RAPORT Sektor drobiu Perspektywy rozwoju sprzedaży zagranicznej
2 Spis treści 1. Produkcja drobiu w Polsce 3 2. Kierunki rozdysponowania krajowej produkcji 5 3. Struktura geograficzna eksportu 6 4. Rynek unijny perspektywy rozwoju eksportu 7 5. Rynki państw trzecich perspektywy rozwoju eksportu 10 Afryka 12 Azja 14
3 Produkcja drobiu w Polsce Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat krajowa produkcja żywca rzeźnego stabilnie rosła. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2015 r. łączna produkcja wyniosła 6 157 tys. t w wadze żywej i w porównaniu do 2006 r. była większa o 22%. Wzrostowi produkcji towarzyszyły zmiany w jej strukturze. Rósł udział drobiu, głównie kosztem mięsa wieprzowego. W latach 2006-2015 produkcja drobiu wzrosła o 92% a produkcja bydła o 33%, zmalała zaś produkcji trzody chlewnej o 15%. Konsekwencją wysokiej dynamiki wzrostu produkcji drobiu było zwiększenie udziału drobiu w strukturze krajowej produkcji a spadek udziału trzody chlewnej. W 2006 r. udział trzody chlewnej w produkcji żywca wynosił 55%, zaś drobiu 29%. W 2015 r. było to odpowiednio 38% i 46%. W omawianym okresie na stabilnym poziomie kształtował się udział bydła (13-15%). 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 Produkcja żywca rzeźnego w Polsce (w tys. t) 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Opracowanie własne na podstawie danych GUS Pozostałe Analiza zmian w unijnym sektorze produkcji mięsa również pokazuje wzrost znaczenia drobiu. W latach 2006-2015 produkcja drobiu we Wspólnocie wzrosła o 25%. Dla porównania wzrost produkcji trzody chlewnej wyniósł 5% a w przypadku bydła odnotowano spadek o 6%. W omawianym okresie produkcja drobiu rosła szybciej w krajach nowej trzynastki. W ubiegłym roku produkcja była wyższa o 46% niż przed dekadą W przypadku krajów UE-15 wzrost wyniósł 21%. Dynamiczny rozwój polskiej produkcji drobiu, szybszy niż w innych krajach Unii Europejskiej, sprawił, że Polska stała się liderem na unijnym rynku, wyprzedzając takie kraje jak: Wielka Brytania, Francja, Niemcy. Według szacunków Komisji Europejskiej w 2015 r. produkcja drobiu w krajach UE-28 wyniosła 13,8 mln t w ekwiwalencie wagi tuszy. Udział Polski w łącznej unijnej produkcji wyniósł 14,6% i był o 5 p.p. większy niż w 2006 r. Wśród krajów przyjętych do UE od 2004 r. Polska jest dominującym producentem żywca drobiowego. Jej udział w łącznej produkcji wskazanej grupy krajów w ubiegłym roku został szacowany na 58%. Drób Trzoda chlewna Cielęta Bydło
4 Jak podał IERiGŻ, w 2015 r. produkcja żywca drobiowego w kraju wyniosła ok. 2 840 tys. t o 6,4% więcej niż rok wcześniej. Według szacunków Banku Zachodniego WBK w 2016 r. wzrosła o 10-15%, przekraczając poziom 3 100 tys. t. Znaczny wzrost wynika w dużej mierze z rozwoju produkcji kurcząt brojlerów. W strukturze produkcji drobiu udział kurcząt brojlerów w 2012 r. wynosił ok. 77%, natomiast w 2014 r. już 79%. Pomimo rozwoju produkcji indyków, w latach 2012-2014 spadał ich udział w strukturze produkcji drobiu. Jeszcze w 2012 r. udział indyków kształtował się na poziomie 16%. Dwa lata później było to już 14%. W 2015 r. trend obserwowany w poprzednich latach odwrócił się i nastąpił spadek udziału kurcząt rzeźnych do poziomu ok. 76%, głównie ze względu na wysoką - 18-procentową - dynamikę wzrostu produkcji indyków. 