PARLAMENT EUROPEJSKI DELEGACJE DO KOMISJI WSPÓŁPRACY PARLAMENTARNEJ UE UKRAINA PROTOKÓŁ z ÓSMEGO POSIEDZENIA środa 26 października 2005 r. czwartek 27 października 2005 r. STRASBURG Współprzewodniczący ósmego posiedzenia komisji współpracy UE Ukraina Marek Siwiec otworzył posiedzenie o godzinie 16.30 i powitał członków delegacji ukraińskiej, urzędującego ukraińskiego współprzewodniczącego Walerija Pustowojtenkę, europejską komisarz ds. stosunków zewnętrznych i europejskiej polityki sąsiedztwa Benitę Ferrero-Waldner, ambasadora Ukrainy przy UE Romana Szpeka i przedstawiciela brytyjskiej prezydencji Rady UE Michaela Arona. Marek Siwiec wspomniał, że premier Tony Blair serdecznie przywitał delegację ukraińską na porannym posiedzeniu plenarnym PE, po czym oddał głos Walerijowi Pustowojtence. Walerij Pustowojtenko z kolei pozdrowił uczestników w imieniu delegacji ukraińskiej i stwierdził, że tematy interesujące UE (wymienione przez Tony ego Blaira w wystąpieniu przed PE), a mianowicie stabilność polityczna, rozwój gospodarczy, zagadnienia budżetowe czy globalizacja, są również niezwykle ważne dla Ukrainy. Dodał, że Ukraina z uwagą śledzić będzie proces tworzenia nowego wspólnego programu energetycznego wprowadzanego właśnie przez UE. Zdaniem Walerija Pustowojtenki Ukraina powinna kontynuować prowadzone reformy i starać się udoskonalać istniejące modele, aby mogła zbliżyć się do standardów UE. Podpisany już przez Ukrainę i UE plan działań jest czymś w rodzaju mapy drogowej, która pozwoli Ukrainie na coraz ściślejszą współpracę z UE i szybkie zbliżanie się do celu, jakim jest integracja z UE. Aby to osiągnąć, trzeba będzie między innymi rozwiązać problemy społecznogospodarcze, ustanowić państwo prawa i wzmocnić współpracę regionalną. 1. Przyjęto projekt porządku dziennego. 2. Przyjęto protokół siódmego posiedzenia Komisji Współpracy Parlamentarnej. Europejska komisarz ds. stosunków zewnętrznych i europejskiej polityki sąsiedztwa Benita Ferrero-Waldner uwypukliła fakt, że od czasu ostatniego rozszerzenia UE Ukraina jest jednym z jej najważniejszych partnerów. Podkreśliła, że UE chce zbliżenia z sąsiadami poprzez włączenie ich do rynku europejskiego, uproszczenie systemu wizowego i poparcie reform zmierzających do ustanowienia rzeczywistego państwa prawa, cechującego się wartościami demokratycznymi i sprawnym systemem sądowniczym. Następnie Benita Ferrero-Waldner wyraziła zadowolenie z postępów dokonanych przez Ukrainę, zwłaszcza w kwestii reform mających pozwolić na PV\626611.doc PE 366.222
przystąpienie do ŚOH, wysiłków na rzecz uregulowania konfliktu naddniestrzańskiego i innych reform prawnych zmierzających do zbliżenia się do norm OBWE. Wiele pozostało jednak do zrobienia: Należy zdwoić wysiłki w walce z korupcją i oddzielić świat polityki od świata biznesu. W osiągnięciu tego celu kluczową rolę odgrywa Rada Najwyższa (Werhowna Rada). Benita Ferrero-Waldner dodała również, że Ukraina może liczyć na pełne poparcie ze strony UE. Ambasador Ukrainy przy UE Roman Szpek podkreślił, że Ukraina jest świadoma, iż wybory parlamentarne planowane na marzec 2006 r. będą dla kraju ważnym egzaminem. Dlatego też Ukraina nie szczędzi wysiłków w dziedzinie wzmacniania państwa prawa i maksymalnego przystosowywania ustawodawstwa wyborczego do norm OBWE. Trzeba będzie zapewnić również przejrzystość mediów i działań komisji wyborczej. Walka z korupcją to najważniejszy priorytet rządu ukraińskiego: w tej dziedzinie wprowadzono już istotne