ABSORPCJA FUNDUSZY UNIJNYCH A KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE dr Jolanta Brodowska-Szewczuk Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych
Plan wystąpienia Cel referatu Metodologia badania Charakterystyka badanych przedsiębiorstw Wyniki badań: Wpływ inwestycji na unowocześnienie oferty produktowej Wpływ inwestycji na redukcję kosztów wg rozmiaru firmy Wpływ inwestycji na metody produkcji lub świadczenia usług Wpływ inwestycji na możliwości produkcyjne i wydajność pracy Wpływ inwestycji na przychody ze sprzedaży wg rozmiaru firm Wpływ inwestycji na zysk netto wg rozmiaru firmy Podsumowanie
Cel referatu Podjętą tezą było zbadanie czy, inwestycje przeprowadzone przez małe i średnie przedsiębiorstwa w ramach Działania 2.3 SPO WKP umocniły konkurencyjność tych przedsiębiorstw. Referat zawiera wyniki badań i wnioski z przeprowadzonych badań empirycznych [Przeprowadzone badania własne w ramach rozprawy doktorskiej pt. Wpływ Sektorowego Programu Operacyjnego na konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski, 2010].
Metodologia badania W ocenie wzrostu konkurencyjności badanych przedsiębiorstw, uwzględniono następujące czynniki: wprowadzenie nowych produktów czy usług nowocześniejsze metody produkcji i/lub świadczenia usług, wzrost jakości oferowanych produktów i/lub usług, wzrost jakości sprzedaży, poprawa relacji z klientem, zwiększona wydajność pracy lub zwiększenie możliwości produkcyjnych lepsza organizacja pracy, innowacyjność w procesach zarządzania, wzrost liczby klientów
Metodologia badania wzrost udziału w rynku, wzrost znajomości marki na rynku, zwiększenie zasięgu rynku, obniżenie kosztów /redukcja kosztów, wzrost rentowności produkcji i/lub świadczenia usług, wzrost przychodów ze sprzedaży, wzrost zysku netto. Ankieta została skierowana do wszystkich 2372 przedsiębiorstw, które podpisały umowy o dofinansowanie projektu zgłoszonego w ramach Działania 2.3 SPO WKP. Analizę i wnioskowanie statystyczne przeprowadzono uwzględniając wielkość przedsiębiorstwa, rodzaj działalności przedsiębiorstwa i atrakcyjność województwa. Zastosowano przedziały ufności i testowanie hipotez. Do weryfikacji hipotezy o statystycznej niezależności cech wykorzystany został test Chi kwadrat, również test Wilcoxona.
Charakterystyka badanych przedsiębiorstw W procesie badawczym zebrane zostały informacje dotyczące przedsiębiorstw- beneficjentów działania 2.3 SPO WKP, tj: rodzaj prowadzenia działalności, forma prawna przedsiębiorstwa, liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie, wielkość rocznych obrotów, procentowa wielkość eksportu, wskazane problemy firmy, rok założenia przedsiębiorstwa, województwo itp. Forma prawna badanych firm:
Wpływ inwestycji na unowocześnienie oferty produktowej wg rozmiaru firmy Ponad 89 % przedsiębiorstw małych i 87% średnich wprowadziło nowe produkty czy usługi do swojej oferty produktowej, Zaznaczyć należy, że wśród badanych przedsiębiorstw ogółem było 39% małych przedsiębiorstw i 61% średnich.
Wpływ inwestycji na redukcję kosztów wg rozmiaru firmy Ponad 62% przedsiębiorstw małych stwierdziło, że w wyniku inwestycji nastąpiła redukcja kosztów, ponad 6% nie stwierdziło obniżenia kosztów a 30% nie mogło stwierdzić czy taki efekt wystąpił. Ponad 56% średnich przedsiębiorstw stwierdziło taki efekt i podobnie 31% nie mogło tego stwierdzić, 12% było negatywnych odpowiedzi.
Wpływ inwestycji na metody produkcji lub świadczenia usług, na jakość oferowanych produktów lub usług Jakość oferowanych produktów lub usług wzrosła, ponad 92 % przedsiębiorstw udzieliło takiej odpowiedzi, 5% takiego efektu nie stwierdziła, a 3% uznała, że trudno to stwierdzić.
Wpływ inwestycji na możliwości produkcyjne i wydajność pracy, organizację pracy, innowacje w procesach zarządzania Średnia wartość o jaką zostały zwiększone możliwości produkcyjne lub wydajność pracy w przedsiębiorstwach wynosi około 35%. Ponad 88% małych i 78% średnich przedsiębiorstw poprawiło organizację pracy. Ponad 52% średnich i 41% małych przedsiębiorstw wprowadziła innowacyjność w procesach zarządzania, w tym jedynym aspekcie dominowały firmy średnie.
Wpływ inwestycji na przychody ze sprzedaży wg rozmiaru firm Małe firmy w 75% odpowiadały pozytywnie, 16% firm małych nie mogło tego stwierdzić. Natomiast średnie firmy w 73% odpowiedziały pozytywnie, a dla 17% przedsiębiorców średnich trudne było to do stwierdzenia. Ponad 78% przedsiębiorstw produkcyjnych, 73% budowlanych i 64% firm usługowych odnotowało wzrost przychodów ze sprzedaży. W przedsiębiorstwach małych przychody wzrosły średnio o 26%, w średnich 21%
Wpływ inwestycji na zysk netto wg rozmiaru firmy Małe firmy w 57% odpowiadały pozytywnie, 26% firm małych nie mogło tego stwierdzić. Natomiast średnie firmy w 47% odpowiedziały pozytywnie, a dla 31% przedsiębiorców średnich trudne było to do stwierdzenia. Wnioskując z mediany, w przedsiębiorstwach produkcyjnych i firmach usługowych wystąpił wzrost zysku netto na poziomie powyżej 15%, a w 50% przedsiębiorstw budowlanych o ponad 10%.
Podsumowanie Przedsiębiorstwa małe częściej niż przedsiębiorstwa średnie wykazywały pozytywne rezultaty danej inwestycji. Jedynie innowacyjność w procesach zarządzania i organizacja pracy była częściej wskazana przez firmy średnie niż małe. To dość naturalne ze względu na wielkość i strukturę organizacyjną firm małych. Zaznaczyć należy różnice w efektach przeprowadzonych inwestycji wykazane zostały względem wielkości przedsiębiorstwa, nie można zauważyć pewnych zależności ze względu na prowadzoną działalność czy atrakcyjność województwa, w którym przedsiębiorstwo działa. Stworzona syntetyczna cecha z pytań o rezultaty inwestycji w przedsiębiorstwie i przeprowadzony test Wilcoxona potwierdzają, że małe przedsiębiorstwa odniosły większy wpływ z przeprowadzonych inwestycji w ramach działania 2.3 SPO WKP na konkurencyjność swoich firm niż przedsiębiorstwa średnie.
Dziękuję za uwagę dr Jolanta Brodowska-Szewczuk Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych