Białoruś brama na wschód otwiera się dla polskich przedsiębiorców Bartosz Mendyk Białoruś, chociaż to sąsiad Polski, nie jest w naszym kraju znana zbyt dobrze. Tymczasem przedsiębiorcy, którzy prowadzą tam interesy, bardzo chwalą sobie to państwo. Jest to spowodowane ciągłym poprawianiem warunków inwestycyjnych dzięki wykorzystaniu tradycyjnych zalet Białorusi. Zalicza się do nich strategiczne położenie geograficzne, wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą, techniczne zaawansowanie przedsiębiorstw, stabilną sytuację społeczno-ekonomiczną i konsekwentną politykę gospodarczą nastawioną na liberalizację rynku i rozwój instytucji finansowych. Warto także zwrócić uwagę na dobre oceny dawane Białorusi przez Bank Światowy. Według wskaźnika Doing Business zajmuje ona wysokie 57. miejsce. Dla porównania Polska jest na 32. miejscu. Dla osób zainteresowanych ulokowaniem inwestycji na Białorusi dobrą wiadomością jest to, że procedury związane z zakupem ziemi są oceniane jako trzecie na świecie. Z kolei dla osób pragnących zajmować się wyłącznie handlem, znaczące jest to, że w zakresie egzekucji kontraktów kraj ten oceniono jako siódmy na świecie. Białoruś i Unia Europejska Rok 2014 może być przełomowy w stosunkach handlowych Białorusi z państwami Unii Europejskiej. Kraj ten nie jest objęty sankcjami UE i pragnie utworzyć swoisty korytarz dla towarów z Europy Zachodniej, zwłaszcza produktów spożywczych. Poszczególne zakłady produkcyjne i hurtownie już się przygotowują do skorzystania z możliwości współpracy z przedsiębiorstwami białoruskimi. Przykładowo, prawo importu europejskiego mleka dostało 13 zakładów mleczarskich z Białorusi. Szukając partnerów dla importu eksportu warto odwiedzić strony targów: ZAO MinskExpo, http://www.minskexpo.com/, V/k Belexpo http://www.belexpo.by/, BelInterExpo UP, http://www.cci.by/, V/k Expoforum, http://www.expoforum.by/, T&C JSC, http://www.tibo.by/, V/k Asunta, http://www.asunta.by/. Działalność gospodarcza Polscy importerzy zainteresowani sprowadzaniem towarów z Białorusi powinni zwrócić się o pomoc do Wydziału Promocji Handlu Ambasady Białorusi w Warszawie; Aleksandr Averyanov, Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Republiki Białoruś w Rzeczpospolitej Polskiej Będąc bezpośrednim wschodnim sąsiadem Polski, Białoruś ma dobre doświadczenie, jeśli chodzi o współpracę z polskim biznesem w wielu branżach. W 2013 r. obrót handlowy między krajami osiągnął prawie 2,4 mld USD. Polska jest siódmym co do wielkości partnerem handlowym Białorusi. W roku ubiegłym polscy przedsiębiorcy zainwestowali w gospodarkę białoruską ponad 180 mln USD. Nie ulega jednak wątpliwości, że potencjał polsko-białoruskiej współpracy gospodarczej jest znacznie większy. Na Białorusi działa obecnie 360 firm z udziałem polskiego kapitału. W obecnej sytuacji geopolitycznej znacząco możemy pomóc polskim przedsiębiorcom. W szczególności owoce z Polski, które nie mogą być wwożone do Rosji z Białorusi, poprzez przetworzenie mogą zostać wwiezione w postaci soków, dżemów czy jedzenia dla dzieci. Nasz kraj może pomóc polskim przedsiębiorcom przetrwać rosyjskie embargo na owoce. Jednakże współpraca obu państw nie musi się ograniczać tylko do rolnictwa. Zapewniam, że na zagraniczne inwestycje czekają też takie branże, jak: farmaceutyka, biotechnologia, IT i transport. Chciałem zwrócić także uwagę, że Białoruś dysponuje dobrze rozwiniętą infrastrukturą transportową i logistyczną; mam na myśli rozgałęzioną sieć transportu