nr 12 W obszarze bezrobocia w województwie mazowieckim obserwuje się: Stopa bezrobocia (10,8%) stopa bezrobocia wzrosła o 0,3 punktu procentowego w porównaniu do poprzedniego miesiąca oraz wzrost o 1,0 punkt procentowy do grudnia 2011 roku. Wzrost ogólnej liczby bezrobotnych o 6.728 osób z 265.199 osób w listopadzie 2012 r. do 271.927 osób w grudniu 2012 r. Największy liczbowy wzrost bezrobocia wystąpił w kategoriach: poprzednio pracujących o 6.352 osoby z 209.622 osób w listopadzie do 215.974 osób w grudniu, bez wykształcenia średniego o 4.456 osób ze 139.150 osób w listopadzie do 143.606 osób w grudniu 2012 r., zamieszkałych na wsi o 3.737 osób z 114.932 osoby w listopadzie do 118.669 osób w grudniu 2012 r., długotrwale bezrobotnych o 3.688 osób ze 137.753 osób w listopadzie 2012 r. do 141.441 osób w grudniu 2012 r., powyżej 50 roku życia o 2.007 osób z 64.505 osób w listopadzie 2012 r. do 66.512 osób w grudniu 2012r., bez kwalifikacji zawodowych o 1.737 osób z 86.471 osób w listopadzie 2012 r. do 88.208 osób w grudniu 2012 r. Przewagę wśród ogółu bezrobotnych: osób nie posiadających prawa do zasiłku (83,4%), poprzednio pracujących (79,4%), mieszkańców miast (56,4%), bez wykształcenia średniego (52,8%), mężczyzn (52,2%) oraz długotrwale bezrobotnych (52,0%). Spadek o 1.484 zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej - z 4.986 miejsc w listopadzie 2012 r. do 3.502 miejsc w grudniu 2012 r. Województwo mazowieckie, w którym funkcjonuje 37 powiatów i 5 miast na prawach powiatu, od 1 stycznia 2012 r. zajmuje obszar 35.558 km 2 (11,4% powierzchni kraju) 1. Na koniec czerwca 2012 r. na Mazowszu mieszkało 5.293,2 tys. osób (13,7% ludności Polski), w miastach województwa mazowieckiego mieszkało 3.397,8 tys. osób (64,7% ogółu ludności województwa), na wsi 1.895,4 tys. osób (35,4%). 2 W końcu grudnia 2012 r. w rejestrze REGON zarejestrowanych było 699.212 podmiotów gospodarki narodowej (bez rolników indywidualnych). W porównaniu ze stanem w końcu grudnia 2011 r. liczba podmiotów zwiększyła się o 3,6%, a w porównaniu ze stanem w końcu listopada 2012 r. zwiększyła się o 0,5%. W grudniu 2012 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ukształtowało się na poziomie 1313,9 tys. osób i było o 0,7% niższe niż przed rokiem (wobec spadku o 0,4% w listopadzie br. oraz wzrostu o 2,0% w grudniu ub. roku). 1 Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 r., wyd. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012 2 Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialny stan na dzień 31 grudnia 2011 r., wyd. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012
1. Poziom bezrobocia 3 W końcu grudnia 2012 r. na Mazowszu zarejestrowanych było 271.927 bezrobotnych, w tym 130.023 kobiety, tj. 47,8% ogółu bezrobotnych. Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia (stan w końcu miesiąca / roku) Liczba bezrobotnych miesiąc / rok Wzrost / spadek Stopa Ogółem w odniesieniu do poprzedniego bezrobocia miesiąca / roku 2000 289 872 40 656 10,8 2001 346 118 56 246 14,4 2002 368 856 22 738 15,2 2003 363 554-5 302 15,4 2004 352 946-10 608 14,7 2005 332 525-20 421 13,8 2006 285 612-46 913 11,8 2007 219 924-65 688 9,0 2008 178 028-41 896 7,3 2009 224 480 46 452 9,0 2010 238 341 13 861 9,7* 2011 246 739 6 723 9,8 2012 Styczeń 261 756 15 017 10,3 Luty 267 096 5 340 10,5 Marzec 265 762-1 334 10,5 Kwiecień 260 866-4 896 10,3 Maj 257 146-3 720 10,2 Czerwiec 251 492-5 654 10,0 Lipiec 251 962 470 10,0 Sierpień 254 937 2 975 10,1 Wrzesień 257 028 2 091 10,2 Październik 259 440 2 412 10,3 Listopad 265 199 5 759 10,5 Grudzień 271 927 6 728 10,8 *stopa bezrobocia po korekcie GUS W odniesieniu do listopada 2012 roku liczba bezrobotnych zwiększyła się o 6.728 osób (o 2,5%). Wzrost bezrobocia odnotowano we wszystkich powiatach województwa, największy liczbowy wzrost odnotowano w miastach: Warszawa o 866 osób (o 1,8%) i Radom o 413 osób (o 2,0%) oraz w powiatach: radomskim o 326 osób (o 2,0%), płockim o 299 osób (o 4,0%), przysuskim o 286 osób (o 5,3%), wołomińskim o 273 osoby (o 2,4%), sokołowskim o 254 osoby ( o 10,1%), mławskim o 212 osób (o 4,8%) oraz kozienickim o 209 osób (o 4,4%). Biorąc pod uwagę obszary województwa liczbowy wzrost bezrobocia odnotowano we wszystkich obszarach największy w obszarze warszawskim o 2.605 osób (o 2,1%). 3 W niniejszym opracowaniu dane dotyczące bezrobotnych na Mazowszu zestawiane są na podstawie sprawozdań obligatoryjnej statystyki publicznej MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy. 2
