PODHARCMISTRZ MARCIN ZIELIŃSKI OPIEKUN PRÓBY INSTRUKTORSKIEJ

PODHARCMISTRZ MARCIN ZIELIŃSKI OPIEKUN PRÓBY INSTRUKTORSKIEJ KATOWICE 2015

W niniejszej pracy chciałbym opisać idealnego opiekuna próby na stopnie instruktorskie oraz wyjaśnić każde wymaganie z próby. Na samym początku postaram się znaleźć odpowiedź na pytanie kto to jest opiekun próby? Opiekun próby to osoba, która ma za zadanie zmotywować podopiecznego do pracy nad sobą umiejętnie podwyższając lub obniżając poziom próby w taki sposób, żeby próba nie była ani dla podopiecznego za trudna, bo mogło by to zniechęcić go do pracy nad sobą, ani nie była zbyt łatwa, żeby podopieczny czuł ogromną satysfakcję z zrealizowanego zadania. Jakie są rodzaje opiekunów na próby? Autorytet opiekun, który zadba o wysoki poziom próby. Będzie potrafił odpowiednio zmotywować podopiecznego i będzie interesować się próbą przez cały czas jest trwania. Opiekun z łapanki opiekun, który został opiekunem próby z powodu przymusu harcmistrz lub podharcmistrz nieznający dobrze swojego podopiecznego, a będący opiekunem tylko z powodów formalnych (brak innych instruktorów). Należy zauważyć, że taki opiekun może zarówno zainteresować się swoim podopiecznym i spróbować go poznać, może niestety też spotkać się z nim tylko na otwarciu i zamknięciu próby. Niszczyciel niszczyciel autorytetu próby, nieinteresujący się swoim podopiecznym, podpisujący mu wszystkie zadania bez podwyższenia poprzeczki. Władca prowadzący swojego podopiecznego jak na smyczy, za rączkę. Zmuszający go do realizacji próby, w pewnym momencie przejmuje próbę przyszłego instruktora i bardziej jemu niż podopiecznemu zależy na jej zamknięciu. Oczywiście mam nadzieję, że wśród instruktorów w stopniu podharcmistrza i harcmistrza nie ma opiekunów z łapanki nieinteresującymi się próbami swoich podopiecznych, niszczycieli oraz władców. Nie każdy otwierający próbę, musi ją zamknąć. To złoty środek. To podopiecznemu powinno zależeć na jej zamknięciu. Zadania opiekuna próby: - dbanie o przygotowanie, realizację i podsumowanie próby, która ma za zadanie osiągnąć poziom opisany w idei stopnia. - przygotowanie z podopiecznym programu próby na stopień, - stawienie się na komisji otwierającej i zamykającej, - bieżące motywowanie i pomoc w trakcie trwania próby, - monitorowanie pracy podopiecznego, - dokonanie z podopiecznym podsumowania realizacji zadań, - sporządzenie opinii podsumowującej zamknięcie próby. Cykl życia próby: Przed KSI opiekun spotyka się z przyszłym podopiecznym wspólnie rozmawiają na temat celu tworzenia próby, planowanego rozwoju osoby w różnych sferach życia, razem wymyślają i akceptują zadania i wspólnie przychodzą na KSI w celu otwarcia próby. W trakcie realizacji próby opiekun motywuje podopiecznego. Motywacja ta dla każdego kolejnego stopnia wygląda inaczej. Zostanie to opisane poniżej. Chciałbym w tym

miejscu poruszyć różnicę między motywacją a pomaganiem. Motywacja to sprawienie, by ktoś zrobił coś samodzielnie, ale bez naszej pomocy. Pomaganie to zrobienie coś wspólnie z kimś. Opiekun próby nie powinien POMAGAĆ tylko MOTYWOWAĆ. Pomaganie nie jest wychowawcze w tym przypadku co jak w przyszłości nas zabraknie? Czy przyszły instruktor będzie w stanie samodzielnie rozwiązać pojawiające się problemy? Przed posiedzeniem KSI kończącym próbę opiekun spotyka się z podopiecznym, sprawdzają wspólnie, czy wszystkie zadania są dobrze zrealizowane i poprawnie udokumentowane, układają wspólnie całą dokumentację próby w taki sposób, by posiedzenie zamykające było płynne i podopieczny