przy współpracy Wolfganga Stelzenmuellera K rz y s z to f G ie re m e k, E d m u n d Z a b a w s k i

Podobne dokumenty
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

MODUŁ II Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz. 1.

Pozycja sondy Pozycja kończyny Widoczne struktury Test czynnościowy. Oporowany wyprost Równoległa do długiej

SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ

SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h)

Punkty Spustow e / Terapia M ięśniowo-

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach

Slajd 1 KOŃCZYNA DOLNA: MIĘŚNIE OBRĘCZY. Slajd 2. Slajd 3 MM WEWNĘTRZNE

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MIĘŚNIE GRZBIETU MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE SZYI MIĘŚNIE GŁOWY MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ: -mięśnie obręczy kończyny górnej

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE

mgr Grzegorz Witkowski Układ mięśniowy

ATLAS ANATOMII PALPACYJNEJ 2. Kończyna dolna

Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15

Wybrane zagadnienia. ANATOMIA CZYNNOŚCIOWA UKŁADU RUCHU CZŁOWIEKA Autor; dr Ida Wiszomirska

Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ

2 Taping Rehabilitacyjny - taping w rehabilitacji i sporcie

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi)

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ

Spis treści. Rozdział 1 Bark 1. Rozdział 2 Kość ramienna 73. Rozdział 3 Staw łokciowy 111. Słowo wstępne XXV

KOŃCZYNA GÓRNA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Położenie mm przedramienia

MODUŁ II. Kolano, stopa. Neurologia kliniczna cz Diagnostyka różnicowa wykluczająca. B. Nieurazowe: Wady kolana. 1.1 Kolano

WYBRANE RUCHY W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ - ZARYS CZYNNOŚCI MIĘŚNI

MIĘŚNIE UDA. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3

Leszek Magiera KLASYCZNY MASAŻ LECZNICZY

SZKIELET OSIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

(musculus) poprzecznie prążkowane. mięsień sercowy. mięśnie szkieletowe. gładkie. przyczep do kości

Program zajęć z Anatomii kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim.

SPECJALISTYCZNE ZABIEGI LEKARSKIE I PIELĘGNIARSKIE. Dobieranie szkieł kontaktowych. Wstrzyknięcie podspojówkowe. Zabiegi na przewodach łzowych

FIZJOTERAPIA I stopień

ĆWICZĘ ODDYCHAM ODPOCZYWAM

Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA

Masaż tkanek głębokich

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1

Urazy i uszkodzenia w sporcie

HACCP 2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Zakład Ubojowy Bogdan Grabiec i Wspólnicy Kamienica 438

5dni / 35godzin (7h zajęć / 1h na lunch w sumie 8h dziennie) pon-pt; godz. 09:00-17:00

SZKOLENIE PRASKIEJ SZKOŁY MEDYCYNY MANUALNEJ: TERAPIA MANUALNA PROGRAM SZKOLENIA:

WYPROST staw biodrowy

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

tel:

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

Technika podania toksyny botulinowej

BIOMECHANIKA NARZĄDU RUCHU CZŁOWIEKA

CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII

OFC SZKOLENIE. Igłoterapia sucha. Mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Karol Szapel MSc PT MT CAFS CDN

Zakres umiejętności praktycznych studentów Ortopedia wieku rozwojowego

Kolokwium II: Brzuch, miednica i kończyna dolna

Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka.

Tablica 18. Głowa szyja tułów. 18 Mięśnie właściwe (głębokie) grzbietu ( ryc , , 2.96) I Pasmo boczne

zgięcie odwiedzenie rotacja zewnętrzna (ręka za głowę górą) rotacja wewnętrzna (ręka za plecami do łopatki)

OSTEOLOGIA. Małżowina nosowa dolna Kość łzowa Kość nosowa

POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ

SPECJALISTYCZNA OPIEKA LEKARSKA

DAT /19 Jelenia Góra r. ZAPROSZENIE

Centrum Terapii Manualnej

Rozluźnianie. mięśniowo-powięziowe. Carol J. Manheim. Wydanie pierwsze polskie. Wydawnictwo WSEiT

Podział mięśni uda przywodziciele prostowniki zginacze Prostowniki

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie ul. Dr K. Jaczewskiego 8, Lublin, tel.: , fax: CENNIK

FIZJOTERAPIA I stopień

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

Układ szkieletowy Iza Falęcka

WIELOSPECJALISTYCZNY KURS MEDYCYNY MANUALNEJ

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO

tel:

MEDYCZNE SZKOLENIA PODYPLOMOWE PAKT ul. Kopernika 8/ Katowice tel

Dr hab. med. Paweł Hrycaj

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

Spis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64

praktyczny poradnik techniki korekcyjne aplikacje mięśniowe

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

MECHANIKA KOŃCZYNY DOLNEJ - OBRĘCZ MIEDNICZNA I STAW BIODROWY

MIĘŚNIE STOPY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Stopa (pes) Różnice i podobieństwa w budowie stopy i ręki

MIĘŚNIE GOLENI. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3. Powięzie goleni. Na goleni wyróżnia się trzy grupy mięśni działających głównie na staw skokowogoleniowy.

