Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Proliferacja i migracja komórek mikrogleju Proliferacja i migracja komórek astrocytów Produkcja cytokin prozapalnych TNF-α,IL- 6,IL-8,IL1 Funkcjonalne zmiany śródbłonka naczyń Rekrutacja komórek układu immunologicznego uszkodzonej tkanki
WZROST NEUROTRANSMITERÓW POBUDZAJĄCYCH- GLUTAMINIAN ZABURZENIA HOMEOSTAZY ELEKTROLITOWEJ OBNIŻENIE WYSOKOENERGETYCZNYCH ZWIĄZKÓW WZROST WOLNYCH RODNIKÓW TLENOWYCH AKTYWACJA LIPAZ I PROTEAZ AKTYWACJA MIKROGLEJU AKTYWACJA KASPAZ-APOPTOZA REDUKCJA CZYNNIKÓW WZROSTU DALSZA AKUMULACJA NEUROTRANSMITERÓW
HIPOKSJA ZAPALENIE OWODNI HIPOKAPNIA HIPERKAPNIA HIPERGLIKEMIA HIPOGLIKEMIA HIPERBILIRUBINEMIA SURFAKTANT PRZEWÓD TĘTNICZY HIPEROXIA-RFT
GLH- krwawienie do macierzy przykomorowej IVH- krwawienie dokomorowe Krwawienie podpajęczynówkowe i podtwardówkowe PVL- postać jamista PVL-postać rozsiana Poszerzenie układu komorowego Krwawienia domóżdżkowe HIE-Uszkodzenie zwojów podstawy i wzgórza Selektywna martwica neuronów
WYZWANIE NEONATOLOGII DIAGNOSTYKA USZKODZEŃ OUN I PROGNOZOWANIE ROZWOJU
DIAGNOSTYKA OUN BADANIE KLINICZNE SKALE OCEN
CZY POTRZEBNE SĄ BIOMARKERY? MOŻLIWOŚĆ SZYBKIEJ PRZYŁÓŻKOWEJ DIAGNOSTYKI KOSZTY
CZYM SĄ BIOMARKERY? WSKAŹNIKI STANU FIZJOLOGICZNEGO I PATOLOGICZNEGO ZMIERZONE Z PRÓBEK POBRANYCH PŁYNÓW USTROJOWYCH LUB TKANEK
BIOMARKERY USZKODZENIA MÓZGU POWINNY BYĆ : SPECYFICZNE DLA URAZOWEGO USZKODZENIA MÓZGU UWALNIANE NATYCHMIAST PO USZKODZENIU WARTOŚCI SKORELOWANE Z CIEŻKOŚĆIĄ URAZU
BIOMARKERY USZKODZENIA MÓZGU POWINNY DOSTARCZAĆ WAŻNYCH INFORAMCJI O STOPNIU USZKODZENAI MÓZGU, SŁUŻYĆ PORADNICTWU RODZINNEMU i WYZNACZAĆ STRATEGIE MOŻLIWYCH DZIAŁAŃ PREWENCYJNYCH
MARKERY USZKODZENIA MÓZGU?