drogowego, kolejowego i lotniczego. Autostrady biegnące przez kraj tworzą zasadniczy element europejskiego systemu transportowego. Rocznie przez Białoruś przepływa ponad 100 mln ton towarów europejskich, z czego około 90% między Rosją a UE. Jednak potencjał tranzytowy Białorusi nie jest do końca zrealizowany; szacuje się, że białoruskie korytarze transportowe są wykorzystywane na poziomie 25 40% ich realnej możliwości. Ostatecznie polskim przedsiębiorcom Białoruś oferuje wyjątkową okazję do przyspieszenia rozwoju biznesu związanego udziałem w prywatyzacji kraju. Dzisiaj do sektora państwowego należy około 70% produkcji przemysłowej. W przeciwieństwie do Rosji oraz innych krajów Wspólnoty Niepodległych Państw i Europy Wschodniej Białoruś zachowała największe krajowe przedsiębiorstwa we własności państwowej. Fot. Ambasada Republiki Białoruś w RP 22
z kolei eksporterzy do Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Mińsku. Wydział Promocji Handlu przyjmuje zapytania pod adresem: poland@ mfa.gov.by, belemb.tes@tut.by. Oferty białoruskich przedsiębiorstw znajdują się na stronie www.by.all.biz. Warto ponadto zwrócić uwagę na katalog Kompanie, towary, usługi (www.b-info.by/catalogue/ export/) oraz Katalog Biznes-Eksport (www.export.by). Na stronie WPHI http://minsk.trade.gov. pl można znaleźć zapytania ofertowe białoruskich firm, propozycje współpracy w zakresie handlu (potencjalni dystrybutorzy), informacje dotyczące rynku oraz kontakty do kancelarii prawnych działających w Mińsku w języku polskim. Rys. Bartosz Bartosiński Podstawowymi przepisami prawnymi w zakresie działalności inwestycyjnej na Białorusi są: Ustawa nr 53-3 Republiki Białoruś O inwestycjach z dnia 12 lipca 2013 r., Ustawa nr 63-3 Republiki Białoruś O koncesjach z dnia 12 lipca 2013 r., Nr 10 O utworzeniu dodatkowych warunków dla działalności inwestycyjnej na Białorusi z dnia 6 sierpnia 2009 r., nr 450 w sprawie zniesienia licencji na 16 rodzajów działalności z dnia 1 września 2010 r., Kodeks Cywilny Republiki Białoruś z dnia 7 grudnia 1998 nr 218-З, Ustawa z dnia 9 grudnia 1992 r O spółkach gospodarczych, nr 1, O państwowej rejestracji i likwidacji spółek gospodarczych z dnia 16 stycznia 2009 r. Zgodnie z pierwszym wymienionym aktem inwestycjami są aktywa lub inne prawa, które należą do inwestora: ruchomości i nieruchomości oraz kapitał (pożyczki, kredyty i inne fundusze), odsetki od kapitału, udziały w aktywach organizacji komercyjnych założonych na Białorusi, inne prawa, które można wycenić, z wyjątkiem tych, które nie zostały dopuszczone do obiegu, przedmioty wycofane z obiegu, posiadające jednak wartość pieniężną. Polityka UE wobec Białorusi Politykę Unii Europejskiej wobec Białorusi należy uznać za wielowymiarową. Z jednej strony ze względu na aspekty polityczne te relacje są trudne. Sankcje nałożone przez UE wobec Białorusi zostały przedłużone do 31 października 2015 r. Dotyczą one przemysłu zbrojeniowego. W komunikacie Rady UE zaznaczono, że na Białorusi nadal są więźniowie polityczni, a sytuacja w sferze praw człowieka nie poprawiła się w znaczącym stopniu. Jednocześnie skrócono listę osób i instytucji objętych sankcjami, uznając, że nie ma podstaw, by niektóre z nich nadal były obiektem restrykcji. Z listy usunięto 24 osoby (wcześniej 143) i siedem firm (wcześniej 25). Nie jest to jednak pełny obraz relacji. Białoruś nie zaangażowała się w spór ukraiński pomiędzy Unią Europejską i USA a Rosją. W związku z tym na Białoruś nie zostały nałożone sankcje przez UE; Białoruś