PRACOWNIA RENTGENODIAGNOSTYKI OGÓLNEJ

Połączenia kości tułowia

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY

C E N N I K Z A K Ł A D O W Y. na 2014 rok

WIELOSPECJALISTYCZNY KURS MEDYCYNY MANUALNEJ

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ

KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 ( ) ĆWICZENIE 2 ( ) ĆWICZENIE 3 (08.10.

CENNIK BADAŃ RTG. Głowa

LP. NAZWA BADANIA CENA W PLN

CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ODDZIALE CHIRURGII URAZOWO ORTOPEDYCZNEJ

Transkrypt:

B e rn h a rd R e ic h e rt przy współpracy Wolfganga Stelzenmuellera R e d a k c ja n a u k o w a w y d a n ia p o ls k ie g o K rz y s z to f G ie re m e k, E d m u n d Z a b a w s k i

TECHNIKI BADANIA M IM G YJN EG O Anatomia topograficzna narządu ruchu w praktyce fizjoterapeutycznej Bernhard Reichert, M, PT, MT, BSC PT przy współpracy Wolfganga Stelzenmuellera R edakcja naukowa w ydania p olskiego Krzysztof G ierem ek, Edmund Zabaw ski GALAKTYKA

p @ te s o 1. P o d s t a w y... 1 Dlaczego klinicyści potrzebują anatom ii in vivo?... 3 Jak rozumiemy term in anatomia in vivcf w niniejszej p u b likacji?... 3 Gdzie stosow ać anatom ię in vivo7...3 Składowa oceny stawu lub odcinka kręgosłupa...3 Rozeznanie w strukturach przed zastosowaniem specjalnej oceny lub techniki leczenia... 4 Podstawa miejscowej terapii ścięgien, kaletek itd...4 Zastosowanie klin iczn e... 4 Cechy charakterystyczne badania palpacyjnego... 4 Kiedy stosujem y anatom ię in vivo7... 5 W stępne w y m o g i...5 Podstawy anatomiczne...5 Dokładne badanie palpacyjne jako proces... 5 Określanie celu badania...5 Przygotowanie... 5 Lokalizacja struktur... 6 Wiarygodny wynik... 6 Doświadczenie... 6 Zasadnicze aspekty postępowania...6 Ucisk stosowany w trakcie oceny palpacyjnej...6 Techniki badania palpacyjnego... 7 Badanie palpacyjne powłok skórnych... 7 Badanie palpacyjne krawędzi kostnych...7 Badanie palpacyjne wyniosłości kostnych... 8 Badanie palpacyjne brzuśców m ięśni... 8 Badanie palpacyjne krawędzi mięśni...9 Badanie palpacyjne ścięgien... 10 Badanie palpacyjne więzadel... 10 Badanie palpacyjne torebek stawowych...11 Badanie palpacyjne kaletek...11 Badanie palpacyjne struktur nerwowych... 12 Badanie palpacyjne naczyń krwionośnych... 13 W skazówki ułatwiające badanie palpacyjne...13 Struktury naprowadzające... 13 Linie łączące... 14 Metody potwierdzające wyniki palpacji... 14 Rysowanie struktur...15 Pozycje wyjściowe do ćwiczeń...15 Zadania kon trolne...16 2. K o m p l e k s b a r k o w y... 17 Znaczenie i funkcja okolicy b a rk o w e j... 19 Powszechnie stosowane procedury te ra p e u ty c z n e...19 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i bio m e ch a n iki...20 W iedza ogólna - część ty ln a... 20 (najważniejsze wiadomości)...20 Pozycja wyjściowa...21 Ułożenie topograficzne łopatki... 21 Brzeg przyśrodkowy łopatki... 21 Badanie palpacyjne - część ty ln a...22 (najważniejsze wiadomości)...22 Pozycja wyjściowa... 22 Kąt dolny łopatki... 22 Brzeg przyśrodkowy łopatki...23 Kąt górny łopatki...23 Grzebień łopatki - krawędź dolna... 23 Kąt barkowy...24 Wyrostek barkowy łopatki...24 Grzebień łopatki - krawędź górna... 25 Brzusiec mięśnia nadgrzebieniowego...25 Mięsień podgrzebieniowy - ścięgno i przyczep... 26 Badanie palpacyjne - część boczna... 28 (najważniejsze wiadomości)... 28 Krawędź boczna wyrostka barkowego łopatki... 29 Grzebień wyrostka barkowego... 29 Staw barkowo-obojczykowy - dostęp przedni... 29 Staw barkowo-obojczykowy - dostęp tylny...30 Staw barkowo-obojczykowy...30 Wskazówki dotyczące badania i terapii...32 W iedza ogólna - część przednia... 33 Pozycja wyjściowa... 33 Dót nadobojczykowy i podobojczykowy...33 Badanie palpacyjne - część przednia...34 (najważniejsze wiadomości)...34 Pozycja wyjściowa... 34 Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy...34 Koniec mostkowy obojczyka...35 Szpara stawu mostkowo-obojczykowego... 35 Dól podobojczykowy... 35 Wyrostek kruczy...36 Wskazówki dotyczące badania i terapii...36 Badanie palpacyjne - część przednio-boczna...37 (najważniejsze wiadomości)...37 Pozycja wyjściowa...37 Brzegi wyrostka kruczego... 37 Ścięgno mięśnia podlopatkowego... 39 Guzek mniejszy kości ramiennej... 39 Bruzda międzyguzkowa i guzek większy kości ramiennej...39 Wydrążenie stawowe łopatki...40 Przyczep mięśnia nadgrzebieniowego... 41 Zadania kontrolne... 44 I XI

