Wpływ polityk UE na niwelowanie szkody związanej ze spożyciem alkoholu (ang. alkohol-relatedharm) Case Study Olha Pyatnychka Mateusz Zys Warszawa, dn. 19.12.2013r.
Cel prezentacji Ocena efektywności polityk unijnych w niwelowaniu tzw. szkody związanej ze spożywaniem alkoholu (ang. alcohol-related harm)
Plan prezentacji Polityki unijne a ceny alkoholu Polityki unijne a marketing w sferze napojów alkoholowych Polityki unijne a dostępność alkoholu Polityki unijne a prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu Podsumowanie Bibliografia
Polityka cenowa - Akcyzy Dyrektywa Rady 92/83/EWG harmonizacja struktury podatków akcyzowych Dyrektywa Rady 92/84/EWG minimalne stawki podatku akcyzowego
Akcyza - stawki minimalne Kategoria wyrobów Wino i napoje przefermentowane, niebędące winem ani piwem Stawka minimalna na 1 hektolitr na 1 % zawartości alkoholu Stawka minimalna na litr produktu o takiej zawartości alkoholu, jaką zwykle zawiera dany produkt dostępny w sprzedaży 0 EUR Wino (12 %) 0 EUR Piwo 1,87 EUR Piwo (5 %) 0,1 EUR Wyroby pośrednie 2,5 EUR Wyr. pośr. (18 %) 0,45 EUR Alkohol etylowy i napoje spirytusowe 5,5 EUR Napoje spiryt. (40 %) 2,2 EUR Źródło: KWE 2004.
Stawki akcyz w UE (piwo i nap. sfer.) Kraj Piwo (EUR) (duty/hl/ Plato) Piwo (EUR) (duty/hl/ alc.) Pozostałe sfermentowane napoje (EUR) Pozostałe sfermentowane napoje musujące (EUR) Belgia 1,7105 52,75 180,50 Bułgaria 0,767 0 0 Czechy 1,27592 0 93,30 Dania 7,51 147,68 190,20 Niemcy 0,787 0 136,00 Estonia 6,00 80,64 80,64 Grecja 2,60 0 0 Hiszpania* 0,91-13,56 0 0 Francja 7,20 3,66 3,66 Chorwacja 5,39 0 0 Włochy 2,35 0 0 Irlandia 19.13 262.92 / 370.64 525.85 / 741.28 Cypr 6,00 0 0 Łotwa 3,13 64,64 64,64 Litwa 2,46 57,34 57,34 Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Stawki akcyz w UE (piwo i nap.sfer.) Luxemburg 0,7933 0 0 Węgry 5,67 34,56 57,64 Malta 1,50 0 0 Holandia* 6,05-44,90 83,56 240,58 Austria 2,00 0 0 Polska 1,9 (7,79PLN) 23,63 / 38,48 (97 / 158PLN) 23,63 / 38,48 (97 / 158PLN) Portugalia* 9.34-26.19 0 0 Rumunia 0,8228 100,00 45,00 Słowenia 11,00 0 0 Słowacja 3,587 0 79,65 Finlandia 29,90 312,00 312,00 Szwecja 19,59 254,69 254,69 Wielka Brytania 23,95 334,11 427,95 Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Stawki akcyz w UE (alk. etylowy) EUR Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Stawki akcyz w UE (wyr. pośrednie) EUR Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Stawki akcyz w UE (wino) EUR Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Stawki akcyz w UE (wino musujące) EUR Źródło: http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm
Problemy Rewaloryzacja Brak akcyzy na wino Duże rozpiętości między krajami członkowskimi
Polityka cenowa-ceny minimalne NADWYŻKA
Przykład Kanada (1989 2010) Spadek kons. wszystkich napojów alk. o 3,4% Spadek kons. innych napojów alk. o 13,9% Wzrost ceny min. o 10% Spadek kons. piwa o 1,5% Spadek kons. napojów spirytusowych i likierów o 6,8% Spadek kons. win o 8,9% Źródło: P. Anderson et al. 2012.
Ilość i typy regulacji według Państw Marketing Źródło: http://ec.europa.eu/health/ph_projects/2004/action3/docs/2004_3_16_frep_a2_en.pdf
Council Recommendations (zalecenia Rady) Napoje alkoholowe nie powinny być projektowane lub promowane z myślą o dzieciach i młodzieży. Audio Visual Media Services Directive Zabrania reklamy telewizyjnej ukierunkowanej do osób niepełnoletnich, spożywających alkohol.
Przykład Efekt zabraniania reklam alkoholowych Ograniczenie 28% reklam alkoholowych zmniejszyłoby miesięczne spożycie alkoholu o ok. 21% - 25% Wydatki marketingowe Rząd UK: 2004: 800 mln funtów 2009 i 2010: 17,6 mln funtów
Spożywanie alkoholu w okresie ciąży Francja obowiązkowe przestrzeganie przed spożywaniem alkoholu, zwłaszcza w okresie ciąży (info na opakowaniu produktu) Belgia, Holandia, UK rekomendacje dotyczące bezalkoholowego trybu życia podczas, a także przed ciażą Estonia, Łotwa, Litwa, Słowenia ostrzeganie o ryzyku dla zdrowia. Polska przestrzeganie kobiet w ciąży przed spożywaniem alkoholu (kampanie reklamowe). Źródło: First progress report on the implementation of the EU alcohol strategy
Dostępność alkoholu ograniczenie wiekowe w 2010r. Źródło: P. Anderson et al. 2012.