poprawki w ustawodawstwie ukraińskim. Powstanie sprawnej gospodarki rynkowej to kolejny istotny priorytet rządu, który dokłada starań o dokończenie reformy ukraińskiego ustawodawstwa, mającej w pełni zagwarantować przestrzeganie prawa własności i prawa prywatnego oraz zwiększyć wpływy do budżetu dzięki nowym przepisom podatkowym. Roman Szpek dodał, że środki antydumpingowe i wysokie cła w UE uniemożliwiają wzrost importu z ukraińskich przedsiębiorstw. Ukraina powinna jednak wzmóc starania o szybkie przystąpienie do ŚOH i jak najszybsze włączenie do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Celem wszystkich tych działań jest przystąpienie w stosownym momencie do UE. Plan działań UE na rzecz Ukrainy zawiera wszelkie narzędzia niezbędne do osiągnięcia tego celu. Ukraina opracowała ponadto strategię średnioterminową na lata 2007-2008, aby móc przyspieszyć reformy w najważniejszych dziedzinach. Roman Szpek podkreślił na koniec, że Ukraina ściśle współpracuje z UE w dziedzinie bezpieczeństwa. 3. Marek Siwiec zachęcił uczestników do wymiany poglądów z Benitą Ferrero-Waldner. Witalij Szybko z Partii Socjalistycznej (Ukraina) zwrócił uwagę posłów na zbyt krótki czas na omówienie wszystkich aktualnych kwestii. Zatrzymał się jednak przy sprawie wiz, działaniach nowego rządu ukraińskiego, prowadzonych na Ukrainie reformach politycznych, kwestii reprywatyzacji najważniejszych przedsiębiorstw ukraińskich i problemie elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Poseł niezrzeszony Stepan Hawrysz (Ukraina) zaproponował Benicie Ferrero-Waldner prowadzenie rozmów ze wszystkimi siłami politycznymi istniejącymi na Ukrainie po niedawnych zmianach politycznych i wobec bardzo kontrowersyjnej polityki administracji regionalnej obecnego rządu. Thijs Berman z PSE (Holandia) podniósł kwestię wolności prasy na Ukrainie i poinformował zgromadzonych, że władze zatrzymały ukraińskiego dziennikarza. Rumuńska obserwator w PE, senator Corina Creţu (PSD), przywołała kwestię mniejszości na Ukrainie i zwróciła się do komisarz europejskiej o bliższe zajęcie się tą sprawą. Benita Ferrero-Waldner ze swojej strony uściśliła, że niektóre z zadanych pytań dotyczą wewnętrznych spraw Ukrainy i wezwała wszystkie siły polityczne tego kraju do połączenia wysiłków na w celu rozwiązania wszystkich wymienionych problemów. Komisja Europejska ze PE 366.222 2/5 PV\626611.doc
swojej strony odnotowała następujące poruszone tematy: problemy dotyczące elektrowni jądrowej w Czarnobylu, wolność mediów i prawa mniejszości. Negocjacje dotyczące uproszczenia systemu wizowego rozpoczną się przed szczytem UE Ukraina, który odbędzie się 1 grudnia 2005 r. 4. Przedstawiciel brytyjskiej prezydencji Rady UE Michael Aron przypomniał postępy poczynione przez Ukrainę w 8 miesięcy od podpisania planu działań, dodając przy tym, że nadal pozostaje jednak wiele do zrobienia. Wspomniał o możliwości zawarcia ściślejszego porozumienia z Ukrainą i podkreślił konieczność zintegrowania jej z gospodarką europejską. Odnosząc się do sprawy uproszczenia systemu wizowego, Michael Aron poinformował posłów, że na miesiąc przed szczytem UE Ukraina negocjacje prowadzone przez Radę w sprawie projektu Komisji Europejskiej osiągnęły fazę końcową. Rebecca Harms z grupy Verts/ALE (Niemcy) wystąpiła z wnioskiem, aby Komisja Współpracy Parlamentarnej UE Ukraina uzyskiwała więcej informacji o działaniach prowadzonych w celu rozwiązania problemów dotyczących handlu ludźmi, osłon budowanych