INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE INŻYNIER BUDOWNICTWA BUDOWNICTWO PRZEMYSŁOWE kod 214202 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW, ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE 6. INFORMACJE DODATKOWE 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe (kod 214202 to jeden z 2443 zawodów i specjalności ujętych w obowiązującej od 01.01.2015r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014r., poz. 1145). Inżynier budownictwa - budownictwo przemysłowe projektuje rozwiązania techniczne i technologiczne stosowane na budowach obiektów przemysłowych; sprawuje nadzór nad wykonywaniem prac budowalnych, a także nadzór autorski w przypadku realizacji wykonanego osobiście projektu budowlanego; zajmuje się kierowaniem budową oraz eksploatacją przemysłowych obiektów budowlanych. Zadania zawodowe: wykonywanie projektów budowlanych, konstrukcyjno-budowlanych, wykonawczych oraz technologicznych obiektów przemysłowych; analizowanie rozwiązań projektowych, wskazywanie błędów oraz prowadzenie konsultacji w zakresie wyeliminowania błędów; sprawdzanie projektu budowy pod względem formalnym, tzn. zgodności z obowiązującymi przepisami prawa w tym zakresie; opracowywanie kosztorysów budowy i optymalizowanie rozwiązań w zakresie technicznym i ekonomicznym; przygotowywanie dokumentacji projektowej oraz prowadzenie dokumentacji budowy; przyjmowanie terenu budowy od inwestora; realizowanie projektu zgodnie z założeniami kosztowymi i ustalonym harmonogramem pracy; nadzorowanie i kontrolowanie prowadzonej budowy od strony technicznej poprzez sprawdzanie poprawności, jakości i terminowości wykonanych prac na poszczególnych etapach budowy; kontrolowanie zgodności realizacji budowy z projektem i pozwoleniem na budowę; organizowanie dostaw materiałów i transportu niezbędnego do prawidłowej realizacji inwestycji; zamawianie materiałów i niezbędnego sprzętu budowlanego; wykonywanie prób materiałów budowlanych i sporządzanie protokołów z badań; nadzorowanie pracy podwykonawców i dostawców materiałów budowlanych; współpraca w sprawach realizacji zadań inwestycyjnych z kierownictwem robót budowlanych, biurem projektowym i pozostałymi podmiotami zaangażowany w realizację danego projektu budowlanego; sporządzanie raportów z poszczególnych etapów prac budowlanych 1. Profil kompetencyjny 2 dla grupy dużej Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych - kod 21 2 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych prowadzą badania oraz stosują w praktyce wiedzę naukową z takich dziedzin, jak: fizyka, meteorologia, chemia, nauki o Ziemi, matematyka, statystyka, biologia, rolnictwo, ochrona środowiska, inżynieria i technologia, architektura. 1 Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych. Warszawa, 2014 2
Przykładowe zawody: fizyk, klimatolog, chemik, hydrolog, aktuariusz, statystyk, mikrobiolog, inżynier rolnictwa, inżynier budowy dróg, ekolog, inżynier mechanik lotniczy, inżynier hutnik, inżynier technologii drewna, inżynier elektronik, architekt, urbanista, projektant wzornictwa przemysłowego 3. Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono cztery kluczowe kompetencje: 1) Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 2) Sumienność w dążeniu do rezultatów - wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3) Gotowość do podnoszenia kwalifikacji otwartość na wiedzę na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. 4) Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu - korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W 2015 roku w ewidencji powiatowych urzędów pracy w województwie kujawskopomorskim odnotowano 9 nowych rejestracji w zawodzie inżynier budownictwabudownictwo przemysłowe. 22,2% z zarejestrowanych było w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W końcu 2015 roku w ewidencji pozostawały 3 osoby z zawodem inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe, nie było osób zarejestrowanych okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W 2015 roku do powiatowych urzędów pracy zgłoszono 7 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej w zawodzie inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe. Oferty pracy odnotowano w powiatach: Bydgoszcz grodzki (4) i Toruń grodzki (3). 3 Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Tworzenie i stosowanie. Warszawa, 2014 3
BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE INŻYNIER BUDOWNICTWA-BUDOWNICTWO PRZEMYSŁOWE W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 4 Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bezrobotni zarejestrowani w okresie sprawozdawczym Bezrobotni według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej ogółem w tym kobiety osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem w tym kobiety osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki zgłoszone w okresie aktualne w końcu okresu 1 1 6 7 4 9 0 0 3 0 0 0 1 1 3 2 0 2 1 0 2 2 2 3 0 0 1 1 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 0 6 3 7 0 0 0 0 0 0 W 2015r. w skali województwa zawód inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe nie miał określonego statusu na rynku pracy 5. Większa liczba nowych rejestracji niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe w latach 2010-2014 był zawodem nadwyżkowym, tzn. takim, na który na rynku pracy istniało mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie 6. 4 Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat 2010-2014 znajdują się na stronie WUP Toruń http://podlupa.wup.torun.pl/ 5 W 2015 roku zmieniono metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zmianę zainicjował Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Metodologia dostępna jest na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/ w zakładce Biblioteka. Informacja o zawodach deficytowych i nadwyżkowych za rok 2015 dostępna jest na stronie www.mz.praca.gov.pl 6 W latach 2010-2014 podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4
LICZBA BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W OKRESIE PRZYPADAJĄCYCH NA 1 OFERTĘ PRACY W ZAWODZIE INŻYNIER BUDOWNICTWA-BUDOWNICTWO PRZEMYSŁOWE W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO- POMORSKIM W LATACH 2010-2015 2015 2014 1,3 1,3 2013 1,2 2012 2011 1 2010 0 0,5 1 1,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za lata 2010-2015. Brak wartości w roku 2010 i 2012 oznacza, iż w danym roku nie zgłoszono ofert pracy w zawodzie inżynier budownictwa-budownictwo przemysłowe. 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu inżynier budownictwabudownictwo przemysłowe 7. W badaniach sondażowych realizowanych w latach 2010 2013 pracodawcy zgłosili wyłącznie w 2013 r. zapotrzebowanie na zatrudnienie 3 inżynierów budownictwa budownictwo przemysłowe. W analizowanym okresie pracodawcy nie planowali zwolnienia osób z tym zawodem 8. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego nie zawiera informacji dotyczących zawodu inżynier budownictwabudownictwo przemysłowe 9. 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to badanie, które przewiduje zapotrzebowanie na pracowników na 2016 rok. Prognoza ta opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia) analizujących sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają 7 Raport z badania ankietowego 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 8 Wyniki badań 2000 pracodawców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonych w latach 2010-2013 w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą znajdują się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 9 Analiza ilościowa i jakościowa treści 10406 internetowych ofert pracy o zasięgu regionalnym. Badanie przeprowadzono w 2 okresach, tj. IX-XI 2014r. oraz II-IV 2015r. Analiza obejmowała wybrane portale ogólnopolskie: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Raport z badania znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 5
zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Głównym efektem badania są informacje o grupach zawodów (poszczególne zawody z uwagi na podobieństwo wykonywanych zadań zostały zgrupowane w 177 grup), dla których prognozuje się, iż będą charakteryzować się deficytem, równowagą lub nadwyżką osób poszukujących pracy. Do grupy zawodów Inżynierowie budownictwa została zaliczona grupa elementarna KZiS 10 : inżynierowie budownictwa i kategoria nie mająca bezpośredniego odzwierciedlenia w KZiSkonstruktor w pracowni projektowej. W ww. prognozie na 2016 rok, na poziomie województwa kujawsko-pomorskiego, grupa zawodów inżynierowie budownictwa będzie grupą deficytową to znaczy taką, w której popyt pracodawców będzie większy niż podaż pracowników o odpowiednich kwalifikacjach 11. PROGNOZOWANA ZMIANA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW W 2016R. W ZAWODZIE INŻYNIEROWIE BUDOWNICTWA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM WG POWIATÓW PROGNOZOWANA RELACJA MIĘDZY DOSTĘPNĄ SIŁĄ ROBOCZĄ A ZAPOTRZEBOWANIEM NA PRACOWNIKÓW W 2016R. W ZAWODZIE INZYNIEROWIE BUDOWNICTWA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM WG POWIATÓW 10 Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 11 Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 6
Źródło: http://barometrzawodow.pl/ 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie w zawodzie inżynier budownictwa odbywa się w 5 szkołach wyższych na kierunku budownictwo 12. W 2015 roku kierunek ten ukończyły 452 osoby a w roku akademickim 2015/2016 kształci się 1565 studentów. ABSOLWENCI KIERUNKU BUDOWNICTWO W LATACH 2011-2015 (STAN NA 30 WRZEŚNIA DANEGO ROKU) 2015 452 2014 354 2013 400 2012 341 2011 268 0 100 200 300 400 500 ABSOLWENCI I STUDENCI NA KIERUNKU BUDOWNICTWO Nazwa szkoły Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Absolwenci Absolwenci Absolwenci Absolwenci Absolwenci Wyszczególnienie 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 Studenci 2015/2016 ogółem 257 307 237 227 312 1047 studia I stopnia 111 168 139 109 138 