Raport z identyfikacji dobrych praktyk w obszarze

Raport z identyfikacji dobrych praktyk w obszarze X. Utrzymanie infrastruktury miejskiej na przykładzie oświetlenia (z perspektywą zarządzania energią) w ramach projektu Benchmarking narzędzie efektywnej kontroli zarządczej w urzędach miast na prawach powiatu, urzędach gmin i starostwach powiatowych Sporządził: Sylwia Uchnast - Gara Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet V Dobre rządzenie Działanie 5.2 "Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej" Poddziałanie 5.2.1 "Modernizacja zarządzania w administracji samorządowej" Umowa nr UDA- POKL.05.02.01-00-146/10-00 Katowice, październik 2012 r. 1

1. Metodologia prowadzenia badań Oświetlenie miejsc publicznych jest zadaniem własnym gminy. Istotą tego zadania jest utrzymanie niezbędnego poziomu komfortu przy minimalizacji kosztów jego realizacji, np. poprzez efektywne modele zarządzania siecią oświetleniową. Usługa oświetlenia jest usługą techniczną. Usługi techniczne to w szczególności usługi powszechnie dostępne, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności, zamieszkującej na obszarze działania (wykonywania zadań) organu administracji publicznej. Oświetlenie ulic regulują następujące akty prawne: 1) art. 18 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.), 2) art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), 3) art. 4 ust. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115 z późn. zm.). Celem ogólnym dla tej usługi jest zapewnienie ciągłości działania oświetlenia miejskiego przy minimalizacji kosztów. Natomiast celem operacyjnym było zmniejszenie kosztu utrzymania 1 punktu oświetleniowego (słupa oświetleniowego) 1. Dla potrzeb benchmarkingowych dla tej usługi w Projekcie ustalone zostały 4 wskaźniki: 1) efektywności zarządzania oświetleniem, 2) efektywności/oszczędności efektywności kosztowej dla punktów oświetleniowych będących własnością miasta, 3) efektywności/skuteczności efektywności kosztowej dla punktów niebędących własnością miasta, 4) efektywności/skuteczności efektywności kosztowej dla punktów będących i niebędących własnością miasta. W badaniu tego obszaru uczestniczyło 14 miast na prawach powiatu (Bielsko-Biała, Bytom, Chorzów, Częstochowa, Dabrowa Górnicza, Gliwice, Kalisz, Krosno, Piotrków Trybunalski, Rybnik, Sosnowiec, Tarnów, Tychy i Żory) oraz 3 gminy (Jaworze, Lubliniec, Radlin). Zebrane dane dotyczyły roku 2011. Narzędziem badawczym była ankieta, którą jednostki wypełniały poprzez platformę. Dane wprowadzane były przez uprawnionych pracowników urzędu po zalogowaniu i wprowadzeniu hasła w zaprojektowanym do tego celu narzędziu informatycznym. 1 Punkt oświetleniowy rozumiany jako liczba słupów oświetleniowych 2

