DOKUMENTACJA TECHNICZNO - RUCHOWA KRZYSTAL Uniwersalny kocioł wodny UKS-P TYP ECO Raźniak Krzysztof ul. Nowa 2b 63-300 Pleszew tel. 501 753 640 UWAGA! Przed przystąpieniem do montażu i eksploatacji kotła użytkownik powinien dokładnie zapoznać się z niniejszą instrukcją obsługi. Opracowanie graficzne i druk ELMO Adres: Plac Powstańców Wielkopolskich 8 63-300 Pleszew tel. 666 955 363 tel./fax 62-508-14-78 e-mail: macselektronik@op.pl macselektronik@wp.pl www.krzystal.pl
POTWIERDZENIE ZABEZPIECZENIA KOTŁA WG PN-91/B-02413 TYP KOTŁA:.................... ROK PRODUKCJI:.................. INSTALATOR: Nazw firmy:................................................. Imię i nazwisko instalatora:..................................... UŻYTKOWNIK Imię i nazwisko:............................................. Adres/telefon:........................................................................................................... Ja niżej podpisany oświadczam z pełną odpowiedzialnością, iż wyżej wymieniony kocioł został zainstalowany i zabezpieczony w układzie systemu otwartego zgodnie z normą PN-91/B-02413 Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego i został wyposażony w podstawowe elementy zabezpieczeń: otwarte naczynie wzbiorcze o wymaganej pojemności zabezpieczone przed zamarznięciem, rury zabezpieczające oraz rurę przelewową i odpowietrzającą o średnicach wg mocy cieplnej kotła (kotłów) bez armatury odcinającej i przewężeń. 11. Reklamacji nie podlegają uszkodzenia powstałe: w czasie własnego transportu odbiorcy, w czasie przemieszczania i ustawiania kotła, w wyniku wadliwej eksploatacji. 12. Naprawom gwarancyjnym nie podlegają uszczelnienia, rękojeści, gałki, rączki i termoodporne elementy. 13. Reklamacja bez Karty Gwarancyjnej z pieczęcią, datą i podpisem sprzedawcy nie będzie uznana. 14. Przy składaniu reklamacji producent ma prawo zażądać kserokopii Karty Gwarancyjnej. 15. Zakończenie prac reklamacyjnych winno być potwierdzone protokołem. 16. Gwarancja obejmuje wyłącznie terytorium Polski. 17. Niniejsza gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową. ADNOTACJE REKLAMACYJNE....................... Podpis i pieczątka instalatora 2 35
WARUNKI GWARANCJI: 1. Gwarancja stanowi zobowiązanie producenta kotła do nieodpłatnego usunięcia wad fizycznych w okresie jej trwania, wynikających z wad wykonawczych lub materiałowych. 2. Samodzielne zespoły regulator, wentylator posiadają własne karty gwarancyjne i określone warunki gwarancji. 3. Naprawa gwarancyjna zostanie wykonana w ciągu 14 dni od daty zgłoszenia. Zgłoszenie może nastąpić telefonicznie, faksem lub pisemnie. 4. Reklamacje należy składać u sprzedawcy. 5. Koszty nieuzasadnionej reklamacji pokrywa reklamujący. 6. Z gwarancji wyłączone są przypadki losowych uszkodzeń (powódź, pożar, wyładowania atmosferyczne itp.). 7. Wybór sposobu usunięcia wady należy do producenta (naprawa, wymiana określonych części, wymiana całego wyrobu). 8. Gwarancje przedłuża się o czas usuwania wady. 9. Warunkiem uznania reklamacji jest ścisłe stosowanie się do postanowień Dokumentacji Techniczno Ruchowej oraz przywołanych w niej normach prawnie obowiązujących w Polsce. 10. Reklamacja nie będzie uznana w przypadku: wadliwej instalacji kotła c.o., niewłaściwej eksploatacji, braku starannego okresowego czyszczenia, zastosowania układu zamkniętego, samowolnych przeróbek i napraw, braku potwierdzenia przez firmę instalującą kocioł na karcie gwarancyjnej, że kocioł został zainstalowany zgodnie z dokumentacją techniczno ruchową i przywołanymi w niej normami oraz, że po zainstalowaniu kotła została przeprowadzona próba szczelności przy ciśnieniu 4 bar przez przynajmniej 10 minut. 34 DEKLARACJA ZGODNOŚCI Oświadcza się, że urządzenie: KOCIOŁ WĘGLOWY OPALANY PALIWEM STAŁYM TYPU ECO Data produkcji.... /.... /........r. wyprodukowany przez: KRZYSTAL Krzysztof Raźniak ul. Nowa 2b, 63-300 Pleszew Jest wykonany wg PN EN 303-5 Kotły grzewcze na paliwo stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 300kW Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie. Oraz Zgodny z dyrektywą ciśnieniową 97/23/WE kategoria: art. 3; ust. 2.3 użyte materiały i podzespoły odpowiadają normom przedmiotowym i są zgodne z dokumentacją techniczno konstrukcyjną; użyte technologie odpowiadają normom przedmiotowym i są zgodne z dokumentacją techniczno konstrukcyjną.......................... (Pieczęć zakładu wytwarzającego) 3 Pleszew, dnia... /... /......r.
