Strona1 DRUGA KONCEPCJA CENTRUM OBYWATELSKIEGO ZAWARTOŚĆ DOKUMENTU: I. Proces powstawania dokumentu II. Potrzeby środowiska i kontekst działania Centrum Obywatelskiego III. Misja IV. Odbiorcy V. Cele VI. Wartości i zasady działania Centrum Obywatelskiego VII. Katalog działań VIII. Zagospodarowanie Centrum Obywatelskiego IX. Rozwój i stabilność działań I. PROCES POWSTAWANIA DOKUMENTU Druga Koncepcja Centrum Obywatelskiego powstała w odpowiedzi na potrzebę aktualizacji pierwotnej koncepcji Centrum Obywatelskiego, która stanowiła podstawę do ogłoszonego w 2015 r. konkursu na prowadzenie CO. Zaproszenie do podjęcia pracy nad koncepcją skierowane zostało w marcu 2016 r. do członków Rady Centrum Obywatelskiego przez Miejski Ośrodek Wspierania Inicjatyw Społecznych, w związku z planowanym konkursem na kontynuację działań Centrum Obywatelskiego. Proces opracowania koncepcji zaplanowany został przez członków Rady Centrum Obywatelskiego, koordynowany był przez jej członka Bartłomieja Piotrowskiego, obsługa organizacyjna zapewniona została w ramach aktualnie realizowanego projektu Centrum Obywatelskiego. Udział w pracach był otwarty dla wszystkich zainteresowanych. Zaproszenia na spotkania, do wypełnienia ankiet elektronicznych oraz udziału w zespole roboczym skierowane były szeroko do krakowskiego środowiska. Dokument opracowany został przez grupę roboczą składającą się z osób, które wyraziły chęć regularnej pracy nad aktualizacją koncepcji oraz zespół redakcyjny w skład którego weszli: Bartłomiej Piotrowski (Kraków Miastem Startupów), Joanna Czarnik (Biuro Inicjatyw Społecznych), Anna Rodacka i Berenika Baranowska (Regionalne Centrum Wolontariatu w Krakowie), Dorota Ziętek (Rzucamy Wyzwanie).
Strona2 Założenia dotyczące funkcjonowania Centrum Obywatelskiego opracowano na podstawie pierwotnej koncepcji, wniosków z ewaluacji pierwszego okresu działania CO oraz potrzeb zebranych od krakowskiego środowiska obywatelskiego. Prace przebiegały w następujących etapach: prace Rady Centrum Obywatelskiego - planowanie procesu aktualizacji koncepcji, analiza pierwszej koncepcji, analiza wniosków z ewaluacji działania Centrum Obywatelskiego w okresie 08-12.2015 (spotkania 17 marca, 13 kwietnia 2016 r.). analiza potrzeb organizacji pozarządowych, grup nieformalnych i mieszkańców Krakowa (otwarte spotkanie konsultacyjne 4 maja 2016 r.; ankieta z udziałem 62 respondentów, 04-19.05.2016 r.); spotkania grupy roboczej mające na celu wypracowanie założeń do koncepcji oraz zespołu redakcyjnego opracowującego jej wstępny projekt (maj sierpień 2016 r.). konsultacje projektu zaktualizowanej koncepcji (05-20.09.2016 r., spotkanie Rady Centrum Obywatelskiego, spotkanie otwarte w CO, konsultacje online). II. POTRZEBY ŚRODOWISKA I KONTEKST DZIAŁANIA CENTRUM OBYWATELSKIEGO Centrum Obywatelskie jest odpowiedzią na potrzeby mieszkańców Krakowa oraz środowiska grup i organizacji obywatelskich wyrażaną od 2013 roku. W odpowiedzi na nią opracowana została pierwsza koncepcja oraz realizowana pierwsza edycja projektu Centrum Obywatelskie (08.2015-12.2016 r.). Potrzeba miejsca wspierającego aktywność społeczną i obywatelską jest nadal aktualna, co potwierdzają dostępne wyniki badań (np. Barometr Krakowski 2015, Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków.2015, Ludzie młodzi a nierówności społeczne. Kraków na tle Europy. 