KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII KLASA II DZIAŁ WYMAGAŃ KONIECZNYCH. Ocena dopuszczająca. PODSTAWOWY. Ocena dostateczna. ROZSZERZONY. Ocena dobra. DOPEŁNIAJĄCY. Ocena bardzo dobra. WYKRACZAJĄCY. Ocena celująca. 1. Polska u schyłku średniowiecza. władców Polski z dynastii Andegawenów i Jagiellonów; - zna pojęcia : przywilej, unia, sobór, poda datę unii w Krewie; mapie obszar Polski przed unią w Krewie i tereny państwa polsko litewskiego ; - zna daty wojen polsko krzyżackich w XVw. oraz kończących je traktatów pokojowych mapie państwa rządzone przez Jagiellonów oraz szlak Wisły i Gdańsk; - wymienia: stany w Polsce, główne gałęzie gospodarki Polski w XV wieku, najważ- - zna główne postanowienia przywilejów szlacheckich oraz postanowienia unii w Krewie; - opisuje przebieg wojen polsko krzyżackich i postanowienia traktatów pokojowych; - przedstawia kierunki ekspansji Jagiellonów; - dostrzega znaczenie rolnictwa jako podstawy gospodarki polskiej od XVI do XVIII wieku; - wymienia najważniejsze osiągnięcia kultury polskiej późnego średniowiecza; - omawia główne osiągnięcia polskiego renesansu i charakter - zna przyczyny wstąpienia Andegawenów na tron polski; - omawia sytuacje wewnętrzną Polski Adegawenów; - podaje przyczyny i skutki unii w Krewie; - zna przyczyny i skutki konfliktów polsko krzyżackich w XV wieku; główne tezy wystąpienia Pawła Włodkowica; - zna cele polityki dynastycznej Jagiellonów i potrafi opisać próby jej realizacji; - ocenia znaczenie przywilejów szla- - charakteryzuje wpływ przywilejów szlacheckich na system rządzenia w Polsce; - potrafi opisać sytuację wewnętrzną i położenie międzynarodowe państwa polsko litewskiego na przełomie XV w.; - rozumie istotę sporu polsko- krzyżackiego na soborze w Konstancji; - potrafi ocenić politykę dynastyczną Jagiellonów; życie przedstawicieli różnych stanów w Polsce średniowiecznej; - umie wykazać rolniczy charakter gospodarki polskiej; - potrafi ocenić znaczenie pierwszych przywilejów szlacheckich oraz unii polsko litewskiej; - wskazuje zagrożenia i szanse dla obydwu państw wynikające z nowej sytuacji politycznej; - dostrzega aktualność myśli Pawła Włodkowica i potrafi je przedstawić; - omawia przyczyny rozwoju rolnictwa w Polsce; - jest świadomy uniwersalnego charakteru kultury średniowiecznej.
2. Odrodzenie w Europie. niejsze zabytki architektury i sztuki polskiej późnego średniowiecza; - zna przedstawicieli polskiego odrodzenia; - zna zabytki renesansu. - rozumie pojęcia : mecenat, renesans, antropocentyzm, humanizm; - wylicza ośrodki kultury renesansowej i wskazuje je na mapie; - wylicza głównych twórców literatury i sztuki okresu odrodzenia. sztuki renesansowej na wybranych ilustracjach. - charakteryzuje nową epokę; - omawia główne koncepcje człowieka i świata; - cytuje słynne sentencje dotyczące humanizmu; - na ilustracjach odnajduje cechy charakterystyczne budowli renesansowych. checkich i wykazuje rosnącą rolę szlachty w życiu politycznym i gospodarczym; - potrafi scharakteryzować gospodarczo polityczną rolę Gdańska oraz kulturalne znaczenie Krakowa u schyłku średniowiecza; - uzasadnia gospodarczą rolę