Vijeo Citect 7.1, 7.2 Pierwsze kroki

Vijeo Citect 7.1, 7.2 Pierwsze kroki Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 1 Vijeo Citect

Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 2

1. Instalacja............ 5 1.1. OPIS PROCESU INSTALACJI...5 1.1.1. Wybór trybu instalacji...5 1.2. WYMAGANIA INSTALACYJNE...7 1.2.1. Środowisko zintegrowane...7 1.2.2. Oprogramowanie systemowe...8 1.2.3. Niezależna instalacja komponentów... 10 1.2.4. Licencjonowanie... 10 1.3. INSTALACJA... 12 1.3.1. Proces instalacji... 12 2. Nowy projekt............17 2.1. TWORZENIE NOWEGO PROJEKTU... 17 2.2. KONFIGURACJA KOMPUTERA COMPUTER SETUP WIZARD... 18 2.2.1. Klastry... 19 3. Komunikacja...........21 3.1. KOMUNIKACJA UNITE.... 21 3.2. KOMUNIKACJA OPC (OFS + TWIDO ETH + CITECT)... 30 3.2.1. Tworzenie pliku symboli w aplikacji TwidoSoft... 30 3.2.2. Konfiguracja OFS Configuration Tool... 32 3.2.3. Konfiguracja Vijeo Citect... 34 3.2.4. Komunikacja z M340... 38 4. Tworzenie zmiennych.........39 4.1. ZASTOSOWANIE EXCELA DO TWORZENIA ZMIENNYCH (DOTYCZY WERSJI 7.0 I WCZEŚNIEJSZYCH)... 41 4.1.1. Excel Add-In... 42 4.2. KOMUNIKACJA WIRTUALNA... 44 5. Strony grafiki............46 5.1. ELEMENTY GRAFIKI... 47 5.2. WYŚWIETLANIE PODPOWIEDZI TEKSTOWEJ... 52 5.3. WYŚWIETLANIE TEKSTU... 53 5.4. ELEMENTY ANIMOWANE... 54 5.5. RUROCIĄG... 56 5.6. ACTIVEX... 58 5.7. STRONY TYPU POPUP... 60 6. Sterowanie............63 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 3

6.1. POLECENIA DOTYKOWE... 63 6.1.1. Zmiana wartości numerycznych... 66 6.2. POLECENIA KLAWIATUROWE... 69 6.2.1. Systemowe polecenia klawiaturowe... 69 6.2.2. Lokalne polecenia klawiaturowe... 70 6.2.3. Obiektowe polecenia klawiaturowe... 71 6.3. POLECENIA SUWAKOWE... 73 7. Raporty............77 7.1. TWORZENIE RAPORTU... 77 7.1.1. Definiowanie urządzenia raportującego... 77 7.1.2. Formatowanie raportu... 78 7.1.3. Wyświetlanie raportu... 79 8. Alarmy...............83 8.1. ALARMY KONFIGUROWALNE... 83 8.1.1. Digital Alarms alarmy binarne... 83 8.1.2. Multi-Digital Alarms... 84 8.1.3. Advanced Alarms alarmy zaawansowane... 85 8.1.4. Analog Alarms alarmy analogowe... 86 8.2. WYŚWIETLANIE ALARMÓW... 87 8.3. KATEGORIE ALARMÓW... 89 8.4. PRZYKŁAD SKONFIGUROWANIA SYSTEMU ALARMÓW... 92 9. Trendy............96 9.1. KONFIGURACJA ZMIENNYCH TRENDOWYCH... 96 9.2. TWORZENIE STRON TRENDÓW... 100 9.3. PROCESS ANALYST... 102 9.3.1. Wybrane elementy Process Analyst... 106 9.4. NAWIGACJA I STRONA MENU... 109 10. Bezpieczeństwo............ 112 11. Archiwizacja danych w plikach DBF...... 117 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 4