Przykład Zmiany w ostatnich latach: Francja, Malta, Dania, Włochy, Portugalia. Planowane zmiany: Austria, Holandia. Źródło: Komisja Europejska, 2013.
Przykład Kraje wymagające licencji (N=29), 2010r. Kraje wprowadzające ograniczenia w sprzedaży alkoholu (N=29), 2010r. Źródło: P. Anderson et al. 2012.
Dostępność alkoholu licencjonowanie Ograniczenie ilościowe punktów oferujących produkty alkoholowe Ograniczenie czasowe punktów oferujących produkty alkoholowe Państwowe monopole? Źródło: WHO, 2009a.
Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu (limity BAC w 2013r. mg/ml) Kraje Ogół pop. Nowi kierowcy Kier. Zawodowi Aus 0,5 0,1 0,1 Bel 0,5 0,5 0,5 Bul 0,5 0,5 0,5 Cyp 0,5 0,5 0,5 Cze Rep 0 0 0 Den 0,5 0,5 0,5 Est 0,2 0,2 0,2 Fin 0,5 0,5 0,5 Fra 0,5 0,5 0,2 Gre 0,5 0 0 Ger 0,5 0,2 0,2 Hun 0 0 0 Ire 0,5 0,2 0,2 Ita 0,5 0 0 Lat 0,5 0,2 0,5 Lit 0,4 0,2 0,2 Lux 0,5 0,2 0,2 Mal 0,8 0,8 0,8 Neth 0,5 0,2 0,5 Nor 0,2 0,2 0,2 Pol 0,2 0,2 0,2 Port 0,5 0,5 0,5 Rom 0 0 0 Slova 0 0 0 Slove 0,5 0 0 Spa 0,5 0,3 0,3 Swe 0,2 0,2 0,2 Switz 0,5 0,5 0,5 UK 0,8 0,8 0,8 Źródło: WHO Status on Alcohol and health in 35 European Countries 2013
Regulacja BAC Kraj Zmiany w dopuszczalnym BAC w latach 1991-2003 Limit BAC (mg/ml) w 2006r. Austria Styczeń 1998 0,5 Belgia Grudzień 1994 0,5 Dania Marzec 1998 0,5 Francja Lipiec 1994/Sierpień 1995 0,5 Finlandia - 0,5 Niemcy Kwiecień 1998 0,5 Grecja Marzec 1999 0,5 Luxemburg - 0,8 Irlandia Kwiecień 1994 0,8 Włochy Lipiec 2002 0,5 Holandia - 0,5 Portugalia - 0,5 Hiszpania Maj 1999 0,5 Szwecja - 0,2 Wlk. Brytania - 0,8 Źródłó: http://www.ub.edu/irea/working_papers/2006/200603.pdf
Efekt zmniejszenia poziomu BAC obniżenie z 0,8 do 0,5 nie miało globalnego wpływu zmieniła się sytuacja losowej kontroli na drogach pozytywny wpływ polityki maleje z czasem
Podsumowanie Niska efektywność w przypadku wpływu UE na ceny produktów alkoholowych Efektywna polityka marketingowa zabraniająca reklamowania alkoholu wśród osób nieletnich Umiarkowana efektywność w przypadku regulowania dostępności alkoholu Nieznaczacy wpływ obniżenia dozwolonego poziomu BAC na zmniejszenie wypadków drogowych
Rekomendacje Edukacja w szkołach uczulająca na problemy związane ze spożywaniem alkoholu Zwiększenie nacisku na problem prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu Ceny minimalne dostosowane do warunków gospodarczych poszcz. członków Ograniczanie dostępności czasowej i miejscowej produktów alkoholowych
Bibliografia D. Albalate. Lowering blood alcohol content levels to save lives: The European experience. Journal of Policy Analysis and Management, t. 27, nr 1, 2008. http://www.who.int/gho/alcohol/policies/en/index.html [dostęp online 1.12.2013r.] http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/excise_duties/ [dostęp online 1.12.2013r.] Komisja Europejska. EYES ON AGES. A research on alcohol age limit policies in European Member States. Legislation, enforcement and research, 2013. Komisja Wspólnot Europejskich. Sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stawek podatku akcyzowego stosowanych dla alkoholu i napojów alkoholowych. Bruksela 2004. P. Anderson, B. Baumberg. Alcohol in Europe. A public health perspective. Institute of Alcohol Studies. Londyn 2006. P. Anderson, L. Møller, G. Galea. Alcohol in the European Union. Consumption, harm and policy approaches. WHO Regional Office for Europe. Kopenhaga 2012. STAP. Regulation of Alcohol Marketing in Europe. National Foundation for Alcohol Prevention. Utrecht 2007. T. Babor T et al. Alcohol, No Ordinary Commodity: Research and Public Policy. Oxford University Press. Oxford 2010. WHO. Evidence for the effectiveness and cost effectiveness of interventions to reduce alcohol-related harm. WHO 2009a. WHO. Handbook for action to reduce alcohol-related harm. WHO 2009b. WHO. Status Report on Alcohol and Health in 35 European Countries 2013. WHO 2013.