Regulacje prawne w zakresie produkcji opakowań do żywności Barbara Kozielska 17.04.12, Białystok
Migracja z opakowań do żywności - przegląd 1989: opakowania jogurtów -> oleje mineralne 1996-1999: lakiery na puszkach (BADGE, BFDGE, NOGE + produkty) od 2003: pokrywki szklane (Semicarbazid, Ethylhexaneacid, Plasticizer like ESBO / Phthalates etc.) 1996-2004: folie PVC-> plastyfikatory 2005: >200 produktów ze szklanych słoików ma przekroczone limity > plastyfikatory z uszczelek od nakrętek 1996: oleje mineralne z farb drukarskich 2005: ITX, Benzofenon, fotoinicjatory z farb i lakierów UV 2007: DiBP z papierów po recyclingu i klejów
Podstawowe unijne akty prawne: Rozporządzenia UE - obowiązują wprost tzn. nie wymagają wdrażania do przepisów krajowych, dotyczą wszystkich członków UE, Dyrektywy - wymagają wdrażania do przepisów krajowych, ustanawiają podstawowe zasady i wymagania szczególne, Decyzje dotyczą spraw szczegółowych, skierowane są do osób lub organizacji wymienionych w danej decyzji.
Rozporządzenie EU 1935/2004 art.3 Opakowania środków spożywczych powinny być produkowane zgodnie z dobrą praktyka produkcyjną i nie mogą powodować w normalnych oraz możliwych do przewidzenia warunkach migracji substancji do żywności w ilościach, które mogą prowadzić do: - zagrożenia życia ludzkiego, - nieakceptowalnych zmian ich składu, - pogorszenia cech organoleptycznych
Rozporządzenie EU 1935/2004 art.16 DEKLARACJA zgodności materiałów i wyrobów : stwierdza zgodność z przepisami mającymi wobec nich zastosowanie, zawiera odpowiednie informacje dotyczące wykorzystywanych substancji do których odnoszą się ograniczenia, w przypadku substancji podlegających ograniczeniom w żywności poziom ich migracji specyficznej.
Rozporządzenie EU 2023/2006 (ze zmianami 282/2008) w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Skuteczne i zapewniające bezpieczeństwo systemy kontroli jakości Wybór materiałów zgodnie z ustalonymi wcześniej specyfikacjami Procesy wykonywane są zgodnie z wcześniej ustalonymi instrukcjami i procedurami Migracja i niewidzialne odbijanie tylko w dozwolonych limitach Brak kontaktu strony zadrukowanej opakowania z środkiem spożywczym zadrukowana powierzchnia nie może mieć bezpośredniego kontaktu z żywnością Rozporządzenie obowiązuje od 01.08.2008 DOKUMENTACJA GMP JEST OBJĘTA URZĘDOWĄ KONTROLĄ
EDI -Rozporządzenie Szwajcarskiego Departamentu Spraw Wewnętrznych (Eidgenössisches Departement des Innern) w sprawie przedmiotów codziennego użytku Rozporządzenie obowiązuje od 1 kwietnia 2010 - Do produkcji farb stosowane są produkty znajdujące się na listach I i II - Produkcja farb i proces drukowania odbywają się zgodnie z GMP - Zachowane są limity migracji specyficznej (SML- Specific Migration Limit)
Dyrektywy: 82/711/EEC - określa warunki badań migracji ( czas i temperatura) 85/572/EEC określa płyny modelowe w jakich należy przeprowadzać badania 93/8/EEC dotyczy listy materiałów ocenionych 97/48/EEC dotyczy listy materiałów nieocenionych
EUPIA ( Stworzyszenie producentów farb drukarskich) wytyczne: Określono wymagania dla surowców do produkcji farb drukarskich stosowanych do zadruku strony opakowania nie mającej kontaktu z żywnością, Ustalono dopuszczalny limit migracji specyficznej na poziomie 10 ppb dla substancji nieocenionych pod kątem zagrożenia toksykologicznego, Dla substancji poddanym trzem testom mutagennym z wynikiem pozytywnym ( według wytycznych EFSA) nie są one genotoksyczne ustalono limit na poziomie 50 ppb, Limity powyżej 50 ppb dla substancji ocenionych pozytywnie pod względem toksykologicznym Do końca 2012 r. ocena wszystkich substancji migrujących z farb drukarskich europejski program badawczy FACET
Papier i Tektura: Minimum to badania wg normy PN-P-50430:1998 Papier i tektura - Wymagania zdrowotne dotyczące materiałów stosowanych do bezpośredniego kontaktu z żywnością oraz badania na zawartość metali ciężkich zgodnie z Dyrektywą UE 94/62/EC. PN-EN 1230-1/2004 i PN-EN 1230-2/2004 Papier i tektura przeznaczone do kontaktu z żywnością. Analiza sensoryczna (zapach i smak) Badania wykonujemy w Instytucie Biopolimerów i Włókien Chemicznych w Łodzi
Migracja ogólna określenie łącznej masy nielotnych i zwykle nierozpuszczalnych substancji zawartych w zadrukowanym tworzywie Badanie zlecane do SANEPID-u Migracja specyficzna badanie migracji ściśle określonej substancji z materiałów opakowaniowych do żywności w zdefiniowanych warunkach czasu i temperatury. Badanie zlecane do Instytutu Kuhlmann-a lub do Instytutu Isega
Kontrola i nadzór Rozporządzenie Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29.04.2004 r. art. 24 Państwa członkowskie powinny przeprowadzać urzędowe kontrole materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w celu przestrzegania wymagan obowiązujących w tym zakresie przepisów.
Kontrola i nadzór Matriały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością kontrolowane są w Polsce przez PIS ( Państwową Inspekcję Sanitarną) i objęte są powiadomieniem o niebezpiecznych produktach w ramach systemu RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed)
Kontrola i nadzór Powiadomienia w systemie RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) mogą być następujące: o zagrożeniu, Informacyjne w celu działań nastepczych lub informacyjne w celu zwrócenia uwagi, O odrzuceniu na granicy, uzupełniające
Obowiązki Producenta / Importera / Dystrybutora Stosowanie zasad dobrej praktyki produkcyjnej, Stosowanie substancji dozwolonych znajdujących się w unijnych wykazach ( listach pozytywnych), Występowanie przez GIS do EFSA ( Europejski Urząd ds. bezpieczeństwa żywności) o zezwolenie na stosowanie nowej substancji lub proces recyklingu, Znakowanie wyrobów zgodnie z przepisami, Stosowanie systemu umożliwiajacego identyfikację, Wprowadzanie do obrotu materiałów i wyrobów spełniających wymagania przepisów (dokumenty potwierdzające, że surowce, produkty z etapów pośrednich i gotowe wyroby spełniaja wymagania okreslone w przepisach, w tym wyniki badań, Sporządzenie deklaracji zgodności.
Obowiązki Producenta / Importera / Dystrybutora Każdy mieszkaniec Unii Europejskiej może śledzić informacje o niebezpiecznej żywności na stronie: webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/index.cfm
Dziękuję za uwagę