W odniesieniu do grudnia 2011 roku liczba bezrobotnych na Mazowszu wzrosła o 25.188 osoby (o 10,2%). Bezrobocie wzrosło w 41 powiatach województwa. Największy liczbowy wzrost odnotowano w miastach: Warszawa o 7.614 osób (o 18,3%) i Radom o 1.092 osoby (o 5,5%) oraz w powiatach: wołomińskim o 2.047 osób (o 21,5%), piaseczyńskim o 973 osoby (o 19,6%), garwolińskim o 888 osób (o 17,5%) mińskim o 851 osób (o 19,0%) oraz radomskim o 844 osoby (o 5,2%). Biorąc pod uwagę obszary województwa, liczbowy wzrost bezrobocia odnotowano w we wszystkich obszarach, największy w obszarze warszawskim o 16.869 osób (o 15,4%). 2. Stopa bezrobocia W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej (według wyliczeń Eurostat) stopa bezrobocia w końcu listopada 2012 r. w Polsce wynosiła 10,6% (przy średniej w Unii Europejskiej 10,7%). Najniższą stopą bezrobocia wyróżniały się: Austria 4,5%, Luksemburg 5,1%, Niemcy 5,4% oraz Niderlandy 5,6%. Najwyższą stopą bezrobocia wyróżniały się: Hiszpania 26,6% i Grecja 26,0%. W grudniu 2012 r. w województwie mazowieckim stopa bezrobocia wynosiła 10,8% (przy średniej dla kraju 13,4%). Najniższą stopą bezrobocia w kraju wyróżniały się województwa: wielkopolskie 9,9%, mazowieckie 10,8%, śląskie 11,1% oraz małopolskie 11,5%, natomiast najwyższą województwa: warmińsko-mazurskie 21,1%, zachodniopomorskie 18,1% oraz kujawsko-pomorskie 17,9%. Nadal na Mazowszu występuje duże terytorialne zróżnicowanie stopy bezrobocia. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiatach: szydłowieckim 37,6%, radomskim 30,7% oraz przysuskim - 27,5%. Najniższą stopą bezrobocia wyróżniały się m. st. Warszawa 4,4% oraz powiaty: warszawski zachodni 6,5%, grodziski 7,7%, pruszkowski 8,1%, piaseczyński 8,3% oraz grójecki 8,8%. 11,0 Stopa bezrobocia w województwie mazowieckim (stan w końcu miesiąca) 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 W odniesieniu do listopada 2012 r. stopa bezrobocia dla województwa wzrosła o 0,3 punktu procentowego (w kraju również wzrosła o 0,5 punktu procentowego). Wzrost bezrobocia wystąpił w 41 powiatach, największy w: przysuskim o 1,1 punktu procentowego, lipskim i sokołowskim po 0,9 punktu procentowego oraz gostynińskim 0,8 punktu procentowego. W powiecie pruszkowskim stopa bezrobocia utrzymała się na tym samym poziomie. 3
W porównaniu do grudnia 2011 r. stopa bezrobocia na Mazowszu wzrosła o 1,0 punkt procentowy (w kraju wzrost o 0,9 punktu procentowego). Wzrost stopy bezrobocia odnotowano w 41 powiatach, największy w powiatach: wołomińskim o 2,4 punktu procentowego, gostynińskim o 2,2 punktu procentowego oraz legionowskim o 2,1 punktu procentowego. Spadek bezrobocia wystąpił w powiecie warszawskim zachodnim o 0,1 punktu procentowego. 3. Osoby zarejestrowane i wyrejestrowane z ewidencji bezrobotnych W grudniu 2012 r. do rejestru bezrobotnych w mazowieckich urzędach pracy napłynęło 24.620 bezrobotnych (w listopadzie 2012 r. 27.145 osób, a w grudniu 2011 r. 25.988 osób), z ewidencji bezrobotnych wyłączono 17.892 osoby (w listopadzie 2012 r. 21.386 osób, a w grudniu 2011 r. 19.265 osób), w tym z powodu: podjęcia pracy 8.950 osób 50,0% odpływu z bezrobocia, wśród tej populacji 82,7%, stanowiły osoby podejmujące pracę niesubsydiowaną, niepotwierdzenia gotowości do pracy 6.217 osób 34,7% odpływu z bezrobocia, dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 694 osoby 3,9% odpływu z bezrobocia, rozpoczęcie stażu 304 osoby 1,7% odpływu z bezrobocia. 4
