AKADEMIA TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA w Bielsku-Białej Katedra Technlgii Maszyn i Autmatyzacji Ćwiczenie wyknan: dnia:... Wyknał:... Wydział:... Kierunek:... Rk akadem.:... Semestr:... Ćwiczenie zaliczn: dnia:... cena:... LABORATORIUM OBRÓBKI SKRAWANIEM Temat: OSTRZENIE NARZĘDZI WIELOOSTRZOWYCH 1) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapznanie z metdami strzenia narzędzi wielstrzwych, raz ze spsbem przeprwadzenia kntrli wymiarwej na pdstawie freza. 2) Wymagane wiadmści a) Gemetria freza walcweg, b) Gemetria freza walcw-człweg, c) Gemetria głwic frezarskich, d) Ostrzenie pwierzchni przyłżenia na przykładzie freza walcweg, e) Ostrzenie pwierzchni natarcia na przykładzie freza walcweg, f) Kntrla wymiarwa narzędzi wielstrzwych. 3) Literatura [1] Dmchwski J.: Pdstawy bróbki skrawaniem. [2] Dmchwski J., Uzarwicz A.: Obróbka skrawaniem i brabiarki. [3] Jemielniak K.: Obróbka skrawaniem. [4] Grzesik W.: Pdstawy skrawania materiałów metalwych. [5] Pradnik Inżyniera: Obróbka skrawaniem, Tm I. [6] Zbiór plskich nrm. 4) Przebieg ćwiczenia 4.1.) Omówienie ćwiczenia. Pdanie klejnści wyknania ćwiczenia, Pdanie kątów natarcia i przyłżenia, które należy uzyskać w prcesie szlifwania, Pmiar kątów natarcia i przyłżenia daneg freza.
4.2.) Wyknanie ćwiczenia. Dla zadanych kątów natarcia i przyłżenia należy dpwiedni ustalić płżenie freza w uchwycie szlifierk-strzarki. Pwierzchnię natarcia i przyłżenia strzyć dwma spsbami: Przez dpwiednie dsunięcie freza d ściernicy, Przez zmianę kąta pchylenia si głwicy szlifierki. a) Ostrzenie z wykrzystaniem skręcenia głwicy ściernicy. Pdpórkę ustawia się na wyskści si freza, a głwicę pchyla się w pinwej płaszczyźnie żądany kąt przyłżenia i skręca się w płaszczyźnie pinwej kąt ε, kąt ten blicza się ze wzru: λ - kąt pchylenia linii śrubwej. tgε tgα tgλ b) Ostrzenie ściernicami tarczwymi. Ostrzenie przeprwadza się bwdem ściernicy przy czym mgą być stswane dwa spsby: Szlifwane strze piera się pdpórkę ustawiną na wyskści, bniżnej w stsunku d si ściernicy wielkść H 1. H D 2 1 sinα D - średnica freza. Stswany przy szlifwaniu dużych kątów pchylenia linii śrubwej. Plega na skręceniu si ściernicy w stsunku d si freza kąt ε. Obliczamy g ze wzru: tgε tgα sin α - kąt przyłżenia w płaszczyźnie prstpadłej d krawędzi skrawającej. λ - kąt pchylenia linii śrubwej. c) Ostrzenie pwierzchni natarcia. Oś freza w płaszczyźnie ściernicy ustawia się za pmcą specjalnej linijki, której płaszczyzna a leży w si pryzmy. W przypadku zerweg kąta natarcia, wystarczy ustawić ś freza w skrawającej płaszczyźnie ściernicy. W miarę wzrstu ddatnieg kąta natarcia, ś freza pwinna być przesunięta w kierunku d skrawającej płaszczyzny ściernicy wielkść H dpwiadającą kątwi natarcia. λ H D w γ 2 sin D w - średnica freza, γ - kąt natarcia.