Certyfikat KARTA GWARANCYJNA Typ kotła Moc kotła (kw) Pow. grzewcza (m 2 ) Nr fabryczny Data sprzedaży Kocioł centralnego ogrzewania przeszedł próbę ciśnieniową z wynikiem pozytywnym. Maksymalne ciśnienie w kotle....... MPa. Gwarancji udziela się, licząc od daty zakupu na okres: kocioł -....... m-cy, wentylator -....... m-cy, regulator -....... m-cy,....................... data, pieczęć i podpis producenta....................... data, pieczęć i podpis sprzedawcy Stwierdzam, że kocioł j.w.: 1. został zamontowany i uruchomiony zgodnie z instrukcją obsługi i montażu oraz przywołanymi w niej normami, 2. została przeprowadzona próba szczelności przy ciśnieniu 4 bar przez 10 minut........................ data, pieczęć i czytelny podpis firmy instalującej kocioł 4 33
KOTŁY TYPU ECO PRODUKOWANE PRZEZ FIRMĘ KRZYSTAL EKOLOGICZNE KOTŁY C.O. Z PODAJNIKIEM TŁOKOWYM Kotły z podajnikiem tłokowym o mocy 20 70 kw charakteryzują się wysoką efektywnością energetyczną sięgającą 89%. Umożliwiają spalanie miału węgla kamiennego, węgla typu groszek i eko-groszek. Obsługa ogranicza się do uzupełniania paliwa w koszu i opróżniania popielnika. Mogą one nieprzerwanie pracować przez cały okres grzewczy. Cechują się niską emisją spalin, a przy odpowiednim dobraniu dawek paliwa, wygodną i tanią eksploatacją. Wyposażone w dodatkowe palenisko rusztowe. KOTŁY UNIWERSALNE CAŁODOBOWE Kotły górnokanałowe z dodatkowym dotlenianiem spalin, które wydatnie przeciwdziała efektowi skraplania w kanałach dymnych kotła, jak również przewodzie kominowym. Rozwiązanie to zwiększa również wydajność a w połączeniu z budową górnokanałową daje szybki przyrost temperatury w układzie C.O. EKOLOGICZNE KOTŁY Z PODAJNIKIEM ŚLIMAKOWYM I PALNIKIEM RETORTOWYM Kotły z automatycznym podajnikiem ślimakowym i palnikiem retortowym opalane eko-groszkiem. Na palenisku retortowym spala się dokładnie taka porcja węgla, jaka jest niezbędna do uzyskania nastawionej przez użytkownika temperatury. Niski poziom emisji szkodliwych związków i pyłów pozwala zaliczyć te kotły do grupy wysoce ekologicznych. Standardowym wyposażeniem jest dodatkowe palenisko rusztowe, umożliwiające pracę kotła w sytuacjach awaryjnych wynikających z braku dostawy energii elektrycznej. KOTŁY TYPU UKS-P Kotły typu UKS-P przystosowane są do spalania gorszych gatunków węgla kamiennego, węgla brunatnego, drewna, trocin, miału, itp. Ich zaletą jest duża sprawność, uzyskana poprzez zastosowanie mikroprocesorowego regulatora temperatury oraz wentylatora nadmuchowego. Spis treści Potwierdzenie zabezpieczenia kotła........................ Deklaracja zgodności.................................... Certyfikat Badania Projektu WE.......................... 1. Wstęp............................................... 1.1. Specyfikacja dostawy................................ 1.2. Warunki gwarancji.................................. 1.3. Informacje ogólne................................... 1.4. Przeznaczenie kotła.................................. 1.5. Dobór kotła do instalacji grzewczej..................... 1.6. Paliwo............................................ 2. Budowa i dane techniczne kotłów..................... 2.1. Podstawowe dane techniczne.......................... 2.2. Opis budowy kotła.................................. 3. Wytyczne instalowania kotła......................... 3.1. Wymagania ogólne.................................. 3.2. Transport kotła..................................... 3.3. Ustawienie kotła.................................... 3.4. Podłączenie kotła do komina.......................... 3.5. Połączenie kotła z instalacją grzewczą.................. 3.6. Podłączenie kotła do instalacji elektrycznej 230V.......... 4. Instrukcja obsługi i eksploatacji...................... 4.1. Napełnianie instalacji wodą........................... 4.2. Uruchamianie kotła.................................. 4.3. Czyszczenie kotła................................... 4.4. Niewłaściwa praca kotła przyczyny i porady............ 4.5. Awaryjne zatrzymanie kotła........................... 4.6. Wyłączenie kotła z pracy............................. 5. Warunki bezpiecznej eksploatacji..................... 6. Konserwacja i remonty.............................. 7. Wykaz części zamiennych........................... 8. Skrócona instrukcja obsługi.......................... Karta gwarancyjna...................................... 5 2 3 4 6 6 6 7 7 8 8 10 10 11 14 14 14 15 15 16 19 20 20 21 23 24 25 26 27 29 29 30 33
