Etopozyd jest lekiem cytostatycznym stosowanym w leczeniu nowotworu płuc, jajników oraz jąder. Zachęcamy Państwa do zapoznania się także z ogólnymi informacjami na temat chemioterapii oraz na temat typu nowotworu, który dotyczy bezpośrednio Państwa. Jak wygląda etopozyd? Etopozyd ma postać bezbarwnego płynu. Może także być podawany w postaci 50mg lub 100mg różowych kapsułek. Sposób podawania Etopozyd można podawać przez: wlew dożylny, przez wenflon umieszczony w żyle, zazwyczaj na grzbiecie dłoni, wkłucie centralne (drobna, plastikowa rurka wprowadzona pod skórę do żyły w okolicy obojczyka) wkłucie obwodowe (drobna plastikowa rurka wprowadzona do żyły w pobliżu zgięcia łokciowego), lub doustnie, w kapsułkach. Wlew trwa zazwyczaj 30-60 minut. Chemioterapia zwykle podawana jest w postaci kilku cykli przez okres kilku miesięcy. Czas trwania leczenia i liczba cykli zależy od rodzaju nowotworu. Lekarz prowadzący omówi z Państwem harmonogram indywidualnego leczenia. Możliwe działania niepożądane Pacjenci różnie reagują na chemioterapię. Jedni odczuwają nieliczne skutki uboczne, inni doświadczają ich więcej. Przedstawione poniżej skutki uboczne mogą ale nie muszą wystąpić u pacjentów przyjmujących etopozyd. Mogą się także różnić w zależności od tego, czy przyjmujecie Państwo jeden lek przeciwnowotworowy, czy więcej. Wymieniamy najbardziej typowe objawy uboczne z pominięciem tych, które występują rzadko, zatem prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest niewielkie. Jeżeli zaobserwujecie Państwo u siebie objaw uboczny nie przedstawiony poniżej, należy poinformować o tym lekarza lub pielęgniarkę. Ryzyko infekcji Etopozyd wpływa na obniżenie liczby białych krwinek wytwarzanych w szpiku kostnym, dlatego możecie być Państwo bardziej podatni na infekcje. Niski poziom krwinek to neutropenia. Objawy neutropenii pojawiają się 7 dni od rozpoczęcia leczenia, a najniższy próg odporności wypada w 10-14 dniu po chemioterapii. Następnie liczba białych krwinek stale rośnie i zazwyczaj osiąga poziom prawidłowy przed datą rozpoczęcia kolejnego cyklu chemioterapii. Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać do szpitala jeżeli zauważycie Państwo następujące objawy: temperatura ciała powyżej 38 C nagłe pogorszenie samopoczucia, nawet przy prawidłowej temperaturze. Poziom krwinek będzie stale kontrolowany podczas leczenia. Może się zdarzyć, że leczenie trzeba będzie opóźnić ze względu na wynik morfologii krwi (liczba krwinek jest nadal za niska).
Krwawienie lub siniaczenie Etopozyd wpływa na obniżenie liczby wytwarzanych płytek i na zdolność krzepnięcia krwi. Należy poinformować lekarza prowadzącego o jakichkolwiek niewytłumaczalnych epizodach krwawienia czy siniaczenia, takich jak krwotok z nosa, krwawienia dziąseł czy wysypka skórna. Jeśli liczba płytek jest zbyt niska może konieczne będzie przetoczenie płytek krwi. Niedokrwistość/Anemia Etopozyd powoduje obniżenie liczby czerwonych krwinek odpowiedzialnych za dostarczanie tlenu do komórek. Stan taki nazywamy niedokrwistością (anemią). Możecie Państwo odczuwać zmęczenie i trudności z oddychaniem. O objawach takich należy powiadomić lekarza lub pielęgniarkę. Przy zbyt niskiej liczbie czerwonych krwinek może konieczne będzie przetoczenie krwi. Wypadanie włosów W trakcie leczenia włosy przerzedzają się lub całkowicie wypadają, zazwyczaj około 3-4 tygodni od rozpoczęcia chemioterapii, niekiedy wcześniej. Jest to stan przejściowy, po zakończeniu leczenia włosy odrastają, chociaż nieco zmienione; mogą być bardziej proste, skręcone, cieńsze lub w innym kolorze. Pielęgniarka udzieli Państwu informacji, jak poradzić sobie z tym objawem. Mdłości (nudności i wymioty) Nudności i/lub wymioty mogą się pojawić wkrótce po podaniu etopozydu. Lekarz przepisze bardzo skuteczne leki przeciwwymiotne, które powinny zapobiegać lub znacznie złagodzić