XII I Techniki badania palpacyjnego 3. K o m p l e k s ł o k c i o w y... 45 Znaczenie i funkcja kom pleksu ło kcio w e g o...47 Powszechnie stosow ana terapia tej o ko licy...47 Podstawowa w iedza z zakresu anatom ii i bio m e ch a n iki... 47 O gólna orientacja - część przednia... 49 Granice dotu łokciowego... 49 Badanie palpacyjne - część przednia... 49 (najważniejsze wiadomości)... 49 Pozycja w yjściow a... 50 Kość ramienna - trzon - powierzchnia przyśrodkowa... 50 Brzusiec mięśnia i ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia...51 Pęczek naczyniowo-nerwowy... 51 Mięsień nawrotny obły...52 Mięsień ramienno-promieniowy...53 Staw promieniowo-łokciowy bliższy... 53 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 53 Badanie palpacyjne - część p rzyśrodko w a... 54 (najważniejsze wiadomości)... 54 Pozycja wyjściowa... 54 Kość ramienna - brzeg przyśrodkowy...54 Nerw łokciowy...54 Bruzda dla nerwu łokciowego i kanał łokciowy... 55 Przyśrodkowa przegroda międzymięśniowa ramienia...55 Przyśrodkowy grzebień nadkłykcia i nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej...56 Miejsca przyczepu na nadkłykciu przyśrodkowym (głowa wspólna, mięsień nawrotny obły)...56 Różnicowanie w przypadku zapalenia nadkłykcia...57 Szybka orientacja w przebiegu mięśni przedramienia...58 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 59 Badanie palpacyjne - część boczna...59 (najważniejsze wiadomości)... 59 Pozycja wyjściowa...59 Lokalizacja najważniejszych struktur kostnych... 59 Kość ramienna - brzeg boczny...59 Boczna przegroda międzymięśniowa przedramienia...60 Grzebień nadkłykcia bocznego...60 Nadkłykieć boczny i część boczna kłykcia kości ramiennej... 60 Szpara stawu ramienno-promieniowego oraz brzusiec mięśnia łokciowego... 60 Głowa i szyjka kości promieniowej... 61 Lokalizacja mięśni i ich przyczepów...62 Lokalizacja tendinopatii części bocznej...62 Mięsień ramienno-promieniowy i nerw promieniowy...63 Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka... 63 Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka...64 Mięsień prostownik palców...64 Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka...65 Wskazówki dotyczące badania i terapii - techniki miejscowego badania palpacyjnego dla II typu zespołu łokcia tenisisty... 65 Ogólna orientacja - tylna strona kości ram iennej...66 (najważniejsze wiadomości)... 66 Pozycja wyjściowa... 67 Badanie palpacyjne ciepłoty i obrzęku...67 Związek pomiędzy trzema wyniosłościami kostnymi...67 Wskazówki dotyczące badania i terapii...67 Zadania kon trolne...68 4 R ę k a... 70 Znaczenie i funkcja rę k i...71 Uwarunkowania różnorodności funkcji ręki... 71 Powszechnie stosow ana terapia te j o k o lic y...72 Powszechne stany patologiczne ręki...72 Podstawowa w iedza z zakresu anatom ii i bio m e ch a n iki...73 Podział osiowy szkieletu ręki na części i jego znaczenie kliniczne... 73 Kompleks trójkąta włóknisto-chrzęstnego...74 Budowa kanału nadgarstka...74 Ścięgna prostowników i ich przedziały...75 Ogólna orientacja - strona grzbietow a r ę k i... 76 (najważniejsze wiadomości)...77 Pozycja wyjściowa... 77 Bliższa granica nadgarstka (linia stawu promieniowo-nadgarstkowego)...77 Przebieg szpary stawu promieniowo-nadgarstkowego...78 Dalsza granica nadgarstka (linia stawu nadgarstkowo-śródręcznego)...78 Wskazówki dotyczące badania i terapii...79 Badanie palpacyjne tkanek m iękkich strony grzbietowej rę k i... 80 (najważniejsze wiadomości)... 80 Pozycja wyjściowa...80 Dół promieniowy (tabakierka anatomiczna)...80 Ścięgna mięśni prostowników i ich przedziały...80 Nerw promieniowy, żyła odpromieniowa i tętnica promieniowa... 83 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 83 Badanie palpacyjne powierzchni grzbietow ych kości nadgarstka...84 (najważniejsze wiadomości)...84 Pozycja wyjściowa...85 Kości nadgarstka po stronie promieniowej...85 Kości w obrębie tabakierki anatomicznej... 85 Wskazówki dotyczące badania i terapii...86 Kości nadgarstka części środkowej ręki...... 87 Granica pomiędzy kością księżycowatą a łódeczkowatą... 88 Wskazówki dotyczące badania i terapii...88 Kości nadgarstka po stronie łokciowej...89 Wskazówki dotyczące badania i terapii...90 O gólna orientacja - strona dłoniow a rę k i... 90 (najważniejsze wiadomości)... 90 Pozycja wyjściowa... 91 Krawędź kości promieniowej...91 (najważniejsze wiadomości)... 91 Pozycja wyjściowa...92 Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka i guzek kości łódeczkowatej...92 Tętnica promieniowa...92 Mięsień zginacz długi kciuka... 93 Struktury promieniowe...93 Mięsień dłoniowy długi... 93 Mięsień zginacz powierzchowny palców... 93 Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka i kość grochowata...94 Tętnica i nerw łokciowy...94 Struktury łokciowe...94 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 94 Badanie palpacyjne powierzchni dłoniowych kości nadgarstka...95 (najważniejsze wiadomości)...95 Pozycja wyjściowa... 95 Kość grochowata... 95 Haczyk kości haczykowatej...96