2015, Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2015) oraz ewaluacja dotychczasowych działań Centrum Obywatelskiego. Pokazują one niski poziom aktywności społecznej, utrzymujący się w różnych grupach wiekowych (ponad 60% krakowian wcale lub w niskim stopniu angażuje się społecznie lub politycznie, około 13% osób przynależy do różnego typu organizacji pozarządowych), w tym wymiarze Kraków nie wyróżnia się na tle innych większych miast Polski. Równocześnie jednak, jak pokazuje Barometr Krakowski, mieszkańcy Krakowa są zainteresowani większym udziałem w sprawach swojego miasta. Potwierdza to coraz większe zainteresowanie krakowian podejmowaniem działań na rzecz swojego najbliższego środowiska, interesowanie sprawami miasta, czy włączanie w lokalne akcje. Niezwykle istotną częścią obrazu aktywności obywatelskiej krakowian są organizacje pozarządowe. Aktualnie funkcjonuje ich w Krakowie ponad 3,5 tys. Działają one we wszystkich sferach działań pożytku publicznego, najliczniej reprezentowane są organizacje zajmujące się sportem, edukacją i wychowaniem, kulturą i sztuką, pomocą społeczną, ochroną zdrowia i rozwojem lokalnym. Realizują one ważne zadania publiczne, zarówno we współpracy z samorządem lokalnym, jak i samodzielnie, w oparciu o środki prywatne lub publiczne pochodzące z innych szczebli administracji. W ten sposób organizacje wnoszą do potencjału Krakowa nie tylko swoje zasoby merytoryczne i ludzkie, ale również dodatkowe środki przeznaczane bezpośrednio na rzecz mieszkańców. Krakowskie organizacje borykają się równocześnie z podobnymi trudnościami co NGO z pozostałych części Polski.
Strona3 Specyficzny sposób funkcjonowania formalno-prawnego i finansowego sprawia, że aby w pełni wykorzystać swój potencjał potrzebują zewnętrznego wsparcia. Dotychczasowe działania Centrum Obywatelskiego potwierdzają dużą potrzebę tego typu wsparcia zarówno dla mieszkańców jak i grup, i organizacji. W pierwszym roku działania CO, t.j. w okresie od 08.2015 do 08.2016 r. w działaniach realizowanych w ramach projektu wzięło udział 853 osób oraz 346 grup nieformalnych i organizacji pozarządowych. Odbyło się 155 wydarzeń (np. konferencji, szkoleń, spotkań) prowadzonych zarówno w ramach projektu CO jak i przez organizacje i grupy korzystające z sali konferencyjnej (55 organizacji pozarządowych i grup). Dużą popularnością cieszyły się też działania zmierzające do budowania współpracy w szeroko rozumianym środowisku sektora obywatelskiego - we wspólną realizację Święta Organizacji Pozarządowych włączyło się 41 organizacji, w ramach akcji Pikniki Wszystkich Parków - łączcie się odbyło się 12 pikników w różnych częściach Krakowa. W samych tych wydarzeniach wzięło udział kilkuset mieszkańców Krakowa, którzy poznali nowe możliwości aktywności społecznej i działalność organizacji i grup. Centrum Obywatelskie w ramach spotkań i wydarzeń licznie gromadzących mieszkańców poruszyło tematy ważne dla naszego miasta: walka ze smogiem, rewitalizacja w Krakowie, rola i rozwój dzielnic, budżet obywatelski. Działania CO (m.in. około 450 godzin szkoleń i doradztwa) przełożyły się również na lepsze przygotowanie organizacji i aktywistów do prowadzenia swoich działań między innymi w kwestiach związanych z: formalnymi i finansowymi aspektami prowadzenia organizacji pozarządowej, promocją realizowanych działań, diagnozowaniem potrzeb społeczności lokalnej, angażowaniem wolontariuszy, zarządzaniem zespołem, wykorzystaniem nowych technologii czy innowacyjnych metod w działaniach obywatelskich. Centrum Obywatelskie okazało się być również dobrą przestrzenią do rozwijania współpracy międzysektorowej m.in. poruszając kwestie współpracy organizacji pozarządowych z Urzędem Miasta Krakowa (np. program współpracy UMK i organizacji pozarządowych na 2016 r.; polityka lokalowa UMK w odniesieniu do organizacji pozarządowych). Badanie potrzeb przeprowadzone w trakcie procesu tworzenia koncepcji pokazują nadal aktualne zainteresowanie wsparciem ze strony CO (tylko 1% badanych zadeklarowało brak zainteresowania korzystaniem z działań CO!). Największe zapotrzebowanie dotyczy wsparcia edukacyjnego (szkolenia, spotkania z ekspertami, wsparcie informacyjne), korzystania z przestrzeni (sale szkoleniowe, konferencyjne, miejsca spotkań) oraz inicjowania współpracy między wewnątrz i międzysektorowej. Określone w poniższej koncepcji wizja i zadania Centrum Obywatelskiego odpowiadają autentycznym potrzebom mieszkańców i sektora społecznego. Postawione przed CO cele i rozmach działań są adekwatne do wielkości Krakowa oraz jego wizji jako miasta ludzi aktywnych i społecznie zaangażowanych. Wpisuje się ono również w ideę miasta zarządzanego w modelu Smart City, gdzie wiedza, innowacje, systemy IT działają w otoczeniu wysokiego kapitału społecznego. Punkt odniesienia dla Centrum Obywatelskiego stanowiły podobne centra prowadzone w innych miastach - zakres ich działań, powierzone zadania i zasoby (np. Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych dla 184415 mieszkańców Gliwic, 5 fili z kilkunastoma pomieszczeniami; Wrocławskie Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych SEKTOR 3, dla 635759 mieszkańców Wrocławia, 9 pomieszczeń; Żorskie Centrum Organizacji Pozarządowych dla 59 351 mieszkańców Żor, 3 pomieszczenia).
Strona4 Dotychczasowe działania prowadzone w ramach pierwszego projektu Centrum Obywatelskiego częściowo już wpisują się w określoną w poniższej koncepcji wizję. W kolejnych latach warto, aby zakres ten był uzupełniany o kolejne elementy zawarte w koncepcji tak, aby docelowo Centrum Obywatelskie mogło realizować wszystkie przewidziane dla niego zadania. W zależności od przeznaczanych na realizację tego zadania środków możliwe jest osiągnięcie częściowo lub całościowo założonej wizji. Naturalnym jest zatem, że w okresie rozwoju i dochodzenia do pełnej wizji, konieczne może być (np. na etapie konkursu) wyznaczanie priorytetowych elementów koncepcji. Centrum Obywatelskie prowadzone w oparciu o poniższą koncepcję wpisuje się w kierunki rozwoju Krakowa i opisujące je dokumenty strategiczne t.j. cel operacyjny I.8, obowiązującej Strategi Rozwoju Krakowa, Rozwój samorządności lokalnej i doskonalenie metod zarządzania, zwiększenie świadomości obywatelskiej i zainteresowania życiem miasta, a w nim Program rozwoju samorządności lokalnej i obywatelskiej partycypacji. Centrum Obywatelskie zostało również ujęte jako Program Strategiczny w projekcie Strategii Rozwoju Krakowa 2030, który w dniu przygotowania niniejszej koncepcji jest dokumentem roboczym procesu partycypacyjnego. Obszar V Kapitał Społeczny dokumentu zawiera Cel Operacyjny V.1: Wysoki poziom partycypacji społecznej i obywatelskiej mieszkańców. Realizacja tego celu ukierunkowana jest między innymi na: rozwój systemu komunikacji społecznej pomiędzy organizacjami, aktywistami oraz samorządem i innymi mieszkańcami, budowanie społecznej i obywatelskiej świadomości mieszkańców, tworzenie warunków organizacyjno-technicznych, ułatwiających mieszkańcom podejmowanie różnorodnych inicjatyw i przejmowanie odpowiedzialności za swoje sublokalne wspólnoty (dzielnice, osiedla), wzmocnienie współpracy z radami dzielnic. Koncepcja Centrum Obywatelskiego jest również spójna z Programem Aktywności Społecznej i Integracji Osób Starszych na lata 2015-2020, wspierając realizację celów szczegółowych w obszarach 1. Aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz i międzypokoleniową oraz 2. Partycypacja społeczna osób starszych. W określeniu zadań Centrum Obywatelskiego uwzględniono również inne podmioty i ciała działające w Krakowie na rzecz sektora obywatelskiego. Centrum Obywatelskie ma być komplementarne dla działań Miejskiego Ośrodka Wspierania Inicjatyw Społecznych oraz Miejskiego Centrum Dialogu. Ma również współpracować i wspierać istniejące ciała dialogu społecznego (Krakowska Rada Pożytku Publicznego, Komisje Dialogu Obywatelskiego). III. MISJA Misją Centrum Obywatelskiego jest wspieranie aktywności obywatelskiej w różnych jej formach: od angażowania indywidualnych mieszkańców w sprawy miasta i najbliższych społeczności, przez wspieranie grup nieformalnych i tworzących się organizacji pozarządowych, po towarzyszenie w rozwoju i wzmacnianie potencjału działających już NGO. Centrum Obywatelskie ma współtworzyć krakowskie środowisko obywatelskie oraz wspierać budowanie kultury dialogu i współdziałania.