WIADOMOŚCI TEORETYCZNE 1.) Gemetria freza walcweg. Rys. 1. Gemetria freza walcweg nasadzaneg w układzie narzędzia Gdy zarys strza freza w przekrju płaszczyzną P lub P n jest graniczny pwierzchniami płaskimi (rys. 2), frez nazywamy jednścinwym lub dwuścinwym, gdy pwierzchniami krzywliniwymi - frezem zarysie strza krzywliniwym. Rys. 2. Zarysy strzy frezów: a) jednścinwy; b) dwuścinwy; c) krzywliniwy (parabliczny)
2.) Gemetria freza walcw-człweg. Rys. 3. Budwa freza walcw - człweg: A - część skrawająca, C - dsadzenie Rys. 4. Gemetria freza walcw-człweg w układzie narzędzia 3.) Gemetria głwic frezarskich. Rys. 5. Głwica trzpieniwa frezwa: A - część skrawająca, B - część chwytwa, C - krpus: 1 - płyta z węglików spiekanych, 2 - klin, 3 - śruba mcująca
Rys. 6. Głwica frezwa nasadzana: A - część skrawająca, C - krpus, 1 - płytka z węglików spiekanych, 2 - klin, 3 - śruba mcująca, 4 - twór ustalający współśrdkwe płżenie głwicy, 5 - rwek zabierakwy, 6 - twór pd śruby mcujące Rys. 7. Gemetria strza głwicy frezwej w układzie narzędzia 4.) Ostrzenie pwierzchni przyłżenia na przykładzie freza walcweg. Ostrzenie frezów przeprwadza się na strzarkach uniwersalnych kpiałwych lub z pdpórką. Szlifwanie pwierzchni przyłżenia mże dbywać się dwma spsbami: Człem ściernicy garnkwej, Obwdem ściernicy tarczwej.
W bu spsbach, wartść kąta przyłżenia uzyskuje się przez przesunięcie si wrzecina ściernicy w stsunku d si freza kreślną wartść H, w rezultacie trzymuje się żądany kąt pchylenia płaszczyzny przyłżenia. Wielkść H mżna bliczyć ze wzru: H D w sinα 2 Rys. 8. Szlifwanie pwierzchni przyłżenia: a) na szlifierce nieprzechylnej głwicy szlifierskiej, b) na szlifierce z pchylną głwicą 5.) Ostrzenie pwierzchni natarcia na przykładzie freza walcweg. Szlifwanie pwierzchni natarcia strza stsuje się tylk w tym przypadku, jeżeli strza freza są mcn stępine lub wyszczerbine. Oś freza w płaszczyźnie ściernicy ustawia się za pmcą specjalnej linijki, której płaszczyzna a leży w si pryzmy. W przypadku zerweg kąta natarcia należy ustawić ś freza w skrawającej płaszczyźnie ściernicy. W miarę wzrstu ddatnieg kąta natarcia, ś freza pwinna być przesunięta w kierunku d skrawającej płaszczyzny ściernicy wielkść H dpwiadającą kątwi natarcia. H D w γ 2 sin D w średnica freza, γ kąt natarcia. Rys. 9. Ustawienie ściernicy przy strzeniu pwierzchni natarcia frezów z strzami prstymi
6.) Kntrla wymiarwa narzędzi wielstrzwych. Kntrla wymiarwa narzędzi wielstrzwych sprwadza się głównie d: Pmiarów kątów, długści krawędzi skrawających, gólnie całej gemetrii za pmcą przyrządów kntrlnych takich jak: kątmierze, wyskścimierze, długścimierze mechaniczne lub ptyczne, pmiar długści przeprwadza się również za pmcą lupki z naciętą pdziałką, Rys. 10. Pmiar kątów natarcia i przyłżenia kątmierzem uchylnym Rys. 11. Pmiar kątów za pmcą wyskścimierza Pmiarów bicia frezów na przyrządach kłwych, Pmiarów twardści, Sprawdzenie chrpwatści pwierzchni tych narzędzi, Sprawdzenie czy strze nie ma: rys, pęknięć, wyłamań, przypaleń szlifierskich i innych uszkdzeń mechanicznych pwstałych pdczas strzenia. 5) Przeprwadzenie strzenia a) pmiar kąta natarcia, Pdczas ćwiczenia należał zmierzyć kąt natarcia freza walcweg metdą pśrednią. Należał zmierzyć wielkść A, C raz średnicę freza D za pmcą wyskścimierza. D C A
Kąt natarcia freza blicza się ze wzru: 2 γ arcsin ( C A) b) strzenie pwierzchni przyłżenia, Ostrzenie pwierzchni przyłżenia mżna przeprwadzić za pmcą ściernic tarczwych lub garnkwych. Ostrzenie ściernicami garnkwymi, Ostrzenie bez krzystania z mżliwści skręcania głwicy ściernicy. Obrabiany ząb piera się pdpórkę bniżną w stsunku d si freza wielkść H, którą bliczamy ze wzru: D D H α 2 sin Aby uniknąć brabiania innych zębów freza drugą strną ściernicy t należy ś ściernicy skręcić kąt 1 3 względem si freza.