ZAKRES RZECZOWY na wykonanie analizy poziomu hałasu dla potrzeb realizacji zadania ekrany akustyczne w ciągu ul. Powstańców na odcinku od ul. Majora do ul. Łuszczkiewicza. zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późń. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. z 2011 r. Nr 140 poz.824). PROJEKTOWANIE ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH PRZY TRASIE ISTNIEJĄCEJ (UśYTKOWANEJ). W celu prawidłowego opracowania dokumentacji projektowej zabezpieczeń akustycznych przy trasie juŝ istniejącej i uŝytkowanej naleŝy stosować metodę pomiarowo - obliczeniową. 1. CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU BADAŃ Dokumentacja projektowa powinna zawierać opis terenu, dla którego zostanie przeprowadzona analiza, a w tym szkice lub fotografie pokazujące: ukształtowanie terenu, powierzchnię terenu, zabudowę mieszkaniową, pozostałą zabudowę podlegającą ochronie akustycznej, inne obiekty odbijające fale akustyczne, klasyfikację terenów z punktu widzenia planu zagospodarowania przestrzennego (w przypadku braku planu klasyfikację terenów w oparciu o faktyczne zagospodarowanie i wykorzystania tego i terenów sąsiednich, zgodnie z art. 115 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. 2008 Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami) wytypowanie głównych źródeł dźwięku. 2. POMIARY. 2.1. Pomiary hałasu W celu uzyskania danych akustycznych niezbędnych do prawidłowej oceny zagroŝenia hałasem w przedmiotowym rejonie oraz kalibracji modelu obliczeniowego naleŝy wykonać całodobowe pomiary poziomu hałasu z podziałem na porę dnia i nocy, wraz z pomiarami towarzyszącymi wykonywanymi równolegle (tj. pomiarami: ruchu, warunków meteorologicznych, prędkości potoków pojazdów). a) Pomiary hałasu naleŝy wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. z 2011 r. Nr 140 poz.824). b) Pomiary hałasu powinny być wykonywane w warunkach meteorologicznych, zapewniających najbardziej stabilne warunki w czasie rozprzestrzeniania się dźwięku z dodatnią składową prędkości wiatru od źródła do punktu pomiarowego, takich jak: prędkość wiatru 0-5 m/s określona na wysokości połoŝenia najwyŝszego punktu lokalizacji, temperatura powyŝej -10 o C - +50 o C, 1
brak opadów atmosferycznych. c) Pomiarów poziomu hałasu nie moŝna prowadzić: w czasie, gdy mogą one zagraŝać bezpieczeństwu uczestników ruchu i osobom wykonującym pomiar, w trakcie, kiedy następują zakłócenia akustyczne nie związane z ruchem drogowym, które mogą mieć wpływ na wyniki, w trakcie i po opadach atmosferycznych, kiedy nawierzchnia drogowa jest mokra, pokryta błotem, śniegiem lub lodem, w innych warunkach meteorologicznych określonych powyŝej d) Pomiary powinny być wykonane przez akredytowane laboratorium (do wykonywania pomiarów hałasu w środowisku) w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie zgodności (tekst jednolity w Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.) 2.2 Wymagania dotyczące zestawów pomiarowych a) Metodyka i stosowana aparatura pomiarowa powinny być zgodne z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U.11.140.824). b) Mierniki poziomu dźwięku powinny wykonywać pomiar wg charakterystyki korekcyjnej A dla stałej czasowej typu FAST. c) W trakcie pomiarów naleŝy dokonywać zapisu wyników równowaŝnego poziomu dźwięku, co 1 sekundę do pamięci urządzenia pomiarowego. Dopuszcza się zapis wyników, co 1 minutę do pamięci urządzenia pomiarowego. Cyfrowy zapis wyników stanowi część materiałów, jaki ma obowiązek