w elektrowni w Czarnobylu oraz reform ukraińskiego systemu sądowniczego. Grażyna Staniszewska z grupy ALDE (Polska) zauważyła, że większość Ukraińców nie jest dobrze poinformowana o aktualnych sprawach europejskich i zaproponowała wprowadzenie środków zmierzających do poprawy tej sytuacji. Posłanka niezrzeszona Jana Bobošíková (Republika Czeska) i Charles Tannock z grupy EPP- ED (Wielka Brytania) wyrazili wątpliwości co do zaangażowania nowego rządu ukraińskiego w jak najszybsze dojście do gospodarki rynkowej oraz co do niedawnych działań prywatyzacyjnych (kombinat Kryvorizhstal). W odpowiedzi na zadane pytania Walerij Pustowojtenko wyjaśnił, że w ostatnim czasie utworzono specjalny wydział do skutecznego zwalczania handlu ludźmi i że przeprowadzono poważne reformy w celu zagwarantowania niezawisłości wymiaru sprawiedliwości (zmieniony status i podwyżka płac sędziów itd.). Jeśli chodzi o nielegalną imigrację, Ukraina przygotowuje się do podpisania z UE nowej umowy o readmisji. Wspomniano również rolę Komitetu Narodowości i Migracji Ukrainy w rozwiązywaniu wszystkich problemów dotyczących mniejszości. W sprawie prywatyzacji kombinatu Kryvorizhstal Walerij Pustowojtenko wyjasnił, że otrzymana kwota zostanie przeznaczona nie tylko na uzupełnienie deficytu budżetowego, ale również na trwały rozwój, i że rząd ukraiński jest zdecydowany przeprowadzić w przyszłości kolejne prywatyzacje. Dodał, że Ukraińcy są dość dobrze poinformowani o aktualnych sprawach Unii, zaproponował jednak publikację ważnych artykułów europejskich w prasie ukraińskiej. W sprawie budowy osłon w elektrowni w Czarnobylu Walerij Pustowojtenko poinformował, że osobiście towarzyszył delegacji europejskich ekspertów przybyłych do elektrowni, i potwierdził, że promieniowanie coraz bardziej się nasila. Ze względu na skalę problemu zaproponował zorganizowanie odrębnego posiedzenia w celu omówienia tej kwestii. Hugues Mingarelli, dyrektor generalny w DG ds. Stosunków Zewnętrznych Komisji Europejskiej, uściślił przyczyny opóźnienia w pracach nad osłonami w elektrowni Czarnobylu i podkreślił, że do zakończenia tych prac potrzebne są dodatkowe fundusze. Potwierdził, że na Ukrainę docierają niedostateczne informacje o UE, i zapewnił komisję parlamentarną, że PV\626611.doc 3/5 PE 366.222
delegacja Komisji Europejskiej w Kijowie pracuje nad poprawą tej sytuacji. Na zakończenie Hugues Mingarelli podkreślił znaczenie roli UE w rozwiązywaniu konfliktu naddniestrzańskiego i wspomniał o misji 60 ekspertów, którzy zapewnią ochronę granic. Roman Szpek podkreślił pozytywne wyniki osiągnięte przez Ukrainę w zwalczaniu handlu ludźmi oraz potrzebę zwiększenia pomocy europejskiej na budowę nowej osłony w Czarnobylu. Wezwał Parlament Europejski do bardziej aktywnych działań na rzecz wzmocnienia europejskiej polityki sąsiedztwa w stosunkach z Ukrainą w celu przekształcenia jej w układ o stowarzyszeniu. Rebecca Harms i Gennadij Samofalov (Partia Regionów, Ukraina) zabrali głos, aby stwierdzić brak szczegółowych informacji technicznych dotyczących aktualnej sytuacji elektrowni w Czarnobylu. 5. Posiedzenie zostało przerwane o godzinie 18.30 i wznowione następnego dnia o godzinie 9.45. Walerij Pustowojtenko przedstawił proponowane zmiany do projektu deklaracji i zaleceń końcowych, a następnie ogłosił czterdziestominutową przerwę w obradach. Głos zabrali: Michaiło Ratysznyj z Ukraińskiej Partii Ludowej, Wadym Hurow z Partii Ludowej, Andrij Szkil z Bloku Julii Tymoszenko i niezrzeszony poseł do Rady Najwyższej Wołodymyr Hoszowskyj, popierając propozycję współprzewodniczącego Pustowojtenki. Grażyna Staniszewska uściśliła, że złożyła jedną poprawkę dotyczącą udziału Ukrainy w europejskim programie Erasmus Mundus, i zaproponowała dodanie nowego ustępu wzywającego Komisję Europejską do intensyfikacji kampanii informacyjnej o UE w regionach ukraińskich. 