miał wszystkie zadania poukładane w odpowiedniej kolejności (żeby nie było przestojów polegających na gorączkowym przeszukiwaniu niepoukładanych papierów przy komisji). Co może być dokumentacją realizacji zadań? Tam, gdzie to możliwe próba powinna być dokumentowana papierami (np. protokół zebrania pieniędzy z akcji ofiarności publicznej, karta biwaku, karta projektu) oraz zdjęciami. Papiery dokumentują formalne przygotowanie zadanie, natomiast zdjęcia jego realizację. Zadania podpisywać może instruktor w stopniu minimum równym zdobywanemu. Wskazane jest, żeby podpisy były zbierane od różnych osób, a nie jedynie opiekuna próby. Podkreśla to wtedy jej autentyczność. Cel tworzenia próby Przewodnik próba przygotowuje do pracy w odpowiednim pionie metodycznym, na funkcji drużynowego. Próba realizowana na poziomie środowiska. Podharcmistrz próba przygotowuje do pracy w zespole instruktorskim. Próba realizowana na poziomie hufca. Harcmistrz próba przygotowuje do stania się ekspertem, mistrzem w jakiś dziedzinach. Harcmistrzowie są po to, żeby zmieniać organizację, wychowywać nowe pokolenie instruktorów, dzielić się swoim doświadczeniem z innymi. Próba realizowana na poziomie chorągwi lub całego związku. PRZEWODNIK Poznaje siebie i motywy swojego postępowania. Jest wzorem dla harcerzy. Ma uzdolnienia przywódcze. We współdziałaniu z dziećmi i młodzieżą znajduje radość, umie być starszym kolegą i przewodnikiem. Świadomie stosuje metodę harcerską do realizacji celów wychowawczych. Ma poczucie odpowiedzialności za pracę i powierzony zespół. Bierze aktywny udział w pracach zespołów instruktorskich w swoim hufcu. Charakterystyka opiekuna próby na stopień przewodnika: a) opiekun powinien dogłębnie poznać podopiecznego, określić jego cele b) podstawowa weryfikacja kandydata na instruktora pamiętajmy NIE KAŻDY MUSI ZAMKNĄĆ PRÓBĘ. Jeżeli ktoś nie zasługuje swoją postawą na zostanie instruktorem, opiekun

musi to zauważyć oraz w odpowiednim momencie zakończyć próbę z wynikiem negatywnym, dojrzały opiekun próby potrafi powiedzieć nie i zakończyć próbę negatywnie. c) opiekun próby przewodnikowskiej powinien bardzo skupić się na podopiecznym nauczyć go w jaki sposób rozmawiać z rodzicami, w jaki sposób organizować zbiórki, w jaki sposób rozmawiać z dyrekcją szkoły, jak zorganizować biwak. Przyszły przewodnik musi widzieć w opiekunie swojego mistrza, swój autorytet, d) opiekun próby przewodnikowskiej musi pokazać podopiecznemu w jaki sposób realizować zadania z próby, musi cały czas trwać przy nim, e) należy zapamiętać, że instruktorem nie staje się jedynie przez realizację zadań próby, ale przez całą swoją działalność i postawę w trakcie trwania próby, f) pamiętajmy, że zadania próby mają służyć idei stopnia jeżeli podopieczny zrealizuje wszystkie zadania, a jego postawa nie będzie zgodna z ideą stopnia, to próby nie zamykamy pozytywnie. Ciekawy może być przykład dwutorowej kolejki kolejka nie pojedzie po jednym torze potrzebuje ich dwóch. Spełnienie idei stopnia wyrabia w osobie odpowiednią postawę instruktorską. Zrealizowanie zadań próby uczy odpowiedzialności. g) poziom próby przewodnika przygotowuje podopiecznego do pracy na poziomie drużyny. PODHARCMISTRZ Określa kierunki swojego rozwoju. Swoją postawą propaguje harcerski system wartości. Rozumie ludzi i otaczającą go rzeczywistość reaguje na ich potrzeby. Potrafi zauważyć sytuacje problemowe i je rozwiązywać. Umie spojrzeć na nie szerzej, niż tylko z perspektywy własnego środowiska. Buduje swój autorytet. Doskonali swą wiedzę i