1. Instalacja Instalacja 1.1. Opis procesu instalacji Przed przystąpieniem do instalowania Vijeo Citect naleŝy określić, jakie komponenty systemu będą wymagane. Więcej informacji dotyczących sposobu przygotowania komputera do procesu instalowania systemu znajduje się w rozdziale Wymagania instalacyjne. Po zakończeniu wstępnego etapu instalacji zostaniesz poproszony o wybór poszczególnych komponentów systemu, jakie mają zostać zainstalowane. Dostępne opcje zostały opisane w dalszej części niniejszego opracowania 1.1.1. Wybór trybu instalacji Instalacja środowiska zintegrowanego / Instalacja niezależna W pierwszym oknie dialogowym Install Vijeo Citect Integrated Environment / Install Standalone Environment dostępne są następujące opcje: Server Web Server Wybranie opcji Server powoduje zainstalowanie serwera Vijeo Citect o pełnej funkcjonalności. Instalacja tego typu obejmuje środowisko deweloperskie oraz runtime. Domyślnie instalowany jest równieŝ tzw. Control Client. Opcję tą naleŝy wybrać, jeŝeli na danym komputerze, po raz pierwszy uruchamiasz system jednostanowiskowy lub serwer systemu rozproszonego (sieciowego) Wybranie opcji WebServer powoduje zainstalowanie serwera Web bazującego na mechanizmach Microsoft Internet Information Service (IIS) lub Apache Tomcat. Web Server realizuje funkcjonalność serwera Web dla zdalnych stacji operatorskich systemu. Serwer tego typu udostępnia zawartość graficzną oraz funkcjonalną projektu Vijeo Citect, a takŝe lokalizację wszystkich serwerów systemu. Pakiet danych umoŝliwiających późniejszy zdalny dostęp do systemu z poziomu przeglądarki internetowej przechowuje Web Server jako tzw. deployment. Uwaga: JeŜeli Vijeo Citect Web Server i serwer Vijeo Citect uruchomiono na oddzielnych komputerach i nie jest moŝliwe nawiązanie bezpiecznego połączenia pomiędzy nimi, komputery te muszą znajdować się w tej samej domenie tak, aby Web Server miał dostęp do katalogu na serwerze Vijeo Citect, w którym znajdują się pliki niezbędne do uruchomienia zdalnego dostępu za pomocą przeglądarki internetowej. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 5

Instalacja Komponenty serwera JeŜeli wybrałeś instalację serwera Vijeo Citect z poziomu Install Vijeo Citect Integrated Environment, będziesz poproszony o wybór dodatkowych komponentów, które zostaną zainstalowane wraz z serwerem systemu. Dostępne są następujące opcje: Project DBF Add-in for Excel OPC Factory Server Vijeo Citect Web Server Vijeo Citect PDF Documentation Opcja Project DBF Add-in for Excel powoduje zainstalowanie dodatku dla Microsoft Excel. Po załadowaniu dodatku w arkuszu kalkulacyjnym Excel, moŝliwe jest wygodne przeglądanie, otwieranie i edytowanie plików.dbf system Vijeo Citect z zachowaniem właściwego ich formatu. Uwaga: Pliki.dbf tworzą bazę danych projektu Vijeo Citect. W plikach tych znajdują się informacje o wszystkich skonfigurowanych elementach systemu, np.: tagi, alarmy, trendy, raporty, itp. Opcja OPC Factory Server to oprogramowanie bazujące na protokole OPC umoŝliwiające aplikacjom klienckim systemu Windows dostęp w czasie rzeczywistym do danych pochodzących ze sterowników Schneider Electric. Opcja ta zostanie zainstalowana tylko na komputerach 32-bitowych. Na komputerach 64-bitowych opcja ta jest nieaktywna, poniewaŝ OPC Factory Server nie wspiera standardu 64-bitowego. Opcja Vijeo Citect Web Server powoduje zainstalowanie serwera Web tak jak to opisano wcześniej w niniejszym rozdziale. Natomiast, jeśli wybierzesz jako dodatkową opcję do instalacji z serwerem Vijeo Citect Server, zostanie automatycznie zainstalowany serwer Web Server w wersji IIS. Jeśli chcesz zainstalować wersję Apache Tomcat serwera sieciowego, musisz zainstalować go w opcji Standalone zgodnie z wcześniejszym opisem w tym rozdziale. Opcja Vijeo Citect PDF Documentation powoduje zainstalowanie biblioteki podręczników w formacie PDF. Uwaga: Część opcji instaluje się automatycznie i nie ma moŝliwości ich pominięcia podczas procesu instalacji Drivery komunikacyjne Vijeo Citect moŝe komunikować się z kaŝdym urządzeniem I/O typu sterownik PLC, regulator, czytnik kodów, analizator, RTU, system DCS. Komunikacja odbywa się za pośrednictwem dedykowanego drivera komunikacyjnego. NaleŜy zwrócić uwagę, aby posługiwać się najnowszymi wersjami driverów komunikacyjnych. Kolejne wersje driverów dostępne są w formie automatycznie doinstalowujących się do systemu pakietów dostępnych w Schneider Electric. Podczas instalacji Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 6