Spis treści I XIII Kość lódeczkowata... Kość czworoboczna większa... Więzadlo poprzeczne nadgarstka i kanał nadgarstka... Położenie nerwu pośrodkowego... Wskazówki dotyczące badania i terapii.... Zadania kon trolne... 5. Staw biodrowy i okolica pachwinowa Znaczenie i funkcja stawu biodrowego i okolicy pach w in o w e j... Powszechnie stosowana terapia okolicy lędźw iow o-m iedniczno-biodrow ej... Powszechne stany patologiczne okolicy biodrowej... Podstawowa wiedza z zakresu anatomii i biom echaniki... Anatomia kości... Kąt antetorsji szyjki kości udowej... Istotne tkanki miękkie przedniej powierzchni uda... Istotne tkanki miękkie tylnej powierzchni uda... Badanie palpacyjne - część ty ln a... (najważniejsze wiadomości)... Pozycja wyjściowa... Krętacz większy... Pomiar kąta antetorsji szyjki kości udowej... Guzkulszowy... Mięśnie grupy kulszowo-goleniowej... Wskazówki dotyczące badania i terapii... Badanie palpacyjne - część przednia... (najważniejsze wiadomości)... Pozycja wyjściowa... Trójkąt udowy boczny... Mięsień krawiecki... Mięsień napinacz powięzi szerokiej... Mięsień prosty uda... Trójkąt udowy przyśrodkowy... Mięsień krawiecki... Mięsień przywodziciel długi... Więzadło pachwinowe... Mięsień biodrowo-lędźwiowy, kaletka biodrowo-grzebieniowa... Nerw, tętnica i żyła udowa... Przyczep proksymalny mięśnia grzebieniowego... Przyczep proksymalny mięśnia przywodziciela długiego... Mięsień smukły... Wskazówki dotyczące badania i terapii... Zadania kontrolne... 6. Staw kolanowy... Znaczenie i funkcja stawu kolanow ego... Powszechnie stosowana terapia okolicy stawu kolanowego Objawy... Ocena pacjenta i techniki terapeutyczne... Podstawowa wiedza z zakresu anatomii i biom echaniki... Budowa stawu udowo-piszczelowego... Budowa stawu rzepkowo-udowego.... Badanie palpacyjne w stanach wysięku i podwyższenia te m p e ra tu ry... (najważniejsze wiadomości)... Pozycja wyjściowa... Obfity wysięk.......97...97...98...98...98 100 101 103 103 103 103 104 104 105 106 106 106 106.107,107 108 108 109 109 110 110.110.110,111,111.113.113.113.113.114.114.115.115.116.116..117 119..121.123.123.123.124.124 Umiarkowany wysięk... 124 Lekki wysięk... 124 Badanie palpacyjne pozwalające na stwierdzenie podwyższenia temperatury w stawie...125 Badanie palpacyjne - część przednia...125 (najważniejsze wiadomości)... 125 Pozycja wyjściowa... 125 Podstawa rzepki...126 Krawędzie rzepki...127 Wierzchołek rzepki...127 Więzadło rzepki, różnicowanie...128 Guzowatość kości piszczelowej... 128 Wskazówki dotyczące badania i terapii...129 Badanie palpacyjne - część przyśro d ko w a... 130 (najważniejsze wiadomości)...130 Pozycja wyjściowa...130 Granice szpary stawowej...130 Nadklykieć przyśrodkowy kości udowej... 131 Guzek przywodziciela i ścięgno mięśnia przywodziciela... 132 Nerw udowo-goleniowy...132 Więzadło poboczne piszczelowe...133 Grupa mięśni gęsiej stopy...134 Wskazówki dotyczące badania i terapii...135 Badanie palpacyjne - część boczna...137 (najważniejsze wiadomości)... 137 Pozycja wyjściowa... 137 Granice szpary stawowej...137 Pasmo biodrowo-piszczelowe... 139 Guzek Gerd^ego... 139 Nadklykieć boczny kości u d ow ej... 140 Głowa kości strzałkowej...140 Więzadło poboczne strzałkowe... 141 Mięsień dwugłowy uda...142 Nerw strzałkowy wspólny...142 Wskazówki dotyczące badania i terapii...143 Badanie palpacyjne - część ty ln a...144 (najważniejsze wiadomości)... 144 Pozycja wyjściowa... 144 Struktury nerwowe dołu podkolanowego...145 Mięsień dwugłowy uda... 145 Grupa mięśni gęsiej stopy...146 Wskazówki dotyczące badania i terapii...147 Zadania kontrolne... 148 1. S t o p a... 149 Znaczenie i funkcja sto p y...151 Funkcja...151 Konstrukcja kostna - cechy szczególne...151 Biomechanika - cechy szczególne... 151 Częste dolegliw ości i objaw y cho robo w e... 152 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i b io m e cha n iki... 154 Badanie palpacyjne - część p rzyśrodko w a... 154 (najważniejsze wiadomości)... 154 Pozycja wyjściowa...154 Kostka przyśrodkowa... 155 Podpórka kości skokowej... 155 Szyjka kości skokowej... 156 Wyrostek tylny kości skokowej (guzek przyśrodkowy)... 156-