3500 3000 2500 2000 1500 1000 Oczekujemy, że w 2016 r. przyspieszył wzrost produkcji kurcząt, zaś dynamika produkcji indyków wróciła do poziomu z przed 2015 r. Zdają się to potwierdzać dane Eurostat o wstawieniach piskląt w Polsce. W ciągu jedenastu miesięcy 2016 r. liczba wstawień piskląt kurzych brojler wyniosła 967 mln szt. o 77 mln szt. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, co oznacza wzrost o 9%. Z kolei liczba wstawień piskląt indyków wyniosła 35 mln szt. o 553 tys. szt. mniej w relacji rocznej, co przełożyło się na 2-procentowy spadek. 500 0 Produkcja żywca drobiowego w Polsce (w tys. t) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Opracowanie własne na podstawie danych GUS, IERiGŻ Pozostałe Jednym z istotnych czynników warunkujących rozwój branży w ostatnich latach była relatywnie wysoka rentowność produkcji, szczególnie w przypadku indyków. Wprawdzie w 2015 r. relacja ceny skupu żywca do ceny mieszanki pełnoporcjowej pogorszyła się i w przypadku kurcząt brojlerów wyniosła 2,68 zaś w przypadku indyków 4,33, nadal był jednak to poziom, powyżej progu opłacalności. W miesiącach styczeń-listopad 2016 r. nastąpiło obniżenie relacji. W przypadku drobiu w pierwszym kwartale 2016 r. spadła do poziomu 2,50. W drugim kwartale sytuacja uległa niewielkiej poprawie i w cały jedenastomiesięcznym okresie relacja wyniosła 2,57. Indyki Kurczęta rzeźne
5 Trudniejszą sytuację obserwujemy w sektorze indyków. Od początku br. relacja cen skupu do pasz obniżała się, kształtując się w listopadzie na niskim poziomie - 3,67. Jest to skutek przed wszystkim znacznego spadku cen skupu. Zarówno w Polsce jak i w całej Unii Europejskiej rośnie produkcja drobiu oraz rośnie znaczenie produkcji żywca drobiowego w strukturze żywca rzeźnego ogółem. W strukturze krajowej produkcji drobiu dominują kurczęta rzeźne. Drugim ważnym kierunkiem produkcji są indyki. Kierunki rozdysponowania krajowej produkcji Z danych IERiGŻ wynika, że w 2015 r. krajowa produkcji drobiu w wadze schłodzonej wyniosła 2 386 tys. t i w porównaniu do 2014 r. była większa o 149 tys. t. Biorąc pod uwagę import, który w 2015 r. wyniósł 35 tys. t, podaż mięsa w kraju ukształtowała się na poziomie 2 421 tys. t. Jak podało Ministerstwo Finansów, w całym 2015 r. na rynki zagraniczne trafiło 839 tys. t drobiu i podrobów, tj. o 125 tys. t więcej niż rok wcześniej. Rozdysponowanie wzrostów krajowej produkcji drobiu w 2015 r. (tys. t) Wzrost krajowej podaży r/r: 146 Krajowa podaż: 2421 Eksport: 125 Na spożycie w kraju 21 Opracowanie własne na podstawie danych IERiGŻ W 2015 r. samowystarczalność Polski pod względem produkcji drobiu, mierzona relacją wielkości produkcji do bilansowego spożycia, ukształtowała się na poziomie ok. 150%. Podobnie jak w latach poprzednich, znaczna część krajowej produkcji trafiła na eksport - w ubiegłym roku było to 35%.