Instalacja wcześniejszych wersji Vijeo Citect, wszystkie drivery komunikacyjne instalowane były automatycznie. Począwszy od wersji 7.10 uŝytkownik decyduje, które drivery zostaną zainstalowane, zaś sama instalacja odbywa się podczas końcowej fazy procesu instalacji. Dzięki temu instalowane drivery odpowiadające wykorzystywanym urządzeniom I/O. Istnieje pewna grupa driverów niezbędnych dla poprawnego funkcjonowania systemu, które tak jak w poprzednich wersjach systemu instalowane są automatycznie. W przypadku systemu operacyjnego Microsoft Windows Vista moŝliwe będzie zainstalowanie tylko kompatybilnych driverów. Po zakończeniu instalacji moŝliwe jest doinstalowywanie wymaganych driverów komunikacyjnych. Uwaga: NaleŜy zwrócić uwagę czy drivery, które mają być zastosowane w projekcie zostały zainstalowane. 1.2. Wymagania instalacyjne W niniejszym rozdziale przedstawiono wymagania sprzętowe i programowe, które naleŝy spełnić przed przystąpieniem do instalowania Vijeo Citect i dowolnych jego komponentów. Wymagania mogą być róŝne w zaleŝności od komponentów Vijeo Citect, jakie mają być zainstalowane na komputerach tworzących system. Więcej informacji dotyczących instalowanych komponentów systemu znajduje się w rozdziale Opis procesu instalacji. Przed przystąpieniem do instalacji Vijeo Citect zaleca się zainstalowanie wszystkich dostępnych aktualizacji przygotowanych przez Microsoft dla danego systemu operacyjnego. 1.2.1. Środowisko zintegrowane Serwer W poniŝszych tabelach zestawiono wymagania sprzętowe dla komputerów pełniących rolę serwerów i stacji operatorskich Vijeo Citect. Uwaga: z uwagi na ograniczenia narzędzi Computer Setup Editor, Project Editor i kilku formatek w Vijeo Citect zalecana rozdzielczość ekranu powinna być nie mniejsza niŝ 1024 by 768. Minimalne wymagania sprzętowe Procesor Intel Pentium 3 Taktowanie procesora 1 GHz Random Access Memory (RAM) 500MB Lub 1GB dla Windows Server 2003 lub Web Server (2GB dla pracujących równolegle Windows Server 2003 i Web Server) Pojemność dysku twardego 80GB lub 160GB, gdy uruchomiony jest Web Server Karta graficzna (patrz uwagi poniŝej) Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 7

Instalacja 64MB VRAM, jeŝeli projekt wykorzystuje narzędzie Process Analyst Zalecane wymagania sprzętowe Procesor Intel Pentium 4 Taktowanie procesora 3.2GHz Random Access Memory (RAM) 2GB dla wszystkich wspieranych systemów operacyjnych lub 3GB, gdy uruchomiony jest Web Server Pojemność dysku twardego 160GB lub 250GB, gdy uruchomiony jest Web Server Karta graficzna (patrz uwagi poniŝej) 128MB VRAM, jeŝeli projekt wykorzystuje narzędzie Process Analyst 1.2.2. Oprogramowanie systemowe PoniŜsza tabela przedstawia oprogramowanie systemowe, jakie powinno być zainstalowane na kaŝdym komputerze, na którym ma zostać uruchomiony serwer Vijeo Citect oraz dowolne jego opcjonalne komponenty. Uwaga: Dysk twardy Web Server a musi posiadać system plików NTFS. W przeciwnym przypadku nie będzie moŝliwe pełne skonfigurowanie systemu bezpieczeństwa Windows (okno właściwości folderu nie będzie posiadać zakładki Zabezpieczenia). JeŜeli obecnie uŝywasz systemu FAT/FAT32, przed przystąpieniem do instalacji Web Server a wykonaj konwersję napędu do systemu NTFS. Kompatybilność z Microsoft IIS W celu zapewnienia prawidłowej pracy Web Server a, naleŝy zainstalować odpowiednią wersję usługi Microsoft Internet Information (IIS): IIS v5.0 dla Windows XP IIS v6.0 dla Windows 2003 IIS v7.0 dla Windows Vista Vijeo Citect Minimalne wymagania dotyczące systemu operacyjnego Vijeo Citect Server Operating System Windows XP Professional i Service Pack 2 i Service Pack 3 (RC2) - (32 Bit i 64 Bit) Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 8

Instalacja lub Windows 2003 Standard Edition i Service Pack 1 lub Windows Vista i Service Pack 1 (32 Bit i 64 Bit) i Microsoft.NET Framework 2.0 (instalacja razem z Vijeo Citect, jeŝeli wymagana). Internet Explorer v 6.0 Sieć lokalna (LAN) w przypadku systemu rozproszonego i/lub stacji operatorskich komunikujących się z serwerami. JeŜeli Vijeo Citect uruchamiany jest na wirtualnej maszynie wymagany jest program VMWorkstation 6.03 lub późniejsza jego wersja. Uwaga: z uwagi na zagadnienia związane z kompatybilnością VMWare Workstation i programu obsługującego klucz sprzętowy, będący nośnikiem licencji SafeNet Sentinel, Vijeo Citect nie moŝe pracować na wirtualnej maszynie w środowisku 64-bitowym. Vijeo Citect WebServer Wymagania identyczne jak dla Vijeo Citect Server, a dodatkowo: System plików twardego dysku NTFS. Sieć LAN z protokołem TCP/IP Microsoft Internet Information Services (IIS) lub Apache Tomcat 5.5. Tomcat Administration Tool. Vijeo Citect Baza wiedzy Wymagania identyczne jak dla Vijeo Citect Server Uwaga: W powyŝszej tabeli tak oznacza cechę/funkcjonalność niezbędną lub zalecaną dla poprawnego działania Web Server a. Nie oznacza cechę/funkcjonalność opcjonalną lub niemającą wpływu na działanie Web Server a. Uwaga: z uwagi na ograniczenia narzędzi Computer Setup Editor, Project Editor i kilku formatek w Vijeo Citect zalecana rozdzielczość ekranu powinna być nie mniejsza niŝ 1024 by 768. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 9