umiejętności wychowawcze. Dzieli się nimi z kadrą. Pracuje w zespole instruktorskim. Ma własny pogląd na sprawy nurtujące jego środowisko harcerskie. Charakterystyka opiekuna próby na stopień podharcmistrza: a) opiekun nie sprawuje tak bezpośredniego wsparcia w realizacji próby, teraz instruktor powinien mieć większą swobodę w planowaniu swojego rozwoju, b) opiekun powinien być fachowcem, praktykiem i teoretykiem, c) ppodopieczny już jest bardziej doświadczony zrealizował swoją pierwszą próbę na stopień instruktorski, wie już na czym polega otwarcie i zamknięcie próby, zna dokładnie tryb zdobywania stopni, d) opiekun próby pomaga znaleźć podopiecznemu właściwe dla niego miejsce w organizacji, e) od podharcmistrza wymaga się rzetelności oraz samodzielności, f) podharcmistrz realizuje swoją służbę na poziomie hufca w zespole instruktorskim, g) opiekun powinien pełnić funkcję obserwatora, h) należy przygotować instruktora do opiekuna prób na stopień przewodnika. HARCMISTRZ Konsekwentnie realizuje swoje cele życiowe. Osiągnął założoną przez siebie

dojrzałość w życiu rodzinnym, zawodowym, i społecznym. Kreuje rzeczywistość. Jest znaczącą osobowością w zespole instruktorskim, z którym pracuje, i w środowisku swojego działania. Własne doświadczenia życiowe i wychowawcze potrafi przełożyć na trwały dorobek. Ma dużą wiedzę i umiejętności w zakresie samodzielnego kierowania zespołem. Potrafi inspirować i organizować swoje środowisko do potrzebnego społecznie działania. Wpływa na oblicze harcerstwa. Jest wzorem dla instruktorów. Charakterystyka opiekuna próby na stopień harcmistrza: a) musi pamiętać, że bycie opiekunem próby harcmistrzowskiej to nie tyle odpowiedzialność za jednego podopiecznego, co za przyszłe pokolenia instruktorów, b) praca opiekuna z podopiecznym powinna być przyjemnością jak praca mistrza z mistrzem, c) opiekun próby powinien dzielić się z instruktorem swoim doświadczeniem i być bacznym obserwatorem, d) próba realizowana jest na poziomie chorągwi lub związku, e) harcmistrz jest wizytówką związku. PRZYKŁADY ZADAŃ NA STOPNIE INSTRUKTORSKIE Materiał ma na celu pomóc opiekunowi zrozumieć dane wymaganie próby. PRZEWODNIK 1. Kształtuje własną osobowość zgodnie z Prawem Harcerskim, w tym ułożył i konsekwentnie realizował plan swojego rozwoju. Zadanie składa się z dwóch etapów: planowania oraz realizacji. Etap planowania powinien być przeprowadzony przed otwarciem próby. Powinien polegać na przeanalizowaniu swojego dotychczasowego życia pod kątem Prawa Harcerskiego i wybrania swojej słabości. Nad którym punktem prawa harcerskiego jeszcze Twój podopieczny musi popracować. Jak określimy słabość, dopiero wtedy przechodzimy do ułożenia konkretnego, mierzalnego zadania. Pomocą może być też Indywidualna Ścieżka Rozwoju, narzędzie nieobowiązkowe. Każdy instruktor powinien poznać to narzędzie, wiedzieć do czego ono służy i po co je wymyślono. Narzędzie nie jest obowiązkowe dla każdego jeżeli jednak instruktor w swojej próbie napisze, że taki plan napisze i zrealizuje, to wówczas zadanie staje się wiążące i na posiedzeniu zamykającym może zostać poproszony o przedstawienie planu rozwoju oraz o wykazaniu, że plan ten był faktycznie realizowany i jakie przyniósł efekty. 2. Pogłębia swoją wiedzę i rozwija swoje zainteresowania. Zadanie jest to, by Twój podopieczny mógł zrobić coś dla siebie. Może nie miał czasu nigdy, by pójść na jakiś kurs? Może od zawsze chciał się czegoś nowego nauczyć, ale nie był odpowiednio zmotywowany by to zrobić? Dobrze by było, gdyby to było pozaharcerskie.