Strona5 IV. ODBIORCY Dla kogo Centrum Obywatelskie? Odbiorcy bezpośredni: organizacje pozarządowe z Krakowa i działające na rzecz mieszkańców Krakowa o młode organizacje (te, które powstały mniej niż 2 lata temu) o organizacje potrzebujące wsparcia w prowadzeniu działań np. ze względu na kryzys w organizacji, zawieszenie prowadzenia działań, potrzebę wprowadzenia zmiany o organizacje sprawnie działające, potrzebujące poszerzyć/rozwinąć swoje oddziaływanie lub wzmocnić kompetencje poszczególnych pracowników krakowskie grupy nieformalne, które są zainteresowane założeniem organizacji pozarządowej, w szczególności ich liderzy krakowskie grupy nieformalne zainteresowane prowadzeniem swoich działań w niesformalizowany sposób, w szczególności ich liderzy aktywiści prowadzący indywidualne działania społeczne w Krakowie mieszkańcy Krakowa zainteresowani aktywnością społeczną W przypadku organizacji wsparcie udzielane będzie priorytetowo: młodym organizacjom organizacjom, które włączą się we współtworzenie Centrum Obywatelskiego wnosząc swoje zasoby (np. sprzętowe, materialne, wolontariat, know-how) i dzieląc się nimi z innymi. W koncepcji Centrum Obywatelskiego świadomie nie są wyróżniane żadne szczególne grupy odbiorców określone ze względu na inne niż wskazane powyżej kryteria takie jak np. wiek, role społeczne, zawodowe. W przypadku potrzeby specjalnego oddziaływania na daną grupę, możliwe będzie wprowadzenie priorytetowego potraktowania jej na poziomie projektu (np. poprzez wskazanie jej przez organizatora konkursu w dokumentacji konkursowej lub wybór przez realizatorów projektu na etapie jego wdrażania). W takiej sytuacji powinna ona wpisywać się w opisane wyżej grupy odbiorców oraz kolejno przedstawione w koncepcji cele i formy działań CO. Działania Centrum Obywatelskiego powinny uwzględniać również instytucje i grupy, od współdziałania z którymi zależy aktywność społeczna i obywatelska mieszkańców, grup nieformalnych i NGO np. przedstawicieli samorządu i administracji (m.in. urzędnicy, radni, pracownicy instytucji pomocy społecznej, instytucji kultury, edukacji), biznesu, nauki. Centrum powinno włączać ich w swoje działania, w szczególności poprzez realizację działań skierowanych równocześnie do bezpośrednich odbiorców i dodatkowych grup i instytucji. V. CELE CENTRUM OBYWATELSKIEGO Cele główne: 1. zwiększanie skuteczności NGO i grup nieformalnych w realizacji ich misji 2. wzrost zaangażowania obywatelskiego mieszkańców Krakowa
Strona6 1. Cele szczegółowe do celu głównego zwiększanie skuteczności NGO i grup nieformalnych w realizacji ich misji : 1.1. wzrost kompetencji potrzebnych do prowadzenia organizacji pozarządowej lub grupy nieformalnej wśród osób zaangażowanych w ich działania (np: w zakresie prawa, przedsiębiorczości, marketingu, zarządzania, finansów); 1.2. wzmocnienie współpracy i komunikacji wewnątrz sektora obywatelskiego (organizacji pozarządowych i grup nieformalnych) zmierzające do np. tworzenia partnerstw, dzielenia się zasobami, wymiany doświadczeń, wspólnej realizacji działań, koordynacji działań, wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach ważnych dla Krakowa; 1.3. rozwijanie kultury współpracy, usprawnianie komunikacji oraz wdrażanie nowych kierunków i narzędzi współpracy między przedstawicielami różnych sektorów; 1.4. ułatwianie dostępu do różnorodnych zasobów niezbędnych do prowadzenia organizacji pozarządowej (w szczególności młodej) lub grupy nieformalnej (np. infrastruktura/lokal, kontakty, promocja wydarzeń, know-how dotyczące logistyki, współpracy lokalnej, zagadnień branżowych, pośrednictwo wolontariatu). 