również nie nałożyła sankcji na towary unijne. Ponadto mimo że co do zasady Mińsk popiera integrację w ramach Unii Euroazjatyckiej 1, jest zauważalne wyłamywanie się i działanie niezgodne z oczekiwaniami Kremla. Władze Białorusi nawet nie próbują ukryć, że Mińsk chce pomóc krajom UE obejść embargo nałożone przez Moskwę i umożliwić wysyłanie przez Białoruś odpowiednio przetworzonych produktów do Rosji i innych państw Unii Euroazjatyckiej. (Rosselhoznadzor 2 poinformował już kilkakrotnie, że przechwycił towary, które nie zostały odpowiednio przetworzone na Białorusi.). Minister Gospodarki Republiki Białoruś Nikołaj Snopkov stwierdził, że zagadnienia reeksportu zostały omówione z przedstawicielami Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej 3 i nie usłyszał z ich strony żadnego sprzeciwu. W jego opinii Rosja i inni członkowie Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej są gotowi wpuścić na swoje terytorium mleko, warzywa, owoce i inne produkty spożywcze z Europy wraz z możliwością reeksportu. Wydaje się zatem, że tuż za polską wschodnią granicą istnieje brama, która otwiera się na oścież dla europejskich wyrobów. Polska i Białoruś Zagadnienia związane z obejściem sankcji były tematem spotkania wicepremiera i ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego z wicepremierem Białorusi Michaiłem Rusym, które odbyło się na początku października. Wniosków ze spotkania jest kilka. Po pierwsze Białoruś jest gotowa od razu wznowić kontakty i pomóc polskim przedsiębiorcom poprzez przetworzenie towarów na terenie swojego kraju. Po drugie oba kraje natychmiast wznawiają współpracę w wielu dziedzinach od ruchu granicznego do wymiany gospodarczej. Sfery te dotychczas pozostawały uśpione. Strona polska wyraziła zainteresowanie współpracą w sektorze rolno-spożywczym i przetwórstwie spożywczym, energetyce (w tym OZE i efektywności energetycznej) oraz transporcie i logistyce. 23
Wpływ Unii Celnej oraz EUG na polskich przedsiębiorców Białoruś wraz z Rosją oraz Kazachstanem tworzą Unię Celną oraz Jednolity Obszar Gospodarczy. Pomiędzy tymi krajami nie ma kontroli celnej, a zatem białoruskie towary mogą bez żadnych przeszkód trafiać na rosyjski rynek. Jest to ważna informacja dla polskich przedsiębiorców zainteresowanych współpracą z Białorusinami. 1 stycznia 2015 r. na bazie Unii Celnej i Jednolitego Obszaru Gospodarczego powstanie Euroazjatycka Unia Gospodarcza (EUG). Będzie to struktura otwarta także na inne państwa. Swój akces zgłosiły już Armenia i Kirgistan. Traktat założycielski zobowiązuje sygnatariuszy do zapewnienia swobodnego przepływu towarów, usług, kapitału i siły roboczej. Strony zobowiązały się również do prowadzenia uzgodnionej polityki w kluczowych sektorach gospodarki energetyce, przemyśle, rolnictwie i transporcie. Na kształt Komisji Europejskiej zostanie powołana Specjalna Euroazjatycka Komisja Gospodarcza. Jej głównym celem jest zapewnienie warunków funkcjonowania i rozwoju Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, zawierającej w sobie Unię Celną. Komisja ma opracowywać propozycje w dziedzinie integracji w ramach organizacji, zapewnić warunki makroekonomiczne niezbędne do stworzenia Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej w 2015 r. W zakładce: http://www.tsouz.ru/db/ techregulation/ znajduje się rejestr jednostek certyfikujących i laboratoriów badawczych Unii Celnej. Oceniają one przestrzeganie przepisów technicznych oraz prowadzą ocenę zgodności wyrobów z etykietą. Nieoficjalne