GFAP(włókienkowe kwaśne białko) zwoje podstawne, macierz przykomorowa, móżdżek
udział w budowie i czynności astrocytów ochrona bariery krew-mózg
Cytoplazmatyczny enzym glikolityczny Wykryty w neuronach ośrodkowych i obwodowych Wykrywany po 6 godzinach od zadziałania czynnika Stężenie skorelowane z ciężkością urazu
WYKRYWANA WE WSZYSTKICH NEURONACH FORMA L-1 reprezentuje 1-5% wszystkich białek mózgu Oznaczalna tylko w płynie mózgowo-rdzeniowym Brak przełożenia wartości na ciężkość urazu
MARKER USZKODZENIA AKSONALNEGO STĘŻENIE WZRASTA 60 min PO USZKODZENIU CZUŁY WSKAŹNIK W CIEŻKICH URAZACH MÓZGU
POWSTAJE Z BIAŁKA PREKURSOROWEGO,KTÓRE JEST SKŁADNIKIEM BŁONY SYNAPTYCZNEJ SŁABY MARKERUSZKODZENIA OGNISKOWEGO ZWIĄZANY Z CHOROBĄ ALZEHEIMERA
ROLA W APOPTOZIE I CHOROBACH NEURODEGENERACYJNYCH PÓŻNY WSKAŹNIK USZKODZENIA-5dni
UWALNIANA Z OBRZĘKNIĘTYCH KOMÓREK WSPÓLNY WPŁYW Z KWASEM GLUTAMINOWYM W PATOGENEZIE OBRZĘKU MÓZGU SZYBKI WZROST PO USZKODZENIU
25 różnych białek wchodzących w skład białka S- 100 Liczne geny B S100 są indukowane czynnikami wzrostu cytokiny czy TLR Lokalizacja 1q21 Ekspresja tylko w uszkodzonych komórkchkardiomyocyty, neurony S100A8 and S100A9 indukowane stresem oksydacyjnym
MARKER USZKODZENIA OUN UDARY,STANY PO RESUSCYTACJI KRĄŻENIOWO-ODDECHOWEJ CRP MÓZGU
BIOMARKER USZKODZENIA NEURONÓW AKSONÓW ASTROGLEJU. WYDAJE SIĘ BYĆ KLUCZOWYM MARKEREM W DIAGNOSTYCE I PROGNOZOWANIU USZKODZEŃ MÓZGU U NOWORODKA. MONITOROWANIE STĘŻENIA MOŻE BYĆ POMOCNE W OCENIE PROCESÓW NAPRAWCZYCH I PLASTYCZNOŚCI MÓZGU
1965 r wyizolowano białko S-100 z mózgu S-100ao-----αα S-100a-------αβ S-100b--------ββ
ROLA WEWNĄTRZKOMÓRKOWA UDZIAŁ W REGULACJI HOMEOSTAZY WAPNIA KOMÓRKOWGO REGULACJA RÓZNICOWANIA KOMÓREK I ICH PROLIFERACJI ROLA W APOPTOZIE
ROLA ZEWNĄTRZKOMÓRKOWA AKTYWACJA POWIERZCHNIOWYCH BAŁEK G WPŁYW NA RECEPTORY ZMIATACZY WOLNYCH RODNIKÓW TLENOWYCH
!! Z pierwszej próbki moczu jako idealny marker wczesnego uszkodzenia i i czasu uszkodzenia mózgu i prognozowania rozwoju
Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 PRÓBKA MOCZU ENN 44 Wiek ciążowy> 36 t.c 44 68 G.KONTROLNA 66 Masa ciała (g) 3088±227 3341±211 Apgar 1 min <3 44 O Apgar 5 min <3 44 O ph 7,0±0,2 7,35±0,3 BE -14,3±3,3 0,2±2,2 Hb 13,6±0,3 13.7±0,3 HTK 40,9±1,9 41,2±1,5
Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 PRÓBKA MOCZU ENN 44 G.KONTROLNA 68 Pierwsza próbka 1,41±0,36 0,10±0,09 4 1,41±0,54 0,11±0,08 8 2,27±1,06 0,11±0,09 12 2,78±1,45 0,11±±0,11 16 2,27±1,05 0,19±0,12 20 2,78±1,46 0,20±0,11 24 2,27±3,47 0,23±0,08 48 2,62±1,07 0,27±0,05 72 3,20±1,13 0,29±0,07