Instalacja 1.2.3. Niezależna instalacja komponentów MoŜliwe jest niezaleŝne instalowanie komponentów Vijeo Citect. NiezaleŜnie od środowiska zintegrowanego moŝliwe jest zainstalowanie następujących komponentów Vijeo CitectWebServer Więcej informacji dotyczących minimalnych wymagań sprzętowych i programowych dla komponentów instalowanych niezaleŝnie znajduje się w przedstawionych tabelach w sekcji Środowisko zintegrowane w sekcji Serwer. JeŜeli wybierzesz niezaleŝną instalację Vijeo Citect WebServer, zostaniesz poproszony o wybór wersji Microsoft Internet Information Services lub Apache Tomcat. JeŜeli wybierzesz Apache Tomcat zostaniesz poproszony o zapoznanie się z innymi dokumentami, aby zakończyć instalację. Proces instalacji nie zainstaluje samodzielnie Apache Tomcat Web Server. Więcej informacji na temat sposobu instalowania Apache Tomcat znajduje się w rozdziale 5 Instalacja w sekcji Instalacja Web Server a na Apache Tomcat. Przed przystąpieniem do dalszych prac naleŝy zainstalować oprogramowanie Apache Tomcat Version 5.x. 1.2.4. Licencjonowanie Nośnikiem licencji Vijeo Citect jest klucz sprzętowy umieszczony w porcie szeregowym lub USB. Na kluczu znajdują się informacje na temat licencji tj. liczba punktów I/O, liczba serwerów, stacji operatorskich. Aktualizacja klucza sprzętowego Upgrade do nowszej wersji Vijeo Citect moŝe powodować konieczność aktualizacji klucza sprzętowego. Więcej informacji na ten temat moŝna znaleźć w pliku Readme. Aktualizacja klucza realizowana jest za pomocą narzędzia Vijeo Citect Key Update, które znajduje się w menu Help w Citect Explorer. Po uruchomieniu narzędzia Vijeo Citect Key Update, wyświetlany jest numer ID klucza. Numer ten moŝna równieŝ odczytać na naklejce znajdującej się na kluczu. W celu wykonania aktualizacji naleŝy wejść na stronę internetową Citect, a następnie wprowadzić numer klucza. JeŜeli klucz objęty jest programem subskrypcji podane zostanie kod autoryzacji, który naleŝy wprowadzić w okno dialogowe CiUSAFE. Aby aktualizować klucz sprzętowy: 1 W Citect Explorer wybrać Help Citect Key Update. Wyświetli się numer ID klucza, a takŝe numer seryjny. Jeśli nie numer seryjny naleŝy odczytać z naklejki na kluczu sprzętowym. 2 Otworzyć stronę http://www.citect.com/ i podać numer seryjny, a takŝe numer ID, jeśli okaŝe się to konieczne. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 10