tłumaczenie kodeksu celnego Unii Celnej na język angielski: http://www.tsouz.ru/docs/kodeks/ Documents/TRANSLATION%20CUC. pdf. Kodeks ten reguluje większość zagadnień związanych z importem. Natomiast świadczenia dotyczące robót i usług na terytorium Federacji Rosyjskiej, podstawy opodatkowania, stawki i procedury ładowania, zachęty podatkowe (np. zwolnienie z podatku), są określane zgodnie z ustawodawstwem Federacji Rosyjskiej. Licencje w imporcie i eksporcie oraz certyfikacja Licencjonowaniem jest objętych 37 rodzajów działalności gospodarczej (np. handel napojami alkoholowymi i wyrobami tytoniowymi, wysyłanie obywateli Białoruskich do pracy za granicę), które zostały określone w Dekrecie Prezydenta Republiki Białoruś nr 450. Koszt licencji wynosi równowartość 75 EUR. Są one wydawane na okres od 5 do 10 lat. Licencje eksportowe i importowe są wydawane przez Ministerstwo Handlu. Nie przewidziano żadnych ograniczeń w zakresie ubiegania się o wydanie licencji przez osoby prawne z siedzibą poza granicami Białorusi. Mogą one zwracać się z wnioskiem o wydanie im licencji na równi z rezydentami, pod warunkiem spełnienia stawianych wymogów (np. prowadzenia działalności gospodarczej w formie osoby prawnej lub jednoosobowej działalności gospodarczej). Poszczególne towary przy wprowadzaniu do obrotu na terytorium Białorusi wymagają świadectwa urzędu dozoru przemysłowego Gospromnadzoru. Wykaz towarów oraz informacje dotyczące procedury otrzymania certyfikatu znajdują się na stronie: http:// gospromnadzor.by/rus/sertifikaciia/ Elementem charakterystycznym dla Białorusi było wprowadzenie obowiązkowej certyfikacji towarów konsumpcyjnych, robót i usług. Towary i surowce do ich produkcji muszą mieć certyfikat bezpieczeństwa dołączony do każdej partii towarów wwożonych na terytorium Białorusi. Wykaz wszystkich akredytowanych organizacji ds. certyfikacji: http://www.bsca.by/ru/reestr-akkr-organ/ Białoruska Uniwersalna Giełda Towarowa (informacje i wzory dokumentów): http://www.butb.by Ministerstwo Handlu: http://www.mintorg.gov.by/ Formy prowadzenia działalności gospodarczej Wśród różnych form prowadzenia działalności gospodarczej niektóre są warte szczególnej rekomendacji. Podpisując każdą umową, należy skonsultować się z miejscowym prawnikiem, ze względu na specyfikę miejscową prawa spółek. Może być bowiem tak, że np. dyrektor generalny biura będzie miał więcej uprawnień w spółce niż jej właściciel. Spółka z udziałem zagranicznym Spółki z udziałem zagranicznym występują najczęściej w formie joint venture, której kapitał zakładowy stanowią udziały inwestorów zagranicznych oraz białoruskich osób fizycznych i prawnych. Jest to osoba prawna, w której kapitale zakładowym wartość inwestycji zagranicznych wynosi równowartość 20 000 USD. Jej podstawowym celem jest uzyskanie zysków. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Podstawowym aktem prawnym (obok kodeksu cywilnego) regulującym powołanie sp. z o.o. jest ustawa o spółkach gospodarczych, a także dekret prezydencki o rejestracji i likwidacji spółek gospodarczych. W celu zawiązania spółki założyciele zawierają umowę założycielską oraz zatwierdzają statut spółki. Umowa jest dokumentem założycielskim. Spółkę mogą zawiązać co najmniej dwie osoby. Maksymalna liczba wspólników to pięćdziesiąt osób. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki i ponoszą ryzyko w związku z działalnością spółki jedynie do wysokości wartości wniesionych udziałów. Udziałowcy, którzy nie w pełni pokryli udziały, odpowiadają w sposób solidarny proporcjonalnie do wysokości nie wniesionego wkładu. Powołując spółkę, ważne jest, aby określić sposób wyznaczania i odwoływania organów wykonawczych oraz funkcjonowania komisji rewizyjnej. Ostatecznie warto ustalić, czy udziały mogą być dziedziczone. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o wysokościach określonych w dokumentach założycielskich. Wysokość udziałów nie musi być równa. Przepisy nie określają wysokości minimalnego kapitału zakładowego; definiują go wspólnicy. Spółka akcyjna Spółką akcyjną jest spółka, której kapitał zakładowy dzieli się na akcję o równej wartości nominalnej, a akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki i ponoszą ryzyko szkody w związku z działalnością spółki jedynie do wysokości wartości przysługujących im akcji. Spółki akcyjne dzielą się na otwarte i zamknięte. W spółce otwartej akcjonariusze mogą rozporządzać akcjami bez zgody in- 24
nych; w spółce zamkniętej zbycie akcji jest możliwe tylko za zgodą innych akcjonariuszy na rzecz określonych osób. Spółkę akcyjną mogą zawiązać co najmniej dwie osoby. Aby tego dokonać, założyciele zawierają umowę na piśmie o jej utworzeniu. Dokumentem założycielskim jest statut spółki. Wysokość minimalnego kapitału zakładowego spółki typu zamkniętego wynosi równowartość ok. 3692 PLN; wysokość minimalnego kapitału zakładowego spółki typu otwartego to równowartość ok. 14 854 PLN. Rejestracja osoby prawnej Aktu zarejestrowania podmiotów gospodarczych z udziałem zagranicznym dokonuje komitet wykonawczy obwodu. (W Mińsku Komitet Wykonawczy Miasta, czyli Ispołkom ). Opłata rejestracyjna z tytułu rejestracji spółki wynosi na Białorusi ok. 178 PLN. Statut spółki wymaga sporządzenia go w zwykłej formie pisemnej. Wniosek o rejestrację spółki powinien być sporządzony według określonego wzoru oraz podpisany przez wszystkich założycieli lub ich pełnomocników. W przypadku gdyby założyciele (pełnomocnicy) nie złożyli swoich podpisów w obecności pracownika urzędu rejestrowego, musiałyby one być uwierzytelnione notarialnie. Pracownik urzędu rejestrowego, który przyjmuje dokumenty, powinien złożyć na statucie pieczątkę która potwierdza fakt dokonania rejestracji. Data pieczęci na statucie stanowi datę dokonania rejestracji osoby prawnej. Przed złożeniem wniosku o rejestrację w organie rejestrowym wspólnicy powinni: 1) uzgodnić z organem rejestrowym nazwę spółki (nie może powtarzać już istniejących nazw), 2) zlokalizować siedzibę spółki (wynająć lokal), 3) powziąć uchwałę o utworzeniu spółki, 4) opracować statut, 5) wnieść udziały w wysokości określonej prawem lub statutem. Przedstawicielstwo i oddział Przedstawicielstwo to jednostka, która mieści się poza terytorium państwa, w którym normalnie prowadzi ono swoją działalność gospodarczą. Zadaniem przedstawicielstwa jest reprezentowanie i chronienie interesów firmy oraz dokonywanie w jej imieniu czynności prawnych. Nie ma ono natomiast osobowości prawnej; działa na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez osobę reprezentowaną. Oddział jest zobowiązany do złożenia w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wniosku o rejestrację. Ze względu na cenę założenia te formy działalności są szczególnie atrakcyjne dla polskich przedsiębiorców. Do wniosku należy załączyć następujące dokumenty: dokumenty założycielskie podmiotu zagranicznego, wyciąg z rejestru sądowego podmiotu zagranicznego, pełnomocnictwo dla kierownika przedstawicielstwa, regulamin przedstawicielstwa, Do