3. Zachowuje właściwe proporcje w wypełnianiu obowiązków wynikających z przynależności do różnych grup społecznych (rodzina, szkoła, drużyna, środowisko zawodowe). Wielu młodszych instruktorów zatapia się w harcerstwie, rezygnując ze swojego życia prywatnego. Wymaganie ma za zadanie uświadomić instruktorowi, że z samego harcerstwa i wolontariatu nie wyżyje się. Nie należy będąc harcerzem, zamknąć się na wszystko inne. Typowe są tutaj 3-4 minizadania, które ukazują aktywność podopiecznego w życiu pozaharcerskim. 4. Ukończył kurs przewodnikowski. Ze wszystkich moich prób instruktorskich najmilej wspominam kursy. Kurs przewodnikowski i drużynowych nauczył mnie podstaw do kierowania drużyną, kurs podharcmistrzowski do kierowania zespołem ludzi. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że to właśnie kurs przewodnikowski jest podstawą próby, to kurs przewodnikowski wyrabia w podopiecznym odpowiednią postawę przewodnika. Jeżeli ktoś ukończył już taki kurs wcześniej, to powinien na posiedzenie KSI otwierające przynieść pełną dokumentację próby Wówczas to wymaganie może zostać skreślone. Inną opcją w tym przypadku jest wzięcie udziału w dowolnych warsztatach dla instruktorów. 5. Podejmuje stałą służbę w swoim harcerskim środowisku i odpowiada za powierzony zespół. Przewodnik to osoba, która ma za zadanie przygotowywać się do pełnienia funkcji drużynowego. Stałą służbę w swoim harcerskim środowisku można pełnić na wiele sposobów: można być drużynowym, przybocznym, szefem jakiegoś zespołu. Ważne jest, by służba ta trwała przez cały okres próby, nie była czymś jednorazowym. Jeżeli Twój podopieczny jest drużynowym, to wystarczy rozkaz mianowania, potwierdzenie przynależności do danej grupy. Dokumentacja drużynowego sprawdzana jest w innym wymaganiu. 6. Bierze udział w życiu hufca, współorganizował przedsięwzięcie dla kilku drużyn. Przewodnik powinien uczestniczyć w życiu hufca to znaczy wziąć na przykłąd udział w kilku imprezach dla instruktorów, wziąć udział w ORSWS wraz z własną drużyną. Ważne jest, że kilka drużyn to mogą być też drużyny z jednego szczepu, środowiska. 7. W trakcie minimum półrocznej praktyki w gromadzie/drużynie wykazał się umiejętnością pracy wychowawczej z dziećmi lub młodzieżą w wybranej grupie wiekowej, w tym umiejętnościami: a) stosowania instrumentów metodycznych, b) stosowania systemu małych grup, c) tworzenia planu pracy, jego realizacji oraz podsumowania, d) prowadzenia dokumentacji niezbędnej do działania drużyny (gromady).

7a: Przyszły instruktor nie musi znać pojęcia instrumenty metodyczne. Pozna je dopiero na kursie przewodnikowskim. To opiekun musi wtajemniczyć podopiecznego w te pojęcie, aby możliwe było wymyślenie zadania. Są tylko trzy instrumenty metodyczne: stopnie, sprawności oraz zadania grupowe (sprawności zespołowe, zadania zespołowe, projekt, znak służby). W zadaniu tym można na przykład przygotować propozycje zadań zespołowych dla harcerzy, zmotywować odpowiednią liczbę osób do zamknięcia ich prób na stopnie. Chciałbym jednak wykryć w zadaniach motywacyjnych pewne zagrożenie żeby zamykanie prób na stopnie nie stało się dla podopiecznego jego interesem, żeby nie okazało się, że dla niego ważniejsze jest pozytywne zamknięcie próby harcerzowi niż faktyczna postawa harcerza realizującego próbę. Liczymy na uczciwość w tym względzie zdobywającego stopień. 7b: Instruktor musi wiedzieć po co stosuje się system małych grup, jakie płyną z tego zalety. Można tutaj przedstawić na przykład książki pracy zastępu, prowadzone przez zastępowych. 7c: Plan pracy to dokument nam bardzo przydatny. Praca bez planu jest mało warta. To plan sprawia, że wszystkie nasze działania podporządkowane są określonemu celowi wychowawczemu. Napisany plan nie powinien jednak leżeć przez cały rok bezużytecznie w szafie. Instruktor sam powinien go wykorzystywać w swojej pracy oraz wykazać się umiejętnością podsumowania jego przydatności oraz realizacji. Zwracam uwagę na to, że w tym zadaniu nie można wybrać tylko jednego podpunktu. Zadanie musi spełniać zarówno etap tworzenia, realizacji oraz podsumowania plnu pracy. 7d: Książka pracy drużyny, zgody rodziców, rozkazy, konspekty zbiórek i inne. Jeżeli Twój podopieczny jest drużynowym, to komisja na pewno sprawdzi, czy ewidencja elektroniczna jest na bieżąco prowadzona. 8. Zorganizował, przeprowadził i rozliczył biwak lub inną wyjazdową formę pracy. Twój podopieczny powinien znać procedury związane z organizacją biwaku. Dlatego powinien samodzielnie taki biwak umieć zorganizować. Chodzi tu zarówno o część formalną: zakup ubezpieczenia, wypełnienie preliminarza, napisanie planu pracy, rozliczeniu wyjazdu w hufcu, jak i o część praktyczną, to znaczy przeprowadzeniu zajęć. 9. Pozyskuje środki na działalność drużyny (gromady). Środki na działalność drużyny (gromady) można pozyskać na wiele sposobów można zorganizować akcję ofiarności publicznej lub akcję zarobkową. Instruktor powinien umieć rozliczyć się z komendą hufca. Środki na działalność drużyny nie muszą być finansowe. Może to być też załatwienie materiałów biurowych lub załatwienie osoby, która przewiezie nam rzeczy autem na obóz. 10. Współorganizował i pełnił funkcję w kadrze jednej z wybranych form wypoczynku harcerskiego: obozie (kolonii) lub zimowisku. Przewodnik nie potrzebuje zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa kursu wychowawców kolonijnych. Kurs ten zastępuje niewątpliwie kurs przewodnikowski.