Instalacja 3 Podany zostanie kod autoryzacji. NaleŜy wprowadzić kod (lub wykonać operację kopiuj-wklej ciąg znaków ze strony web) w pole Authorization Code w CiUSAFE. 4 Kliknąć Update. Zawartość pole Return Code wskazuje czy operacja aktualizacji zakończyła się powodzeniem. Uwaga: Za kaŝdym razem, kiedy uruchamiane jest narzędzie Vijeo Citect Key Update, wyświetlany jest inny numer ID klucza. JednakŜe nawet, jeŝeli aktualizacja nie zostanie wykonana natychmiast po otrzymaniu kodu moŝna ją przeprowadzić w późniejszym terminie stosując ten sam kod autoryzacji. Liczba punktów licencji Limit punktów jest to maksymalna liczba odczytywanych zmiennych (adresów) z urządzeń I/O (variable tag). Liczba ta jest określona przez posiadaną licencję. Vijeo Citect zlicza dynamicznie wszystkie wykorzystywane zmienne pochodzące z urządzeń I/O podczas pracy. Jako punkty traktowane są wszystkie zdefiniowane tagi, odnoszące się do rzeczywistych zasobów urządzeń I/O (wejścia, wyjścia, rejestry, flagi) bez względu na typ. Zmienne tego typu określane są jako zmienne statyczne. Zmienne dynamiczne są to zmienne wykorzystywane w elementach Super Genie, funkcjach TagRead(), TagWrite() lub odczytywane/zapisywane za pomocą mechanizmów DDE, ODBC lub CTAPI. Na całkowitą liczbę zmiennych składają się zmienne statyczne i dynamiczne. Uwaga: Punkty dynamiczne i statyczne zliczane są tylko raz bez względu na to jak wiele razy są wykorzystywane w projekcie. Podczas pracy systemu informacje na temat ilości punktów dynamicznych i statycznych dostępne są z poziomu Kernela, a takŝe za pomocą funkcji Cicode u CitectInfo(). RozróŜniane są zmienne rzeczywiste oraz wirtualne tj. takie, które nie odnoszą się do rzeczywistych urządzeń I/O. Zmienne wirtualne nie są wliczane do licencji i mogą być stosowane w systemie bez ograniczeń. Podobnie zmienne trendów, alarmy, itp. nie są wliczane do licencji. Podczas prac nad systemem naleŝy zwracać uwagę, aby liczba zmiennych nie przekroczyła limitu na kluczu sprzętowym. Podczas pracy systemu Vijeo Citect w sposób ciągły monitoruje liczbę zmiennych dynamicznych. W przypadku, kiedy liczba punktów dynamicznych zwiększy całkowitą wykorzystaną liczbę punktów nastąpi natychmiastowe zamknięcie systemu. Vijeo Citect posiada dwa prekonfigurowane komunikaty sygnalizujące przekroczenie 95% i 98% całkowitej liczby punktów licencji. Progi te moŝna samodzielnie skonfigurować z poziomu pliku Citect.ini. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 11

Instalacja Tryb demo Vijeo Citect moŝe być uruchomiony w trybie demo tj. bez klucza sprzętowego w trybie demonstracyjnym. Tryb ten pozwala na swobodne testowanie wszystkich funkcji systemu. Ograniczony jest czas testów oraz liczba zmiennych. Uwaga: JeŜeli projekt Vijeo Citect został skonfigurowany tak aby obsługiwał kilka procesów na jednym CPU lub tworzy system rozproszony, praca w trybie demo nie jest moŝliwa. Dostępne są następujące tryby pracy demonstracyjnej: 15 minut i maksymalnie 50 000 rzeczywistych sygnałów I/O. 10 godzin bez statycznych punktów licencji i z jednym rzeczywistym, dynamicznym punktem I/O. Jest to uŝyteczne podczas prezentowania/testowania zmiennych I/O typu memory lub disk. Zapis/odczyt jednej zmiennej za pomocą mechanizmów DDE, CTAPI lub ODBC. 8 godzin i 42 000 rzeczywistych zmiennych I/O przy zastosowaniu demonstracyjnego klucza sprzętowego. 1.3. Instalacja 1.3.1. Proces instalacji Przed przystąpieniem do instalacji Vijeo Citect i opcjonalnych komponentów zapoznaj się z Wymagania instalacyjne i upewnij się, Ŝe konfiguracje sprzętowa i programowa są właściwe. Uwaga: Przed przystąpieniem do instalacji wersji 7.10 naleŝy odinstalować wcześniejsze wersje systemu. Uwaga: JeŜeli na komputerze zainstalowana została wcześniejsza wersja OFS (OPC Factory Server) naleŝy ją odinstalować przed przystąpieniem do instalacji Vijeo Citect 7.10. W tym celu naleŝy posłuŝyć się narzędziem Dodaj Usuń Programy z menu Windows. Dodatkowo, jęczeli zamierzasz skorzystać z przykładowych projektów Example i CSV_Example w wersji 7.10 zaleca się usunięcie istniejących kopii wymienionych projektów z poziomu Citect Explorer a. Etap początkowy instalacji 1 Podczas instalowania Vijeo Citect nie mogą instalować się jednocześnie aktualizacje Windows. 2 Aby rozpocząć instalację naleŝy umieścić dysk Vijeo Citect w napędzie CD komputera. JeŜeli funkcja autostartu jest aktywna pojawi się ekran początkowy Vijeo Citect Setup. W przeciwnym razie naleŝy ręcznie uruchomić aplikację Setup.exe znajdującą się w katalogu głównym płyty Vijeo Citect. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 12