wniosku o rejestrację należy załączyć następujące dokumenty: 1) dwa egzemplarze statutu oraz jego wersję elektroniczną, 2) dla wspólnika polskiego wyciąg z rejestru sądowego lub kopię paszportu wraz z tłumaczeniem przysięgłym, 3) dowód dokonania opłaty skarbowej z tytułu rejestracji podmiotu. pełnomocnictwo dla osoby fizycznej reprezentującej na Białorusi podmiot prawa zagranicznego w zakresie otwarcia przedstawicielstwa, potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości ok. 2317 PLN. Ustawowy termin rejestracji przedstawicielstwa wynosi dziesięć dni od dnia złożenia dokumentów. Zaświadczenie stanowi podstawę do uzyskania wiz dla obcokrajowców, uzyskania pozwolenia na pracę, założenia rachunków bankowych, tymczasowego wwozu mienia niezbędnego do funkcjonowania przedstawicielstwa, rejestracji samochodów. Specyfika kontraktów handlowych Na Białorusi uznaje się wyłącznie umowy w formie pisemnej. Konieczne jest postawienie na niej pieczątki obydwóch stron umowy pod rygorem nieważności. Pieczątka jest w ogóle elementem, na który kontrahenci będą zwracać uwagę. Pewną różnicą w stosunku do polskiego porządku prawnego jest to, że reprezentacja osoby prawnej z reguły przysługuje jednej osobie, chyba że inaczej stanowi statut tego podmiotu. Różni się również pełnomocnictwo, dlatego należy zwracać na nie szczególną uwagę. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie i opatrzone pieczątką firmową. Jego termin nie może przekroczyć trzech lat, a jeśli tego nie określono wynosi on Fot. Bartosz Bartosiński 25
rok od dnia wystawienia. Pełnomocnictwo nieopatrzone datą jest nieważne. Wybór białoruskiego prawa i sądu kraju kontrahenta może być korzystniejszy, gdy egzekucja wobec wierzyciela będzie prowadzona na Białorusi. Sąd miejscowy wyda bowiem wyrok, który bez czynności dodatkowych można skierować do miejscowego komornika. Warto wspomnieć, że egzekucja wierzytelności na Białorusi i tak jest bardzo szybka to państwo zajmuje pod tym względem 7. miejsce na świecie. Sama egzekucja wynosi średnio ok 90. dni. Całościowy proces od momentu wniesienia pozwu do sądu do egzekucji przeciętnie trwa ok. 270 dni. produkcja. Władze strefy często są w stanie odsprzedać stary zakład do remontu, który będzie się nadawał do powyższego celu. Dzięki temu finalny produkt będzie miał otwartą drogę na rynek prawie całego b. ZSRR, a zwłaszcza do Rosji. Inną zaletą SSE jest to, że przedsiębiorca z Polski wywożąc produkty/prefabrykaty z terenu UE, jest zwolniony z VAT. Dodatkowo, jeżeli towar od razu jedzie do SSE, (Grodno lub Brześć) to jest on także zwolniony z opłat celnych na granicy białoruskiej. Jeżeli gotowy produkt opuści teren Białorusi, to również obciążany jest stawką 0% NDS (białoruski odpowiednik podatku VAT). ceł na urządzenia wykorzystywane w produkcji (lista takich urządzeń jest zamknięta) pod warunkiem, że podmiot będzie używać takiego sprzętu przez pięć lat w swoim przedsiębiorstwie. Dla polskiego eksportera dosyć istotny jest fakt, że rosyjski system prawny definiuje odrębnie takie pojęcia jak zagranica bliższa oraz dalsza. Do najważniejszych obowiązków eksportowych zalicza się: oznaczenie w umowie eksportowej terminu zapłaty nie późniejszego niż 90 dni od wysyłki towaru lub od dnia wykonania usług, odsprzedaż bankom 30% wpływów walutowych po kursie Narodowego Banku Republiki Białoruś w ciągu 7 dni od wpływu należności na jego rachunek, termin zakończenia operacji zagranicznych wynosi 60 dni (przy imporcie), a importer jest zobowiązany