przekazać wykonawca pomiarów w materiałach końcowych. d) Zestawy przyrządów pomiarowych, tj. mierników poziomu dźwięku wraz z mikrofonem oraz innych przyrządów uŝywanych do pomiarów poziomów dźwięku, powinny mieć 1 klasę dokładności i posiadać waŝne świadectwa wzorcowania. e) Mikrofony pomiarowe muszą mieć załoŝone osłony przeciwwietrzne, niezaleŝnie od warunków atmosferycznych. f) Wszystkie przyrządy uŝywane do pomiarów halsu powinny być wzorcowane w sposób zgodny z instrukcją producenta (powinny posiadać stosowne świadectwo wzorcowania w zakresie pomiarów poziomu dźwięku oraz sprawdzania i adjustacji aparatury do badań hałasu) 2.3 Uszczegółowienie lokalizacji punktów pomiarowych: a) punkty pomiarowe naleŝy lokalizować na granicy terenów chronionych akustycznie oraz przy najbliŝszej zabudowie mieszkaniowej, 2
b) w przypadku zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej punkty naleŝy lokalizować na wysokości 4m, w przypadku zabudowy wielorodzinnej na 1 i ostatniej kondygnacji, c) realizacja pomiarów powinna uwzględniać równieŝ moŝliwość późniejszej oceny badania skuteczności ekranów zgodnie z normą PN ISO-10847:2002 (w szczególności z uwzględnieniem pkt. 8.2.1), d) pomiary poziomu hałasu powinny być wykonywane w robocze dni tygodnia z wyłączeniem wszelkich dni świątecznych i wolnych od pracy (z uwagi na ruch drogowy, który w tych dniach ma inny charakter mniejszy niŝ w typowym dniu udział pojazdów cięŝkich powoduje zmiany wielkości poziomu hałasu). Początek pomiarów nie powinien następować wcześniej niŝ w poniedziałek o godzinie 22.00, a koniec w piątek o godzinie 06.00. e) Lokalizację punktów pomiarowych (współrzędne X,Y z dokładnością do 5 m) przy uŝyciu urządzeń GPS naleŝy wykazać w protokole pomiarowym., jak i w wybranych płaszczyznach pionowych prostopadłych do osi jezdni i elewacji frontowych analizowanych budynków. Dodatkowo, w celu dokonania bardziej szczegółowej oceny skuteczności istniejących i proponowanych zabezpieczeń akustycznych naleŝy obliczyć poziom dźwięku w punktach zlokalizowanych przy elewacjach frontowych analizowanych budynków na wysokości poszczególnych pięter. 2.4. Pomiary natęŝenia ruchu W celu uzyskania dokładnych parametrów źródeł hałasu danych wejściowych dla metody obliczeniowej naleŝy wykonać całodobowe pomiary natęŝenia ruchu zgodnie z poniŝszymi warunkami: a) pomiary ruchu powinny być wykonywane w tym samym czasie i w tym samym punkcie (przekroju) pomiarowym, jak pomiary poziomu hałasu, b) pomiary ruchu powinny być prowadzone i sumowane w interwałach 1-godzinnych (rozpoczynanych o pełnej godzinie, np. 6.00), c) pomiary ruchu powinny być wykonywane oddzielnie dla kaŝdego kierunku ruchu niezaleŝnie od liczby pasów ruchu występujących w danym kierunku, d) W trakcie pomiarów ruchu naleŝy stosować podział pojazdów na kategorie zgodnie z tabl. 1. e) Do zestawień i analiz naleŝy przyjąć ogólny podział na dwie grupy pojazdów wynikający z hałaśliwości tych kategorii: pojazdy lekkie pojazdy kategorii c i d, pojazdy cięŝkie (hałaśliwe) pojazdy kategorii a,b, e-h, f) Pomiary prędkości mogą pochodzić ze stacji pomiarowej lub innych urządzeń wykonujących pomiary prędkości, jeŝeli zlokalizowane one są na odcinku jednorodnym, na którym wykonywane są pomiary poziomu hałasu. Pomiary prędkości potoku pojazdów powinny być wykonywane w podziale, co najmniej na dwie grupy pojazdów, tj. lekkie i cięŝkie (hałaśliwe). g) Pomiary ruchu oraz prędkości pojazdów muszą być wykonywane z zachowaniem warunków bezpieczeństwa dla uŝytkowników drogi oraz przygotowujących i wykonujących pomiary. 3