6 Spośród 146 tys. t wzrostu krajowej podaży (rozumianej jako krajowa produkcja powiększona o import) 86% przyrostu trafiło na rynki zagraniczne, natomiast 14% zostało rozdysponowane na rynku krajowym. Dla porównania w 2014 r. wzrost produkcji był większy i wyniósł 239 tys. t zaś rozdysponowanie przyrostu krajowej produkcji było znacznie bardziej wyrównane: 53% przyrostu została przeznaczona na zwiększenie sprzedaży zagranicznej a 47% zostało zagospodarowane na rynku krajowym. Sprzedaż zagraniczna drobiu jest motorem rozwoju branży. Oczekujemy, że również w przyszłości wzrost produkcji będzie przeznaczony głównie na wzrost eksportu. Oczywiście mogą występować wahania w udziale poszczególnych kanałów dystrybucji w kolejnych latach, jednak tendencja zwiększania wagi sprzedaży zagranicznej w rozdysponowaniu wzrostu produkcji w kraju będzie się utrzymywać. Motorem rozwoju produkcji drobiu w Polsce jest rosnąca sprzedaż zagraniczna. Oczekujemy, że również w przyszłości będzie to kluczowy czynnik popytowy. Struktura geograficzna eksportu Eksport drobiu (w tys. t) 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2011 2012 2013 2014 2015 Opracowanie własne na podstawie danych MF Najważniejszym rynkiem zbytu dla polskiego drobiu pozostaje Unia Europejska. W ostatnich trzech latach udział UE w eksporcie zmniejszał się, ale nadal pozostaje bardzo wysoki. W 2015 r. 79% eksportu mięsa drobiowego trafiło na wspólny rynek a w 2013 r. 81%. W 2015 r. spośród wyeksportowanych 839,4 tys. t. na rynek unijny trafiło 659,8 tys. t. Największymi odbiorcami mięsa z Polski w 2015 r. były: Niemcy (142 tys. t), Wlk. Brytania (73 tys. t), Czechy (67 tys. t),
7 Francja (58 tys. t), Holandia (55 tys. t). Wartość sprzedaży zagranicznej w 2015 roku osiągnęła poziom 1 637 tys. EUR, co oznacza wzrost o 20% w relacji rocznej. Krajowej branży drobiarskiej nie zaszkodziło rosyjskie embargo. Udział rynku rosyjskiego w strukturze sprzedaży zagranicznej był niewielki i w 2013 r. wynosił 2%. Rosja została z powodzeniem zastąpiona przez kraje UE oraz rynki poza unijne. Wprowadzenie zakazu importu produktów rolno-spożywczych, w tym drobiu, przez stronę rosyjską nastąpiło w okresie, gdy trwały już działania zmierzające do dalszej dywersyfikacji kierunków eksportu. Sprzyjał temu rosnący popyt zarówno na rynku unijnym jak i poza UE. Utrata rynku rosyjskiego była odczuwalna tylko lokalnie, w przypadku zakładów które specjalizowały się w handlu z Rosjanami. W takich przypadkach zmianę profilu sprzedaży ułatwiało rosnące zainteresowanie drobiem w Polsce i na świecie. 2016 był kolejnym udanym rokiem dla branży, chociaż spadek cen na rynku unijnym i światowym spowodował mniejsze tempo wzrostu wartości eksportu. W okresie styczeń-październik 2016 r. dynamika wzrostu wolumenu sprzedaży zagranicznej utrzymywała się na wysokim poziomie. W opisywanym okresie na rynki zagraniczne trafiło 803 tys. t mięsa, o 17% więcej niż w analogicznej części 2015 r. Kierunki eksportu w 2016 r. pozostawały podobne jak rok wcześniej. Podstawowym rynkiem zbytu dla polskiego drobiu pozostaje Unia Europejska. Branża drobiarska nie ucierpiała na wprowadzeniu rosyjskiego embargo. Udział Rosji w strukturze polskiego eksportu był niewielki. Rynek unijny