zapewnić w tym czasie wwóz towaru na terytorium Białorusi. Importer powinien opłacić cło towaru po jego rozliczeniu na Białorusi. W większości przypadków importer nie może dokonać zaliczki. Specjalne strefy ekonomiczne i obszary wiejskie Dla polskiego eksportera dosyć istotny jest fakt, że rosyjski system prawny definiuje odrębnie takie pojęcia jak zagranica bliższa oraz dalsza. Ta pierwsza to kraje WNP; ta druga pozostałe państwa świata. Towary i usługi przedsiębiorstwa z zagranicy bliższej (a więc np. z Białorusi) są traktowane jako preferencyjne. Dlatego tak istotne jest, żeby wobec zagrożenia objęcia wielu towarów embargiem przenieść choćby części produkcji na Białoruś. Najlepiej do Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) w Grodnie albo w Brześciu, które specjalizują się w obsłudze przedsiębiorców z Polski. Aspekt geograficzny również ma swoje znaczenie; są one bowiem usytuowane przy samej granicy z Polską. W SSE często nie trzeba ponosić kosztów inwestycji związanej z postawieniem budynku, w którym będzie się odbywała Ponadto przedsiębiorcy operujący w SSE przez 5 lat nie płacą podatku dochodowego oraz kilku innych danin. Nieopodatkowany jest przykładowo dochód ze sprzedaży płodów rolnych, artykułów żywnościowych dla dzieci oraz innowacyjnych towarów własnej produkcji wg listy zatwierdzonej przez Radę Ministrów Białorusi. W siedzibie SSE można dokonać wszystkich formalności założyć działalność gospodarczą/oddział, uzyskać pozwolenie na budowę itd. Administracja SSE na bieżąco stara się pomagać rozwiązywać problemy, z którymi styka się przedsiębiorca. W parlamencie białoruskim została uchwalona ustawa, która dla inwestorów (w tym z Polski) oraz pracowników wyspecjalizowanych znosi obowiązek posiadania wiz. W samym Brześciu operuje już 82 przedsiębiorców z zagranicy, w tym 10 z Polski, co stanowi 12% kapitału strefy. Obszary wiejskie Ustawodawstwo Białorusi przewiduje, że ulgi podatkowe można uzyskać nie tylko w SSE, ale również dzięki inwestycjom na obszarach wiejskich lub w średnich i małych miastach. Przedsiębiorcy mogą być zwolnieni z: podatku dochodowego od osób fizycznych, (przez siedem lat od rejestracji działalności), podatku od nieruchomości mieszczących się na przedmiotowym obszarze, obowiązku państwowego uzyskania specjalnych uprawnień (licencji), obowiązkowej sprzedaży waluty obcej otrzymanej w ramach transakcji od białoruskich nierezydentów, Są także i inne korzyści. Przedsiębiorstwa mogą ubiegać się o zwolnienia podatkowe w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, pod warunkiem że: prowadzą odrębną rachunkowość w zakresie przychodów i rozchodów poniesionych w związku z operowaniem na terytorium wiejskim, uzyskają certyfikat własnej produkcji wystawiony przez Białoruską Izbę Gospodarczą i przedstawią go lokalnym władzom. n Bartosz Mendyk Kancelaria Ius Europae 1 Unia Gospodarcza Rosji, Białorusi oraz Kazachstanu, która powstanie w 1 styczniu 2015 r. (stosowne dokumenty już są podpisane) oparta na Euroazjatyckiej Wspólnocie Gospodarczej, Unii Celnej Białorusi, Kazachstanu i Rosji opierająca się na swobodzie przepływu osób, usług oraz kapitału i Unii Celnej. Jest to organizacja wyłącznie ekonomiczna. 2 Rosyjska Służba Nadzoru Weterynaryjnego i Fitosanitarnego. 3 ros. Евразийское экономическое сообщество, ЕврАзЭС, jest to organizacja skupiająca pięć państw (Rosja, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan) związanych unią celną. EaWG została powołana 10 października 2000 w Biszkeku. 26