1. Wstęp W celu zapewnienia bezpiecznego i prawidłowego funkcjonowania kotła, użytkownik przed montażem i włączeniem kotła do eksploatacji powinien zapoznać się z niniejszą Dokumentacją Techniczno-Ruchową 1.1. Specyfikacja dostawy Kocioł dostarczany jest w stanie zmontowanym wraz z drzwiczkami zasypowymi, paleniskowymi, pokrywą wyczystką i izolacją cieplną. Podstawowe wyposażenie kotła dołączane odbiorcy stanowi: 1) Sterownik (mikroprocesorowy regulator temperatury kotła) wraz z jego DTR. 2) Wentylator nadmuchowy. 1.2. Warunki gwarancji Wytwórca udziela na dostarczany kocioł gwarancji. Warunki gwarancji: 1) Zastosowanie kotła, sposób podłączenia do instalacji grzewczej i komina oraz warunki eksploatacji muszą być zgodne z Dokumentacją Techniczno Ruchową kotła i sterownika. 2) Kocioł nie będzie przerabiany ani naprawiany. 3) Kotły te mogą być instalowane w systemie zabezpieczenia otwartego zgodnie z wymaganiami normy PN-91/B-02413 Zabezpieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego. ubytku i ją usunąć, uzupełnić instalację wodną, wykonać czynności przygotowawcze i ponownie rozpalić. UWAGA! Dopuszczanie zimnej wody na rozgrzane ściany kotła grozi zniszczeniem kotła i jest niebezpieczne dla obsługi. 4) Zalewania paleniska wodą. NALEŻY 1) Dbać o czystość powierzchni grzewczych kotła, drożność kanałów spalinowych i komina. 2) Na bieżąco usuwać wszelkie uszkodzenia i niedomagania elementów kotła. 3) Dbać o jakość wody używanej do napełnienia instalacji grzewczych. 4) Dokonywać okresowych przeglądów i konserwacji kotła. 5) Po sezonie grzewczym pozostawić wodę w kotle i instalacji. PRZYCZYNY NIEOSIĄGANIA ZNAMIONOWEJ MOCY CIEPLNEJ 1) Niedostateczny ciąg kominowy, spowodowany nieszczelnościami komina lub czopucha, 2) Zła jakość paliwa. 3) Zanieczyszczenia kanałów kominowych lub konwekcyjnych kotła. 4) Awaria dmuchawy lub regulatora pracy kotła. Szczegółowe warunki gwarancji określa załączona karta gwarancyjna. 6 31
8. Skrócona instrukcja eksploatacji i obsługi kotła oraz warunki bezpieczeństwa CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE PRZED ROZPALENIEM W KOTLE 1) Sprawdzić poziom wody w instalacji grzewczej przez otwarcie na kilkanaście sekund zaworu na rurze sygnalizacyjnej, a ewentualny brak wody uzupełnić. 2) Sprawdzić czy nie nastąpiło zamarznięcie wody w instalacji. 3) Sprawdzić stan kotła i jego elementów, oczyścić ruszt oraz kanały spalin. 4) Sprawdzić drożność kanałów, wentylacji naturalnej kotłowni. ROZPALANIE I PALENIE W KOTLE 1) Zasypać komorę paleniskową zwilżonym miałem, położyć kilka szczap drewna z papierem i rozpalić. 2) Ustawić na regulatorze żądaną temperaturę i wcisnąć przycisk START. 3) W początkowym okresie rozpalania sprawdzić czy paliwo pali się równomiernie na całej powierzchni. 4) Kolejne załadowanie i rozpalenie jest możliwe po oczyszczeniu paleniska i popielnika. ZABRANIA SIĘ 1) Przekraczania dopuszczalnej temperatury wody w kotle (temperatura maksymalna 90ºC). 2) Eksploatacji kotła przy spadku poziomu wody w instalacji poniżej dopuszczalnego. 3) Dopuszczania do instalacji w czasie pracy kotła zimnej wody w przypadku stwierdzenia nadmiernego jego ubytku. W takiej sytuacji należy niezwłocznie wygarnąć palące się paliwo z kotła, pozostawić kocioł do ostudzenia, sprawdzić przyczynę 30 1.3. Informacje ogólne Dokumentacja Techniczno Ruchowa kotłów przeznaczona jest dla użytkowników tych kotłów. Dokładne zapoznanie się z tą dokumentacją, w której zamieszczone są niezbędne informacje dotyczące: budowy, instalowania i sposobu użytkowania (eksploatacji) ułatwi wykonanie poprawnego montażu i jest konieczne dla zapewnienia prawidłowego i bezpiecznego ich użytkowania. Przystępując do instalowania kotła należy: 1) Dokładnie zapoznać się z Dokumentacją Techniczno Ruchową kotła zwracając uwagę na jego typ (moc) wymienioną na tabliczce znamionowej. 2) Sprawdzić kompletność kotła i jego wyposażenia zgodnie ze specyfikacją. 3) Sprawdzić czy kocioł i wyposażenie nie uległy uszkodzeniu w czasie transportu. 4) Dokładnie zapoznać się z Dokumentacją Techniczno Ruchową sterownika mikroprocesorowego. 1.4. Przeznaczenie kotła Kotły przeznaczone są do podgrzewania wody do temperatury nie przekraczającej 90ºC na wyjściu. Znajdują one zastosowanie głównie w instalacjach centralnego ogrzewania (grawitacyjnych i pompowych) budynków mieszkalnych, handlowych, usługowych, gospodarstw wiejskich, warsztatów produkcyjnych itp. Kotły c.o. naszej firmy przeznaczone są do pracy z naczyniem wzbiorczym typu otwartego, instalowanym zgodnie z normą PN-91/B02413 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego. Wymagania. 7
Przykładowy schemat zabezpieczenia instalacji podano na rys.2. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawie budowy i eksploatacji kotłów wodnych niskotemperaturowych zabezpieczonych otwartym naczyniem wzbiorczym zgodnie z PN-91/B-02413, kotły nie podlegają Dozorowi Technicznemu i rejestracji w Rejonowym Dozorze Technicznym. Są to urządzenia, w których ciśnienie wytwarzane jest wyłącznie słupem cieczy. 1.5. Dobór kotła do instalacji grzewczej Podstawą doboru kotła do instalacji centralnego ogrzewania jest bilans cieplny ogrzewanych pomieszczeń. W zasadzie moc znamionowa kotła powinna być równa lub nieco wyższa (około 10%) od obliczeniowego zapotrzebowania ciepła do ogrzewania obiektu. W tym przypadku kocioł będzie wymagał obsługi (kolejne zasypy paliwa i rozpalania co około 8 godzin). Na podstawie badań i doświadczeń eksploatacyjnych wynika, że przy niepełnym obciążeniu kotła (około 50% mocy znamionowej), na który mają wpływ korzystne (łagodne) warunki pogodowe kotły te mogą pracować przy obsłudze raz na dobę a nawet do 30 godzin. W tabeli nr 1 podano orientacyjne powierzchnie pomieszczeń, które mogą być ogrzewane zależnie od przyjętego czasu obsługi mocy kotła. Dane te mają charakter orientacyjny, przyjęte dla pomieszczeń o wysokości 3m dla których obliczony wskaźnik strat ciepła wynosi 46,5W/m 2. 