perspektywy rozwoju eksportu Według prognoz Komisji Europejskiej mięso drobiowe będzie jedynym rodzajem mięsa, którego zarówno produkcja jak i konsumpcja w UE będzie rosła w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Z uwagi za rosnący popyt na rynku światowym, coraz większą rolę będzie odgrywał eksport drobiu do krajów trzecich. Z prognoz KE wynika, że produkcja drobiu w Europie będzie rosła, ale dynamika wzrostu będzie niższa niż w latach ubiegłych. Średnioroczna stopa wzrostu w ciągu najbliższej dekady wyniesie
8 0,3% wobec 2% w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Za wzrost produkcji będą odpowiadały głównie kraje UE-N13, w tym najsilniejszy gracz w tej grupie, Polska. Przy sprzyjającym poziomie cen pasz produkcja drobiu w UE może osiągnąć poziom 15 043 tys. t w 2026 r. Jest to o 728 tys. t więcej niż w 2016 r., tj. o 5%. Według prognoz KE sprzedaż drobiu poza Wspólnotę w 2026 r. wyniesie 1 695 tys. t o 14% więcej niż w 2016 r. Projekcje dotyczące konsumpcji w UE wskazują na niewielki wzrost w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Przewiduje się, że w analizowanym okresie utrzymają się dwa największe atuty drobiu na unijnym rynku. Z jednej strony nadal będzie to mięso tańsze od innych. Z drugiej strony utrzymany zostanie obraz drobiu jako produktu zdrowszego od substytutów, co będzie wpisywało się w tendencję wzrostu zainteresowania unijnych konsumentów zdrowym trybem życia. Bilansowa konsumpcja drobiu w UE w latach 2016-2026 ma wzrosnąć do poziomu 14 349 tys. t, co oznacza wzrost jedynie o 4%. Spożycie na 1 mieszkańca w opisywanym okresie nieznacznie wzrośnie w UE-28 z 23,6 kg w 2016 r. do 24,4 kg w 2026 r. Ostrożne projekcje wzrostu konsumpcji w UE są związane z przewidywanym niewielki wzrostem liczby ludności. Rynek krajów UE jest rynkiem dojrzałym. Na którym w dodatku Konsumpcja drobiu w UE-28 (w tys. t) 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 EU-28 EU-15 EU-N13 Opracowanie własne na podstawie danych KE będzie coraz więcej ludzi starszych. W związku z tym popyt na produkty żywnościowe będzie rósł jedynie w ograniczonej skali. Bazując na dotychczasowych doświadczeniach, można spodziewać się, że opisane wyżej przewidywane trendy rozwoju unijnego rynku drobiu w ciągu najbliższych dziesięciu lat, będą ulegały czasowym zakłóceniom. Spośród możliwych do przewidzenia wydarzeń, które mogą wpłynąć na możliwość wzrostu sprzedaży zagranicznej polskiego mięsa istotną kwestią jest zapowiadane wyjście Wielkiej Brytanii z UE. Rynek brytyjski jest obecnie jednym z najważniejszych
9 rynków zbytu dla krajowej branży. Udział Wielkiej Brytanii w strukturze polskiego eksportu drobiu od 2008 r. kształtuje się na stałym - 9-procentowym poziomie. Następstwem decyzji o Brexicie jest konieczność renegocjacji umów handlowych, co może powodować zaburzenia w wymianie handlowej. Należy brać pod uwagę, że w przyszłości w handlu pomiędzy UE a Wielką Brytanią mogą funkcjonować mechanizmy utrudniające wymianę jak choćby: cła, kontyngenty czy ograniczenia pozataryfowe. Dodatkowo, po wyjściu z UE Brytyjczycy będą mogli w znacznie większym stopniu korzystać z innych niż UE źródeł pozyskania produktów żywnościowych. W przypadku drobiu może to oznaczać, że