XIV I Techniki badania palpacyjnego Ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego...156 Guzowatość kości iódkowatej... 157 Położenie więzadel przyśrodkowych...157 Ścięgno mięśnia zginacza dtugiego palców stóp... 158 Ścięgno mięśnia zginacza długiego palucha...158 Tętnica i nerw piszczelowy... 159 Ścięgno mięśnia piszczelowego przedniego...159 Szpary stawowe strony przyśrodkowej stopy... 160 Wskazówki dotyczące badania i terapii...161 Badanie palpacyjne - część boczna...163 (najważniejsze wiadomości)...163 Pozycja wyjściowa...163 Kostka boczna...163 Bloczek strzałkowy...164 Podstawa piątej kości śródstopia... 164 Mięsień strzałkowy długi i krótki... 165 Staw piętowo-sześcienny... 165 Szpara stawowa pomiędzy czwartą/piątą kością śródstopia a kością sześcienną...167 Wielkość kości sześciennej...167 Położenie więzadel bocznych...168 Więzadlo skokowo-strzalkowe przednie... 169 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 170 Badanie palpacyjne - część g rzbietow a...171 (najważniejsze wiadomości)...171 Pozycja wyjściowa... 171 Szpara stawu skokowego...171 Szyjka i głowa kości skokowej...172 Naczynia krwionośne części grzbietowej stopy... 173 Struktury nerwowe części grzbietowej stopy...173 Wskazówki dotyczące badania i terapii...174 Badanie palpacyjne - część ty ln a... 176 (najważniejsze wiadomości)... 176 Pozycja wyjściowa...176 Brzegi ścięgna Achillesa...177 Przyczep mięśnia trójgłowego łydki...177 Badanie palpacyjne ścięgna Achillesa... 178 Zadania kon trolne...179 8. T k a n k i m i ę k k i e...181 Znaczenie i fun kcja tkanek m ię k k ic h...183 Powszechnie stosowana te ra p ia... 183 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i bio m e ch a n iki... 183 (najważniejsze w iadom ości)... 184 Zakres badania palpacyjnego...184 Kryteria badania palpacyjnego...184 Metody i techniki badania palpacyjnego...185 Pozycja w yjścio w a...186 Trudne i alternatyw ne pozycje w yjścio w e... 186 Neutralna pozycja wyjściowa: pozycja siedząca... 186 Neutralna pozycja wyjściowa: leżenie na b o k u...187 Techniki badania p a lp acyjnego... 187 Badanie palpacyjne powierzchni skóry...187 Badanie palpacyjne jakości skóry (turgor)...188 Badanie palpacyjne konsystencji mięśnia (badanie napięcia mięśnia)...189 W skazówki dotyczące badania i te ra p ii... 191 Różnicowanie tkanek...191 Interpretacja wyników badania palpacyjnego powierzchni skóry...191 Interpretacja wyników badania palpacyjnego konsystencji skóry (turgoru)... 192 Intepetacja wyników badania palpacyjnego konsystencji mięśni (napięcia)... 192 P rzykłady te ra p ii...193 Masaż funkcyjny odcinka lędźwiowego kręgosłupa u pacjenta leżącego przodem...193 Masaż funkcyjny odcinka lędźwiowego kręgosłupa u pacjenta leżącego na b o k u... 194 Masaż funkcyjny mięśnia czworobocznego u pacjenta leżącego na boku...196 Masaż funkcyjny mięśnia czworobocznego u pacjenta leżącego tyłem...197 Zadania kon trolne...199 9. M i e d n i c a t y l n a... 201 Znaczenie i funkcja m ie d n ic y...203 P ow szechnie stosow ana terapia te j o k o lic y... 203 P odstaw ow a w iedza z zakresu anatom ii i biom echaniki... 205 Różnice wynikające z pici...206 Kość miedniczna... 207 Kość krzyżowa... 207 Więzadta miednicy... 209 Staw krzyżowo-biodrowy...210 Biomechanika stawu krzyżowo-biodrowego...211 Dynamizacja więzadel stawu krzyżowo-biodrowego...212 (najw ażniejsze w ia d o m o ś c i)...213 T e chniki badania palpacyjnego um ożliw iające szybkie rozpoznanie s tru k tu r k o s tn y c h...214 Pozycja wyjściowa...214 Grzebień biodrowy...214 Krętarz większy...215 Kość krzyżowa...216 Guz kulszowy...217 Badanie palpacyjne w celu szybkiego rozpoznania s tru k tu r m ię śn io w ych...217 Pozycja wyjściowa...217 Mięsień pośladkowy wielki... 217 Mięsień pośladkowy średni... 220 Pasmo biodrowo-piszczelowe... 220 T e chniki m iejsco w ego badania palp acyjnego...221 (najważniejsze wiadomości)... 221 Pozycja wyjściowa... 221 Kość biodrowa - grzebień biodrowy... 221 Kość biodrowa - kolec biodrowy tylny górny... 221 Kość krzyżowa - wyrostek kolczysty S 2... 224 Kość krzyżowa - grzebień krzyżowy pośrodkowy... 225 Kość krzyżowa - przyczep mięśnia wielodzietnego...225 Kość krzyżowa - rozwór krzyżowy...226 Kość krzyżowa - przejście krzyżowo-guziczne...226 Kość krzyżowa - kąty dolno-boczne kości krzyżowej...227 Więzadło krzyżowo-guzowe...228 Więzadlo krzyżowo-biodrowe grzbietowe długie...228 O dw zorow anie s tru k tu r na skórze p a c je n ta... 229 Kolec biodrowy tylny dolny...229 Staw krzyżowo-biodrowy...230