Instalacja 3 Po pojawieniu się ekranu początkowego Vijeo Citect Setup nacisnąć przycisk Next, aby rozpocząć proces instalacji. Pojawi się okno dialogowe Welcome to Vijeo Citect. 4 Nacisnąć Next, aby wyświetlić umowę licencyjną License Agreement. Umowę moŝna zaakceptować za pomocą odpowiedniego pola dialogowego. Po naciśnięciu przycisku Next wyświetli się okno dialogowe wyboru trybu instalacji Environment Selection. Wybór trybu instalacji 1 W oknie dialogowym Environment Selection naleŝy wybrać tryb instalacji 2 Dostępne są następujące opcje: Install Vijeo Citect Integrated Environment (Instalacja zintegrowanego środowiska Vijeo Citect) Server Install Vijeo Citect Standalone Environment (Instalacja niezaleŝna środowiska Vijeo Citect) Vijeo Citect Web Server 3 Nacisnąć Next, aby wyświetlić kolejne okna dialogowe. W zaleŝności od wybranego typu instalacji kolejne okna dialogowe róŝnią się między sobą. JeŜeli wybrano opcję Server w kolejnym oknie dialogowym Install Vijeo Citect Server Components moŝliwe będzie wybranie komponentów opcjonalnych, które mają być zainstalowane razem z serwerem Vijeo Citect. Dostępne są następujące komponenty opcjonalne: Project DBF Add-in for Excel OPC Factory Server Vijeo Citect Web Server Vijeo Citect PDF Documentation Instalacja komponentów opcjonalnych Po wybraniu komponentów opcjonalnych instalowanych razem z serwerem Vijeo Citect i naciśnięciu przycisku Next wyświetli się okno dialogowe Destination Folder z poziomu, którego moŝliwa jest zmiana domyślnych ścieŝek instalowanych komponentów. Więcej informacji na temat kolejnych kroków procesu instalacji znajduje się w sekcji Finalizowanie instalacji. NiezaleŜna instalacja komponentów Opcja Standalone Environment umoŝliwia niezaleŝne zainstalowanie następujących elementów: Vijeo Citect WebServer Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 13

Instalacja Kolejne kroki procesu instalacji opisano poniŝej: Vijeo Citect WebServer 1 Wybranie Vijeo Citect WebServer spowoduje zainstalowanie Web Server a; pojawi się okno dialogowe Installing Vijeo Citect Web Server. 2 W oknie dialogowym naleŝy potwierdzić zamiar zainstalowania opcji Web Server on IIS (Internet Information Services). JeŜeli chcesz uŝyć IIS jako platformy dla serwera naciśnij Next, aby wyświetlić okno dialogowe Destination Folder. Uwaga: MoŜliwe jest równieŝ zastosowanie Apache Tomcat jako platformy dla WebServer a. Apache Tomcat naleŝy zainstalować oddzielnie. W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat Apache Tomcat proszę kontaktować się s biurami Schneider Electric. JeŜeli wybrano Web Server dla IIS z poziomu okna dialogowego, instalator automatycznie sprawdzi czy IIS jest zainstalowane. JeŜeli IIS nie jest zainstalowane zgłoszony zostanie komunikat błędu. Przed kontynuowaniem procesu instalacji naleŝy zainstalować IIS. 3 Przejdź do sekcji Finalizowanie instalacji Finalizowanie instalacji 1 W oknie dialogowym Destination Folder moŝliwe jest wskazanie ścieŝek do katalogów, w których zainstalowany zostanie Vijeo Citect oraz jego komponenty. 2 Naciskając przycisk Change moŝliwa jest zmiana domyślnych ścieŝek. Naciśnięcie przycisku Reset powoduje przywrócenie domyślnych ścieŝek. Po ustawieniu ścieŝek naleŝy nacisnąć Next. 3 W przypadku instalacji środowiska zintegrowanego wyświetlone zostanie okno dialogowe wyboru folderu bazowego Base Folder. Okno dialogowe Base Folder identyfikuje folder bazowy, w którym zainstalowane zostaną dodatkowe i opcjonalne komponenty systemu Vijeo Citect. Naciskając przycisk Change moŝliwa jest zmiana lokalizacji folderu. Po ustawieniu ścieŝek naleŝy nacisnąć Next; wyświetli się komunikat Ready to Install the Program z listą programów, które zostaną zainstalowane. JeŜeli konieczne jest wprowadzenie jakichkolwiek zmian naciśnij przycisk Back. W celu rozpoczęcia procesu instalacji naleŝy nacisnąć przycisk Install. W trakcie trwania instalacji widoczne będzie okno Installing Vijeo Citect. 4 W oknie Installing Vijeo Citect widoczny jest pasek postępu oraz informacje na temat aktualnego etapu instalacji. Instalacja moŝe zostać przerwana za pomocą przycisku Cancel. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 14