W trakcie badania przeprowadzono szereg indywidualnych wywiadów telefonicznych, pytań e-mailowych oraz pojedyncze konsultacje w siedzibach urzędów w celu zweryfikowania poprawności udzielonych w ankietach odpowiedzi, a co za tym idzie porównywalności zebranych danych i możliwości ich prawidłowej analizy. W analizie danych i identyfikacji dobrych praktyk uwzględniono wyniki zawarte w raportach z badań opinii klientów zrealizowanych w urzędach miast na prawach powiatu oraz w urzędach gmin 2, przez niezależny podmiot na losowej i reprezentatywnej próbie klientów korzystających z usług świadczonych przez urzędy. Badanie zostało wykonane techniką wywiadu osobistego w każdym z urzędów osobno. W urzędach miast na prawach powiatu w badaniu udział wzięło łącznie 14 979 klientów urzędu, natomiast w urzędach gmin 3 210 klientów. Błąd statystyczny przy tej próbie nie przekracza 3%. Celem badania było zebranie opinii i oceny klientów odwiedzających urzędy dotyczących organizacji i jakości świadczonych usług. W dniu 9 października 2012 roku odbyło się spotkanie robocze w grupie dyskusyjnej zorganizowane w celu prezentacji dobrych praktyk i wymiany doświadczeń z przedstawicielami urzędów miast na prawach powiatu (Bielsko Biała, Bytom, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Kalisz, Krosno, Piotrków Trybunalski, Rybnik, Sosnowiec, Tarnów, Tychy, Żory) oraz gmin (Jaworze) i dokonania ewentualnych zmian w rodzaju zbieranych danych i sposobie pomiarowania 2. Analiza danych Zaangażowanie etatowe w realizację zadania związanego z utrzymaniem infrastruktury miejskiej na przykładzie oświetlenia miejskiego kształtuje się od 0,3 do 3 etatów w urzędach miast na prawach powiatu (wykres nr 1) i od 0,1 do 1 etatu w urzędach gmin (wykres nr 2). Czynności związane z realizacją zadania polegają na nadzorowaniu wykonania zawartych umów, opisywaniu faktur, planowaniu budżetu, jak również na monitorowaniu jakości i sprawności oświetlenia. Natomiast ilość punktów oświetleniowych w danej jednostce samorządowej kształtuje się od 4 388 do 21 531 (wykres nr 3) w miastach na prawach powiatu i od 615 do 3231 w gminach(wykres nr 4). Zakres realizowanych zadań w poszczególnych jednostkach jest bardzo różny, np.: opisywanie faktur ich weryfikowanie pod względem merytorycznym, wyjazdy w teren kontrola ilości punktów świecących, odsprzedaż energii dla reklam (bilbordów), pomiary rezystancji, prowadzenie książek obiektu sieci. Część miast nie ma też zinwentaryzowanej ilości słupów będących i niebędących własnościa miasta/gminy, bądź też nie prowadzi lub nie jest w stanie uzyskać danych z podziałem na słupy będące i niebędące własnością miasta. 2 Badanie w ramach projektu Benchmarking narzędzie efektywnej kontroli zarządczej w urzędach miasta na prawach powiatu, urzędach gmin i starostwach powiatowych zostało zrealizowane w maju i czerwcu 2012 roku. 3

Zadanie oświetlenia ulic nie zawsze realizowane jest w urzędzie, na 14 miast na prawach powiatu zadanie to jest realizowane w 8 urzędach (Bielsko Biała, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Krosno, Rybnik, Sosnowiec, Tychy i Żory, 5 jednostkach organizacyjnych miasta (Bytom, Chorzów, Częstochowa, Piotrków Trybunalski, i w jednej spółce (Tarnów), w gminach zadanie to realizowane jest w urzędzie. Nie zawsze, zwłaszcza te urzędy, które nie realizują tego zadania u siebie były w stanie podać danych, które były podstawą do wyliczenia wskaźników. 4

3,5 3 3 3 2,5 2 2 2 1,5 1 1 1 1 1 0,75 0,8 1 0,5 0,3 0,5 0,5 0 Wykres nr 1: Liczba etatów realizujących zadanie nieuwzględniająca naczelnika wydziału i osoby obsługującej sekretariat wydziału (miasta na prawach powiatu) 5

1,2 1 0,8 0,6 1 0,4 0,2 0,1 0,1 0 Jaworze Lubliniec Radlin Wykres nr 2: Liczba etatów realizujących zadanie nieuwzględniająca naczelnika wydziału i osoby obsługującej sekretariat wydziału (miasta na prawach powiatu) 6

22 000,00 20 000,00 18 000,00 16 000,00 14 000,00 12 000,00 16 822,00 11 367,00 10 000,00 8 000,00 15 790,00 8 826,00 4 708,00 6 000,00 4 000,00 2 000,00 0,00 8 425,00 3 979,00 1 908,00 1 993,00 2 163,00 4 709,00 7 429,00 149,00 4 637,00 8 512,00 9 529,00 2 690,00 179,00 1 698,00 1 558,00 9 939,00 9 140,00 1 013,00 7 311,00 2 520,00 3 695,00 Liczba punktów oświetleniowych będących własnością gminy Liczba punktów oświetleniowych niebędących własnością gminy Wykres nr 3: Liczba punktów oświetleniowych w miastach na prawach powiatu 7

3200,00 3000,00 2800,00 2600,00 2400,00 2200,00 2000,00 1800,00 1600,00 1400,00 1200,00 1000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 2669 570 562,00 45,00 Jaworze Lubliniec Radlin Liczba punktów oświetleniowych będących własnością gminy Liczba punktów oświetleniowych niebędących własnością gminy Wykres nr 4: Liczba punktów oświetleniowych w gminach 8