dolegliwości. Jeżeli nudności i wymioty trwają pomimo zażywania leków przeciwwymiotnych, należy poinformować lekarza, który wypisze inny, bardziej skuteczny lek. Niektóre leki przeciwwymiotne powodują zatwardzenie; jeśli taki problem wystąpi, należy zgłosić go lekarzowi lub pielęgniarce. Biegunka Etopozyd może wywołać biegunkę, ale zazwyczaj daje się to łatwo kontrolować odpowiednimi lekami. Jeśli biegunka nie ustępuje, trzeba dać znać lekarzowi. Trzeba dużo pić. Utrata apetytu W trakcie przyjmowania leków cytostatycznych u niektórych pacjentów obserwuje się brak łaknienia. Na ogół objawy są łagodne i ustępują po kilku dniach, jeśli jednak problem nie znika, należy porozmawiać z dietetykiem, który doradzi jak pobudzić apetyt i utrzymać prawidłową wagę. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej W trakcie leczenia w jamie ustnej może wystąpić suchość, ból lub owrzodzenie. Można temu zapobiegać dużo pijąc, regularnie myjąc zęby miękką szczoteczką lub stosując płyny do płukania jamy ustnej bądź leków przepisanych przez lekarza. Niektórym pacjentom ulgę przynosi ssanie kostki lodu. Jeśli pojawi się którykolwiek z tych problemów, należy poinformować pielęgniarkę lub lekarza, który zaleci płyn do płukania ust lub leki. Zmiany smaku Jedzenie może niekiedy zmienić smak. Objaw ten zazwyczaj ustępuje po zakończeniu leczenia. Dietetyk lub pielęgniarka doradzą Państwu, jak radzić sobie z tym problemem.
Zmęczenie Zmęczenie jest bardzo częstym skutkiem ubocznym chemioterapii, zwłaszcza w trakcie jej trwania oraz kilka tygodni po zakończeniu leczenia. Trzeba prowadzić oszczędzający tryb życia i jak najwięcej odpoczywać. Wskazane są mało forsowne ćwiczenia fizyczne, takie jak spacery, które należy przeplatać odpoczynkiem. Jeśli zmęczenie powoduje senność, należy unikać prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn. Mniej częste działania niepożądane Zmiany skórne Etopozyd może wywołać swędzącą wysypkę. Lekarz przepisze leki łagodzące te objawy. Skóra może przybrać zabarwienie ciemniejsze z powodu zwiększonej produkcji pigmentu. Ulega to normalizacji w ciągu kilku miesięcy od zakończeniu leczenia. Bezsenność, bóle głowy, dezorientacja Objawy te występują bardzo rzadko, tylko przy wysokich dawkach leku. O ich wystąpieniu należy natychmiast informować lekarza. Reakcja alergiczna Do objawów reakcji alergicznej zaliczamy: swędzącą wysypkę na skórze, wysoką gorączkę, dreszcze, zaczerwienienie twarzy, zawroty i bóle głowy, problemy z oddychaniem, niepokój i parcie na pęcherz. Podczas leczenia będziecie Państwo pod obserwacją. Ból w okolicy wkłucia W wyniku podawania cytarabiny może wystąpić bolesność żyły w miejscu wkłucia. Należy niezwłocznie poinformować lekarza, który obejrzy dokładnie miejsce wkłucia i zleci zmniejszenie szybkości podawania leku lub przepłukanie kroplówki. Należy natychmiast informować lekarza o pogorszeniu samopoczucia lub wystąpieniu któregokolwiek z wymienionych lub nie wymienionych działań niepożądanych. Informacje dodatkowe Drugi nowotwór Bardzo rzadko zdarza się, że leczenie etopozydem może stać się przyczyną drugiego nowotworu. Na ogół jest to ostra białaczka, która pojawia się kilka lat po zakończeniu leczenia etopozydem. Lekarz lub pielęgniarka udzielą Państwu bardziej szczegółowych informacji na ten temat. Ryzyko zakrzepów krwi Choroba nowotworowa zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepów krwi (zakrzepicy), a chemioterapia dodatkowo potęguje to ryzyko. Zakrzepica może wywoływać objawy takie jak ból, zaczerwienienie i obrzęk kończyn dolnych lub duszności i ból w klatce piersiowej. Jest to zjawisko niebezpieczne, dlatego należy natychmiast informować lekarza o wystąpieniu któregokolwiek z tych objawów. Otrzymają Państwo wówczas leki przeciwkrzepliwe, rozrzedzające krew. Lekarz lub pielęgniarka udzielą Państwu dodatkowych informacji.