Przewodnik jednak zdobywa swoją wiedzę w praktyce pełniąc odpowiednią funkcję na wyjeździe. Nie chodzi tutaj o samo pełnienie funkcji, ale też o współorganizację obozu (przygotowanie fabuły, zajęć). 11. Współpracuje ze środowiskiem, w którym działa (szkoła, samorządy mieszkańców, kluby osiedlowe itp.) Mamy wychowywać ludzi, którzy potrafią żyć w społeczeństwie. Przyszły przewodnik w tym zadaniu musi przekonać się o konieczności współpracy ze środowiskiem i musi znać zalety takiej współpracy. Można w tym wymaganiu na przykład zorganizować jakieś przedsięwzięcie, festyn z innym środowiskiem. Można zorganizować konkurs matematyczny lub turniej szachowy nie tylko dla harcerzy, a dla społeczności lokalnej. 12. Korzysta z harcerskiej literatury i mediów. Popularnymi zadaniami do tego wymagania jest stworzenie recenzji różnych dzieł, można przygotować spis harcerskiej literatury godnej polecenia, można zrealizować wieczór filmowy z harcerskimi filmami i dyskusją na ich temat. 13. Wykorzystał jedną z form działalności organizacji skautowych w swoim środowisku. Co roku WOSM i WAGGGS publikuje propozycje programowe dla skautów (np. propozycje programowe WAGGGS z okazji Dnia Myśłi Braterskiej). W tym zadaniu należy wykorzystać jedną z takich propozycji w swoim środowisku. Zapraszamy do poszukiwań w internecie. Jednym z ważnych warunków zamknięcia próby jest ukończenie minimum 15-godzinnego kursu pierwszej pomocy. Kurs ten jest niezbędny w celu zapewnienia odpowiedniej opieki dzieciom. Trzeba na posiedzeniu zamykającym przedstawić dokument, że kurs był minimum 15-godzinny. PODHARCMISTRZ 1. Wykazał się umiejętnością stawiania celów w życiu, dążenia do ich realizacji, dokonywania oceny i stawiania wniosków. Instruktor powinien zrobić coś dla siebie. Zrealizować swój jakiś cel życiowy. Może to być na przykład ukończenie studiów lub dostanie się na wybrany kierunek i utrzymanie na nim. Uczulam tu na zadanie dostania się na wybrany kierunek studiów -> to jest automatyczne działanie. W wymaganiu chodzi o pokazanie trudów dążenia do realizacji zamierzonego celu, dokonania swojej samooceny oraz umiejętność wyciągnięcia wniosków na przyszłość. 2. Podnosi swoje umiejętności i kwalifikacje również poza harcerskie.