2. Cele szczegółowe do celu głównego wzrost zaangażowania obywatelskiego mieszkańców Krakowa : 2.1. podniesienie skuteczności i skali oddziaływania liderów społecznych/aktywistów poprzez rozwój ich kompetencji; 2.2. wzmocnienie potencjału istniejących lub tworzących się inicjatyw społecznych mieszkańców Krakowa poprzez wsparcie animacyjne, edukacyjne i promocyjne; 2.3. zwiększanie dostępu mieszkańców Krakowa do zasobów wspierających podejmowanie aktywności społecznej i obywatelskiej (m.in. infrastruktura/lokal, kontakty, informacje o możliwych formach aktywności). VI. WARTOŚCI I ZASADY DZIAŁANIA CENTRUM OBYWATELSKIEGO W swoich działaniach Centrum Obywatelskie powinno stawiać na: otwartość na różnorodność organizacji, grup i ruchów - dostęp do oferty wsparcia dla różnych organizacji i grup niezależnie od branży czy tematyki działalności, charakteru prowadzonych działań, czy osób zaangażowanych w ich realizację (np. wiek, poglądy); zaangażowanie - korzystanie przez organizacje pozarządowe i grupy nieformalne z oferty Centrum Obywatelskiego powinno opierać się na jasnych, uwzględniających zobowiązania i korzyści obu stron zasadach współpracy. Powinny zostać wdrożone mechanizmy zachęcające organizacje do angażowania się w działania CO, w szczególności do wnoszenia zasobów merytorycznych, organizacyjnych, materialnych. Organizacje korzystające z oferty CO powinny być również zaangażowane w budowanie jego potencjału. Zasady te powinny być ujęte w ogólnie dostępnym regulaminie współpracy z korzystającymi; wzajemne uczenie się - Centrum Obywatelskie powinno zachęcać oraz tworzyć warunki do wzajemnego uczenia się, dzielenia się wiedzą i doświadczeniami;
Strona7 budowanie społeczności CO i jej udział w zarządzaniu nim - Centrum powinno wdrażać mechanizmy ułatwiające integrację osób, grup i organizacji korzystających z jego oferty. Działająca w i wokół CO społeczność powinna posiadać możliwość wpływania na kształt realizowanych w nim działań oraz udziału i zapoznawania się z ewaluacją jego działalności; współpracę wewnątrz i międzysektorową - Centrum Obywatelskie w celu jak najlepszej realizacji postawionych przed nim celów, powinno dążyć do budowania sieci partnerów z różnorodnych środowisk i instytucji, i realizować założone zadania z wykorzystaniem różnych form partnerskiego działania; aktywne poszukiwanie odbiorców działań Centrum w ich środowiskach lokalnych - wychodzenie do mieszkańców, organizacji i grup pozwalać będzie na skuteczniejsze oddziaływanie i zachowanie służebnej roli wobec odbiorców i ich potrzeb. Siedziba Centrum Obywatelskiego powinna być naturalnym punktem realizacji jego działań, równocześnie jednak, w zależności od potrzeb odbiorców, pracownicy Centrum powinni podejmować pracę poza nią; budowanie rozpoznawalności Centrum Obywatelskiego - działania promocyjne CO powinny opierać się na wypracowanej strategii budowania marki CO. Służyć ma ona między innymi zwiększaniu zasięgu i skuteczności oddziaływania oraz budowaniu trwałości Centrum. Realizacja tych celów powinna opierać się w szczególności na szerokiej współpracy z różnorodnymi mediami; wysoką jakość prowadzonych działań - wsparcie świadczone przez Centrum Obywatelskie powinno charakteryzować się wysoką jakością merytoryczną i organizacyjną. CO powinno założyć różnorodne mechanizmy służące jej zapewnieniu (m.in. wewnętrzne standardy działań, wymagania dotyczące kompetencji kadry, mechanizmy superwizji i uczenia się pracowników i współpracowników, ewaluację prowadzonych działań); ewaluację efektywności - CO powinno obowiązkowo prowadzić bieżącą ewaluację działań pozwalającą na ocenę jakości i efektywności udzielanego wsparcia oraz satysfakcji korzystających. Dodatkowo konieczne jest prowadzenie badania długofalowej efektywności udzielanego wsparcia, która pozwoli przybliżyć się do poznania faktycznego oddziaływania CO na krakowskie środowisko. Działania ewaluacyjne powinny być podsumowywane okresowo z określeniem rekomendacji, które powinny być podstawą do rozwoju oferty CO oraz wprowadzania zmian w realizowanym projekcie. Dodatkowo rekomendowane jest wprowadzenie ewaluacji zewnętrznej (niezależnej finansowo od realizatorów Centrum Obywatelskiego), wykonanej lub zleconej przez organizatora konkursu; zarządzanie w oparciu o współpracę - Centrum Obywatelskie powinno być zarządzane przez partnerstwo organizacji pozarządowych, tak aby w praktyce wdrażać wartości związane ze współpracą i łączeniem potencjałów; swobodny przepływ informacji i transparentności m.in. dostępność informacji o realizatorach Centrum Obywatelskiego.