Efektywność ŚLĄSKI ZWIĄZEK Efektywność w usłudze utrzymania infrastruktury miejskiej na przykładzie oświetlenia (z perspektywą pomiaru zarządzania energią) pomiarowana i monitorowana miała być za pomocą niżej wymienionych wskaźników efektywności: Wskaźnik zarządzania oświetleniem W ZO =(L PO /L ETATY) Liczba punktów oświetleniowych w stosunku do liczby etatów zajmujących się nadzorem funkcjonowania oświetlenia miejskiego Uzasadnienie Interpertacja Wskaźnik pokazuje ile punktów oświetleniowych wypada na 1 etat zajmujący się nadzorem oświetlenia miejskiego Im wyższa jest wartośc tego wskaźnika tym większa jest efektywność zarządzania przy realizacji usługi Wskaźnik efektywności kosztowej W EK1 =(K E /L POM ) Koszt zakupu energii i bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) w stosunku do punktów oświetleniowych będących własnością miasta Uzasadnienie Interpertacja Wskaźnik pokazuje jaki jest jednostkowy koszt zakupu energii i bieżącego utrzymania punktów oświetleniowych przypadających na 1 punkt oświetleniowy Im niższa jest wartość tego wskaźnika tym większa oszczędność jest przy realizacji usługi Wskaźnik efektywności kosztowej W EK2 =(K E /L POI ) Koszt zakupu energii i bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) w stosunku do punktów oświetleniowych niebędących własnością miasta Uzasadnienie Interpertacja Wskaźnik pokazuje jaki jest jednostkowy koszt zakupu energii i bieżącego utrzymania punktów oświetleniowych przypadających na 1 punkt oświetleniowy Im niższa jest wartość tego wskaźnika tym większa oszczędność jest przy realizacji usługi 9

Wskaźnik efektywności kosztowej oświetlenia Uzasadnienie Interpertacja W EKO =(K E /L POM + L PO ) Koszt zakupu energii i koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) w stosunku do wszystkich punktów oświetleniowych będących i niebędących własnością gminy Wskaźnik pokazuje ile punktów oświetleniowych wypada na 1 etat zajmujący się nadzorem oświetlenia miejskiego Im wyższa jest wartośc tego wskaźnika tym większa jest efektywność zarządzania przy realizacji usługi Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w Zestawie proponowanych wskaźników 3 pod pojęciem punktu oświetleniowego należało rozumieć liczbę słupów oświetleniowych, jednak takie pojęcie jest mało precyzyjne, gdyż w wielu przypadkach na 1 słupie znajduje się kilka punktów świetlnych, a co za tym idzie kilka opraw, kilka żarówek, a więc wyższe koszty. Tym samym koszt utrzymania takiego punktu jest znacznie większy. Są też sytuacje, gdzie oświetlenie uliczne wcale nie znajduje się na słupie, a zamontowane jest np. na budynku, w przejściu podziemnym. Wypełniający w tym zakresie dane zwrócili na ten fakt uwagę. W tabeli danych w pozycjach Koszt zakupu energii i koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) punktów oświetleniowych zarówno będących jak i niebędących własnością miasta należało podać koszt zakupu energii elektrycznej i jej przesyłu. Znaczna część urzędów podała w tym zakresie niepełne dane, ze względu na to iż nie prowadzone były w tym układzie dane. Na uwagę zasługuje również fakt, iż w przypadku punktów oświetleniowych niebędących własnością miasta/gminy należy brać tylko i wyłącznie zwykłe utrzymanie punktów świetlnych, o którym mowa w art. 3 pkt 22 ustawy Prawo energetyczne. Zadowolenie mieszkańców z oświetlenia ulicznego Jakość oświetlenia ulic w badaniu ankietowym, o którym mowa w punkcie 1. Metodologia prowadzenia badań, oceniana była przez respondentów w kontekście zapewnianego przez uliczne oświetlenie poczucia bezpieczeństwa po zmroku. 3 Opracowanie autorskie: Dr Marcin Sakowicz Zestaw proponowanych wskaźników z dnia 18.11.2011 r. 10