6. Konserwacja i remonty Konserwacja kotła w trakcie sezonu grzewczego polega w zasadzie na okresowym oczyszczaniu komory paleniskowej, kanałów konwekcyjnych, wentylatora (dmuchawy), sterownika, wnętrza czopucha jak i całej powierzchni zewnętrznej kotła. W prawidłowo eksploatowanym kotle mogą w zasadzie powstawać nieznaczne usterki typu: drobne przecieki, konieczność zamalowania małych powierzchni, itp. Poważniejsze naprawy kotła powinny być wykonane przez uprawnionego fachowca. Po zakończonym sezonie grzewczym oczyścić starannie całą powierzchnię wewnętrzną kotła. Producent zastrzega sobie prawo wprowadzenia zmian konstrukcyjnych poprawiających jakość, funkcjonalność kotła i jego parametry. 7. Wykaz części zamiennych 1) drzwiczki zasypowe, 2) drzwiczki paleniskowe, 3) drzwiczki popielnikowe. 1.6. Paliwo Paliwo podstawowe: Węgiel kamienny sortymentu miał klasy I 25/15kg wg PN-28/C- 97001-3 wilgotność około 20%. Paliwo przed załadowaniem do kotła musi być odpowiednio przygotowane, tzn. zwilżone wodą. Wilgotność paliwa powinna 8 29
dopuścić wody do kotła przez kruciec spustowy, do uzyskania przelewu z naczynia wzbiorczego rurą przelewową. W przypadku braku drożności rur bezpieczeństwa BEZWZGLĘDNIE ZABRANIA SIĘ rozpalania kotła. j) napełnianie instalacji i jej rozruch w okresie zimowym musi być dokonywane szczególnie ostrożnie. Aby nie dopuścić do zamarznięcia wody w instalacji należy dopuszczać wodę gorącą, k) niedopuszczalne jest rozpalanie w kotle przy użyciu takich środków jak benzyna, nafta itp., które mogą spowodować wybuch lub poparzenie obsługującej kocioł osoby, l) w przypadku awarii instalacji i braku wody w kotle podczas jego pracy nie należy wody dopuszczać gdyż mogłoby to spowodować awarię kotła. Przed dopuszczaniem wody należy usunąć paliwo z paleniska, zachowując środki ostrożności zabezpieczające przed poparzeniem, zaczadzeniem czy pożarem. wynosić 20% i w postaci mokrej (nie ociekającej) załadowane do kotła. Zwilżenie paliwa jest niezbędne dla zapewnienia prawidłowego i bezpiecznego spalania. Zasypywanie zbyt suchego miału może spowodować wybuch gazów w komorze paleniskowej. Stosując gorsze gatunki paliwa trzeba się liczyć z pogorszeniem wyników energetycznych kotłów. UWAGA! Zabrania się zalewania paleniska wodą! ł) konieczność częstego uzupełniania w trakcie okresu grzewczego ubytków wody w instalacji, o ile nie jest spowodowane nieszczelną instalacją, może świadczyć o złej jakości wody i osadzaniu się kamienia kotłowego w rurach instalacji. Osadzający się kamień powoduje zmniejszenie prześwitu rur stanowiąc zagrożenie dla kotła i otoczenia. Po zakończeniu sezonu grzewczego należy skontrolować drożność i czystość rur bezpieczeństwa. Ewentualne zanieczyszczenia usunąć i zapewnić napełnienie instalacji wodą o prawidłowej jakości (składzie). 28 9
Kocioł typu UKS-P Jedn. 2. Budowa i dane techniczne kotłów 2.1. Podstawowe dane techniczne kotłów 5. Warunki bezpiecznej eksploatacji Podstawowym warunkiem eksploatacji kotła jest wykonanie instalacji i zabezpieczeń zgodnie z wymogami PN-91/B-02413 (przykład zabezpieczeń rys.2.), następnie, aby bezpiecznie eksploatować kocioł należy przestrzegać następujących zasad: a) nie wolno eksploatować kotła, o ile poziom wody w instalacji jest niższy niż określono go w instrukcji eksploatacji instalacji, b) do obsługi kotła należy używać rękawic, okularów ochronnych i nakrycia głowy, c) przy otwieraniu drzwiczek nie stawać na wprost odsłanianych otworów, lecz z boku, d) w chwili, gdy uruchamiana jest dmuchawa nie otwierać drzwiczek zasypowych, e) pracując przy kotle używać lamp przenośnych na napięcie nie wyższe niż 24V, f) utrzymać porządek w kotłowni, w której nie powinny być składowane żadne przedmioty nie związane z obsługą kotła, g) dbać o dobry stan techniczny kotła i związanej z nim instalacji a w szczególności szczelność instalacji wodnej, szczelność zamknięć przestrzeni gazowej kotła, prawidłowe uziemienie kotła i sprawność instalacji elektrycznej zasilającej kocioł, h) wszelkie usterki kotła niezwłocznie usunąć, i) w okresie zimowym nie należy stosować przerw w ogrzewaniu, które mogłyby spowodować zamarznięcie wody w instalacji lub jej części, co jest szczególnie groźne, UWAGA! Rozpalanie w kotle przy zamarzniętej instalacji może spowodować niebezpieczne dla otoczenia skutki poprzez zniszczenie kotła (a nawet kotłowni). Przy jakimkolwiek podejrzeniu możliwości zamarznięcia wody w instalacji przed rozpaleniem w kotle, należy sprawdzić drożność rur bezpieczeństwa do naczynia wzbiorczego. W tym celu należy 27 8 12 14 Wyszczególnienie 19 23 25 27 32 42 Znamionowa moc cieplna Powierzchnia grzewcza kotła Powierzchnia ogrzewanego pomieszczenia Jednorazowy zasyp paliwa kw m 2 m 2 kg 10 1,2 50 75 14 12 1,5 70 90 17 14 2,0 90 110 24 19 2,5 110 130 30 23 3,0 130 160 39 25 3,5 160 180 45 27 4,0 180 200 53 32 5,0 200 250 60 42 6,0 250 300 70 Max. dop. ciśnienie wody w kotle MPa 0,15 Tabela nr1. Ciśnienie próbne Maksymalna temp. wody Stałopalność Pojemność wody Masa kotła bez wody Sprawność cieplna Wymagany ciąg kominowy Wysokość komina (minimalna) Przekrój komina Wymiary przekroju czopucha Wymiary szerokość wysokość dł. z czopuchem MPa ºC h dm 3 kg % Pa m cm 2 mm mm 58 140 440 1190 850 81 180 20 440 1310 850 115 210 294 160 x 160 550 1310 950 5,0 143 240 550 1310 1000 0,40 90 do 24 151 280 79 22 550 1310 1050 183 300 610 1310 1050 225 330 670 1310 1100 441 294 370 25 7,0 180 x 180 670 1360 1200 371 420 790 1410 1250 10
d) rozpoznać przyczynę awarii a po jej usunięciu i stwierdzeniu, że kocioł i instalacje są sprawne technicznie, sprawdzić napełnienie instalacji wodą i przystąpić do rozpalania. 2.2. Opis budowy kotła Rys.1. Budowa kotła 4.6. Wyłączenie kotła z pracy Po zakończeniu sezonu grzewczego lub planowanym wyłączeniu kotła z pracy należy doprowadzić do wypalenia zasypanego paliwa. Po wygaśnięciu kotła i jego ostudzeniu usunąć z paleniska i popielnika pozostałości po spalonym paliwie. Kocioł dokładnie oczyścić. Wody z kotła i instalacji nie należy spuszczać na okres letni, chyba że wymagają tego prace remontowe. 1. korpus stalowy z izolacją termiczną, 9. wyczystka czopucha, 2. drzwiczki paleniskowe (zasypowe), 10. czopuch, 3. drzwiczki paleniskowe (wyczystka) 11. regulacja ciągu kominowego, 4. drzwiczki popielnikowe, 12. króciec wody powrotnej, 5. drzwiczki wyczystki kanałów, 13. króciec spustowy. 6. króciec manometru, 7. tulejka czujnika temperatury, 14. regulator temperatury: elektroniczny lub bimetaliczny, 8. króciec wody zasilającej, 15. wentylator nadmuchowy. 26 11
Korpus kotła wykonany jest z blach stalowych łączonych przez spawanie. Blachy tworzące przestrzenie wodne kotła, wzmacniająco łączone są między sobą zespórkami (ankry). W dolnej części korpusu kotła znajduje się komora paleniskowa zamknięta od spodu rusztem chłodzonym wodą, pod którą znajduje się popielnik. Górną część kotła stanowi komora konwekcyjna. Komora konwekcyjna składa się z trzech ciągów spalin. Poziome kanały ułożone są w górnej części kotła i oddzielone są od siebie przegrodami wodnymi dla zmniejszenia strat cieplnych a zarazem zwiększenia wydajności energetycznej kotła i wygodniejszej obsługi. Spaliny po wyjściu z trzeciego kanału, poziomego poprzez czopuch odprowadzane są do komina. Drzwiczki zasypowe (2) i popielnikowe (3) oraz pokrywa wyczystka (4) znajdująca się w górnej, przedniej części kotła, wykonane są z blachy stalowej, wykończone odpowiednio wykonanymi izolacjami cieplnymi. Drzwiczki i pokrywy posiadają indywidualne uszczelnienia oraz mocowania zapewniające szczelność każdego z zamknięć. Na drzwiczkach zasypowych (2), od środka zamontowana jest płyta stanowiąca ekran cieplny i umożliwiająca przepływ powietrza wtórnego do kotła. W dolnej części kotła znajduje się króciec spustowy (13) wody oraz króciec wody powrotnej (12), natomiast w górnej części króciec wody zasilającej (8), króciec do podłączenia manometru (5) oraz nieprzelotowa tulejka (7) służąca do umieszczenia czujnika temperatury sterownika mikroprocesorowego (5). Kocioł wyposażony jest w wentylator nadmuchowy (dmuchawę) umieszczony u góry kotła. Jego zadaniem jest dostarczanie powietrza niezbędnego do procesu spalania. Powietrze jest wprowadzane pod ruszt oraz odpowiednio ukształtowanymi, perforowanymi przewodami w przestrzeń zasypową paliwa i ponad nią. Ilość dostarczanego powietrza zależy od temperatury wody w kotle i jest regulowana za pomocą mikroprocesorowego sterownika. 12 e) nieprawidłowa praca regulatora temperatury kotła, f) uszkodzony lub zanieczyszczony wentylator nadmuchowy sprawdzić, oczyścić, g) brak napięcia w sieci elektrycznej, do której jest podłączony regulator kotła. 4.5. Awaryjne zatrzymanie kotła W przypadku stanów awaryjnych takich jak przekroczenie temperatury wody w kotle powyżej 100ºC odparowania wody objawiające się stukami w instalacji, pęknięcia rur, grzejników czy armatury oraz innych zagrożeń dla bezpiecznej eksploatacji kotła należy: a) wyłączyć zasilanie energią elektryczną kotła wyłącznikiem SIEĆ na regulatorze pracy kotła, b) usunąć paliwo z kotła do metalowych pojemników dbając o to, aby nie poparzyć się i nie ulec zaczadzeniu (krótkie okresy przebywania w pomieszczeniu kotłowni). Paliwo w pojemnikach usunąć na zewnątrz. Usuwanie żaru z kotła jak i z pojemników z paliwem (żarem) może być dokonywane przy zapewnieniu obecności drugiej asekurującej osoby, przebywającej poza kotłownią a mogącej w każdej chwili udzielić pomocy. Asekuracja ta jest niezbędna ze względu na możliwość poparzenia czy zaczadzenia. W czasie tych czynności należy intensywnie wietrzyć kotłownie. Gdyby zaistniałe warunki uniemożliwiały dokonanie usuwania paliwa wezwać Straż Pożarną. Zabrania się gasić paliwa wodą w pomieszczeniach (na zewnątrz można gasić z odległości nie mniejszej niż 3m małym strumieniem wody i zachowaniem szczególnej ostrożności). Paliwo można zasypać w palenisku suchym piaskiem, c) w czasie awaryjnego zatrzymania kotła dbać o bezpieczeństwo ludzi oraz o zabezpieczenie przeciw pożarowe, 25