6. Stepan Hawrysz podkreślił rolę Polski w zbliżeniu między Ukrainą a Unią Europejską oraz konieczność rozpoczęcia rzeczywistej debaty politycznej, która pozwoli Ukraińcom wypowiedzieć się w sprawie Europy i zastanowić nad partnerstwem z Rosją. Należy informować ich o wszystkich wyzwaniach, zwłaszcza w perspektywie wyborów zaplanowanych na marzec 2006 r. Zaproponował, aby na zakończenie spotkania wydano deklarację w pełni popierającą prowadzone na Ukrainie reformy konstytucyjne, na wzór deklaracji Komisji i Rady. Michaiło Ratysznyj zauważył, że w delegacji ukraińskiej reprezentowane są wszystkie siły polityczne Ukrainy. Poparł ideę lepszego informowania mieszkańców Ukrainy o bieżących wydarzeniach politycznych w Unii Europejskiej i uświadomienia im wszystkich wyzwań związanych z przystąpieniem Ukrainy do ŚOH oraz ze stosunkami z UE. Stwierdził, że w kwestiach uproszczenia systemu wizowego, strefy wolnego handlu, statusu gospodarki rynkowej i problemu korupcji występują istotne niedociągnięcia. Odnosząc się do reform konstytucyjnych na Ukrainie, Michaiło Ratysznyj zaproponował, aby PE jasno przedstawił swoje stanowisko na najbliższym posiedzeniu Komisji Współpracy Parlamentarnej UE-Ukraina. Charles Tannock poinformował ukraińskich kolegów, że jest sprawozdawcą Parlamentu Europejskiego w kwestiach dotyczących europejskiej polityki sąsiedztwa, i wyraził zaniepokojenie niedawnymi wydarzeniami na Ukrainie. Przypomniał, że Parlament Europejski PE 366.222 4/5 PV\626611.doc
nie może się wypowiedzieć w sprawie reform konstytucyjnych, i zalecił zwrócenie się do Rady Europy, jeśli nadal pozostaną nierozstrzygnięte kwestie. Charles Tannock zauważył z pewnym żalem spadek liczby nieformalnych spotkań między Radą Najwyższą a Parlamentem Europejskim i wspomniał kilka problematycznych kwestii, a mianowicie niedawne napięcia na Krymie, uproszczenie systemu wizowego i stojący przed Ukrainą trudny wybór między integracją z UE i NATO a partnerstwem z Rosją. Gennadij Samofalow jako przedstawiciel partii opozycyjnej przedstawił stanowisko swojej partii we wszystkich sprawach wspomnianych w czasie obrad i zwrócił się o monitorowanie sytuacji w odniesieniu do represji dziennikarzy na Ukrainie. Wołodymyr Hoszowskyj zaakcentował problemy graniczne z Rosją i zwrócił się o większe poparcie ze strony UE. Andrij Szkil zauważył, że jego partia jako jedyna nie popiera reform konstytucyjnych prowadzonych na Ukrainie, i skrytykował oskarżenia kierowane przeciwko rządowi Julii Tymoszenko. Wołodymyr Szepetin z Partii Socjaldemokratycznej przedstawił stanowisko swojej partii w odniesieniu do poruszonych tematów. Jego zdaniem Ukraina nie powinna przystępować do NATO, a jej przystąpienie do UE wymaga osiągnięcia wyższego poziomu rozwoju. Zadeklarował, że jego partia nie zgadza się również z rządem ukraińskim w sprawie metod stosowanych w celu umożliwienia przystąpienia do UE. 7. Przyjęto projekt deklaracji. Walerij Pustowojtenko raz jeszcze przedstawił ostatnie zmiany naniesione w tekście deklaracji końcowej i zamknął posiedzenie o godzinie 11.30. PV\626611.doc 5/5 PE 366.222