Wisły; - rozumie znaczenie dzieła Jana Długosza - wyodrębnia szczególne cechy polskiego odrodzenia - podaje źródła i przyczyny narodzin nowej epoki; - interpretuje słynne sentencje i założenia artystyczne na konkretnych przykładach; - uzasadnia znaczenie wynalazku druku; - rozumie rolę kultury polskiej w uniwersalnej kulturze średniowiecznej Europy; - umiejscawia osiągnięcia kultury polskiej w dorobku europejskim; - uzasadnia słuszność twierdzenia o złotym wieku kultury polskiej w czasach Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. - podaje współczesne znaczenie pojęcia człowiek renesansu, wskazuje konkretne przykłady; - omawia myśl polityczną epoki; - dokonuje bilansu i wkładu twórczości renesansowej do dorobku kultury światowej. - porównuje założenia artystyczne polskiego i europejskiego renesansu; - potrafi zestawić światopogląd kultury średniowiecza i renesansu; - wskazuje w regionie zabytki renesansowe. 3. Wielkie odkrycia lądy odkryte przez jważniejsze przyczyny - przedstawia przyczyny i skutki odkryć - Porównuje sytuację gospodarczą i - potrafi dokonać analizy i syntezy zmian,
geograficzne. Europejczyków i trasy najważniejszych podróży odkrywczych; - potrafi wskazać główne mocarstwa Europy XVI i XVII w.; - zna pojęcia: wielkie odkrycia geograficzne konkwista, kolonia, plantacja, busola cywilizacje, karawela, - zna postacie: Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan, Vasco da Gama. oraz skutki odkryć geograficznych; - wskazuje trasy wypraw oraz ich trudności; - opisuje osiągnięcia cywilizacji prokolumbijskich. geograficznych; - uzasadnia dlaczego Hiszpanie i Portugalczycy byli prekursorami odkryć; - omawia politykę Hiszpanii wobec Indian. polityczną w Europie przed wielkimi odkryciami i po nich; - uzasadnia dlaczego tak łatwo dokonano podbojów państw indiańskich; - porównuje ówczesną cywilizację europejską i indiańską. które wystąpiły w Europie i na świecie w wyniku wielkich odkryć geograficznych. 4. Europa w XVI XVIII w. - zna pojęcia: sobór, barok, humanizm, reformacja, kontrreformacja. główne hasła reformacji; - potrafi wyliczyć kilka metod zwalczania reformacji i kilka reform kościoła; - rozumie pojęcie absolutyzm, zna twórców i monarchów absolutystycznych; - rozumie pojęcia: parlamentaryzm. - potrafi umieścić na osi czasu daty najważniejszych wydarzeń z dziejów Europy XVI XVIII wieku; - wymienia najwybitniejszych twórców europejskiego baroku i ich dzieła; - potrafi wskazać najważniejsze przyczyny i skutki reformacji; - opisuje zadania i rezultaty soboru trydenckiego; - opisuje zadania i reguły zakonu jezuitów; - charakteryzuje osiągnięcia reformacji; - dostrzega przyczyny i skutki konfliktów politycznych XVI i XVII- wiecznej Europy; postanowień soboru trydenckiego i działaności zakonu jezuitów; - omawia proces kształtowania się systemów absolutystycznych we Francji i w Rosji; - omawia proces kształtowania się - potrafi ocenić skutki reformacji; - przedstawia główne wydarzenia polityczne w Europie XVI- XVIII w.; - omawia konkretne rezultaty reform kościoła; - podaje główne cechy absolutyzmu i parlamentaryzmu. - charakteryzuje przemiany wywołane przez reformację.