Instalacja Drivery komunikacyjne Bez względu na tryb instalacji, drivery komunikacyjne będą instalowane podczas końcowej fazy procesu. Instalacja driverów moŝe zostać uruchomiona niezaleŝnie po zakończeniu instalacji Vijeo Citect. 1 Instalacja driverów rozpoczyna się zgłoszeniem okna dialogowego Welcome. W celu rozpoczęcia procedury instalacji naleŝy nacisnąć przycisk Next. Wyświetlona zostanie umowa licencyjna. 2 Po zaakceptowaniu warunków umowy naleŝy nacisnąć przycisk Next, aby przejść do okna wyboru drivera Driver Selection. 3 Okno dialogowe Driver Selection zawiera listę wszystkich driverów, które mogą być zainstalowane. 4 Istnieje pewna grupa driverów niezbędnych dla poprawnego funkcjonowania systemu, które tak jak w poprzednich wersjach systemu instalowane są automatycznie. Niektóre drivery są wybrane automatycznie, pozostałe naleŝy wybrać samodzielnie. Za pomocą przycisku Select All moŝliwe jest wybranie wszystkich dostępnych driverów. Po naciśnięciu przycisku Next otworzy się okno Driver Information. 5 W oknie Driver Information wyświetlana jest lista driverów wybranych do zainstalowania. Ponadto zgłoszone zostaną wszelkie komunikaty na temat ewentualnych ograniczeń czasowych działania driverów lub braku kompatybilności z danym systemem operacyjnym. JeŜeli wybrany driver podlega jakimkolwiek ograniczeniom naleŝy nacisnąć przycisk Back i odznaczyć go na liście instalowanych driverów. Następnie naleŝy ponownie nacisnąć przycisk Next, aby powrócić do okna Driver Information. Instalację kończy naciśnięcie przycisku Next i pojawienie się komunikatu Driver Installation Complete. 6 Okno dialogowe Driver Installation Complete zawiera check box umoŝliwiający zapoznanie się z plikami Readme dotyczącymi zainstalowanych driverów. W celu zakończenia instalacji naleŝy nacisnąć przycisk Next. Po zakończeniu procesu instalowania driverów pojawi się komunikat Setup Completed wraz z listą zainstalowanych komponentów. Po naciśnięciu przycisku Finish instalacja jest zakończona. Instalowanie poprawek Do kolejnych wersji Vijeo Citect dostępne są pakiety poprawek tzw. service pack. Pakiet poprawek to aktualizacja plików wykonawczych i/lub plików bazy danych systemu. Pliki są aktualizowane w celu eliminowania dostrzeŝonych nieprawidłowości i implementowania niezbędnych ulepszeń. Kiedy naleŝy instalować pakiet poprawek Service Pack? Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 15

Instalacja Wraz z kaŝdym pakietem poprawek przygotowywany jest dokument Release Notes, opisujący wszystkie problemy rozwiązane przez dany pakiet poprawek. Przed przystąpieniem do instalowania poprawek naleŝy sprawdzić czy występujące nieprawidłowości są korygowane przez dany pakiet poprawek. JeŜeli tak wówczas naleŝy przystąpić do instalowania pakietu poprawek. Nie naleŝy instalować poprawek zakładając, iŝ wpłyną one na problemy, które nie zostały opisane w dokumentacji. KaŜdy kolejny pakiet poprawek zawiera wszystkie poprzednie, tak więc instalując Service Pack C nie zachodzi konieczność instalowania równieŝ Service Pack A i Service Pack B. Jak instalować Service Pack: 1 Uzyskać odpowiednią wersję pakietu poprawek 2 Zamknąć wszystkie aplikacje Vijeo Citect, a takŝe, jeśli to moŝliwe wszystkie aplikacje Windows. 3 Postępować zgodnie z instrukcjami zawartymi w pliku Release Notes. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 16

2. Nowy projekt Nowy projekt 2.1. Tworzenie nowego projektu Rozpoczęcie pracy zaczynamy od utworzenia nowego projektu. W tym celu z poziomu Citect Explorer naleŝy wybrać File New project lub ikonę. Utworzenie nowego projektu umoŝliwia równieŝ kliknięcie prawym klawiszem myszy w obszarze Project List i wybranie New Project Okno nowego projektu (Rysunek 2.1) umoŝliwia skonfigurowanie katalogu docelowego projektu. Domyślna ścieŝka dla tej lokalizacji to C:\Schneider Application\Vijeo Citect\User\Example dla nazwy projektu Example. Na tym etapie moŝna równieŝ skonfigurować podstawowe parametry szablonów stron grafiki np.: Template resolution umoŝliwia zmianę rozdzielczości wyświetlanych stron (Rysunek 2.2). Parametry te mogą być równieŝ zmieniane w czasie późniejszej pracy nad projektem. Rysunek 2.1 Wprowadzone zmiany zatwierdzamy przyciskiem OK. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 17

Nowy projekt Na liście projektów dodany został nowy element Szkolenie. Katalog ten zawiera wszystkie elementy dotyczące nowo utworzonego projektu. Rysunek 2.2 2.2. Konfiguracja komputera Computer Setup Wizard Computer Setup Wizard jest narzędziem umoŝliwiającym błyskawiczną parametryzację roli, jaką komputer pełni w systemie wizualizacji Vijeo Citect, a takŝe umoŝliwia sparametryzowanie systemu alarmów, trendów, raportów, odblokowanie zdarzeń oraz opcji dodatkowych. Narzędzie to moŝna uruchomić z poziomu kaŝdego z okien, Vijeo Citect za pomocą ikony lub z poziomu menu Tools Computer Setup Wizard. Okno startowe (Rysunek 2.3) umoŝliwia wybór konfiguracji ekspresowej i szczegółowej. Zaznacz opcję Express Setup i przyciskiem Dalej przejdź do dalszej konfiguracji (opcje szczegółowe omówione będą w dalszej części podręcznika). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 18