I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 V 2011 VI 2011 VII 2011 VIII 2011 IX 2011 X 2011 XI 2011 XII 2011 I 2012 II 2012 III 2012 IV 2012 V 2012 VI 2012 VII 2012 VIII 2012 IX 2012 X 2012 XI 2012 XII 2012 Napływ i odpływ bezrobotnych oraz podjęcia pracy 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 napływ odpływ, w tym: podjęcia pracy 4. Wybrane kategorie bezrobotnych Województwo mazowieckie wyróżnia się najwyższą w Polsce liczbą zarejestrowanych bezrobotnych (271.927 osób) - co 8 bezrobotny w Polsce jest mieszkańcem Mazowsza. W grudniu 2012 r. w rejestrach dominowali bezrobotni: osób nie posiadających prawa do zasiłku (83,4%), poprzednio pracujących (79,4%), mieszkańców miast (56,4%), bez wykształcenia średniego (52,8%), mężczyzn (52,2%) oraz długotrwale bezrobotnych (52,0%). Wybrane kategorie bezrobotnych Wyszczególnienie grudzień 2011 r. Udział % listopad 2012 r. Udział % grudzień 2012 r. Udział % Bezrobotni ogółem 246 739 100,0 265 199 100,0 271 927 100,0 w tym: Kobiety 122 204 49,5 128 673 48,5 130 023 47,8 Mężczyźni 124 535 50,5 136 526 51,5 141 904 52,2 Poprzednio pracujący 192 938 78,2 209 622 79,0 215 974 79,4 Dotychczas nie pracujący 53 801 21,8 55 577 21,0 55 953 20,6 Zamieszkali na wsi 108 992 44,2 114 932 43,3 118 669 43,6 Z prawem do zasiłku 39 648 16,1 42 976 16,2 45 145 16,6 Zwolnieni z przyczyn zakładu pracy 9 782 4,0 12 130 4,6 12 997 4,8 Osoby w okresie do 12 m - cy od dnia ukończenia nauki 13 503 5,5 13 927 5,3 14 235 5,2 Cudzoziemcy 865 0,4 943 0,4 957 0,4 Bezrobotne kobiety Na koniec grudnia 2012 r. w urzędach pracy województwa mazowieckiego zarejestrowane były 130.023 bezrobotne kobiety, tj. 47,8% ogółu bezrobotnych. W odniesieniu do listopada 2012 r. liczba bezrobotnych kobiet zwiększyła się o 1.350 osób (o 1,1%), a w porównaniu do grudnia 2011 r. zwiększyła się o 7.819 osób (o 6,4%). Bezrobotne kobiety dominowały głównie w następujących kategoriach: 5
samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia 85,0% ogółu bezrobotnych w tej kategorii, po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego 77,6%, cudzoziemcy 57,5%, w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 54,1%, dotychczas nie pracujące 50,7%, długotrwale bezrobotne 50,4%, bez doświadczenia zawodowego 50,3%. Najwyższym udziałem bezrobotnych kobiet wyróżniały się głównie miasta: Ostrołęka 54,1% i Płock 53,8% oraz powiaty: płocki 52,4%, przasnyski 51,8%, sierpecki 51,6% oraz ostrowski 51,5%. Bezrobotni mężczyźni Na koniec grudnia 2012 r. zarejestrowanych było 141.904 mężczyzn, tj. 52,2% bezrobotnych. W odniesieniu do listopada 2012 r. liczba bezrobotnych mężczyzn zwiększyła się o 5.378 osób (o 3,9%), a w porównaniu do grudnia 2011 r. zwiększyła się o 17.369 osób (o 13,9%). Bezrobotni mężczyźni dominowali w następujących kategoriach bezrobotnych: którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 95,7% ogółu bezrobotnych w tej kategorii, powyżej 50 roku życia 62,3%, bez wykształcenia średniego 62,2%, niepełnosprawni 53,4%, zamieszkali na wsi 53,1%, bez kwalifikacji zawodowych 53,0%, poprzednio pracujący 52,9%, do 25 roku życia 51,7%, zwolnione z przyczyn dot. zakładu pracy 50,4% Najwyższym udziałem bezrobotnych mężczyzn wyróżniały się powiaty: garwoliński 61,0%, białobrzeski 56,4%, wołomiński 56,3% oraz łosicki 56,1%. Bezrobocie na wsi W końcu grudnia 2012 r. na wsi mieszkało 118.669 bezrobotnych, tj. 43,6% ogółu bezrobotnych, w tym 55.651 kobiet. W porównaniu do listopada 2012 r. liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi wzrosła o 3.737 osób (o 3,3%), a w odniesieniu do grudnia 2011 r. zwiększyła się o 9.677 osób (o 8,9%). Bezrobotni zamieszkali na wsi przeważali w 29 powiatach, a w 12 powiatach stanowili 70,0% i więcej. Poza miastami na prawach powiatu udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobotnych kształtował się od 34,5% w powiecie pruszkowskim do 96,9% w powiecie siedleckim. Bezrobotni z prawem do zasiłku W grudniu 2012 r. prawo do zasiłku posiadało o 45.145 osób, tj. 16,6% ogółu bezrobotnych. W odniesieniu do listopada 2012 r. liczba osób bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku zwiększyła się o 2.169 osób (o 5,0%), natomiast w porównaniu do grudnia 2011 r. zwiększyła się o 5.497 osób (o 13,9%). Najniższym udziałem bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku wyróżniały się powiaty: ostrołęcki 9,8%, przasnyski 10,2%, kozienicki i łosicki po 10,3% oraz lipski 10,6%. Natomiast najwyższym udziałem wyróżniały się powiaty: grodziski 21,3%, płocki 20,8%, gostyniński 20,4% oraz warszawski zachodni 20,3%. 6
do 25 roku życia po zakończeniu kontraktu socjalnego długotrwale bezrobotne kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka powyżej 50 roku życia bez kwalifikacji zawodowych bez doświadczenia zawodowego bez wykształcenia średniego samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia które, po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia niepełnosprawni 5. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy 4 w tym osoby: rok/ miesiące Bezrobotni Ogółem 2005 332 525 69 469-223 293-61 424 85 580 - - 8 148-6 642 2006 285 612 55 186-191 547-60 444 87 089 - - 7 617-6 331 2007 219 924 38 837-141 947-51 975 70 757 - - 6 322-5 947 2008 178 028 32 583-97 653 15 790 42 059 56 668 51 484 104 597 10 593 1 963 6 407 2009 224 480 45 423-96 763 16 414 50 087 67 820 62 033 125 544 12 059 2 558 8 326 2010 238 341 47 359 29 116 806 17 212 56 024 69 256 67 736 130 490 13 618 3 203 8 934 2011 246 739 47 248 58 128 723 20 972 59 789 81 520 68 661 131 912 15 758 3 629 9 181 2012 styczeń 261 756 49 962 86 134 001 21 951 63 022 85 798 71 536 140 418 16 780 3 867 9 606 luty 267 096 50 764 90 135 929 22 317 64 176 87 665 72 655 144 111 17 036 4 042 9 758 marzec 265 762 49 733 93 135 967 22 482 64 261 87 349 71 615 143 808 17 076 4 110 9 784 kwiecień 260 866 47 705 85 134 477 22 350 63 646 85 581 69 545 140 777 16 881 4 058 9 773 maj 257 146 47 217 83 133 117 22 306 63 126 85 142 69 047 137 263 16 836 4 044 9 713 czerwiec 251 492 45 362 86 131 291 22 117 62 414 83 207 67 006 133 612 16 604 3 980 9 561 lipiec 251 962 45 405 79 131 112 22 265 62 566 83 012 67 101 132 244 16 788 3 942 9 521 sierpień 254 937 46 602 81 132 606 22 717 62 696 83 603 68 489 132 417 16 994 3 914 9 647 wrzesień 257 028 48 185 81 133 899 22 951 62 567 84 454 69 753 133 763 17 271 3 902 9 651 październik 259 440 48 407 83 134 939 23 290 63 136 84 946 69 863 135 383 17 470 3 961 9 716 listopad 265 199 49 025 81 137 753 23 722 64 505 86 471 70 856 139 150 17 798 4 082 9 902 grudzień 271 927 49 502 85 141 441 24 222 66 512 88 208 71 647 143 606 18 193 4 271 10 054 W końcu grudnia 2012 r. bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy - to osoby: bez wykształcenia średniego 52,8% ogółu bezrobotnych (143.606 osób), długotrwale bezrobotne 52,0% ogółu bezrobotnych (141.441 osób), 5 bez kwalifikacji zawodowych 32,4% ogółu bezrobotnych (88.208 osób), bez doświadczenia zawodowego 26,3% ogółu bezrobotnych (71.647 osób), powyżej 50 roku życia 24,5% ogółu bezrobotnych (66.512 osób), do 25 roku życia 18,2% ogółu bezrobotnych (49.502 osoby), kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 8,9% ogółu bezrobotnych (24.222 osoby), samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia 6,7% ogółu bezrobotnych (18.193 osoby), niepełnosprawne - 3,7% ogółu bezrobotnych (10.054 osoby). które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia - 1,6% ogółu bezrobotnych (4.271 osób), po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego - 0,03% ogółu bezrobotnych (85 osób). 4 Zgodnie z art. 49 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) 5 Zgodnie z obowiązującą ustawą długotrwale bezrobotny to bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich. 2 lat - z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) 7
6. Planowane zwolnienia W grudniu 2012 r. - 16 pracodawców zgłosiło zamiar zwolnień grupowych (o 3 pracodawców mniej niż w poprzednim miesiącu oraz o 4 pracodawców więcej niż w grudniu 2011 r.). Redukcją zatrudnienia ma zostać objętych 5.235 osób (o 2.950 osób więcej niż w poprzednim miesiącu oraz o 1.039 osób więcej niż w grudniu 2011 r.). Firmy zgłaszające zamiar dokonania zwolnień pracowników działają m. in. w branżach: bankowej, telekomunikacyjnej, ubezpieczeniowej, wydawniczej, sprzedaży detalicznej odzieży, farmaceutycznej, ośrodki badawczo-rozwojowe, finansowej. W grudniu 2012 r. - 48 pracodawców zwolniło pracowników w ramach zwolnień grupowych (o 7 pracodawców więcej jak w poprzednim miesiącu oraz o 16 pracodawców więcej niż w grudniu 2011 r.). Redukcją zatrudnienia zostało objętych 1.966 osób (o 845 osób więcej niż w poprzednim miesiącu oraz o 554 osoby więcej niż w grudniu 2011 r.). Zgodnie z obowiązującą ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca zobowiązany jest zgłosić zamiar zwolnień grupowych do właściwego ze względu na siedzibę firmy, urzędu pracy. W związku z powyższy, liczba osób przewidzianych do zwolnienia jak również zwolnionych może być nieznacznie zawyżona na obszarze województwa mazowieckiego z uwagi na planowane zwolnienia lub dokonywane zwolnienia w filiach różnych instytucji, posiadających siedzibę firmy na terenie województwa mazowieckiego. Dane dotyczące osób powracających po okresie zatrudnienia poza granicami kraju W grudniu 2012 r. w Urzędach Pracy zarejestrowało się 210 osób powracające po okresie zatrudnienia poza granicami kraju. W porównaniu do poprzedniego miesiąca liczba osób powracających po okresie zatrudnienia poza granicami zmniejszyła się o 50 osób. Ponadto w grudniu 2012 r. 39 osób ubiegały się o zasiłek dla bezrobotnych w Polsce, na podstawie okresów przepracowanych w innych państwach członkowskich. 