producenci z Polski będą musieli konkurować na rynku brytyjskim z pozaunijnymi dostawcami tego rodzaju mięsa. Obok Brexitu kolejnym ważnym czynnikiem, mogącym wpływać na rozwój sprzedaży w Europie jest rozwijające się zjawisko protekcjonizmu gospodarczego. Coraz więcej krajów członkowskich podejmuje działania na rzecz wzmacniania pozycji rodzimych towarów na rynkach wewnętrznych państw. Działanie te nie ograniczają się tylko do promocji krajowej żywności ale często przybierają formę dyskredytowania towarów z innych krajów czy też wprowadzania wymogów administracyjnych w zakresie przepisów bezpieczeństwa żywności, które utrudniają import. Dla takich krajów jak Polska, które znaczą część produkcji sprzedają za granicą, wzrost protekcjonizmu oznacza konieczność dodatkowych działań stymulujących eksport. Z jednej strony są to kwestie odpowiedniej promocji jakości polskich produktów. Z drugiej strony są to koszty ponoszone przez eksporterów, związane z pokonywaniem kolejnych barier w handlu wewnętrznym w UE. Mając na uwadze powyższe, warto zauważyć, że dla Polski coraz większe znaczenie będzie miał eksport poza UE. Z prognoz KE wynika, że producenci z nowych krajów UE będą nadal zwiększać swój udział w rynku unijnym. Jednak konsumpcja w Unii wzrośnie jedynie o 313 tys. t rocznie do 2025 r. Warto przy tym mieć na uwadze, że tylko w Polsce w ciągu ostatnich trzech lat produkcja rosła średnio o 160 tys. t rocznie. Aby nadal utrzymać rozwój branży w kraju konieczne będzie więc szersze wyjście na rynek światowy. Szczególnie, że mając nowoczesny przemysł przetwórczy i bazę surowcową, mogącą dostarczyć duże wolumeny homogenicznego jakościowo towaru, branża posiada punkt wyjścia do rozwoju sprzedaży zagranicznej.
10 Rynek unijny jest rynkiem dojrzałym, coraz bardziej konkurencyjnym. Dodatkowo proces starzenia się europejskiego społeczeństwa ogranicza możliwość rozwoju sprzedaży w UE. Prognozowany wzrost konsumpcji drobiu w UE nie będzie w stanie zaabsorbować dotychczasowego tempa rozwoju produkcji drobiu w Polsce. Konieczne jest więc zwiększenie sprzedaży na rynki krajów trzecich. Rynki trzecie perspektywy rozwoju eksportu Dla przyszłej konsumpcji żywności istotną kwestią jest kierunek zmian demograficznych na świecie oraz zmiany w poziomie dochodów ludności. Według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2025 r. na świecie będzie mieszkać 8,1 mld ludzi o 11% więcej niż w 2015 r. Zmiana liczby ludności na świecie 30% 27% 25% 20% 15% 11% 9% 10% 10% 7% 5% 0% 0% Świat Afryka Azja Europa Ameryka Płd Ameryka Pn. Opracowanie własne na podstawie danych ONZ można wzrostu wydatków na żywność. Najbardziej wzrośnie liczba ludności Afryki. Szacuje się, że w 2025 r. będzie to 1,5 mld wobec niecałych 1,2 mld obecnie. Co istotne, szybko postępował będzie proces urbanizacji na tym kontynencie. Prognozy Banku Światowego wskazują, że w 2025 r. już 45% ludności będzie zamieszkiwało w miastach. W konsekwencji spodziewać się Znaczący 9-procentowy - wzrost liczby ludności będzie również odnotowany w Azji. Rosła będzie jej liczba również w obu Amerykach. W przypadku Północnej wzrost wyniesie 7%, w przypadku Południowej 10%. Na stałym poziomie będzie kształtować się liczba ludności w Europie.