b) przewody doprowadzające powietrze do wnętrza komory i otwory wylotowe z nich, c) ściany komory. Czyszczenie kanałów konwekcyjnych dokonuje się poprzez drzwiczki zasypowe i znajdującą się nad nimi pokrywą wyczystną. Po otwarciu drzwiczek zasypowych możliwy jest dostęp do rur płomienicowych ułożonych w pionie. Po sprawdzeniu drożności kanałów konwekcyjnych i płomieniówek pionowych, sprawdzić jakość uszczelek i szczelnie zamknąć wszystkie pokrywy. Dokładne czyszczenie kotła należy dokonywać w zależności od indywidualnych warunków pracy kotła, jakości stosowanego paliwa itp. Średnio przyjmuje się, że częstotliwość czyszczenia kotła powinna wynosić około raz na 7 dni. Wzrost temperatury wody w kotle powyżej 95ºC powoduje awaryjne wyłączenie dmuchawy i pompy. Automatyczne zatrzymanie pracy dmuchawy i pompy przez sterownik mikroprocesorowy, następuje również po zakończeniu procesu spalania w komorze paleniskowej, gdy temperatura wody w kotle spadnie poniżej 35ºC. Sterownik mikroprocesorowy umieszczono na górze kotła. W celu zmniejszenia strat poprzez oddawanie ciepła do otoczenia kocioł pokryto izolacją termiczną z wełny mineralnej zamocowanej w osłonach z cienkiej powlekanej stalowej blachy. Czyszczenie kotła odbywa się poprzez górną pokrywę wyczystną, poszczególne drzwiczki kotła oraz pokrywę wyczystną czopucha. 4.4. Niewłaściwa praca kotła przyczyny i porady Niewłaściwa praca kotła to głównie zmniejszenie jego wydajności cieplnej. Przyczyną złej pracy kotła jest najczęściej: a) niedostateczny ciąg komina sprawdzić i usunąć nieszczelności komina, czopucha, drzwiczek i pokrywy wyczystnej kotła. Wyczyścić komin, b) zła jakość paliwa lub złe jego przygotowanie nieodpowiednia wilgotność (najczęściej zbyt niska lub zbyt wysoka). Gorsze gatunki paliwa w okresach, gdy wymagana jest mniejsza moc kotła (łagodniejsze warunki atmosferyczne) lub do spalania zmieszać paliwo jakościowo gorsze z lepszym, c) zanieczyszczony kocioł, głównie jego kanały konwekcyjne oczyścić, d) brak lub niedostateczna ilość dopływającego do kotłowni powietrza, niezbędnego do spalania paliwa umożliwić dopływ odpowiedniej ilości powietrza np. przez okno czy kanał wentylacyjny, 24 13
3. Wytyczne instalowania kotła 3.1 Wymagania ogólne a) Kotły dostarczane są w stanie zmontowanym. Przed przystąpieniem do podłączenia kotła do instalacji grzewczej należy dokładnie zapoznać się z Dokumentacją Techniczno Ruchową kotła i sterownika oraz sprawdzić kompletność dostawy i sprawność wszystkich podzespołów. b) Kotły powinny być montowane zgodnie z niniejszą Dokumentacją Techniczno Ruchową i projektem instalacji grzewczej kotłowni. c) Kotłownia w której montowany jest kocioł musi spełniać wymagania normy PN-87/B-02411 Ogrzewnictwo. Kotłownie wbudowane na paliwo stałe. Wymagania. Projekt kotłowni musi być wykonany przez osobę uprawnioną. UWAGA! Kotły można instalować wyłącznie w układach z naczyniem wzbiorczym systemu otwartego wg normy PN-91/B-02413 3.2. Transport kotła Podnoszenie i opuszczanie kotła powinno odbywać się przy użyciu podnośników mechanicznych wykorzystując uchwyty przyspawane do korpusu kotła. Przed przewożeniem kotła należy go zabezpieczyć na platformie pojazdu przed przesunięciem, przewróceniem i uszkodzeniem. Zabezpieczenia dokonać należy przy pomocy klocków i klinów drewnianych przymocowanych do podłogi oraz pasów transportowych. Kocioł należy transportować w pozycji pionowej. 14 powierzchni. Powinien być równomiernie rozłożony niebieskożółty płomień, bez miejscowych intensywniejszych przepalań paliwa przez całą jego głębokość. Takie miejscowe spalanie jest nieekonomiczne gdyż zmniejsza efektywność kotła. W tym przypadku należy w te miejsca nagarnąć miał z innej części paleniska i wyrównać. Czynności te (sprawdzanie i rozgarnianie) należy wykonać przez lekko uchylone drzwiczki zasypowe stojąc z boku nich. Czas całkowitego spalenia się paliwa zależy od wielu czynników, głównie od strat cieplnych budynku, warunków atmosferycznych, prawidłowo dobranej mocy kotła itd. Paliwo spala się od góry do dołu. Kolejne załadowanie i uruchomienie (rozpalenie) kotła jest możliwe po oczyszczeniu komory paleniskowej i popielnika z żużlu i popiołu. UWAGA! Praca kotła z omawianą wyżej regulacją jest możliwa tylko przy zasilaniu energią elektryczną. W przypadku braku energii elektrycznej praca jest możliwa, ale w tradycyjny dla kotłów węglowych sposób tzn. palenie od dołu. Wówczas na ruszt należy położyć papier i szczapy drewna (podpałkę) na tą cięższą warstwę paliwa, którą należy okresowo uzupełniać. Ilość powietrza niezbędnego do spalania w tym przypadku zasysana poprzez ciąg naturalny drzwiczkami popielnikowymi, które należy odpowiednio do potrzeb uchylić. 4.3. Czyszczenie kotła Dla zapewnienia prawidłowej i ekonomicznej pracy kotła należy utrzymać w czystości komorę paleniskową i kanały konwekcyjne kotła. Komorę paleniskową należy starannie oczyścić z popiołu i żużlu: a) ruszt zapewniając czystość szczelin między rurami rusztu i rurami rusztu a ścianami bocznymi, 23