Miasta na prawach powiatu Badanie zostało przeprowadzone na losowej próbie 14 979 klientów korzystających w maju i czerwcu z usług świadczonych przez urzędy miasta: Bielska Białej, Bytomia, Chorzowa, Częstochowy, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Kalisza, Krosna, Piotrkowa Trybunalskiego, Rybnika, Sosnowca, Tarnowa, Tych i Żor. Ocena dokonywana była w oparciu o skalę od 1 do 5. Według opinii ankietowanych Jakość oświetlenia ulic zapewnia poczucie bezpieczeństwa po zmroku w stopniu: 1) bardzo wysokim 19,1% 2) wysokim łącznie 36,8% 3) średnim 26,5%, 4) raczej niskim 9,7%, 5) bardzo niskim 2,5% Ponad 1078 uczestników badań uznało, że ich poczucie bezpieczeństwa nie zależy od jakości oświetlenia. Ocena poczucia bezpieczeństwa mieszkańców po zmroku wynikająca z jakości oświetlenia była wysoka. Gminy Badanie zostało przeprowadzone na losowej próbie 3 210 klientów korzystających w badanym okresie z usług świadczonych przez urzędy w: Jaworzu, Lublińcu i Radlinie. Ankietowanie miało miejsce w urzędzie jak również na terenie badanych miejscowości. Według opinii ankietowanych Jakość oświetlenia ulic zapewnia poczucie bezpieczeństwa po zmroku w stopniu: 1) bardzo wysokim 28,1% 2) wysokim łącznie 41,3% 3) średnim 18,5%, 4) raczej niskim 5,2%, 5) bardzo niskim 2,5% Ocena poczucia bezpieczeństwa po zmroku wynikająca z jakości oświetlenia ulic jest wyższa w gminach niż w miastach na prawach powiatu. nr 1. Szczegółową ocenę w podziale na poszczególne jednostki samorządowe przedstawia Tabela Poziom bezpieczeństwa po zmroku bardzo wysoki i wysoki według ankietowanych wśród miast na prawach powiatu zapewnia oświetlenie uliczne w Bielsku Białej aż 73,1%, Rybniku 69,8% i Bytomiu 61,1%. Wśród gmin w Jaworzu 78,1% i Lublińcu 67,6%. 11

Bielsko Biała Bytom Chorzów Częstochowa Dąbrowa Górnicza Gliwice Kalisz Krosno Piotrków Trybunalski Rybnik Sosnowiec Tarnów Tychy Żory Jaworze Lubliniec Radlin ŚLĄSKI ZWIĄZEK Tabela nr 1 Jakość oświetlenia ulic Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców po zmroku Jednostka samorządowa ILOŚĆ RESPONDENTÓW 1071 1070 1080 1070 1068 1068 1068 1068 1070 1068 1068 1068 1074 1068 1072 1068 1070 Bardzo wysokie 35,4 27,5 12,5 3,4 24,5 19,0 8,7 8,8 5,1 32,0 10,3 26,8 18,6 30,0 49,0 29,2 7,2 Raczej wysokie 37,7 33,6 38,8 20,2 40,1 45,2 28,9 24,9 49 37,8 34,6 41,1 39,9 36,9 29,1 38,4 55,5 Średnie 15,1 8,0 30,8 50,7 21,7 20,7 52,3 30,7 32,3 18,4 36,6 15,2 24,2 16,1 9,1 19,4 26,7 Raczej niskie 2,0 17,4 7,5 13,6 7,6 5,2 2,0 6,6 4,0 5,5 9,5 7,8 6,7 5,5 6,6 5,0 4,0 Bardzo niskie 1,6 8,7 4,6 2,3 3,8 2,5 0,5 0,7 0,2 1,4 2,5 2,6 3,1 0,5 4,0 2,1 1,4 Poczucie bezpieczeństwa nie zależy, od jakości oświetlenia 8,2 4,8 5,8 9,8 2,3 7,4 7,6 28,3 9,4 4,9 6,5 6,5 7,5 11,0 2,2 5,9 5,2 12