7. Struktura bezrobotnych według wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy 6. Bezrobotni według wieku Biorąc pod uwagę wiek bezrobotnych, na koniec grudnia 2012 r. najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku: 25-34 lata 78.563 osoby (28,9% ogółu bezrobotnych) oraz 35-44 lata 54.526 osób (20,0%). Najmniej liczną grupę stanowili bezrobotni w wieku 60-64 lata 9.334 osoby (3,4% ogółu bezrobotnych). 6 Sprawozdania sporządzane w cyklach kwartalnych 8
W odniesieniu do września 2012 r. największy wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w grupie wiekowej 25-34 lata o 4.080 osób (o 5,5%). Bezrobotni według wykształcenia Trudności ze znalezieniem pracy (w szczególności na terenach oddalonych od aglomeracji warszawskiej) mieli bezrobotni legitymujący się niskim poziomem wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Na koniec grudnia 2012 r. wykształcenie niższe od średniego posiadało 143.606 osób (52,8% ogółu bezrobotnych). Największe problemy z podjęciem pracy z powodu niskiego poziomu wykształcenia mieli bezrobotni w powiatach: nowodworskim, gdzie wykształcenie niższe od średniego posiadało (64,1% ogółu bezrobotnych), płockim (62,5%), płońskim (62,4%) oraz kozienickim (62,1%). Najniższym udziałem bezrobotnych posiadających wykształcenie niższe od średniego wyróżniały się miasta: Warszawa (38,6% ogółu bezrobotnych), Siedlce (43,5%) oraz Ostrołęka (45,1%). Najmniejszą populację stanowili bezrobotni z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (31.174 osoby). Najwyższym udziałem bezrobotnych posiadających wykształcenie średnie ogólnokształcące wyróżniały się głównie powiaty: węgrowski (19,5%), oraz makowski (18,5%). Bezrobotni według stażu pracy Ze względu na staż pracy najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni posiadający staż 1-5 lat 58.487 osób (21,5%), natomiast najmniejszą grupę stanowili bezrobotni ze stażem pracy 30 lat i więcej 10.664 osób (3,9% ogółu bezrobotnych). W odniesieniu do września 2012 r. największy wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w kategorii 1-5 lat 3.892 osoby (7,1%), Na koniec grudnia 2012 r. 55.953 osoby (20,6% ogółu bezrobotnych) nie posiadało stażu pracy. Wśród tej populacji najwyższym udziałem wyróżniały się powiaty: łosicki (41,6%), przasnyski (35,3%), makowski (34,7%), zwoleński (32,3%) oraz przysuski (31,4%). Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Biorąc pod uwagę czas pozostawania bez pracy najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni pozostający bez pracy: powyżej 24 miesięcy 57.585 osób (21,2% ogółu bezrobotnych) oraz od 6 do 9
12 miesięcy 51.129 osób (18,8%). Najmniej osób poszukiwało pracy do 1 miesiąca 21.419 osób (7,9% ogółu bezrobotnych). Ponad 12 miesięcy bez pracy pozostawało 107.679 osoby (39,6% ogółu bezrobotnych) zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa mazowieckiego. powyżej 24 miesięcy 21,2% Strukrura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy - grudzień 2012 r. do 1 miesiąca 7,9% 1-3 miesiące 17,2% 12-24 miesiące 18,4% 6-12 miesięcy 18,8% 3-6 miesiące 16,5% 8. Pośrednictwo pracy W grudniu 2012 r. pośrednicy pracy pozyskali do współpracy 334 zakłady pracy, odbyli 978 wizyt u pracodawców, w wyniku których pozyskali 881 niesubsydiowanych miejsc pracy. Mazowieckie urzędy pracy pozyskały 3.502 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej 7, o 1.484 wolne miejsca pracy (o 29,8%) mniej niż w poprzednim miesiącu oraz o 135 wolnych miejsc pracy (o 3,7%) mniej niż w grudniu roku poprzedniego). Z ogółu pozyskanych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej 77,6%, tj. 2.717 wolnych miejsc pracy dotyczyło pracy