h) Pomiary natęŝenia ruchu naleŝy powinny być prowadzone równocześnie z pomiarami hałasu zgodnie z obowiązującymi normami, zasadami i przy dołoŝeniu naleŝytej staranności. i) Badania zostaną przeprowadzone z zastosowaniem manualnych metod pomiarowych, poprzez zaznaczenie przez obserwatora na karcie pomiarowej kaŝdego pojazdu w rozbiciu na poszczególne kategorie (tj. rowery, motory, samochody osobowe, mikrobusy, samochody dostawcze, samochody cięŝarowe, samochody cięŝarowe z przyczepą i autobusy) przejeŝdŝających przez skrzyŝowanie pojazdów wraz z określeniem kierunku jazdy. j) Wykonawca zobowiązuje się do notowania wyników obserwacji z dokładnością do 15 minut. Na ich podstawie zostanie wykonane opracowanie zawierające zestawienia tabelaryczne dla kaŝdego skrzyŝowania. k) Pomiary natęŝenia ruchu powinny być wykonywane w tym samym czasie i w tym samym punkcie (skrzyŝowaniu) pomiarowym, jak pomiary poziomu hałasu. l) Pomiary natęŝenia ruchu powinny być prowadzone w interwałach 15 minutowych i sumowane o kaŝdej pełnej godzinie, a następnie sumowane z 24 godzin. m) Całodobowe pomiary natęŝenia ruchu naleŝy wykonać zgodnie z dodatkowymi zaleceniami przekazanymi przez ZIKiT w Krakowie. 2.5. Wyniki pomiarowe. Wyniki pomiarów hałasu wraz z pomiarami towarzyszącymi zamieścić w opracowaniu w formie tabelarycznej. W trakcie pomiarów naleŝy dokonywać zapisu wyników równowaŝnego poziomu dźwięku co 1 minutę do pamięci urządzenia pomiarowego. Cyfrowy zapis wyników powinien stanowić część materiałów, jaki ma obowiązek przekazać wykonawca pomiarów w materiałach końcowych. 2.6. Sposób prezentacji wyników: Wykonawca sporządzi zbiorcze sprawozdanie z pomiarów zawierające protokoły pomiarowe dla wszystkich punktów pomiarowych o zawartości zgodnej z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. 2003 Nr 18 poz.164), a w szczególności zawierające: a) charakterystykę terenu, na którym wykonano pomiary; b) dane dotyczące lokalizacji punktów pomiarowych (w tym współrzędnie geograficzne punktów, w których były wykonywane pomiary hałasu); c) dane dotyczące aparatury pomiarowej; d) dane dotyczące warunków meteorologicznych występujących w trakcie trwania pomiarów; 4
e) dane związane z parametrami ruchu i badanego odcinka drogi, o których mowa w pkt. a), przedstawione w sposób graficzny i tabelaryczny; naleŝy podać dane w odniesieniu do całej doby, pory dnia, pory wieczorowej, pory nocnej oraz liczbę i strukturę pojazdów dla całej doby z interwałem 1-godzinnym; f) wyniki pomiarów i obliczeń dane akustyczne, w tym wyznaczone poziomy dźwięku: L AeqD, L AeqN ; g) załączniki: mapy sytuacyjne z naniesionymi punktami pomiarowymi, dokumentację zdjęciową. h) Wykonawca przekaŝe Zamawiającemu po 2 egzemplarze opracowania w wersji papierowej oraz elektronicznej na płytach CD lub DVD. 3. Ocena zagroŝenia hałasem w stanie istniejącym W oparciu o ww. wyniki pomiarowe zmierzone wartości równowaŝnego poziomu hałasu dla pory dziennej i nocnej naleŝy dokonać oceny zagroŝenia hałasem. Uzyskane wartości poziomu hałasu naleŝy odnieść do obecnie obowiązujących wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826). 