3. Identyfikacja najlepszych praktyk W wyniku rozbieżności pomiędzy danymi potrzebnymi do wyliczenia wskaźników, a danymi podanymi przez urzędy odstąpiono od wyliczenia wskaźników dla tej usługi, w efekcie czego nie dokonano również identyfikacji dobrej praktyki pod kątem uzyskanych wskaźników. Jednak za dobrą praktykę pod względem organizacyjnym mogą posłużyć rozwiązania przyjęte w Urzędzie Miasta w Bielsku Białej polegające na monitorowaniu realizacji usługi oświetlenia miejskiego, poprzez kontrolę ilości punktów nieświecących na ciągu ulic. W ramach funkcjonującego Systemu Zarządzania Jakością proces oświetlenia ulicznego jest pomiarowany, a efekty w tym zakresie uzyskane obliczane są wg wzoru: Zarządzanie oświetleniem ulic, placów i budowli miejskich = Ilość lamp świecących Liczba lamp zgodnie z przyjętym harmonogramem nocnych przeglądów X 100 Założone kryterium skuteczności na rok 2011 wynosiło nie mniej niż 95%, uzyskano 96,63%. Informacja o uzyskanych wynikach przekazywana jest raz do roku Raportem. Dane z Raportu stanowią materiał wejściowy na Przegląd zarządzania. Na bieżąco informacje dotyczące oświetlenia ulicznego prowadzone są w arkuszu kalkulacyjnym Excell Monitoring oświetleniowy, które są dostępne dla osób realizujących i nadzorujących proces. Zgłaszanie awarii odbywa się za pomocą drogi mailowej, co znacznie skraca czas związany z powzięciem wiadomości w tym zakresie przez Wykonawcę odpowiedzialnego za usunięcie awarii. Mieszkańcom miasta został udostępniony numer telefoniczny pod który mogą zgłaszać braki w oświetleniu ulicznym. Za dobre praktyki z uwzględnieniem czynnika finansowego warte do rozważenia przez uczestniczących w Projekcie są rozwiązania, polegające również na monitorowaniu realizacji usługi poprzez kontrole oświetlenia ulic, dodatkowo wzmocnione bodźcem finansowym w stosunku do Wykonawcy. Polega to na co miesięcznym rozliczaniu się z Wykonawcą na podstawie zawartej umowy wg sposobu pokazanego w tabeli nr 2 Zestawienie poniesionych wydatków na konserwację oświetlenia ulicznego. 13

Tabela nr 2: Zestawienie poniesionych wydatków na konserwację oświetlenia ulicznego w roku 2011 ZESTAWIENIE PONIESIONYCH WYDATKÓW W RAMACH USŁUGI OŚWIETLENIOWEJ W ROKU 2011 NA INFRASTRUKTURZE STANOWIĄCEJ WŁASNOŚĆ.. Wykonawca:. Ryczałtowa opłata za konserwację 1 punktu oświetlenia ulicznego: 7,87,- zł brutto Miesiąc Miesięczna umowna kwota ryczałtu Rzeczywista kwota ryczałtu zafakturowana Różnica (3 2) Ilośc punktów nieświecących 1 2 3 4 5 6 Styczeń 37 447,10 37 447,10 0 0 Luty 37 447,10 37 138,64 308,46 5 Marzec 37 447,10 37 314,31 132,79 3 Kwiecień 37 447,10 37 084,94 362,16 5 Maj 37 447,10 37 326,56 120,54 3 Czerwiec 37 447,10 37 242,20 204,90 4 Lipiec 37 447,10 37 413,03 34,07 1 Sierpień 37 447,10 37 156,81 290,29 7 Wrzesien 37 447,10 37 447,10 0 0 Październik 37 447,10 37 447,10 0 0 Listopad 37 447,10 37 447,10 0 0 Grudzień 37 447,10 37 447,10 0 0 Razem 449 365,2 447 911,99 1453,21 28 Uwagi 14

Podstawę do takiego rozliczenia stanowi Protokół z przeglądu oświetlenia ulicznego sporządzany co miesiąc. Protokół zawiera elementy będące przedmiotem zamówienia i rozliczenia. PROTOKÓŁ 1. Protokół z przeglądu oświetlenia ulicznego w dniu. (sieci:...) 1.1 Wykaz ulic objętych przeglądem: symbol.7021.20.2012 Lp. Nazwa ulicy Ilość lamp Ilośc lamp niesprawnych 1. 2. 3. 4. 5. Aaaaaaaa Bbbbbbb Cccccccc Ddddddd Eeeeeee 229 107 103 44 225 Razem 708 6 1 0 0 1 4 Na podstawie umowy Nr symbol.272.1.2012 5 pkt 2 zapłata za konserwację oświetlenia w m-cu wynosi: Z 1 = 4708 punktów x 6,70 zł /punkt/miesiąc x (708-6)/708 + VAT = 31 276,28,- zl + VAT 2. Wykaz prac wykonanych wg kosztorysu Lp. Wyszczególnienie Ilość Cena jedn. [zł] Wartość netto [zł] 1 2 Lokalizacja uszkodzenia kabla Wykonanie mufy na kablu 0 0 350,00 zł 450,00 zł 0,- zł 0,- zł RAZEM 0 800,00 zł 0,- zł Należność za konserwację oświetlenia w m-cu. Wynosi: 31 276,28,-zł + VAT 23% = 31 276,28,-zł + 7 193,54 = 38 469,82,- zł 3. Uwagi do stanu oświetlenia: Przeglądu dokonał: Data, pieczęć i podpis 15

