OKRĘGI PRZEMYSŁOWE ŚWIATA
1. Rodzaje przestrzennych form koncentracji przemysłu Ośrodek przemysłowy miejscowość posiadająca zakłady przemysłowe Okręg przemysłowy obszar o dużym nagromadzeniu zakładów przemysłowych, które wykazują ze sobą powiązania produkcyjne Technopolie ośrodki z dominacją przemysłów wysokiej techniki
Cechy okręgu przemysłowego Składa się z przynajmniej kilku ośrodków Posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle Skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze Duża część zakładów pracy wykazuje powiązania produkcyjne
Podział okręgów przemysłowych ze względu na miejsce lokalizacji: Okręgi surowcowe są lokalizowane w miejscach występowania surowców mineralnych (najczęściej węgla lub rud metali). Zlokalizowano w nich najczęściej przemysły: górnictwo, energetyka, hutnictwo, przemysł elektromaszynowy, koksochemiczny, nawozów azotowych. W okręgach tego typu rozwijają się również przemysły o znaczeniu lokalnym takie jak: włókienniczy, spożywczy, materiałów budowlanych, środków czystości. W KWR okręgi tego typu ulegają restrukturyzacji. Należą do nich: 1) Okręg Północny we Francji, 2) Okręg Reńsko Westfalski (zagłębie Ruhry) w Niemczech 3) Okręg Górnośląski w Polsce (pierwsza faza restrukturyzacji) W KSR okręgi tego typu nadal mają bardzo duże znaczenie. Dominuje w nich nadal górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężkich maszyn i urządzeń, metalowy, elektroenergetyczny. Przykładami takich okręgów są: 1) Belo Horizonte w Brazylii 2) Szaba w Republice Kongo 3) Okręg Uralski w Rosji
Okręgi wielkomiejskie wytworzyły się w aglomeracjach miejskich. Występują tu takie gałęzie przemysłu jak: elektromaszynowy, kosmetycznoperfumeryjny, środków piorących, spożywczy (gł. słodycze i napoje), odzieżowy i futrzarski, farmaceutyczny, poligraficzny. Wszystkie te działalności mają znaczenie ponad lokalne. Do okręgów tego typu należą: 1) Okręg Paryski 2) Okręg Londyński 3) Okręg Mediolanu 4) Okręg Turynu 5) Okręg Warszawski 6) Okręg Poznański 7) Okręg Moskiewski i inne
Okręgi portowe wykształciły się w miastach portowych na bazie surowców dowożonych drogą morską. Do dominujących w tego rodzaju okręgach przemysłów należą: hutnictwo metali, przemysł elektromaszynowy, petrochemiczny, spożywczy (rybny), produkcja nawozów fosforowych, stoczniowy. Przykłady: 1) Okręg Marsylii 2) Rotterdam (największy w świecie port przeładunku importowanej ropy naftowej) 3) Tokio-Kawasaki-Jokohama 4) Nowy Jork 5) Bombaj w Indiach
NAZWA OKRĘGU Wybrane okręgi przemysłowe SUROWCE W OPARCIU O KTÓRE ROZWINĄŁ SIĘ PRZEMYSŁ NAJWAŻNIEJSZE OŚRODKI UWAGI YORKSHIREHUMBERS IDE rudy Fe, rudy Zn i Pb Leeds, Sheffield Upadek znaczenia górnictwa, rozwój przem. elektromaszynowego, hutnictwo na bazie rudy importowanej ZAGŁĘBIE PÓŁNOCNE WE FRANCJI len Lille, Tourcing, Roubaix Spadek wydobycia węgla, rozwój przem. farmaceutycznego, elektromaszynowego i poligraficznego
NAZWA OKRĘGU SUROWCE W NAJWAŻNIEJSZE OŚRODKI UWAGI OKRĘG PÓŁNOCNEJ NADRENII W NIEMCZECH brunatny, rudy Zn i Pb, sól potasowa Essen, Dusseldorf, Kolonia Spadek produkcji górniczej, hutniczej, przem. sodowego i nawozów sztucznych. Wzrost znaczenia petrochemii i p. elektromaszynowego GOP W POLSCE rudy Zn i Pb Katowice, Zabrze, Ruda Śląska ZAGŁĘBIE DONIECKIE NA UKRAINIE Węgiel kamienny i rudy Fe (z Krzywego Rogu) Donieck, Charków, Dniepropietrowsk OKRĘG URALSKI W ROSJI Rudy Fe, Cu, Zn i Pb, srebro, azbest, boksyty, uran, węgiel brunatny Jekatierynburg, Czelabińsk, Magnitogorsk OKRĘG KUŹNIECKI W ROSJI Węgiel kam., rudy Fe, Zn i Pb Nowosybirsk, Nowokuźnieck
NAZWA OKRĘGU SUROWCE W NAJWAŻNIEJSZE OŚRODKI FUSHUM-ANSHAN W CHINACH OKRĘG PÓŁNOCNY OKOLICE PEKINU W CHINACH OKRĘG DAMODAR W INDIACH rudy Fe, magnezyt, mangan ropa naftowa, rudy Fe rudy Fe Fushin, Dandong Pekin, Tjanjin Kalkuta, Asansol, Sindri, Dzamsedpur UWAGI WITWATERSRAND W RPA SHABAW DEMOKRATYCZNEJ REPUBLICE KONGO uran, złoto, platyna, diamenty, żelazo, ołów, fosforyty Johannesburg, Germiston Cu, Au, Ag i uran Lubumbaski, Kalwezi Zbudowany w oparciu o kapitał belgijsko-brytyjski
NAZWA OKRĘGU SUROWCE W NAJWAŻNIEJSZE OŚRODKI UWAGI OKRĘG PRZYJEZIORNYW USA Rudy Fe i Cu Chicago, Detroit Import surowców, rozwój p. elektromasz., i mięsnego OKRĘG PÓŁNOCNOWSCHODNI W USA rudy Fe Pittsburgh, Filadelfia, Baltimore, Nowy Jork Hutnictwo oparte na rudach importowanych MINAS GERAISW BRAZYLII Rudy Fe, cyna, złoto, uran, boksyty Belo Horizonte, Uberaba