Spis treści I XV Mięsień gruszkowaty... 230 Nerw kulszowy oraz mięśnie pośladkowe...231 Badanie palpacyjne obszaru m ie d n iczno -krę ta rzow e g o... 233 Okolica krętarza większego i guza kulszowego...233 Kaletka krętarzowa... 233 Pomiar kąta antetorsji szyjki kości udowej... 234 Przyczepy na krętarzu większym... 235 Szerokość przestrzeni pomiędzy miednicą a krętarzem większym...236 Guz kulszowy oraz kaletka kulszowa... 236 Badanie palpacyjne aktywności mięśni dna miednicy... 237 W skazów ki dotyczące badania i te ra p ii... 237 Zadania kon trolne...238 1 0. K r ę g o s ł u p - o d c i n e k l ę d ź w i o w y...239 Znaczenie i funkcja odcinka lę d ź w io w e g o...241 Funkcja podporowa dla ciężaru ciała...241 Przestrzenne ułożenie górnej części ciała... 241 Znaczenie stabilności w przypadku stania oraz dźwigania... 241 Ruchy w tutowiu... 241 Powstawanie energii koniecznej do poruszania s ię...242 Połączenia pomiędzy sztywną i ruchomą częścią kręgosłupa...242 Powszechnie stosowana terapia tej o k o lic y...242 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i bio m e cha n iki... 243 Definicje anatomiczne... 243 Kształt dolnych kręgów lędźwiowych i krążków międzykręgowych...245 Szczegółowa anatomia struktur kostnych...245 Szczegółowa anatomia więzadel... 248 Szczegółowa anatomia mięśni... 252 Podstawowe zasady biomechaniki... 256 (najważniejsze w iadom ości)... 258 Pozycja w yjścio w a... 258 Ustawienie w płaszczyźnie czołowej... 258 Ustawienie w płaszczyźnie poprzecznej...258 Trudne i alternatyw ne pozycje w yjścio w e... 258 Leżenie bokiem w pozycji neutralnej... 258 Pozycje pionowe...259 Techniki badania palp acyjnego... 259 Odwzorowanie ułatwiające lokalizację struktur... 259 Miejscowe badanie palpacyjne struktur kostnych... 259 W skazówki dotyczące badania i te ra p ii... 264 Test rotacji (poprzeczny ucisk kręgów)...264 Tylno-przednia, segmentama gra stawowa... 265 Badanie palpacyjne podczas ruchów zgięcia i prostowania... 265 Przednio-tylna segmentama gra stawowa...266 Ocena miejscowej ruchomości segmentamej za pomocą mchów sprzężonych... 266 Trening mięśnia wielodzielnego... 267 Zadania kontrolne... 269 1 1. K r ę g o s ł u p - o d c i n e k p i e r s i o w y i k l a t k a p i e r s i o w a... 271 Znaczenie i fun kcja okolicy piersiow ej... 273 Funkcja ochronna...273 Funkcja podporowa... 