- opisuje działalność kardynała Richelie i Ludwika XIV; - zna dokonania cara Iwana III i Iwana IV. parlamentaryzmu w Anglii. 5. Rzeczpospolita szlachecka XVI- XVII w. 6. Wiek oświecenia. przywileje polskiej szlachty; - posługuje się pojęciami: demokracja szlachecka, wolna elekcja, unia realna i personalna, sejm walmy ; potrafi odnieść je do konkretnych wydarzeń i podać daty; - przedstawia główne wyznania w Polsce; - wymienia najważniejsze konflikty zbrojne Polski XVII w.; - zna terminy oświecenie, rewolucja przemysłowa, burżuazja, rewolucja, republika, monarchia absolutna, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, kolonia, ; - omawia przywileje szlacheckie i funkcjonowanie demokracji szlacheckiej; mapie granice państwa polsko litewskiego po unii; - opisuje artykuły henrykowskie i decyzje konfederacji warszawskiej; wojny i konflikty Rzeczypospolitej w XVII w.; zmiany terytorialne Polski w XVII w. główne osiągnięcia kultury oświecenia; - zna zastosowanie wynalazków technicznych doby rewolucji przemysłowej; - zna najważniejsze reformy przeprowadzone w XVIII w. w - potrafi opisać rozwój demokracji szlacheckiej w Polsce; - omawia politykę władców Polski wobec innowierców; - zna cele i założenia ruchu egzekucyjnego - rozumie przyczyny i skutki unii lubelskiej oraz pierwszej wolnej elekcji; - zna chronologię wojen i konfliktów XVII- wiecznej Polski a także ich przyczyny i skutki. - rozumie wpływ ideologii oświecenia na sytuację społeczno polityczną w Europie; - dostrzega skutki rewolucji przemysłowej; - rozumie związek między hasłami demokracji szlacheckiej; unie polsko litewskie; sytuacje różnowierców w Rzeczypospolitej; - dokonuje porównania monarchii absolutnej z demokracją szlachecką. - potrafi docenić dorobek kultury oświecenia; - omawia czasy saskie w Polsce; - jest świadomy wpływu rewolucji przemysłowej na sytuacje społeczno gospodarczą Europy; - potrafi wskazać zagrożenia wynikające ze sposobu sprawowania władzy w Rzeczypospolitej; - dokonuje porównania władzy w Polsce i innych krajach Europy; - potrafi korzystać z różnych źródeł informacji; - potrafi udowodnić wpływ wojen na sytuację polityczną, gospodarczą i społeczną Rzeczypospolitej w XVII w. - prezentuje sposoby realizowania haseł oświecenia w Polsce i innych krajach europejskich; zmian dokonanych przez rewolucje przemysłową;
7. Ziemie polskie pod zaborami. najważniejsze wynalazki drugiej połowy XVIII w.; - przedstawia najważniejsze wydarzenia rewolucji amerykańskiej i francuskiej; - zna postacie: Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołataj, Stanisław Staszic, Tadeusz Kościuszko; - wymienia i wskazuje na mapie sąsiadów Polski w XVIII w.; - przedstawia wydarzenia które doprowadziły do upadku Rzeczypospolitej; - zna daty: rozbiorów Polski, Sejmu Wielkiego, Konstytucji 3 Maja, Targowicy, powstania kościuszkowskiego. - zna podstawowe założenia Konstytucji 3 Maja. - zna najważniejsze wydarzenia związane z walką Polaków o nie podległość w epoce napoleońskiej; - zna decyzje Kongresu państwach sąsiadujących z Polską; - rozumie znaczenie Deklaracji Niepodległości i Konstytucji USA; - omawia przyczyny i skutki rewolucji francuskiej; mapie tereny rozbiorowe oraz państwa zaborcze; - zna sylwetki wybitnych Polaków okresu rozbiorów. mapie tereny rozbiorowe oraz państwa zaborcze; - zna sylwetki wybitnych Polaków oświecenia a rewolucjami w Ameryce Północnej i Francji; - potrafi docenić wkład Polaków w walkę o niepodle-głość USA; osiągnięcia rewolucji francuskiej; - porównuje sytuacje Polski i jej sąsiadów; - wymienia i opisuje próby reform w XVIII-wiecznej Polsce; - zna postanowienia i rozumie znaczenie Konstytucji 3 Maja; - dostrzega przyczyny upadku Rzeczypospolitej. - rozumie znaczenie Legionów i Księstwa Warszawskiego dla zmiany sytuacji politycznej Polski w XIX w.; zmian jakie nastąpiły w wyniku rewolucji amerykańskiej i francuskiej; i dokonać syntezy obu rewolucji; - przedstawia stosunek różnych warstw społecznych Rzeczypospolitej do reform XVIII w. - potrafi docenić dokonania Napoleona w rozprzestrzenieniu i upowszechnieniu ideałów rewolucji francuskiej; sytuacje społeczno polityczną Stanów Zjednoczonych oraz krajów Europy; - dostrzega znaczenie rewolucji amerykańskiej i francuskiej w tworzeniu podstaw nowoczesnej demokracji; i ocenić sytuację międzynarodową Rzeczypospolitej w końcu XVIII w. - opisuje postawę Polaków wobec Napoleona i jego stosunek do sprawy polskiej; - potrafi wykazać