niesubsydiowanej (w grudniu poprzedniego roku 3.068 wolnych miejsc pracy tj.84,4%). Liczba pozyskanych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej Wyszczególnienie I-XII 2011 r. Udział % I-XII 2012 r. Udział % 1 2 3 4 5 Ogółem wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej 74 117 100,0 80 320 100,0 w tym: subsydiowane 21 377 28,8 29 910 37,2 niesubsydiowane 52 740 71,2 50 410 62,8 z sektora publicznego 12 790 17,3 16 469 20,5 sezonowe 11 579 15,6 10 837 13,5 dla niepełnosprawnych 4 387 5,9 5 132 6,4 W grudniu 2012 r. za pośrednictwem urzędów pracy zatrudnienie uzyskało 3.371 osób, co stanowi 37,6% ogółu podjęć pracy przez bezrobotnych w województwie mazowieckim (w listopadzie poprzedniego roku 3.352 bezrobotnych, tj. 39,1%). Od początku 2012 r. zatrudnienie za pośrednictwem urzędów pracy uzyskało 59.251 bezrobotnych (w analogicznym okresie poprzedniego roku 54.011 bezrobotnych).. 7 Od dnia 1 stycznia 2010 r. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2009 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2010 zmieniona została nazwa - oferty pracy na wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. 10
Efektywność wykorzystania pozyskanych miejsc pracy w 2012 roku wyniosła - 73,5% (przed rokiem 72,6%). 9. Oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy krótkoterminowej W grudniu 2012 r. na terenie województwa mazowieckiego zarejestrowano 4.855 oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (w grudniu 2011 r. 6.055 oświadczenia). Mazowieccy pracodawcy zamierzali zatrudnić: 4.151 obywateli Ukrainy, tj. 85,5% zgłoszonych oświadczeń (w grudniu ub. r. 5.403 osób, tj. 89,2% wówczas zgłoszonych), a także: 310 Białorusinów, 300 obywateli Mołdowy, 50 osób z Rosji oraz 44 osoby z Gruzji. We grudniu 2012 r. najwięcej oświadczeń zgłoszono na zatrudnienie: 4.183 osoby na okres 3 do 6 miesięcy, tj. 86,2% ogółu zarejestrowanych oświadczeń, 2.500 mężczyzn, tj. 51,5%, 2.301 osoby na umowę zlecenie, tj.47,4%, 2.074 pracowników w wieku 26-40 lat, tj. 42,7%, 1.652 pracowników na umowę o dzieło, tj. 34,0%, 1.589 osób w wieku 41-65 lat, tj. 32,7%, 1.576 osób w rolnictwie i pokrewnych, tj. 32,5%, Najwięcej oświadczeń w grudniu 2012 r. zgłoszono w m. st. Warszawa 2.166 oświadczeń, tj. 44,6% ogółu oświadczeń zarejestrowanych w województwie oraz na terenie powiatów: grójeckiego 610 oświadczeń, tj. 12,6% oraz płońskiego 364 oświadczeń, tj. 7,5%. W okresie styczeń - grudzień 2012 r. zarejestrowano 129.923 oświadczeń (rok wcześniej 136.799 oświadczenia) o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, z tego dla obywateli: Ukrainy 117.970 oświadczenia (90,8% ogółu zarejestrowanych oświadczeń), Białorusi 5.189 (4,0%), Mołdowi 5.008 (3,9%), Rosji 1094 (0,8%) oraz Gruzji 662 oświadczenia (0,5%). Najwięcej oświadczeń zgłoszono: na okres 3 do 6 miesięcy 123.441 oświadczenia (95,0% ogółu zarejestrowanych oświadczeń), dla mężczyzn 81.802 oświadczeń (63,0%), na zatrudnienie w rolnictwie i pokrewnych 71.649 oświadczeń (55,1%), dla osób w wieku 26-40 lat 56.883 oświadczeń (43,8%). Uwaga: z dniem 1 stycznia 2010 r. wydawanie zezwoleń na pracę cudzoziemców na terenie województwa mazowieckiego jest realizowane przez Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Plac Bankowy 3/5. 10. Pozostałe usługi i instrumenty rynku pracy W razie braku możliwości zapewnienia odpowiedniej pracy powiatowe urzędy pracy świadczą usługi oraz inicjują instrumenty rynku pracy finansowane z limitowanych i nie limitowanych środków Funduszu Pracy. Wyłączają z rejestru bezrobotnych również osoby uczestniczące w programach finansowanych z innych źródeł (poza Funduszem Pracy). Usługi i instrumenty rynku pracy finansowane z limitowanych środków Funduszu Pracy 11