Strona8 VII. KATALOG DZIAŁAŃ Swoje cele Centrum Obywatelskie realizować może poprzez: Działania edukacyjne m.in. szkolenia, seminaria, konferencje, warsztaty, grupy wymiany doświadczeń, wizyty studyjne, spotkania z ekspertami, spotkania tematyczne, spotkania branżowe; Działania wspierające m.in. doradztwo, mentoring, coaching, przygotowanie i wdrażanie zmian w organizacji np. planów rozwoju, planów naprawczych, regranting - wsparcie finansowe w realizacji przedsięwzięć, wsparcie w pozyskiwaniu zewnętrznych zasobów przez organizacje i grupy nieformalne (np. korzystanie z lokali miejskich, sprzętu); Animacja współpracy, sieciowanie i budowanie partnerstw między mieszkańcami/ grupami nieformalnymi/ NGO, sektorem publicznym, biznesem, nauką m.in. spotkania, konferencje, grupy robocze, networkingi, wymiana zasobów; Animacja lokalnej aktywności mieszkańców/grup nieformalnych/ngo m.in. spotkania, grupy wymiany doświadczeń, wsparcie lub wspólna realizacja inicjatywy, działania motywacyjne i inspiracyjne; Działania informacyjno-promocyjne m.in.: o promocja postaw obywatelskich, wolontariatu, budowanie pozytywnego wizerunku NGO i ruchów społecznych, kampanie informacyjno promocyjne; o tworzenie baz danych np. baza źródeł finansowania, baza publikacji (linków) kalendarz wydarzeń realizowanych w Krakowie przez NGO/ grup nieformalnych/ mieszkańców, newsletter, mapowanie; o popularyzacja form współpracy UMK z NGO (programy współpracy, KDO); Pośrednictwo wolontariatu m.in. tworzenie bazy ofert i wolontariuszy, pośredniczenie w kontaktach między NGO, a wolontariuszami; Udostępnianie i wynajem powierzchni (np. sale, przestrzeń biurowa i coworkingowa, magazyn) i innych zasobów materialnych będących w dyspozycji CO (np. sprzęt komputerowy, krzesła, namioty, nagłośnienie) do pracy biurowej oraz prowadzenia działalności; Włączanie się w działania innych organizacji i instytucji np. prowadzących konsultacje społeczne, inicjatywy dla mieszkańców. Jednym z kluczowych działań prowadzonych przez Centrum Obywatelskie powinien być Inkubator NGO, skierowany do rozpoczynających swoją działalność grup nieformalnych oraz organizacji pozarządowych. Inkubator powinien oferować kompleksowe wsparcie merytoryczne oraz techniczne, wykorzystując różnorodne działania (m.in. formy wskazane wyżej w katalogu możliwych działań). Szczególną formą wsparcia powinna być również możliwość rejestracji organizacji w KRS pod adresem Centrum Obywatelskiego oraz przyjmowania korespondencji. Organizacje i grupy nieformalne korzystające ze wsparcia Inkubatora powinny otrzymywać wsparcie w oparciu regulamin funkcjonowania Inkubatora NGO, umożliwiający zindywidualizowany, dostosowany do potrzeb plan wsparcia.