8. Świat w XIX i XX wieku. Wiedeńskiego w sprawie polskiej; Królestwo Polskie, Rzeczpospolitą Krakowską i ziemie pod zaborami oraz zmiany terytorialne na ziemiach polskich w XIX w. - podaje daty powstań narodowych; - potrafi wyjaśnić pojęcia: rusyfikacja, germanizacja, romantyzm, pozytywizm, praca organiczna, Kongres Wiedeński, Królestwo Polskie - zna nazwiska bohaterów walki o niepodległość Polski w XIX w. - wymienia i wskazuje na mapie państwa powstałe w XIX w. - wymienia najważniejsze odkrycia i wynalazki przełomu XIX i XX w. oraz ich twórców; okresu rozbiorów; najważniejsze wydarzenia polityczne okresu napoleońskiego; - posiada znajomość sytuacji w Europie po Kongresie Wiedeńskim; - potrafi opisać przemiany społeczne i gospodarcze, a także nowe kierunki w kulturze; - omawia przyczyny i skutki polskich powstań narodowych w XIX w.; - opisuje ich przebieg bez wymieniania szczegółów ; - zna cele polityki zaborców wobec Polaków; - omawia metody walki o zachowanie polskości. - wymienia najważniejsze odkrycia i wynalazki przełomu XIX i XX wieku oraz ich twórców; - wskazuje wpływ nowych gałęzi przemysłu na powsta- - dostrzega wpływ wojen napoleońskich na losy państw europejskich; - zna cele polityki mocarstw europejskich w różnych okresach XIX w.; sytuację polityczną, społeczną i gospoarczą ziem polskich w trzech zborach. - zna wpływ osiągnięć naukowo technicznych na życie codzienne; - rozumie istotę przemian społecznych jakie wystąpiły w wyniku rozwoju - rozumie związek pomiędzy sytuacją międzynarodową w Europie w XIX w., a sprawą polską. - rozumie aktualność osiągnięć nauki i techniki z przełomu wieków i potrafi podać przykłady współczesnych zastosowań - potrafi wskazać przyczyny rozwoju różnice pomiędzy polityką władców europejskich, a dążeniami narodów Europy w XIX w.; - na podstawie różnych źródeł ocenia sposoby walki Polaków o zachowanie tożsamości narodowej i odzyskanie niepodległości; - potrafi samodzielnie poszerzać swą wiedzę o bohaterach walki niepodległo-ściowej. - potrafi poszerzyć swą wiedzę na temat postępu naukowo technicznego; - potrafi dokonać analizy różnic pomiędzy nowymi a starymi potęgami
- wymienia nowe gałęzie przemysłu i nowe potęgi gospodarcze świata z początku XX w.; - rozumie podstawowe pojęcia związane z ekspansję kolonialną; - posiada wiedzę na temat sojuszów wojskowych z początku XX w., trójprzymierza, trójporozumienia. nie pierwszych potęg przemysłowych; - zna pojęcia związane z kulturą polską i europejską przełomu wieków; główne mocarstwa kolonialne i obszary ich wpływów; - zna najważniejsze wydarzenia lat 1905-1907 w Rosji i na ziemiach polskich pod panowaniem rosyjskim; - zna pojęcie Wiosna Ludów. gospodarczego świata na początku XX w.; - wymienia nowe kierunki w kulturze europejskiej; - dostrzega wpływ przemian gospodarczych na ekspansję nowych mocarstw; - potrafi wykazać główne różnice w polityce mocarstw; rozumie przyczyny i skutki rewolucji w 1905 r. w Rosji; - zna rozwój ruchu robotniczego; - potrafi opisać przebieg wojny secesyjnej; przebieg Wiosny Ludów w Europie i na ziemiach polskich; - potrafi przedstawić proces zjednoczenia Włoch i Niemiec. nowych potęg gospodarczych świata; - dostrzega związek pomiędzy przemianami gospodarczymi a nowymi prądami w kulturze; - dokonuje przyczynowo skutkowej analizy ekspansji kolonialnej; - korzystając z tekstów źródłowych analizuje przyczyny i skutki rewolucji w 1905-1907 w Rosji i na ziemiach polskich; - potrafi dokonać porównania przebiegu Wiosny Ludów w Europie i na ziemiach polskich. gospodarczymi świata; - dostrzega następstwa ekspansji kolonialnej - potrafi odpowiedzieć czy wystąpienia społeczne na ziemiach polskich pod panowaniem rosyjskim w latach 1905-1907 były powstaniem czy rewolucją.