Zgodnie z informacją uzyskaną z mazowieckich miejskich oraz powiatowych urzędów pracy w grudniu 2012 r. - działania aktywizujące finansowane z limitowanych wydatków Funduszu Pracy rozpoczęło 2.198 bezrobotnych, o 930 osób (o 73,3%) więcej niż w grudniu 2011 r. Wyszczególnienie Bezrobotni aktywizowani: grudzień 2011 r. grudzień 2012 r. Ogółem w okresie sprawozdawczym (narastająco w roku) 1 268 (29 636) 2 198 (42 525) z tego poprzez: szkolenia 221 (15 859) 167 (7 399) prace interwencyjne 211 (4 941) 105 (3 732) roboty publiczne 124 (7 432) 51 (2 555) prace społecznie użyteczne 102 (4 114) 92 (3 786) staże 701 (28 490) 304 (16 465) przygotowanie zawodowe dorosłych 0 (26) 0 (17) jednorazowe środki dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej refundacje wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy udzielane pracodawcom 868 (8 865) 712 (4 477) 836 (4 613) 658 (3 187) refundacja kosztów studiów podyplomowych / stypendia 13 (469) 37 (171) refundacja kosztów opieki *) 3 (88) 3 (34) koszty dojazdu *) 223 (1 463) 19 (323) badania lekarskie *) 31 (641) 50 (299) stypendia za kontynuację nauki 11 (172) 0 (55) zatrudnienie wspierane 2 (5) 0 (25) *) nie dotyczy bezrobotnych objętych szkoleniami lub zatrudnieniem subsydiowanym W okresie styczeń grudzień 2012 r. na Mazowszu usługi lub instrumenty rynku pracy finansowane z limitowanych środków Funduszu Pracy rozpoczęło o 12.889 osób, tj. o 43,5% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. *) nie dotyczy zatrudnienia subsydiowanego oraz szkoleń. 12
Dodatkowo w 2012 r. (w ramach limitowanych środków Funduszu Pracy): 59 osobom (z tego w grudniu 4 osobom) przyznano refundację składek na ubezpieczenie społeczne rolników (w analogicznym okresie 2011 r. - 47 rolnikom). Szkolenia W grudniu 2012 r. na szkolenia finansowane ze środków Funduszu Pracy skierowano 167 bezrobotnych (w tym 85 kobiet), tj. o 113 osób (o 209,3%) mniej niż w grudniu 2011 roku. Szkolenia ukończyło 662 bezrobotnych, o 196 osób (o 42,1%) więcej niż w analogicznym miesiącu 2011 roku. Pracę podjęło 419 osób (w okresie 3-ch miesięcy od zakończenia szkolenia), o 190 osób (o 83,0%) więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. W okresie styczeń grudzień 2012 r. szkolenia finansowane z Funduszu Pracy: rozpoczęło 7.399 bezrobotnych, o 2.588 osób, tj. o 53,8% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, zakończyło 7.363 bezrobotnych, o 2.495 osób, tj. o 51,3% więcej niż w analogicznym okresie 2011 roku, w okresie 3-ch miesięcy od zakończenia szkolenia pracę podjęło 2.652 bezrobotnych, o 784 osoby, tj. o 42,0% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, szacunkowa efektywność programu (ujmowana procentowym udziałem liczby bezrobotnych podejmujących zatrudnienie w okresie 3-ch miesięcy od ukończenia szkolenia do liczby osób kończących szkolenie) za okres I - XII wyniosła 36,0% (w analogicznym okresie poprzedniego roku 38,4%), szkolenia finansowane ze środków FP kontynuuje 7 bezrobotnych. Nowe miejsca pracy W grudniu 2012 r. - poprzez finansowanie z limitowanych środków Funduszu Pracy - utworzono 1.909 nowych miejsc pracy - o 872 miejsc, tj. o 84,1% więcej niż w grudniu 2011 roku. Wyszczególnienie Nowe miejsca pracy: grudzień 2011 r. grudzień 2012 r. Ogółem w okresie sprawozdawczym (narastająco w roku) 1 037 ( 22 132) 1 909 (33 568) w tym w ramach: prac interwencyjnych 116 ( 2 902) 93 (3 566) robót publicznych 38 ( 1 912) 48 (2 450) staże u pracodawców 256 ( 10 880) 304 (16 465) przygotowania zawodowego dorosłych 0 ( 2) 0 (17) jednorazowych środków dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej 318 ( 2 846) 712 (4 477) refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy - dla pracodawców 222 ( 818) 658 (3 187) prac społecznie użytecznych 87 ( 2 772) 94 (3 406) W okresie styczeń grudzień 2012 r. utworzono o 11.436 więcej nowych miejsc pracy, tj. o 51,7% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Szacunkowa efektywność wybranych programów (narastająco w roku - ujmowana procentowym udziałem liczby bezrobotnych podejmujących zatrudnienie po zakończeniu dofinansowania miejsc pracy do liczby miejsc pracy, na które upłynął okres dofinansowania). 13
