SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA kod ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW, ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE 6. INFORMACJE DODATKOWE 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku

2 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Specjalista ochrony środowiska (kod zawodu ) to jeden z 2443 zawodów i specjalności ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej od 30 czerwca 2010r. do 31 grudnia 2014r. zawód miał tę samą nazwę i kod. Bezpośrednim odpowiednikiem dla zawodu specjalista ochrony środowiska jest kierunek ochrona środowiska. Specjalista ochrony środowiska- organizuje, nadzoruje, realizuje i kontroluje działalność przedsiębiorstwa lub jednostki administracyjnej związaną z ochroną środowiska stosując przepisy prawa w tej dziedzinie; prowadzi monitoring i badania stanu środowiska; określa i analizuje parametry charakteryzujące stan zanieczyszczenia; prognozuje zmiany w środowisku wynikające z działalności gospodarczej człowieka; podejmuje decyzje i wydaje pozwolenia związane z ochrona środowiska; sporządza raporty i opracowania dotyczące wpływu różnych przedsięwzięć na środowisko; prowadzi dokumentację wynikającą z przepisów ochrony środowiska. Zadania zawodowe: -kompletowanie, aktualizowanie i upowszechnianie aktów prawnych dotyczących zagadnień ochrony środowiska; - kontrolowanie przestrzegania przepisów prawnych przez podległe podmioty podlegające zasięgowi działania przedsiębiorstwa lub jednostki administracyjnej; - prowadzenie dokumentacji wynikającej z przepisów ochrony środowiska przez przedsiębiorstwa lub jednostki administracyjne; - organizowanie i nadzorowanie działalności przedsiębiorstwa związanej z ochroną środowiska m in. ochrona aerosanitarna, gospodarka odpadami, gospodarka wodnościekowa; - określanie i analizowanie parametrów charakteryzujących stan zanieczyszczenia środowiska; - prowadzenie monitoringu i badań stanu środowiska przyrodniczego; - prognozowanie zmian w środowisku wynikających z działalności gospodarczej człowieka; - uczestniczenie w realizowaniu polityki proekologicznej na terenie przedsiębiorstwa lub jednostki administracyjnej; - inicjowanie działań mających na celu poprawę stanu środowiska; - przygotowywanie dokumentacji na potrzeby wydawania decyzji/pozwoleń związanych z ochroną środowiska; - sporządzanie raportów i opracowań dotyczących wpływu różnych przedsięwzięć na środowisko; 2

3 - przekazywanie informacji o stanie środowiska organom państwowym i samorządowym - planowanie, organizowanie i kierowanie pracą zespołu pracowników zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska; - współpraca z poszczególnymi działami w przedsiębiorstwie w zakresie realizowania zadań i celów ochrony środowiska; - podnoszenie własnych kwalifikacji zawodowych oraz zespołu pracowników w zakresie znajomości najnowszych przepisów prawnych obowiązujących w kraju i UE 1. Profil kompetencyjny 2 i technicznych - kod 21 3 dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych prowadzą badania oraz stosują w praktyce wiedzę naukową z takich dziedzin jak: fizyka, meteorologia, chemia, nauki o Ziemi, matematyka, statystyka, biologia, rolnictwo, ochrona środowiska, inżynieria i technologia, architektura. Przykładowe zawody: fizyk, klimatolog, chemik, hydrolog, aktuariusz, statystyk, mikrobiolog, inżynier rolnictwa, inżynier budowy dróg, ekolog, inżynier mechanik lotniczy, inżynier hutnik, inżynier technologii drewna, inżynier elektronik, architekt, urbanista, specjalista ochrony środowiska, projektant wzornictwa przemysłowego. Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono cztery kluczowe kompetencje: 1) Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji- rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 2) ) Sumienność w dążeniu do rezultatów wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności 3) Gotowość do podnoszenia kwalifikacji-otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć 1 Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U poz. 1145). 3

4 eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. 4) Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Prezentowana analiza dotyczy okresu od r. do r. W 2015 roku w ewidencji powiatowych urzędów pracy w województwie kujawskopomorskim odnotowano 266 nowych rejestracji w zawodzie specjalista ochrony środowiska, z tego 78 osób było do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Na dzień r. w ewidencji pozostawało 110 osób z zawodem specjalista ochrony środowiska, z tego 17 osób było do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W 2015 roku do powiatowych urzędów pracy zgłoszono 21 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej dla osób z tym w zawodem. BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie sprawozdawczym Bezrobotni według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej ogółem osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem osoby do miesięcy od dnia ukończenia nauki zgłoszone w okresie aktualne w końcu okresu Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat znajdują się na stronie WUP Toruń 4