273 Przejście pomiędzy odcinkiem szyjnym a lędźwiowym kręgosłupa...273 Oddychanie...274 Jaki ma to wpływ na badanie palpacyjne?...274 Powszechnie stosowana terapia tej o k o lic y...274 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i b io m e cha n iki... 276 Funkcjonalne części kręgosłupa piersiowego... 276 Anatomiczna charakterystyka kręgosłupa piersiowego...276 Klatka piersiowa...279 Mięśnie grzbietu w odcinku piersiowym...282 (najważniejsze w iadom ości)... 284 Pozycja w yjścio w a... 284 Trudne i alternatywne pozycje w yjścio w e... 284 Techniki badania palpacyjnego - część ty ln a...285 Przejście szyjno-piersiowe u pacjenta w pozycji siedzącej...285 Przejście szyjno-piersiowe u pacjenta leżącego przodem... 293 Techniki badania palpacyjnego u pacjenta leżącego przodem - część tylna... 294 Wskazówki dotyczące badania i terapii... 297 Techniki badania palpacyjnego - część przednia... 302 Badanie palpacyjne części przedniej u pacjenta siedzącego... 303 Badanie palpacyjne części przedniej u pacjenta leżącego tyłe m...305 Badanie palpacyjne części piersiowej u pacjenta leżącego bokiem... 306 Wskazówki dotyczące badania i terapii...307 Zadania kontrolne... 313 1 2. K r ę g o s ł u p - o d c i n e k s z y j n y... 315 Znaczenie i funkcja odcinka szyjnego kręgosłupa...317 Powszechnie stosowana terapia tej o k o lic y...317 Podstawowa wiedza z zakresu anatom ii i b io m e c h a n ik i... 318 Części odcinka szyjnego kręgosłupa... 318 Anatomia części dolnej odcinka szyjnego...319 Biomechanika części dolnej odcinka szyjnego... 320 Anatomia kości potylicznej i górnej części odcinka szyjnego... 322 Więzadla odcinka szyjnego...324 Biomechanika górnej części odcinka szyjnego kręgosłupa... 325 Mięśnie tylne... 326 Mięśnie przednie i boczne...328 Nerwy i naczynia krwionośne...330 (najważniejsze w iadom ości)...331 Pozycja w yjścio w a... 332 Trudne oraz alternatywne pozycje w y jś c io w e...333 Leżenie przodem...333 Leżenie tyłem... 333 Techniki badania palpacyjnego - część ty ln a...334 Kość potyliczna...334 Okolica podpotyliczna i więzadło karkowe...335 Wyrostek kolczysty C 2... 336 Wyrostki kolczyste dolnej części odcinka szyjnego...337 Stawy międzykręgowe... 338 Mięśnie, nerwy potyliczne, naczynia krwionośne... 339 Wskazówki dotyczące badania i terapii...344 Test więzadel skrzydłowatych...346 Określenie poziomu przewlekłego podrażnienia krążków międzykręgowych...347 Masaż funkcyjny...348 Techniki badania palpacyjnego - część b o c z n a...349 Kąt żuchwy... 349 Wyrostek poprzeczny C 1... 350 Wyrostki poprzeczne C2 i C3... 351