11 Rosnącej liczbie ludności na świecie będzie towarzyszył wzrost zamożności konsumentów. Bank Światowy prognozuje, że w najbliższych latach szczególnie Azja i Afryka będą charakteryzowały się dużym potencjałem wzrostu dochodów ludności. We Wschodniej Azji, mimo pewnego spowolnienia gospodarczego w Chinach, w następnych dwóch latach roczna stopa wzrostu PKB nie spadnie poniżej 6%. Nadal dobre perspektywy stoją przed krajami Azji Południowo-Wschodniej. Szacuje się, że w tym rejonie świata rozwój gospodarki przyspieszy w następnych latach. 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 Zmiana PKB wybranych rejonów świata 2013 2014 2015e 2016f 2017f 2018f Opracowanie własne na podstawie danych Bank Światowy Ameryka Płd. Środkowy Wschód i Północna Afryka Afryka Sub-saharyjska Wschodnia Azja Południowa Azja Korzystne perspektywy długoterminowe stoją przed Afryką Subsaharyjską, chociaż przy ocenie potencjału należy brać pod uwagę aktualne spowolnienie gospodarcze. Bank Światowy szacuje, że w latach 2017-2018 r. gospodarka tego regionu będzie się rozwijała w tempie powyżej 3% rocznie. Państwa regionu muszą się uporać z wieloma problemami, dotyczącymi m.in. ubóstwa, rosnącej przemocy czy konfliktów pomiędzy poszczególnymi krajami. Jednak warto zdawać sobie sprawę, że w tym rejonie świata rośnie znaczenie klasy średniej oraz jej dochód. Przewiduje się, że wydatki konsumentów wzrosną z 680 mld USD w 2008 roku do 2,2 bilionów dolarów w 2030 roku. Podobne przewidywania w swoim raporcie zawarli analitycy McKinsey and Co., którzy zwrócili uwagę, że w Afryce już teraz jest więcej konsumentów z klasy średniej niż w bardziej zaludnionych Indiach. Klasa średnia rozwija się w Chinach. Według szacunków Bussolo and Murard w 2030 r. do tej grupy społecznej w Chinach będzie należało około miliarda ludzi. Rośnie zamożność społeczeństwa również w Indiach. Credit Suisse w raporcie podaje, że w latach 2000-2015 wzrost w Indiach ustępował tylko zanotowanemu w Chinach. Przewiduje się, że w
12 przyszłości Indie staną się jednym z największych konsumenckich rynków na świecie, co wydaje się dużą szansą dla firm zagranicznych, w tym dostawców żywności. Z punktu widzenia rozwoju eksportu drobiu najbardziej perspektywiczne wydają się kraje Afryki oraz Azji. Jest to związane z jednej strony z rosnącą liczbą ludności. Z drugiej strony z rozwojem gospodarek w tych krajach, wzrostem zamożności społeczeństw oraz urbanizacją, co w konsekwencji będzie zwiększało popyt na białka pochodzenia zwierzęcego, w tym na drób który jest relatywnie tanim źródłem tego rodzaju białka. Powyższe znajduje swoje potwierdzenie w prognozach FAO dot. spożycia mięsa, w tym drobiu. Dodatkowo w niektórych rozwijających się regionach świata możliwość wzrostu produkcji jest w znacznym stopniu ograniczona, głównie z uwagi na zapóźnienia infrastrukturalne, techniczne czy też czynniki związane z jakością żywności. W konsekwencji będzie tam konieczny import mięsa a kraje unijne, w tym Polska, może być ważnym dostawcą żywności na te rynki. Afryka 