Znowu zaznaczam, że harcerstwo nie może stanowić priorytetu naszego życia, powinniśmy potrafić żyć też i bez niego. Harcerstwo ma nas wychować na ludzi odpowiedzialnych. To czego się tutaj nauczymy ma nam się przydać w życiu. Zadanie ma na celu podnieść nasze kwalifikacje, które możemy wykorzystywać w przyszłości i również poza organizacją. 3. Bierze czynny udział w życiu otaczającego go środowiska społecznego. Zadanie do tego wymagania powinno dotyczyć współpracy ze środowiskiem. Może to być aktywna działalność instruktora w innej organizacji. Ważne, żeby to zadanie nie było jednorazowym uczestnictwem, a trwało przez dłuższy czas. 4. Wykazał się umiejętnością: a) pracy w zespole instruktorskim, b) komunikowania i motywowania innych. Próba podharcmistzowska przygotowuje do pracy w zespole instruktorskim. Może podopieczny stale działa w jakimś zespole instruktorskim? Jeżeli nie, to powinien zorganizować jakieś przedsięwzięcie nie samodzielnie, ale z innymi instruktorami, na przykład bal zuchowy z instruktoami namiestnictwa zuchowego. W ten sposób pracuje w zespole instruktorskim, ale też musi wykazać się umiejętnością komunikowania i motywowania innych inatruktorów, żeby zadanie od a do z zostało poprawnie wykonane. 5. Pogłębił znajomość harcerskiego systemu wychowawczego oraz zasad metodyki grup wiekowych. Instruktor w stopniu podharcmistrza powinien znać zasady metodyki wszystkich grup wiekowych, a nie tylko jednej, w której np. pełnił w przeszłości funkcję. Można w tym zadaniu na przykład przeprowadzić zajęcia na kursie (żeby przeprowadzić zajęcia dla innych należy najpierw samemu dogłębnie poznać temat). Można coś przeczytać, żeby pogłębić znajomość HSW i na tej podstawie przygotować plakaty, broszury informacyjne. 6. Stosuje metodę harcerską w pracy z instruktorami. W pracy z instruktorami również należy stosować zasady HSW. Powinniśmy kierować się zasadami pozytywności, naturalności, pośredniości, wzajemności oddziaływań, indywidualności oraz dobrowolności i świadomości celów. W wymaganiu tym można na przykład zorganizować jakieś zajęcia na kursie lub w szczepie, jednak przy zamykaniu próby należy wykazać, że zajęcia zostały przeprowadzone zgodnie z metodą harcerską. 7. Ukończył kurs podharcmistrzowski. Kurs podharcmistrzowski to dusza próby podharcmistrzowskiej.

8. Doskonali swoje umiejętności harcerskie i instruktorskie poprzez udział w kursach, warsztatach, konferencjach (do wyboru przynajmniej jedna forma). W zadaniu tym instruktor powinien brać czynny udział w kursach, warsztatach i konferencjach dla instruktorów. Powinien nauczyć się czegoś dla siebie, przydatnego w pracy instruktorskiej. 9. Przygotował się do roli opiekuna prób na stopnie instruktorskie. Podharcmistrz może być opiekunem otwartych prób na stopień przewodnika, powinien więc zdobyć odpowiednie uprawnienia, kończąc warsztaty dla opiekunów prób na stopnie instruktorskie. 10. Opracował i upowszechnił materiał metodyczny lub programowy do wykorzystania przez kadrę ZHP Próba podharcmistrzowska powinna pozostawić w organizacji trwały ślad, na przykład przez opracowanie i upowszechnienie dla instruktorów materiału metodycznego lub programowego. Czego w naszej organizacji brakuje? Przykład? Rozpisując moją próbę na stopień harcmistrza, brakowało mi poradnika z dobrze rozpisanymi wyjaśnieniami wymagań na kolejne stopnie instruktorskie. W ten sposób powstał pomysł napisanie niniejszego poradnika. 11. Zorganizował i przeprowadził przedsięwzięcie na szczeblu hufca. Przewodnik ma brać udział w życiu hufca, podharcmistrz natomiast ma współorganizować życie hufca. Można zorganizować wiele rzeczy Pomysłów jest dużo. 12. Pozyskał sojuszników do działalności harcerskiej. Mogą to być nauczyciele w szkole, może to być jakaś firma. Kiedy robiłem prawo jazdy, mój instruktor szkoły jazdy był żeglarzem. Wspólnie zorganizowaliśmy jednodniową wycieczkę harcerzy na żagle. Współpracujemy z nim nadal. W zadaniu tym nie jest określone, czy pozyskani sojusznicy mają być na stałe czy jednorazowo. Może to być na przykład zorganizowanie zbiórki na straży pożarnej lub załatwienie punktu na policji podczas ORSWS. 13. Pełnił funkcję instruktorską w czasie roku harcerskiego i HAZ lub HAL. Zadanie dosyć ważne instruktor musi wykazać się czynną pracą, trwającą przez dłuższy czas. Wymaganie chyba nie wymaga dodatkowego komentarza. 14. Orientuje się w aktualnej sytuacji harcerstwa.