XVI I Techniki badania palpacyjnego Granice trójkąta tylnego szyi... Trójkąt potyliczny szyi... Trójkąt nadobojczykowy szyi... Wskazówki dotyczące badania i terapii... Techniki badania palpacyjnego - część przednia... Anatomia... Kość gnykowa - blaszka kręgu C 3... Chrząstka tarczowata (wglobienie) - blaszka kręgu C 4... Chrząstka tarczowata (powierzchnie boczne) - blaszka kręgu C5. Chrząstka pierścieniowata - blaszka kręgu C 6... Guzek tętnicy szyjnej... Wcięcie szyjne mostka - wyrostek kolczysty Th2... Zadania kon trolne... 13. Głowa i układ stomatognatyczny... W prow adzenie... Znaczenie i fun kcja staw u skroniow o-żuchw ow ego... Powszechnie stosowana terapia tej o k o lic y... Podstawowa wiedza z zakresu anatomii i b iom echa niki... Anatom ia kości cza szki... Podział głowy na okolice... Twarzoczaszka - płaszczyzna czołowa (ogólne wiadomości)....352 354.357 358 360 360.361.362.362.362.363.363.366.367.369.369.369.369.370.370.370 Badanie palpacyjne kości czaszki...370 Twarzoczaszka - płaszczyzna czołowa... 370 Strona boczna czaszki...371 Staw y skro niow o-żuchw ow e... 371 Podstawowa wiedza z zakresu topografii i morfologii...371 Biomechanika stawu skroniowo-żuchwowego... 372 Ocena odchyleń od linii środkowej podczas otwierania ust...373 Badanie palpacyjne staw ów skro niow o-żuchw ow ych... 374 (najważniejsze wiadomości)... 374 Ocena zjawiska trzasku podczas aktywnego otwarcia u st...374 Badanie palpacyjne mięśni układu stom atognatycznego... 375 (najważniejsze wiadomości)... 375 Mięsień żwacz...375 Mięsień skrzydłowy przyśrodkowy...376 Mięsień skrzydłowy boczny...377 Mięsień skroniowy...379 Przedni i tylny brzusiec mięśnia dwubrzuścowego...380 Zadania kon trolne... 384 P i ś m i e n n i c t w o...385 [ I n d e k s... 389