W Urzędzie Miasta Tychy w efekcie prowadzonych działań i takiego sposobu rozliczania za rok 2011 kwota należności wynikająca z zawartych umów w stosunku do dwóch wykonawców została zmniejszona o 1 915,01,- zł. Dobrą praktyką w zakresie organizacji pracy pod kątem praco i czasochłonności może być też sposób zgłaszania awarii poprzez platformę albo dedykowany do tego celu program (z możliwością podglądu przez osoby zarządzające), który pozwoli na szybkie pozyskanie informacji o statusie sprawy, rodzaju awarii i ilości spraw załatwianych w danym okresie. Poniżej pokazano zrzuty ze stron funkcjonującego już programu i w oparciu, o który dokonywane są zgłoszenia awarii. Zgłaszający poprzez rozwinięcie modułu rodzaj usterki, zaznacza właściwą opcję. Następnie podaje lokalizację awarii. Zgłoszenia rejestrowane są w Książce zgłoszeń usterek oświetlenia ulicznego. 16

17

Jakie działania można podjąć celem zminimalizowania kosztów? W Radlinie podjęto działania wymienione w Tabeli, w efekcie tych działań koszty związane z utrzymaniem 1 punktu oświetleniowego zostały zminimalizowane. Planowane są dalsze działania. W Tychach przystąpiono do działań niżej wymienionych, które również przyczyniają się do zminimalizowania kosztów utrzymania oświetlenia ulicznego. Dla przykładu zastosowanie 5 szaf oświetleniowych ze sterownikami i reduktorami mocy firmy Rabbit przyczyniło się do zmniejszenia zużycia energii w 5 obwodach o 40% w godzinach od 22-iej do 5-tej. Radlin sterowanie oświetleniem za pomocą sterowników CPA, ustalanie z dokładnością do minuty czasów ZAŁ i WYŁ oświetlenia, z korektami co 2 miesiące wszystkie stacje (punkty zapalania) są zinwentaryzowane/ ilości i moce opraw danej stacji eliminacja wszystkiich opraw rtęciowych jak i sodowych dużej mocy Na każdej stacji jest sprawdzane: 1) czy zużycie energii jest zgodne z mocą zainstalowaną, 2) czy zużycie energii w przedziale czasowym jest stałe (kolejne odczyty) 3) czy jest prawidłowy stosunek taryf (obecnie wszystkie stacje w taryfie C12) 4) analiza porównawcza taryf C11 czy C12 Tychy obecnie 5 szaf oświetleniowych ze sterownikami CPA firmy Rabbit, planuje się systematyczne zwiększanie ilości szaf. inwentaryzacja oświetlenia ulicznego z mapami w wersji papierowej. W projekcie budżetu na rok 2013 Wydział Komunalny, Ochrony Środowiska i Rolnictwa wprowadził zadanie dotyczące wykonania elektronicznej inwentaryzacji oświetlenia ulicznego. oprawy rtęciowe występują przeważnie w infrastrukturze oświetleniowej firmy TAURON, jednakże z roku na rok w ramach podpisanej umowy (na usługę oświetleniową) pomiędzy Gminą Tychy a Firmą TAURON są wymieniane lampy rtęciowe na sodowe w roku 2012 w ilości 80 szt. W roku 2013 planuje się zwiększyć tą liczbę. W roku 2012 po przeprowadzonym wspólnym przetargu (organizowanym przez Górnośląski Związek Metropolitalny) na zakup energii elektrycznej uzyskaliśmy nową stawkę za 1 MWh w roku 2013 wynoszącą: 289,92 zł (brutto), natomiast w 2012 roku ta stawka wynosi: 303,81 zł (brutto) Planuje się przeprowadzenie takiej analizy. 18