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 Według prognoz FAO w 2025 r. produkcja drobiu w Afryce osiągnie poziom 4,1 mln t i będzie wyższa o 14%, od średniej produkcji w latach 2013-15. W opisywanym okresie szybciej będzie rosła konsumpcja tego rodzaju mięsa. FAO przewiduje, że w 2025 r. bilansowe spożycie wyniesie 6,3 mln t i będzie o 30% większe niż średnia w latach 2013-15. Na kontynencie afrykańskim najszybciej będzie rosła produkcja i konsumpcja drobiu w Afryce subsaharyjskiej. W tym rejonie wzrost spożycia będzie również znacznie wyższy niż produkcji. średnia 2013-2015 Produkcja i konsumpcja drobiu w Afryce Produkcja 2025 średnia 2013-2015 Opracowanie własne na podstawie danych FAO Konsumpcja W ubiegłym roku łączna wartość importu drobiu do Afryki wyniosła 1,6 mld dolarów. Udział Polski w strukturze importu osiągnął prawie 5%. 2025 Afryka łącznie Północna Afryka Afryka Subsaharyjska
13 Jednym z dużych rynków afrykańskich, które mogą się wydawać ciekawe dla eksporterów, jest Republika Południowej Afryki. RPA już teraz jest najistotniejszym odbiorcą żywności z Polski ze wszystkich krajów Afryki. Jak podaje FAPA 1 w ciągu ostatnich 20 lat, rozwój gospodarczy oraz wzrost dochodów ludności w tym kraju przyczyniły się do zwiększenia spożycia mięsa, w tym drobiu. W latach 2000-2014 konsumpcja tego rodzaju mięsa zwiększyła się z poziomu 21,5 kg/mieszk. do 38,5 kg/mieszk., co oznacza wzrost o 80%. W opisywanym okresie spożycie mięsa czerwonego wzrosło o 19% do 26,6 kg/mieszk. Z danych International Trade Center wynika, że import drobiu do RPA w latach 2011-2015 r. wahał się na poziomie 349-403 tys. t. Głównymi dostawcami białego mięsa na rynek tego kraju w tym okresie była Brazylia. Jest to jednak ważny rynek zbytu również dla krajów unijnych, m.in. dla: Holandii, Belgii, Francji oraz Hiszpanii. Ciekawym regionem kontynentu jest Afryka Zachodnia z krajami, gdzie już jest obecny polski drób, jak Benin. Jest to bardzo zróżnicowany region pod względem rozwoju gospodarczego oraz warunków do produkcji żywności. Obserwowany w ostatnich latach rosnący popyt na mięso, pomimo wielu utrudnień natury logistycznej, sprawia, że region coraz częściej staje się obiektem zainteresowań eksporterów. Jednym z istotnych czynników wzrostu konsumpcji mięsa, w tym drobiu, w przypadku kontynentu afrykańskiego jest szybki proces urbanizacji i co się z tym wiąże, rozwój nowoczesnej dystrybucji. W ostatnich latach na obszarze Afryki Subsaharyjskiej obserwowany jest wzrost sprzedaży w kanale nowoczesnym, głównie poprzez sklepy średnio i wielkopowierzchniowe. Pod tym względem najszybszy progres nastąpił w RPA, gdzie działają m.in. Shoprite, Metro Cash and Carry, SPAR, Woolworths. Region stał się również obiektem zainteresowań sieci QSR (restauracje szybkiej obsługi). Sieć placówek rozwija tam KFC, dla którego jest to drugi, po Chinach, najważniejszy pod względem potencjału rozwoju rynek (wg raportu rocznego z 2015 r.). 1 Identyfikacja, wśród krajów spoza UE, najbardziej obiecujących rynków zbytu dla polskiego eksportu rolnego listopad 2015 r.