BIAŁKO S100 B-ug/L Gazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R,Bruschettini M, Kornackam UrinaryS100 protein measurements Crit care Med. 2004;1:131 Czas godz Wartość odcięcia PPV % NPV% Czułość % Swoistość % 1 próba 0,41 80,8 97,8 91,3 94,6 4 0,80 95,5 100 100 98,9 8 0,52 95,5 100 100 98,9 12 0,80 84 100 100 95,5 16 0,56 90,5 97,8 100 97,8 20 0,41 91,3 100 100 98,6 48 0,51 90,9 98,9 100 97,9 72 0,50 91,0 98,8 100 97,9
BIAŁKO S100 B-ug/L Gazzolo D., Kornackam.,Bruschettini M at al. Maternal Glucocorticoid Supplementation and S100B protein concentration in cord blood and urine of preterm infant Clinical Chemistry 2003;49:1215 Grupa kontrolna 39 Glikokortykoidy 39 Wiek ciążowy 34 34 Masa ciała 1690 1±(0,56) 1720±(0,43) Apgar < 7 w 1 5/39 4/39 Apgar < 7 w 5 0/39 0/39 ZZO 16/39 7/39 Zab.neurologiczne 8/14/17 20/19/0 USG normal/ivh 15/24 39/0
STĘŻENIE BIAŁKA S-100 W PIERWSZYM BADANIU MOCZU PO URODZENIU JEST ZNACZĄCO WYŻSZE U NOWORODKÓW Z ENN STĘŻENIE W MOCZU > 1 mcg/ljest CZYNNIKEIM PROGNOSTYCZNYM ZGONU.STĘŻENIE W PEPOWINIE > 2ug/L WYKAZUJE WYSOKĄ CZUŁOŚĆ 87% i SWOISTOŚĆ 88% W PROGNOZOWANIU UMIARKOWANEJ LUB CIEŻKIEJ POSTACI ENN
Cazzolo D., Marinoni E., Di Ioro R., Bruschettini M, Kornacka Measurement of Urinary S100B protein concentration for the early identification of brain damage M in asphyated full-term infants ArchPediatr Adolesc Med. 2003;157:1163 Ocena rozwoju w 12 m.życia Stężenie S100B oceniane w pierwszych godzinach życia było wyższe u niedotlenionych dzieci z zaburzeniami rozwoju
An N. Massaro, Taeun Chang, Stephen Baumgart, Robert McCarter, Karin B. Nelson, Penny Glass Pediatr Crit Care Med. 2014 Sep; 15(7): 615 622
NSE i S100B 0, 12, 24 and 72 OCENA ROZWOJU 15mż.
PARAMETR LICZBA 83 ZGONY 15 Wiek ciążowy 38.7±1.8 38.6±1.9 Masa ciała (g) 3.39±0.64 3.49±0.58 Apgar 5 min 3 (0 7) 2 (0 6) Apgar 10 min 5 (0 9) 3 (0 7) a ph 6.92 (6.44 7.35) 6.78 (6.5 7.15) BE 18.9 (9 36) 23 (12 33) *
PARAMETR LICZBA 83 ZGONY 15 Przeżycia Ocena rozwoju- 49 ENN (umiar) L (%) ENN (ciężka) L (%) 61 (73) 2 (13) 41 (84) 61 (73) 2 (13) 41 (84) CZAS 4:47 (1:35 6:06) 4:07 (3:34 6:06) 4:46 (1:35 6:04) Drgawki 30 (36) 10 (67) * 16 (33)
S100B 2.5 (95% CI 1.3 4.8) NSE 2.1 (1.2 3.6);. OCENA ROZWOJU S100B 2.6 (1.2 5.6) i NSE 2.1 (1.2 3.6).
PRAWIDŁOWY ROZWÓJ MDI/PDI < 1SD(>85), ŚREDNIEGO STOPNIA MDI/PDI <1SD (70 85), CIĘŻKIEGO STOPNIA / ZGON= MDI/PDI <2SD (<70),.
BIAŁKO S100 B i NSE
Czynnik predykcyjny stopnia uszkodzenia mózgu, ciężkich zaburzeń i zgonu
CZYNNIKIEM PROGNOSTYCZNYM ZGONU JEST STĘŻENIE W MOCZU S100B POWYŻEJ: 1. 2mq/l 2. 1mq/l 3. 0,5mq/l 4. 5mq/l
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