Harcerstwo ciągle się zmienia. Instruktor nie powinien być zacofany z aktualną wiedzą. Zadanie może polegać na przykład na przeprowadzeniu i zredagowaniu wywiadu z przedstawicielami Chorągwi Śląskiej na temat aktualnych zmian w harcerstwie. Instruktor w tym zadaniu może zorientować się na jeden dział działalności ZHP. Jeżeli jest np. kształceniowcem, to może zainteresoać się aktualną działalnością Kadry Kształcącej. 15. Zna przepisy niezbędne do organizowania i kierowania obozem (przepisy finansowe, organizacyjne, kwatermistrzowskie) Stopień instruktorski podharcmistrza daje uprawnienia do pełnienia funkcji komendanta obozu harcerskiego. Przyszły kierownik placówki wypoczynku powinien znać wszystkie aktualne przepisy, niezbędne do zorganizowania obozu. Ja w tym zadaniu, koordynowałem prace szczepu w przygotowaniu do HAZ. Typowym zadaniem jest udział w szkoleniach HAL/HAZ. 16. Wykazał się znajomością instrukcji finansowo-gospodarczej ZHP na poziomie Hufca i umiejętnością aplikowania o środki publiczne na szczeblu lokalnym. Typowym zadaniem może być pomoc komendantowi hufca w aplikowaniu o środki publiczne na szczeblu lokalnym (złożenie wniosku o grant). 17. Uczestniczył w zbiórce drużyny lub szczepu z innego środowiska, potrafi ocenić jej przebieg pod względem metodycznym. Taka zbiórka w innym środowisku to niesamowita wymiana doświadczeń. Należy pamiętać w podsumowaniu zbiórki, żeby opisać zarówno rzeczy pozytywne jak i negatywne. Nie można swojego podsumowania skupić na samych rzeczach negatywnych albo na samych rzeczach pozytywnych. Podsumowanie zbiórki ma dać też innemu środowisku pewien pożytek. Zbiórka powinna być sprawdzona pod względem zgodnością z metodyką danej grupy metoczynej ZHP oraz zgodnie z zasadami dobrej zbiórki. HARCMISTRZ 1. W świadomy sposób określa i realizuje własne plany życiowe. Kolejne zadanie pobudzające instruktora do pracy nad sobą. Może czas na jakiś kurs, który zawsze chciało się zrobić, ale nie było na to czasu ani chęci? Ja od zawsze chciałem zostać sędzią szachowym (w sumie to aż 6 lat się przymierzałem do tej funkcji), jednak nie miałem na tyle chęci i motywacji, żeby poszukać informacji na temat kursu sędziowskiego. Postanowiłem wpisać to zadanie w próbę i udało się! Jestem aktualnie sędzią, a gdyby nie ta próba, to pewnie skupiłbym się na pracy zawodowej i uprawnień sędziego nigdy nie zdobył. 2. Pogłębia swoją wiedzę zawodową

Zawsze chciałem programować zawodowo. W trakcie trwania próby, przejrzałem swoje zainteresowania i podjąłem decyzję o zmianę pracy. Potrzebny był mi kurs programowania. Teraz jestem szczęśliwym programistą aplikacji komputerowych. Harcmistrz powinien pogłębiać swoją wiedzę zawodową tak, żeby stać się ekspertem w swojej pracy zawodowej. 3. Poza swoimi zainteresowaniami zawodowymi poznaje wybraną dziedzinę nauki lub kultury. W wymaganiu tym nie trzeba być twórcą, ale można być także świadomym odbiorcą. Kiedyś w przeszłości zarzuciłem grę na flecie. W ramach mojej próby harcmistrzowskiej postanowiłem zrobić coś nowego utworzyć śpiewnik harcerski, zawierający nuty do piosenek harcerskich. 10 piosenek znalazłem rozpisanych w Internecie, pozostałe 10 musiałem wymyślić samemu. Był to wyczyn dla mnie, z którego jestem zadowolony. 4. Stosuje harcerski system wychowawczy, upowszechnia go i dzieli się własnymi doświadczeniami. HSW powinien przewijać się przez wszystkie próby instruktorskie. Przewodnik poznaje go na kursie przewodnikowskim, harcmistrz powinien pokazywać go swoim osobistym przykładem. Harcmistrz popularyzuje HSW, dzieli się swoimi doświadczeniami z innymi instruktorami. 5. Przygotował się do roli opiekuna próby na stopień podharcmistrza i harcmistrza. Harcmistrz ma prawo być opiekunem prób na stopnie podharcmistrza i harcmistrza. Musi odświeżyć swoje wiadomości na temat stopni instruktorskich. 6. Współpracuje z zespołami instruktorskimi. Wspiera rozwój instruktorów. Pełniąc funkcję komendanta szczepu współpracuje się z zespołami instruktorskimi. Można również pójść w kierunku kształceniowym, zdobywając BOKK. Jest wiele dróg realizacji tego wymagania. Można również zorganizować warsztaty dla instruktorów. 7. Zrealizował zadanie instruktorskie co najmniej na poziomie Chorągwi. Przed wymyśleniem zadania do tego wymagania należy skontaktować się z osobą odpowiedzialną w Chorągwi Śląskiej za imprezy chorągwiane, by dowiedzieć się czy jest zapotrzebowanie na takie zadanie oraz czy ktoś już naszego pomysłu nie realizuje. 8. Opracował i upowszechnił materiały programowo-metodyczne, jako wkład w dorobek Związku.