14 Azja Poza Afryką interesującym kontynentem jest Azja wraz z największym rynkiem tego regionu - Chinami. Rynek chiński jest niezwykle istotny nie tylko ze względu na liczbę ludności. Wysokie tempo bogacenia się społeczeństwa, rosnąca klasa średnia, nasilające się procesy urbanizacji oraz rozwój sieci typu QSR sprawiają, że w Chinach dynamicznie rośnie popyt na artykuły żywnościowe, w tym na mięso drobiowe. Wprawdzie Chiny są jednym z największych producentów drobiu na Produkcja i konsumpcja drobiu w Chinach 23 000 21 000 19 000 17 000 15 000 13 000 11 000 9 000 7 000 5 000 średnia 2013-2015 2025 średnia 2013-2015 2025 Produkcja Konsumpcja Opracowanie własne na podstawie danych FAO świecie, jednak w ostatnich latach problemy z odbudową stad zarodowych kurcząt rzeźnych nasiliły potrzeby importowe tego kraju. Z danych ITC wynika, że w latach 2011-15 import drobiu kształtował się w przedziale 408-585 tys. t rocznie. FAO prognozuje, że w 2025 import drobiu wyniesie 530 tys. t. Również Azja Południowo-Wschodnia pozostaje perspektywicznym rynkiem zbytu. Determinuje to z jednej strony szybki wzrost zamożności. Najszybciej rozwijać będą się Filipiny (o około 6,5% rocznie) i Wietnam (o około 6,3% rocznie), ale także Indonezja (o ponad 5% rocznie). Prognozowany jest również wzrost liczby ludności w regionie. Dla firm mięsnych ten region może wydawać się ciekawy. Konsumpcja mięsa, w zależności od kraju, waha się od 15 nawet do 80 kg/mieszk. rocznie. W strukturze spożycia dominuje mięso drobiowe i wieprzowe. Kolejnym ważnym rynkiem zbytu mogą stać się kraje arabskie. Dobrym przykładem jest Arabia Saudyjska, gdzie poziom PKB jest znacznie wyższy niż w Polsce zaś niekorzystne warunki klimatyczno-glebowe sprawiają, że kraj ten jest uzależniony od importu żywności. Podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku Zjednoczonych Emiraty Arabskie. Jak podaje FAPA, w swoim raporcie dot. nowych rynków, produkcja drobiu w ZEA zaspokaja jedynie 15% krajowego zapotrzebowania rynkowego, a pozostałe 85% pochodzi z importu. Z danych ITC wynika, że w
15 latach 2012-2015 ZEA importowały średnio 400 tys. t mięsa drobiowego rocznie, głównie z Brazylii i USA ale również z krajów unijnych, np. z Francji. Rynki arabskie mają swoje wymagania, związane głównie ze sposobem uboju. Warto jednak mieć na uwadze, że dla takich krajów jak Polska, gdzie działają zakłady z uprawnieniami do uboju rytualnego, które w dodatku są w stanie dostarczyć duże wolumeny towaru, mogą stanowić kolejną możliwość dywersyfikacji sprzedaży zagranicznej. Konsekwencją wzrostu liczby ludności na świecie oraz procesu bogacenia się społeczeństw w krajach rozwijających się jest przewidywany dalszy wzrost spożycie białka pochodzenia zwierzęcego, w tym mięsa drobiowego. Największy potencjał do rozwoju sprzedaży zagranicznej drobiu widzimy na rynkach krajów Afryki subsaharyjskiej, Bliskiego Wschodu oraz wschodniej i południowowschodniej Azji. Rozwój klasy średniej oraz postępująca urbanizacja krajów w ww. wymienionych regionach świata są ważnym czynnikiem stymulującym popyt na żywność. Zmiana w strukturze kanałów dystrybucji żywności rosnąca rola sieci handlowych oraz rozwój usług gastronomicznych głównie restauracji światowych koncernów mogą być czynnikiem ułatwiającym dystrybucję mięsa.
16 Niniejsza publikacja przygotowana przez Bank Zachodni WBK S.A. ma charakter wyłącznie informacyjny. Informacje przedstawione w niniejszej publikacji nie mają charakteru porad inwestycyjnych ani doradztwa. Podjęto wszelkie możliwe starania w celu zapewnienia, że informacje zawarte w tej publikacji nie są nieprawdziwe i nie wprowadzają w błąd, jednakże Bank nie gwarantuje dokładności i kompletności tych informacji oraz nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie tych informacji oraz straty, które mogły w konsekwencji tego wyniknąć. Prognozy ani dane odnoszące się do przeszłości nie stanowią gwarancji przyszłych cen surowców rolnych lub wyników finansowych. W przypadku tej publikacji zastrzeżone jest prawo autorskie oraz obowiązuje ochrona praw do baz danych. W sprawie dodatkowych informacji, dostępnych na życzenie, prosimy kontaktować się z: Bank Zachodni WBK S.A., Departament Agrobiznesu, Al. Jana Pawła II 17, 00-854 Warszawa, Polska, telefon 22 534 1754, e-mail: agro@bzwbk.pl, www.bzwbk.pl