Na tak przygotowany miał położyć papier, kilka szczap drewna i podpalić. Sprawdzić zamknięcie wszystkich drzwiczek. Wcisnąć przycisk SIEĆ a następnie START na regulatorze pracy kotła nastąpi załączenie układu sterowania pracą kotła. Kolejno posługując się przyciskami NASTAWA (patrz DTR regulatora pracy kotła) ustawić żądaną temperaturę wody w kotle, po czym nacisnąć przycisk POMIAR zgaśnie lampka NASTAWA. Powyższe czynności obsługowe praktycznie wystarczają do załączenia i ustawienia (regulacji) pracy kotła. Dalszy nadzór nad pracą kotła przejmuje mikroprocesorowy regulator pracy kotła.. Automatyczna regulacja pracy kotła trwa do wypalenia się całej objętości paliwa a tym samym spadku temperatury wody w kotle poniżej 35ºC. Po osiągnięciu tego stanu nastąpi całkowite wyłączenie nadmuchu i pompy obiegowej (włączonej do instalacji). Ilość podawanego powietrza przez dmuchawę jest zmieniana zależnie od temperatury wody w kotle. Po osiągnięciu zadanej temperatury następuje znaczne zwolnienie obrotów dmuchawy lub postój (zmniejszenie ilości wdmuchiwanego powietrza lub nawet zaprzestanie tego). Ponowne wdmuchiwanie powietrza w większej ilości, a zatem intensywniejsze palenie nastąpi po obniżeniu temperatury wody w kotle w ramach bezwładności układu regulacyjnego. Aby zapobiec ewentualnemu, nagłemu wybuchowemu zapaleniu się gazów nagromadzonych w komorze spalania, regulator okresowo na krótki czas włącza dmuchawę powodując spokojne spalanie się tych gazów. Czasy te są nastawione przez producenta wg panujących standardów. Jest możliwość regulacji obu tych czasów (czasu przerwy i czasu przedmuchu) w zależności od indywidualnych warunków pracy kotła (patrz DTR regulatora). Dla upewnienia się czy nastąpiło prawidłowe i równomierne rozpalenie się paliwa należy w początkowym okresie rozpalania parokrotnie sprawdzić czy paliwo spala się równomiernie na całej 22 3.3. Ustawienie kotła Kocioł nie wymaga oddzielnego fundamentu i dopuszcza się ustawienie go na niepalnej posadzce. Podłoże powinno być dokładnie wypoziomowane. Wytrzymałość stropu i podłoża na którym będzie ustawiony kocioł musi być wystarczające ze względu na masę kotła wypełnionego wodą. Ustawienie kotła musi zapewnić dostęp do niego ze wszystkich stron. Ściany i otaczające kocioł przedmioty nie mogą utrudniać jego obsługi, zasypu paliwa, czyszczenia i usuwania osadów, napełniania lub opróżniania z wody. Pomieszczenie w którym ma być zainstalowany kocioł powinno posiadać dwa otwory (nawiewny i wywiewny) wentylacji grawitacyjnej. Otwór nawiewny o wymiarach w świetle minimum 20 x 20cm osłonięty siatką lub kratką, wlot koło 15cm nad podłogą. Dopuszcza się stosowanie do nawiewu powietrza, wentylatora nawiewnego tzw. okiennego. Drugi otwór wywiewny pod sufitem o wymiarach w świetle minimum 14 x 14cm, który nie może mieć urządzeń umożliwiających jego zamykanie. Zabrania się stosowania w pomieszczeniu kotłowni mechanicznej wentylacji wyciągowej. 3.4. Podłączenie kotła do komina Połączenie czopucha kotła z kominem należy wykonać za pomocą rury wykonanej z blachy stalowej o grubości nie mniejszej niż 3mm. Rurę tą należy szczelnie osadzić na czopuchu i tak samo w kominie. Rura łącząca nie powinna być dłuższa niż 600mm i wznosić się lekko ku górze (w stronę komina). Łącząc dwa kotły do wspólnego komina należy pole przekroju wspólnego czopucha zwiększyć o 50% od sumarycznych pól przekroju czopuchów poszczególnych kotłów. Wspólny czopuch powinien wznosić się 15
lekko ku górze w stronę komina, być izolowany i łączna jego długość powinna być mniejsza niż 5m. Nie jest wskazane łączenie więcej niż dwóch kotłów do wspólnego czopucha. Bardzo znaczący wpływ na przebieg procesu spalania w kotle ma komin, jego ciąg a więc związany z tym przekrój i wysokość. Przekrój i wysokość komina w zależności od mocy kotła podano w Tablicy nr 1. Wymiary komina można w przybliżeniu wyliczyć wg wzoru: F = 0,0003 q h 2 m F przekrój komina (m 2 ) q moc cieplna kotłów podłączonych do komina (kw) h wysokość komina od poziomu rusztu kotłów do wylotu komina Wyliczony przekrój nie może być mniejszy od przekroju komina podanego w tablicy. Podane wymiary kominów odnoszą się do kominów murowanych. Przekrój kominów nieizolowanych, metalowych powinien być powiększony o 20%. Komin nie powinien być wyprowadzony powyżej dachu budynku nie mniej niż 1,5m. Gdy odległość komina od sąsiedniego budynku jest mniejsza niż 3m, komin powinien być wyprowadzony powyżej wyższego budynku. Komin do którego ma być podłączony kocioł powinien być wolny od innych urządzeń, powierzchnie wewnętrzne mieć gładkie, szczelne, bez załamań. Stan techniczny komina powinien ocenić kominiarz. 3.5. Połączenie kotła z instalacją grzewczą Dla połączenia kotła z instalacją grzewczą należy wykonać następujące prace: a) połączyć rurę zasilającą z króćcem wylotowym kotła (8), b) połączyć rurę powrotną wody z instalacji grzewczej z króćcem powrotnym (12) połączenie wykonać za pomocą 16 3) Przy uzupełnianiu wody zimą upewnić się czy nie nastąpiło zmarznięcie wody w instalacji. Wskazane jest użyć do napełniania wody ciepłej. 4.2. Uruchamianie kotła Przed rozpaleniem ognia w kotle należy sprawdzić: 1) Prawidłowość napełnienia instalacji c.o. wodą (patrz pkt.4.1.). 2) Czy woda w kotle i instalacji nie zamarzła. 