682 studia I stopnia z tytułem inżyniera 111 168 139 109 138 682 studia I stopnia z tytułem licencjata 0 0 - - - - studia jednolite magisterskie 125 72 - - - - studia II stopnia 21 67 98 118 174 334 po ostatnim roku bez egzaminu - - - - 31 ogółem - - - - 20 183 studia I stopnia - - - - 20 183 studia I stopnia z tytułem inżyniera - - - - 20 162 studia I stopnia z tytułem licencjata - - - - - 21 studia jednolite magisterskie - - - - - - studia II stopnia - - - - - - - - - - po ostatnim roku bez egzaminu - - ogółem 11 34 44 28 33 95 Kujawska Szkoła studia I stopnia 11 34 44 28 33 95 Wyższa we Włocławku studia I stopnia z tytułem inżyniera 11 34 44 28 33 95 12 Zestawienie prowadzonych kierunków studiów https://polon.nauka.gov.pl/opi/aa/kierunki/studia?execution=e2s1 7
Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Bydgoska Szkoła Wyższa Województwo Kujawsko - Pomorskie studia I stopnia z tytułem licencjata - 0 - - - - studia jednolite magisterskie - 0 - - - - studia II stopnia - 0 - - - - po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - - ogółem - - 119 99 52 125 studia I stopnia - - 119 99 52 118 studia I stopnia z tytułem inżyniera - - 119 99 52 118 studia I stopnia z tytułem licencjata - - - - - - studia jednolite magisterskie - - - - - - studia II stopnia - - - - - - po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - 7 ogółem - - - - 35 115 studia I stopnia - - - - 35 101 studia I stopnia z tytułem inżyniera - - - - 35 101 studia I stopnia z tytułem licencjata - - - - - - studia jednolite magisterskie - - - - - - studia II stopnia - - - - - 14 po ostatnim roku bez egzaminu - - - - - - ogółem 268 341 400 354 452 1565 studia I stopnia 122 202 302 236 278 1179 studia I stopnia z tytułem inżyniera 122 202 302 236 278 1158 studia I stopnia z tytułem licencjata 0 0 - - - 21 studia jednolite magisterskie 125 72 - - - - studia II stopnia 21 67-118 174 348 po ostatnim roku bez egzaminu - - 98 - - 38 6. INFORMACJE DODATKOWE http://www.inzynierbudownictwa.pl - serwis internetowy branży budowlanej http://www.piib.org.pl Polska Izba Inżynierów Budownictwa http://www.inzynierowiebudownictwa.pl - strona poświęcona inżynierom budownictwa Opracowała: Jolanta Lebiedzińska doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja: czerwiec 2016r. 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego 8
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie inżynier budownictwa-w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako inżynier budownictwa w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód inżynier budownictwa jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w siedmiu krajach EOG zawód inżynier budownictwa jest regulowany, są to: Bułgaria, Czechy, Grecja, Węgry, Islandia, Liechtenstein oraz Wielka Brytania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem inżynier budownictwa wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodami inżynierowie budownictwa i inżynierii środowiska zgłoszonych zostało 6126 ofert pracy w 25 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Wielkiej Brytanii (3227 ofert), Niemczech (1606 ofert) i Francji (436 ofert)- dane wg stanu na dzień 27.11.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie inżynier budownictwa w krajach EOG powinny dysponować min. 5-letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym wraz z odpowiednimi uprawnieniami wynikającymi z uzyskanego wykształcenia bądź kursów, ponadto mieć ukończone studia wyższe z zakresu inżynierii budowlanej lądowej bądź pokrewne oraz posiadać doświadczenie w zarządzaniu i realizacji projektów (mile widziane międzynarodowych). Kandydaci powinni posiadać znajomość przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdzoną certyfikatem (lub odpowiednią kartą - w przypadku Wielkiej Brytanii jest to karta CSCS (Construction Skills Certification Scheme) potwierdzająca, że pracownik zna przepisy BHP oraz posiada kompetencje zawodowe do pracy w budownictwie. Karty CSCS wymagają wszystkie firmy z sektora państwowego oraz większość firm budowlanych. Informacje dotyczące karty dostępne są na stronie internetowej www.cscs.ik.com. Szczegóły dot. egzaminowania oraz sposobu uzyskiwania karty można również znaleźć na stronie www.polstar.org.pl. ).Ponadto wymagana jest znajomość rysunku technicznego i czytania planów oraz doświadczenia w korzystaniu z programów pakietu Microsoft Office. Należy pamiętać, że pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym wykonywana będzie praca (często wymagana jest znajomość innego języka), posiadania prawa jazdy (mile widziany również własny samochód) jak również wysokich umiejętności komunikacyjnych i negocjacyjnych. Przykładowe stawki płacy w zawodzie inżynier budownictwa w wybranych krajach: Francja: 34.000-55.000/euro/rocznie brutto ( w zależności od zajmowanego stanowiska), Austria: 2.029 2838.29/euro/miesięcznie/brutto. Opracowała: 9
Justyna Grębicka, Pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy O/Z we Włocławku 10