5 W 2015r. w skali województwa zawód specjalista ochrony środowiska nie miał określonego statusu na rynku pracy 5. Większa liczba nowych rejestracji niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód specjalista ochrony środowiska w latach był zawodem nadwyżkowym, tzn. takim, na który na rynku pracy istniało mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie 6. LICZBA BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W OKRESIE PRZYPADAJĄCYCH NA 1 OFERTĘ PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH ,5 18, ,3 13,7 12, r. 2011r Źródło: Opracowanie własne na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za lata BEZROBOTNI Z ZAWODEM SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA WEDŁUG POWIATÓW Wyszczególnienie Bezrobotni wg stanu w końcu okresu Województwo kujawsko-pomorskie W 2015 roku zmieniono metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zmianę zainicjował Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Metodologia dostępna jest na stronie internetowej w zakładce Biblioteka. Informacja o zawodach deficytowych i nadwyżkowych za rok 2015 dostępna jest na stronie 6 W latach podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 5

6 Bydgoszcz grodzki Bydgoszcz ziemski Grudziądz grodzki Grudziądz ziemski Toruń grodzki Toruń ziemski Włocławek grodzki Włocławek ziemski Aleksandrów Kujawski Brodnica Chełmno Golub Dobrzyń Inowrocław Lipno Mogilno Nakło nad Notecią Radziejów Rypin Sępólno Krajeńskie Świecie Tuchola Wąbrzeźno Żnin Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW, ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu specjalista ochrony środowiska 7. W badaniach sondażowych zrealizowanych w latach pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób z zawodem specjalista ochrony środowiska 8. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego zawiera 1 ofertę pracy dla zawodu specjalista ochrony środowiska 9. 7 Raport z badania ankietowego 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II znajduje się na stronie 8 Wyniki badań 2000 pracodawców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonych w latach w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą znajdują się na stronie 9 Analiza ilościowa i jakościowa treści internetowych ofert pracy o zasięgu regionalnym. Badanie przeprowadzono w 2 okresach, tj. IX-XI 2014r. oraz II-IV 2015r. Analiza obejmowała wybrane portale ogólnopolskie: 6

7 Wyniki badań losów absolwentów: 10 Miejsca pracy niekontynuujących nauki absolwentów OCHRONY ŚRODOWISKA W kategorii pozostałe uwzględniono następujące kategorie pracy w których pracuje 1 absolwent, są to: Kadry/HR/Doradztwo zawodowe, IT, Medycyna/Farmacja/Kosmetologia/Zdrowie, Systemy jakości, Ubezpieczenia. Wykres przedstawia strukturę miejsc pracy absolwentów kierunku specjalista ochrony środowiska, którzy ukończyli studia wyższe na UMK w latach W badaniach wzięło udział 31 osób. Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Raport z badania znajduje się na stronie 10 Badanie losów absolwentów UMK Toruń. Informacja z badań znajduje się na stronie internetowej 7

8 GDZIE PRACUJĄ ABSOLWENCI OCHRONY ŚRODOWISKA W 3 LATA PO ZAKOŃCZENIU STUDIÓW 8

9 METODY I SPOSOBY SKUTECZNEGO POSZUKIWANIA ORAZ UZYSKANIA ZATRUDNIENIA PRZEZ ABSOLWENTÓW 9

10 10

11 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to badanie, które przewiduje zapotrzebowanie na pracowników na 2016 rok. Prognoza ta opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia) analizujących sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Głównym efektem badania są informacje o grupach zawodów (poszczególne zawody z uwagi na podobieństwo wykonywanych zadań zostały zgrupowane w 177 grup), dla których prognozuje się, iż będą charakteryzować się deficytem, równowagą lub nadwyżką osób poszukujących pracy. Do grupy zawodów Specjaliści ochrony środowiska zalicza się zawód specjalista ochrony środowiska. W skład omawianej grupy wchodzi grupa elementarna KZiS 11 : specjaliści do spraw ochrony środowiska. W ww. prognozie na 2016 rok, na poziomie województwa kujawsko-pomorskiego, grupa zawodów została określona jako nadwyżkowa, czyli taka, w której znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na niskie zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów spełniających wymagania pracodawców 12. PROGNOZA NA 2016, WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE ZMIANA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW W GRUPIE ZAWODÓW SPECJALIŚCI OCHRONY ŚRODOWISKA WG POWIATÓW 11 Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 12 Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie 11