3) Stan kotła, jego elementów i podłączenie regulatora pracy kotła do instalacji elektrycznej i wentylatora z regulatorem. 4) Oczyścić ruszt, palenisko i okresowo upewnić się o drożności (czystości) kanałów przepływu spalin. 5) Czy są drożne i nie zastawione kanały (wlotowy i wylotowy) wentylacji naturalnej kotłowni. 6) Czy jest dostęp świeżego powietrza do kotłowni (niezbędnego do procesu spalania w kotle). 7) Przed pierwszym uruchomieniem kotła: a) umieścić końcówkę czujnika regulatora temperatury w rurce znajdującej się u góry kotła (rys.1. punkt 9), b) włożyć wtyczkę regulatora temperatury kotła do gniazdka sieci 230V, c) sprawdzić, poprzez włączenie na krótki okres czasu przycisk SIEĆ a następnie START na regulatorze czy załącza się regulator i następuje uruchamianie dmuchawy. Następnie przycisk przełączyć w stan wyłączony. Do oczyszczonej komory paleniskowej (nie może być na ruszcie pozostałego żużlu i popiołu) wsypać uprzednio przygotowany (prawidłowo zwilżony) miał około 3cm poniżej dolnego poziomu zrębnicy (wsypu) drzwiczek zasypowych, rozkładając go równo na całej powierzchni. Przesypany do popielnika miał wybrać, wsypać do paleniska i wyrównać powierzchnię miału, a drzwiczki popielnika szczelnie zamknąć. 21
4. Instrukcja obsługi i eksploatacji 4.1. Napełnianie instalacji wodą Przed przystąpieniem do rozpalania ognia należy kocioł i instalację grzewczą napełnić wodą. Napełnianie to należy przeprowadzić zgodnie z instrukcją wykonawcy instalacji. Najbardziej odpowiednią wodą do napełnienia instalacji jest woda spełniająca wymogi normy PN-85/C-04601. Szczególnie należy zwrócić uwagę na twardość wody, która nie powinna przekraczać 2ºn i mieć odczyn ph 7 do 8. Stosowanie wody z dużą ilością węglanów czy też częste jej wymienianie prowadzi do zaszlamienia instalacji osadzania się kamienia kotłowego mogące spowodować groźne uszkodzenia instalacji czy kotła. Pierwsze napełnienie instalacji (ewentualnie po niezbędnych remontach) dokonać za pomocą węża elastycznego poprzez kruciec spustowy wody z kotła i przy otwartym zaworze na rurze sygnalizacyjnej. Po wpłynięciu wody przez rurę sygnalizacyjną zamknąć zawór na krućcu spustowym i rurze sygnalizacyjnej oraz odłączyć wąż. Sprawdzanie prawidłowo napełnionej instalacji polega na krótkotrwałym kilkusekundowym otworzeniu zaworu na rurze sygnalizacyjnej. Nieprzerwany (ciągły) wypływ wody z rury sygnalizacyjnej informuje o prawidłowym wypełnieniu instalacji (woda w wystarczającej ilości wypełnia naczynie wzbiorcze znajdujące się w najwyższym punkcie instalacji). UWAGA! 1) Uzupełnienie wody można dokonywać jedynie w czasie przerw pracy kotła. 2) Nie wolno dopuszczać zimnej wody do rozgrzanej instalacji (powstanie pary możliwość awarii). 20 kształtek i połączeń gwintowanych lub jako połączenie kołnierzowe, c) sprawdzić i zainstalować osprzęt kotła, d) połączyć zasilanie wodą kotła i instalacji grzewczej. Zasilanie wodą z sieci wodociągowej dokonuje się za pomocą węża elastycznego przez kruciec kurka spustowego kotła (13) po uzyskaniu przelewu wody z naczynia wzbiorczego, zamknąć kurek spustowy i odłączyć elastyczny wąż od kotła. UWAGA! Zmontowana instalacja musi spełniać wymagania polskiej normy PN-91/B-02413 dotyczącej zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu otwartego. Przykładowy schemat prawidłowo wykonanego zabezpieczenia instalacji ogrzewania wodnego systemu otwartego (wg normy PN-91/B-02413) przedstawiono na rys.2 i 3. Zgodnie z w/w zabezpieczenie instalacji ogrzewania wodnego systemu otwartego powinno składać się z urządzeń zabezpieczających podstawowych i uzupełniających oraz osprzętu. Podstawowe urządzenia zabezpieczające, które należy stosować we wszystkich instalacjach systemu otwartego to: 1) Naczynie wzbiorcze. 2) Rury zabezpieczające (rura wzbiorcza i rury bezpieczeństwa). 3) Rura przelewowa. 4) Rura odpowietrzająca. Uzupełniające urządzenia zabezpieczające to: 1) Rura sygnalizacyjna. 2) Ochrona przed zamarznięciem urządzeń zabezpieczających. Pojemność naczynia wzbiorczego, jego umieszczenie, przekroje rur zabezpieczających, sposób ich prowadzenia i zabezpieczania, muszą bezwzględnie spełniać wymogi normy PN-91/B-02413. Według norm bezpieczeństwa, na rurze wzbiorczej, przelewowej i odpowietrzającej nie można umieszczać armatury umożliwiającej całkowite lub częściowe zamknięcie przepływu, ani urządzeń i armatury zmniejszających pole ich przekroju wewnętrznego. 17
Rys.2. Przykładowy schemat zabezpieczenia instalacji ogrzewania wodnego systemu otwartego wyposażonego w jeden kocioł według PN-91/B-02413. Rys.3. Przykładowy schemat zabezpieczenia instalacji ogrzewania wodnego systemu otwartego wyposażonego w jeden kocioł według PN-91/B02413, zawór mieszający i ogrzewacz c.w.u. z wężownicą. 3.6. Podłączenie kotła do instalacji elektrycznej 230V 18 Instalacje elektryczną zasilającą kocioł napięciem 230V wykonać zgodnie z aktualnymi przepisami budowy urządzeń elektrycznych z zastosowaniem odpowiedniego środka ochrony dodatkowej. Kocioł powinien być uziemiony. Sposób podłączenia dmuchawy i regulatora podany jest w DTR sterownika mikroprocesorowego. 19