Inne leki Przyjmowanie w trakcie chemioterapii innych leków dostępnych w sklepie lub w aptece może okazać się szkodliwe. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, także o lekach kupowanych bez recepty i preparatach ziołowych. Płodność Etopozyd może wpływać na zaburzenia płodności, dlatego przed rozpoczęciem leczenia warto na ten temat porozmawiać z lekarzem. Antykoncepcja Podczas leczenia etopozydem nie należy planować ciąży lub ojcostwa, ponieważ lek może powodować poważne uszkodzenia płodu. W związku z powyższym, zaleca się wysoce skuteczne metody antykoncepcji takie jak wkładki wewnątrzmaciczne czy prezerwatywy. Najlepiej przedyskutować tę kwestię z lekarzem. Nie jest wiadomo, czy leki chemioterapeutyczne mogą być obecne w nasieniu lub wydzielinie z pochwy, zatem dla ochrony partnera najlepiej unikać kontaktów intymnych lub stosować prezerwatywę w czasie około 48 godzin od podania leku. Karmienie piersią Istnieje potencjalne ryzyko, że leki chemioterapeutyczne przenikają do mleka matki, w związku z czym zaleca się zaprzestanie karmienia piersią w czasie terapii oraz przez kilka miesięcy po jej zakończeniu. Hospitalizacja z przyczyn niezwiązanych z nowotworem Przy przyjęciu do szpitala z przyczyn niezwiązanych z nowotworem, należy poinformować lekarzy i pielęgniarki, że jesteście Państwo w trakcie leczenia cytostatykami. Należy podać nazwisko prowadzącego lekarza hematologa, aby można było z nim ustalić dalsze postępowanie. Kontakty alarmowe Warto mieć w domu listę osób, z którymi można kontaktować się w razie wystąpienia niepokojących objawów. Lekarz prowadzący dostarczy Państwu numery kontaktowe do osób, które w razie potrzeby udzielą pomocy nawet w godzinach wieczornych i nocnych oraz w weekendy. O czym należy pamiętać: kapsułki należy przyjmować o właściwej porze, zgodnie z zaleceniem lekarza kapsułki należy łykać w całości, popijając wodą, nie otwierać jeśli kapsułki przeciekają, nie wolno dotykać ich zawartości każdy lekarz nie-onkolog i nie-hematolog, którego porady Państwo zasięgacie, musi być poinformowany o stosowanej chemioterapii, której nie wolno przerwać bez powiadamiania onkologa. kapsułki należy przechowywać w oryginalnym opakowaniu, w temperaturze pokojowej, z dala od źródła ciepła i bezpośredniego nasłonecznienia należy przechowywać lek w bezpiecznym miejscu, poza zasięgiem dzieci jeśli lekarz podejmie decyzję o wstrzymaniu leczenia, należy zwrócić nie zużyte kapsułki do apteki. Nie wolno ich wrzucać do toalety lub do śmietnika. w razie wystąpienia mdłości lub wymiotów należy poinformować lekarza. Może trzeba będzie przyjąć kolejną dawkę, ale nie wolno zażyć kolejnej kapsułki bez wiedzy lekarza
jeżeli zapomnicie Państwo połknąć kapsułkę nie wolno przyjmować podwójnej dawki leku. Należy poinformować o tym lekarza i nadal trzymać się harmonogramu dawkowania leku. Ostatnia aktualizacja: 12.2011. Następna planowana aktualizacja: 2013. Macmillan Cancer Support [2010]. Niniejsza publikacja oparta jest na informacji opublikowanej na stronie www.macmillan.org.uk przez Macmillan Cancer Support, 89 Albert Embankment, London SE1 7UQ, United Kingdom. Macmillan nie ponosi odpowiedzialności za dokładność niniejszego tłumaczenia, ani za kontekst, w jakim treści te się ukazują. Pełną odpowiedzialność za tłumaczenie ponosi Instytut Hematologii i Transfuzjologii, ul. Indiry Gandhi 14, Warszawa, Polska. Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)