12 PROGNOZA NA 2016, WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE RELACJA MIĘDZY DOSTĘPNĄ SIŁĄ ROBOCZĄ A ZAPOTRZEBOWANIEM NA PRACOWNIKÓW W GRUPIE ZAWODÓW SPECJALIŚCI OCHRONY ŚRODOWISKA WG POWIATÓW Źródło: 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE W roku akademickim 2016/17 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego kształcenie na kierunku ochrona środowiska oferują: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy 13. Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/2016 oraz absolwentów z lat akademickich 2009/ / W roku 2015r. kierunek ochrony środowiska na terenie województwa kujawskopomorskiego ukończyło 256 osób, studia na tym kierunku kontynuuje 293 osoby. W roku 2014r. kierunek ochrony środowiska na terenie województwa kujawskopomorskiego ukończyło 291 osób, studia na tym kierunku kontynuuje 477 osób. W roku 2013r. kierunek ochrona środowiska na terenie województwa kujawskopomorskiego ukończyło 312 osób. Kształcenie odbywa się w 4 szkołach wyższych na terenie województwa. Łączna liczba absolwentów kierunku ochrona środowiska w roku akademickim 2010/2011 wyniosła 513, w roku akademickim 2011/ , w roku 13 Zestawienie prowadzonych kierunków studiów 14 Informacja przygotowana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/16 oraz absolwentów z lat

13 akademickim 2012/ osób. Obecnie kierunek w województwie kujawsko- pomorskim studiuje 293 osoby. ABSOLWENCI I STUDENCI KIERUNKU OCHRONA ŚRODOWISKA Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wyższa Szkoła Służb Lotniczych (dawniej Wyższa Szkoła Środowiska) 2010/2011 Absolwenci 2011/2012 Absolwenci 2012/2013 Absolwenci 2013/2014 Absolwenci 2014/2015 Studenci 2015/2016 ogółem studia I stopnia studia magisterskie studia I I stopnia ogółem studia I stopnia studia magisterskie studia I I stopnia ogółem studia I stopnia studia magisterskie studia I I stopnia Uniwersytet ogółem Technologiczno- Przyrodniczy studia I stopnia studia magisterskie studia I I stopnia Wyższa Szkoła ogółem Humanistyczno- Ekonomiczna studia I stopnia studia magisterskie studia I I stopnia Województwo kujawskopomorskie ogółem studia I stopnia studia magisterskie studia II stopnia

14 ABSOLWENCI KIERUNKU OCHRONA ŚRODOWISKA W LATACH (STAN NA 30 WRZEŚNIA DANEGO ROKU) INFORMACJE DODATKOWE ADRESY INTERNETOWE CZASOPISMA: Kwartalnik OCHRONA ŚRODOWISKA Czasopismo Naukowe "Archives of Environmental Protection" Czasopismo "Ekonomia i Środowisko" CZASOPISMO - Ekonatura Czasopismo "Problemy Eksploatacji" Mikrozanieczyszczenia w środowisku człowieka Opracowała: Iwona Lisiecka doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku 14

15 Aktualizacja: czerwiec 2016r. 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG) W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA OCHRONY ŚRODOWISKA W KRAJACH EOG Osoba chcąca podjąć pracę jako specjalista ochrony środowiska w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód specjalista ochrony środowiska jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w 6 krajach EOG zawód specjalista ochrony środowiska jest regulowany, są to: Grecja, Hiszpania, Irlandia, Malta, Portugalia i Wielka Brytania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 5. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem specjalista ochrony środowiska wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z uwagi na fakt, że lista zawodów nie odpowiada zawodom/branżom określonym na portalu niemożliwe jest określenie zapotrzebowania na absolwentów kierunku ochrona środowiska. Interdyscyplinarny charakter kierunku kształcenia specjalista ds. ochrony środowiska powoduje, że absolwenci kierunku mogą podejmować pracę w urzędach lub firmach prywatnych, których działalność wymaga stałego monitorowania pod kątem ingerowania w środowisko i zgodności tych działań z obowiązującymi ustawami dot. ochrony przyrody. Może to być również specjalizacja w dziedzinach: gospodarka wodna, hydrologia, instalacje sanitarne, oczyszczalnia nieczystości i gospodarka odpadami, systemy wodociągowe i kanalizacyjne, ochrona powietrza, odnawialne źródła energii, ochrona i kształtowanie 15

16 krajobrazu. Wyszukiwanie ofert pracy z wykorzystaniem systemu EURES będzie w tym przypadku polegało na szczegółowej analizie treści ofert pracy z wyżej wymienionych branż. Sporządziła: Magdalena Zboińska 16