4. Opracowanie modelu akustycznego przedmiotowego odcinka drogi (mapy równowaŝnego poziomu dźwięku A). a) Mapy równowaŝnych poziomów dźwięku A naleŝy wykonać w oparciu o metody obliczeniowe zalecane w Dyrektywie 2002/49/WE b) Trójwymiarowy numeryczny model terenu naleŝy stworzyć w oparciu o mapę zasadniczą (w skali 1:500 lub 1:1000 w zaleŝności od wielkości terenu objętego opracowaniem), c) Parametry obliczeniowe naleŝy ustalić na podstawie wyników pomiarów z pkt. 2. niniejszego opracowania. d) W celu oszacowania skuteczności projektowanych ekranów naleŝy wykonać obliczenia poziomu hałasu w wybranych (charakterystycznych) przekrojach, przechodzących przez budynki znajdujące się na pierwszej linii chronionej zabudowy. Dla kaŝdego przekroju naleŝy wykonać obliczenia: dla stanu aktualnego bez ekranów i po zastosowaniu ekranów o róŝnej wysokości i lokalizacji. e) Obliczenia rozkładu izolinii hałasu na wybranych przekrojach pionowych wykonać dla pory dziennej i nocnej, w siatce punktów 1m x 1m (mapy powinny załącznik dokumentacji projektowej). W oparciu o powyŝsze obliczenia naleŝy określić optymalne wysokości ekranów. f) Mapy równowaŝnych poziomów dźwięku A naleŝy wykonać dla następujących wariantów: - wariant W0 dla stanu aktualnego (bez zabezpieczeń akustycznych), - wariant W1 z zaprojektowanymi zabezpieczeniami akustycznymi (o wysokości optymalnej określonej w punkcie poprzednim). g) KaŜdy z powyŝszych wariantów (W0, W1) powinien być wykonany dla pory dziennej i nocnej w oparciu o obowiązujące wskaźniki hałasu. h) W celu kalibracji modelu obliczeniowego, dla wybranych punktów wartości obliczeniowe naleŝy porównać z wartościami zmierzonymi. i) Mapy równowaŝnego poziomu dźwięku A powinny stanowić załącznik dokumentacji projektowej. Mapy powinny zawierać następujące warstwy - informacje: - rodzaj zabudowy mieszkaniowej, 5
- pozostałe tereny podlegające ochronie akustycznej, - inne obiekty odbijające fale akustyczne, - krawędzie dróg, granice pasa drogowego, - zaznaczone główne źródła dźwięku, - przebieg linii izofon, - zaznaczone linie izofon przekroczeń wartości dopuszczalnych. j) Wszystkie mapy powinny być obliczane na wysokości 4m. W przypadku projektowania zabezpieczeń akustycznych dla zabudowy wielorodzinnej naleŝy wykonać mapy na wysokości 1 i ostatniej kondygnacji chronionych budynków. k) W przypadku znacznych zmian ukształtowania terenu na rozpatrywanym obszarze, mapy akustyczne naleŝy wykreślać na wysokościach jw., z uwzględnieniem konfiguracji terenu. 5. Analiza skuteczności proponowanych zabezpieczeń akustycznych podsumowania i wnioski. W oparciu o pomiary oraz metodę obliczeniową opisaną w pkt. 4 niniejszego opracowania naleŝy określić wstępną lokalizację oraz parametry geometryczne (długość, wysokość) i fizyczne (pochłaniający, odbijający) ekranów gwarantujące optymalny efekt ochrony akustycznej przy rozsądnych, uzasadnionych kosztach budowy. Tabl.1. Podział pojazdów na kategorie w trakcie pomiarów ruchu wykonywanych w czasie pomiarów poziomu hałasu Symbol Lp. kategorii pojazdów Grupa pojazdów 1 a motorowery, skutery 2 b motocykle 3 c samochody osobowe (do 9 miejsc z kierowcą), mikrobusy z przyczepą lub bez 4 d lekkie samochody cięŝarowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 Mg z przyczepą lub bez (samochody dostawcze do 3,5 Mg) 5 e samochody cięŝarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyŝej 3,5 Mg bez przyczep, samochody specjalne, ciągniki siodłowe bez naczep 6 f samochody cięŝarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyŝej 3,5 Mg z jedną lub więcej przyczepami, ciągniki siodłowe z naczepami, ciągniki balastowe z przyczepami standardowymi lub niskopodwoziowymi 7 g autobusy 8 h ciągniki rolnicze z przyczepami lub bez, maszyny samobieŝne (walce drogowe, koparki itp.) 6