Strona9 VIII. ZAGOSPODAROWANIE CENTRUM OBYWATELSKIEGO Przestrzeń, lokalizacja, komunikacja, wyposażenie. CO powinno: być zlokalizowane w centrum Krakowa - w miejscu, które jest najdogodniejsze w dotarciu dla każdego mieszkańca Krakowa, do którego można przyjść po drodze, bez specjalnego planowania wizyty; działać w szerokim zakresie czasowym - szczególnie ważne jest korzystanie w godzinach popołudniowych i wieczornych (np. do 21:00), ale także w weekendy (sobota, niedziela do 17:00). Udostępnianie przestrzeni powinno być niezależne od stałych godzin pracy CO i obecności jego pracowników; być dobrze skomunikowane - zlokalizowane w miejscu z dużą ilością połączeń komunikacji publicznej, szczególnie tramwajowej i autobusowej, ale ważna jest także możliwość dotarcia do CO rowerem lub pieszo; posiadać dużą przestrzeń umożliwiająca prowadzenie różnorodnych działań: sala konferencyjna umożliwiająca przeprowadzenie dużych wydarzeń dla grupy ok. 100-200 osób wyposażona w krzesła, ekran oraz stoły do pracy; kilka sal szkoleniowo-warsztatowych wyposażonych w stoliki, umożliwiające prace w grupach dla około 30 osób; kilka pomieszczeń na mniejsze spotkania robocze dla grup liczących około 6-8 osób; pokój na konsultacje indywidualne; biuro dla pracowników CO - przestrzeń do obsługi projektu; sala co-workingowa - umożliwiająca prowadzenia działań organizacji dla min 10 osób zapewniająca stanowiska pracy z komputerem i dostępem do internetu; kawiarnia/pokój socjalny/kuchnia - miejsce, które będzie mogło również służyć większej integracji oraz wymianie doświadczeń i wzajemnej inspiracji, która również będzie mogła stanowić miejsce spotkań roboczych i pracy. Pomieszczenie to powinno również stanowić zaplecze kuchenne do obsługi cateringowej wydarzeń; korytarz wystawowy - przestrzeń, która będzie mogła być wykorzystywana na prezentowanie działań NGOs/grup nieformalnych, będzie mogła dostarczać mieszkańcom informacji na temat realizowanych wydarzeń w formie wystaw zdjęć i plakatów; magazyn - miejsce do przechowywania sprzętów i materiałów organizacji i grup nieformalnych. być dostosowane do osób z niepełnosprawnością - przestrzeń i umiejscowienie CO powinno dać szansę na dotarcie i korzystanie przez osoby niepełnosprawne, szczególnie ważne jest zniwelowanie barier dla osób z niepełnosprawnością ruchową (np. na wózku inwalidzkim).
Strona10 IX. ROZWÓJ I STABILNOŚĆ DZIAŁAŃ CO Dla zapewnienia rozwoju i stabilności działań Centrum Obywatelskiego ważne jest budowanie marki CO, szerokiego środowiska partnerów i sprzymierzeńców oraz poszukiwanie nowych form działalności. W celu tworzenia warunków do poszerzania oferty Centrum Obywatelskiego warto zapewnić na poziomie formalnym możliwość pobierania przez realizatorów projektu częściowych opłat za niektóre z form wsparcia. Opłaty te realizować powinny przede wszystkim dwa cele: związany z budowaniem motywacji do efektywnego wykorzystania wsparcia oraz z pozyskiwanie wkładu własnego niezbędnego do realizacji projektu. Odpłatności dotyczyć mogą np. dłuższych form szkoleniowych, korzystania z przestrzeni CO do realizacji działań w ramach odpłatnej działalności statutowej czy działalności gospodarczej organizacji pozarządowych, korzystania z przestrzeni poza standardowymi godzinami działalności CO. Pobieranie odpłatności powinno zostać określone w dostępnych dla wszystkich korzystających zasadach. Innym źródłem zapewniającym stabilność działań CO może być może być współpraca z biznesem w formie np. sponsoringu, barteru, wolontariatu pracowniczego. Wszystkie pobrane opłaty i pozyskane środki powinny być przeznaczane na realizację działań Centrum Obywatelskiego. Kraków, wrzesień 2016 r.