Próba harcmistrzowska powinna być motywacją do pracy nad sobą, ale powinna też zostawić w organizacji jakiś ślad. Wyjdź w świat, zobacz czego nie ma w harcerstwie i stwórz to. 9. Wykazał się znajomością sytuacji hufca i Chorągwi. Jestem komendantem szczepu. Moim zadaniem do tego wymagania było regularne uczestnictwo w spotkaniach konwentu komendantów szczepów, na których to określana była aktualna sytuacja hufca i chorągwi. Typowym zadaniem jest współtworzenie strategii hufca lub chorągwi. Można przeanalizować wybrany dział, na przykład jak wygląda praca z kadrą w Twoim hufcu. 10. Ukończył kurs harcmistrzowski lub uczestniczył w innych formach wymiany doświadczeń poziomu harcmistrzowskiego (kursy, warsztaty, seminaria, konferencje itp.). Zadanie polega na ukończeniu jakiegoś kursu, z którego wiedzę można wykorzystać w swojej pracy instruktorskiej. Niestety jest tylko jeden kurs harcmistrzowski w Polsce, na którego jest mało miejsc. Nie każdy może w nim z tego powodu brać udział. Formy wymiany doświadczeń poziomu harcmistrzowskiego muszą być akedytowane przez CSI (Centralną Szkołę Instruktorską). 11. Przygotował się do pełnienia wybranej funkcji instruktorskiej na poziomie hufca/chorągwi/związku. Należy ukończyć kurs, który pzygotowuje do pełnienia wybranej funkcji instruktorskiej na poziomie minimum hufca. Dopuszcza się takie kursy, których warunkiem przyjęcia jest ukończenie kursu podharcmistrzowskiego, tj. kurs komendantów szczepów, kurs komendantów hufców, kurs kadry kształcącej, kurs namiestników, itp. Tak jak zostało to wcześniej wspomniane próba harcmistrzowska jest próbą na poziomie chorągwi/związku. Jeżeli ktoś chce być tylko i wyłącznie drużynowym, to próba ta nie jest mu potrzebna! Harcmistrz musi się rozwijać i iść gdzieś dalej. 12. Bierze udział w życiu Związku. Podejmuje wyzwania, przed którymi stoi organizacja. Wymyślając zadanie do tego wymagania, należy skupić się na aktualnych wyzwaniach, przed którymi stoi nasza organizacja oraz starać się wymyślić takie zadanie, które podejmie dane wyzwanie. Na przykład wyzwaniem dla ZHP może być niż demograficzny i przez to zmniejszająca się ilość osób w drużynach. Zadaniem może być promowanie działalności harcerstwa przez współorganizację festynu. BIBLIOGRAFIA

W pracy wykorzystałem głównie swoją wiedzę, nabytą dzięki byciu opiekunem trzech prób przewodnikowskich. Podczas tworzenia wstępu teoretycznego korzystałem z materiału druhny hm. Jolanty Kosakowskiej pt. Różnice w roli opiekuna przy próbie przewodnika, podharcmistrza i harcmistrza. Chciałbym bardzo podziękować druhnie hm. Anicie Dzik za pomoc merytoryczną podczas pisania tego poradnika..