Podstawą wszelkich analiz jest znajomość tego co mamy na oświetleniu, można dokonać wyliczenia na podstawie zużycia energii, jednak z pewnością nie należy opierać się tylko na danych z Energetyki. Oszczędności możemy również uzyskać poprzez: pilnowanie czasów świecenia, szczegółową analizę zużycia każdego punktu poboru energii, analizę mocy zainstalowanej w stosunku do mocy zużywanej. moc zainstalowana moc zużywana moc niewykorzystana Moc niewykorzystana jest tą mocą, za którą płacimy, a przecież po podjęciu działań organizacyjnych, technicznych, inwestycyjnych możemy nie płacić. 4. Wnioski rekomendacja zmian Mając na względzie ustalenia zawarte w punkcie 2. Analiza danych, poniżej dokonano weryfikacji danych w Ankiecie benchmarkingowej za rok 2011, potrzebnych do wyliczenia wskaźników. 19

Dane 1. Liczba etatów realizujących zadanie nieuwzględniająca naczelnika wydziału i osoby obsługujące sekretariat wydziału (średnia z roku) 2. Liczba punktów oświetleniowych (latarnie w miejscach publicznych) na dzień 31 grudnia danego roku (ogółem) (Liczba) Problemy dotyczące odpowiedzi na poszczególne pytania ankiety Udzielający odpowiedzi nie zawsze odnosili się do czasu pracy poświęcanego na realizację tego zadania, przyjmując bardzo szacunkowo ilość etatów Udzielający odpowiedzi nie zawsze jednakowo rozumieli pojęcie punktu oświetleniowego, dopisek latarnie uliczne spowodował duże rozbieżności w rozumieniu tego pojęcia.są sytuacje kiedy na jednym słupie (punkcie) oświetleniowym zamontowanych jest kilka opraw. Nie zawsze słup jest własnością gminy, często jest to dzierżawa, czasami użyczenie. Czasami są sytuacje kiedy oświetlenie ulicy nie znajduje się na slupie, a jest zamontowane np. na budynku. Propozycje zmian w kolejnym etapie testowania, uzasadnienie W samej ankiecie danych podać przykład wyliczania ilości etatów realizujących dane zadanie. Liczba etatów oznacza liczbę etatów obciążeniowych (przeliczeniowych) tj. jeśli dany pracownik poświęca na realizację zadania 10 godzin z 40 godzin tygodnia pracy to jest to 0,25 etatu Liczba opraw oświetleniowych 3. Liczba punktów oświetleniowych (latarnie) na dzień 31 grudnia danego roku będących własnością gminy (Liczba) 4. Liczba punktów oświetleniowych (latarnie) na dzień 31 grudnia danego roku niebędących własnością gminy Patrz punkt 2 Patrz punkt 2 Patrz punkt 2 Patrz punkt 2 20

Dane ŚLĄSKI ZWIĄZEK Problemy dotyczące odpowiedzi na poszczególne pytania ankiety Propozycje zmian w kolejnym etapie testowania, uzasadnienie (Liczba) 5. Koszt zakupu energii i koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) będących własnością gminy (zł) 6. Koszt zakupu energii i koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) niebędących własnością gminy (zł) 7. Koszt zakupu energii i koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych (konserwacje) (wszystkich punktów oświetleniowych, będących i niebędących własnością gminy (zł) W podanych danych nie uwzględniono kosztów przesyłu Patrz punkt 5 Patrz punkt 5 Całkowity koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych będących własnością gminy Całkowity koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych niebędących własnością gminy Całkowity koszt bieżącego utrzymania w gotowości punktów oświetleniowych 8. Wielkość inwestycji budowy nowych punktów oświetleniowych (zł) 9. Czy zadanie oświetlenia ulic realizowane jest przez: urząd, jednostkę miejską, spółkę, innego wykonawcę? 10. Czy koszty konserwacji rozliczane są ryczałtowo czy kosztorysowo? (Opisowo) Brak uwag Brak uwag Konserwacja jest wąskim pojęciem Bez zmian W narzędziu informatycznym wprowadzić możliwość wyboru: urząd, jednostka miejska, spółka, inny wykonawca Czy koszty usługi oświetleniowej rozliczane są ryczałtowo, czy kosztorysowo Jeśli udzielający odpowiedzi nie są w stanie podać danych, w narzędziu informatycznym będą wprowadzać tekst brak danych. Ponadto dobrze byłoby uzupełnić narzędzie informatyczne o moduł dane osoby odpowiedzialnej za wprowadzone dane z podaniem telefonu do kontaktu. 21