W 2012 r. okres dofinansowania upłynął dla 20.947 miejsc zatrudnienia wspieranego środkami Funduszu Pracy, zaś po upływie dofinansowania zatrudnienie podjęło 9.180 osób. Prace interwencyjne Wyszczególnienie Ogółem województwo: styczeń grudzień 2011 r. (z Funduszu Pracy) styczeń grudzień 2012 r. - Liczba miejsc pracy na które upłynął okres dofinansowania 5 000 2 967 - Liczba osób zatrudnionych na dalszy okres 3 060 1 800 - Szacunkowa efektywność programu 61,2 % 60,7 % Roboty publiczne - Liczba miejsc pracy na które upłynął okres dofinansowania 2 841 2 145 - Liczba osób zatrudnionych na dalszy okres 1 081 912 - Szacunkowa efektywność programu 38,0% 42,5% Staże - Liczba miejsc pracy na które upłynął okres dofinansowania 18 759 12 494 - Liczba osób zatrudnionych po ukończeniu stażu 7 601 6 219 - Szacunkowa efektywność programu 40,5 % 49,8% Przygotowanie zawodowe dorosłych - Liczba miejsc pracy na które upłynął okres dofinansowania 19 9 - Liczba osób zatrudnionych po ukończeniu przygotowania 6 5 - Szacunkowa efektywność programu 31,6% 55,6% Prace społecznie użyteczne - Liczba miejsc pracy na które upłynął okres dofinansowania 3 029 3 332 - Liczba osób zatrudnionych na dalszy okres 122 244 - Szacunkowa efektywność programu 4,0% 7,3% Na podstawie informacji uzyskanych z miejskich i powiatowych urzędów pracy można określić, że pośród 42.525 bezrobotnych rozpoczynających w 2012 roku programy finansowane z limitowanych wydatków Funduszu Pracy : 74,5%, tj. 31.678 bezrobotnych - rozpoczęło udział w programach finansowanych z limitów określonych według algorytmu, 25,5%, tj. 10.847 bezrobotnych - rozpoczęło udział w programach realizowanych w ramach Działania 6.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki poddziałanie 6.1.3. Instrumenty rynku pracy finansowane poza limitem wydatków Funduszu Pracy W 2012 r. prawo do dodatku aktywizacyjnego po podjęciu zatrudnienia nabyło 13.083 bezrobotnych, z tego w grudniu br. 834 osoby (w analogicznym okresie 2011 r. 848 osób). W świetle powyższego - w 2012 r. udział w programach lub działaniach w ramach promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej (finansowanych zarówno z limitowanych oraz nie limitowanych środków Funduszu Pracy) rozpoczęło ogółem - 55.667 bezrobotnych (w grudniu 2012 r. 3.036 bezrobotnych), w tym: 29.803 kobiety, tj. 53,5% rozpoczynających aktywizację (w grudniu 1.507 osób, tj. 49,6%), 25.802 mieszkańców wsi, tj. 46,4% (w grudniu 1.260 osób, tj. 41,5%), 18.945 długotrwale bezrobotnych, tj. 34,0% (w grudniu 903 osoby, tj. 29,7%), 16.940 bezrobotnych do 25 roku życia, tj. 30,4% (w grudniu 738 osób, tj. 24,3%), 9.302 bezrobotnych powyżej 50 roku życia, tj. 16,7% (w grudniu 452 osoby, tj. 14,9%). 14
3. Fundusz Pracy Zgodnie ze sprawozdawczością dotyczącą przychodów i wydatków Funduszu Pracy (MPiPS-02) w 2012 roku - z Funduszu Pracy wydatkowano kwotę 740.227,3 tys. zł - o 101.082,4 tys. zł, tj. o 15,8% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Struktura wydatków Funduszu Pracy: 57,5% to wydatki na zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) (przed rokiem 59,1%), - 425.465,6 tys. zł 1,6% to wydatki na wypłaty dodatków aktywizacyjnych oraz świadczeń integracyjnych 11.792,4 tys. zł (przed rokiem 1,8%), 38,0% to limitowane wydatki na rzecz promocji zatrudnienia - 280.939,7 tys. zł (przed rokiem 35,2%), 2,9% to wydatki pozostałe (w tym między innymi: informacja zawodowa i poradnictwo, koszty wyposażenia i działalności klubów pracy, koszty systemu informatycznego, szkolenie kadr służb zatrudnienia, refundacja kosztów wynagrodzeń i składek pracowników WUP, refundacja dodatków do wynagrodzeń, koszty wezwań i zawiadomień) - 22.029,6 tys. zł (przed rokiem - 3,9%). Według informacji uzyskanych z miejskich oraz powiatowych urzędów pracy województwa mazowieckiego - w 2012 r. - w ramach limitowanych wydatków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia - wydatkowano 273.909.084 zł, o 48.919.233 zł, tj. o 21,7% więcej niż w analogicznym okresie 2011 roku. *) pozycja pozostałe usługi rynku pracy ujmuje: koszty dojazdu i zakwaterowania, opiekę nad dzieckiem, badania lekarskie - bezrobotnych nie objętych programami subsydiowanymi, **) pozycja inne ujmuje: jednorazowe refundacje składek na ubezpieczenie społeczne art. 47 ustawy oraz zatrudnienie wspierane. Zgodnie z przekazanymi danymi z urzędów pracy na koniec listopada 2012 r. Mazowsze dysponowało łącznym limitem na kwotę 274.210.397 zł, z tego: algorytm 182.269.573 zł, PO KL Poddziałanie 6.1.3. 91.940.824 zł. 15
Limitowane wydatki Funduszu Pracy poniesione przez mazowieckie urzędy pracy w 2012 r. (w podziale na zadania i powiaty) przedstawiono w Załączniku 12. Wykorzystano 99,89% dotychczas rozdysponowanych środków, z tym: algorytm 102,81% i PO KL Poddziałanie 6.1.3 94,11%. Opracowano w Zespole ds. Statystyk Rynku Pracy Wydziału Regionalnej Polityki Rynku Pracy Warszawa, Styczeń 2013 r. 16