Nowy projekt Rysunek 2.3 Kolejne okno umoŝliwia określenie projektu, jaki będzie uruchamiany przez aplikację Vijeo Citect Runtime. Uwaga: Uruchamiając projekt z poziomu Vijeo Citect Explorer powyŝsze ustawienie nie jest uwzględniane; uruchomiony zostanie aktualnie aktywny projekt tj. wskazany kursorem. Po naciśnięciu przycisku Dalej otworzy się okno dialogowe wyboru roli komputera w systemie Vijeo Citect (Rysunek 2.4). PoniewaŜ nie skonfigurowano Ŝadnych projektów sieciowych aktywna jest tylko jedna opcja Server and Display Client, która odpowiada systemowi jednostanowiskowemu, w którym komputer pełni rolę serwera komunikacyjnego z urządzeniem i stanowiska wizualizującego Display Client. Rysunek 2.4 Następne okno słuŝy do aktywowania połączeń sieciowych pomiędzy serwerami i stacjami operatorskimi systemu Vijeo Citect. PoniewaŜ przygotowywany projekt będzie uruchamiany w trybie jednostanowiskowym naleŝy zaznaczyć opcję No networking. Proces konfiguracji komputera naleŝy zakończyć naciskając przycisk Zakończ. 2.2.1. Klastry Przed rozpoczęciem prac nad projektem naleŝy zawsze zadeklarować klaster. Klaster jest to dyskretna grupa serwerów alarmów, trendów, I/O, raportów. W przypadku systemów jednostanowiskowych, a takŝe relatywnie niewielkich systemów rozproszonych konfigurowany jest jeden klaster. Większa liczba klastrów pojawia się w przypadkach, kiedy wizualizowany proces moŝna Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 19

Nowy projekt funkcjonalnie podzielić na kilka autonomicznych podsystemów, z których kaŝdy zostaje zakwalifikowany do oddzielnego klastra. Podejście takie ułatwia zarządzanie projektem oraz dostęp do poszczególnych jego sekcji z poziomu stacji operatorskich. W celu dodania klastra naleŝy wybrać z poziomu Citect Project Editor Servers Clusters. Następnie naleŝy skonfigurować serwery alarmów, raportów, trendów oraz I/O nadając im odpowiednie nazwy oraz podpinając do utworzonego wcześniej klastra. W tym celu naleŝy wybrać z poziomu Citect Project Editor Servers Alarm Servers, Report Servers, Trend Servers, I/O Servers. Uwaga: Zadeklarowanie serwerów oraz przypisanie ich do konkretnego klastra jest niezbędne w celu właściwej obsługi alarmów, raportów, trendów oraz komunikacji z urządzeniami I/O. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 20

3. Komunikacja Komunikacja 3.1. Komunikacja UNITE. Wykorzystanie protokołu komunikacyjnego UNITE umoŝliwia połączenie, Vijeo Citect ze sterownikami Schneider Electric TSX 37, TSX 57, TSX Premium. Komunikacja oparta jest o sieć ETHERNET (Rysunek 3.1). Rysunek 3.1 Parametryzację komunikacji naleŝy rozpocząć na poziomie oprogramowania PL7 Pro lub Unity Pro. PoniŜszy przykład pokazuje przykładową parametryzację modułu ETHERNET TSX ETY 4103. W podstawowej parametryzacji naleŝy nadać odpowiednie adresy IP urządzeń biorących udział w komunikacji oraz odpowiednie adresy XWAY (Rysunek 3.2). Moduł TSX ETY 4103: PC Vijeo Citect IP 192.168.10.10 IP 192.168.10.11 Network: 1 Network: 1 Station: 2 Station: 1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 21

Komunikacja Rysunek 3.2 Następnym etapem konfiguracji jest uruchomienie kreatora ustawień komunikacji Express I/O Device Setup. Kreatora komunikacji uruchamiamy z poziomu Vijeo Citect Explorer, następnie Project List, w którym naleŝy wybrać folder właściwego projektu i folder Communication. Folder ten zawiera poszczególne elementy komunikacji oraz omawiane narzędzie Express I/O Device Setup. Z okna powitalnego (Rysunek 3.3) przechodzimy wybierając przycisk Dalej. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 22

Komunikacja Rysunek 3.3 W następnym oknie tworzony jest I/O Server (Rysunek 3.4) - serwer odpowiadający za wymianę danych z urządzeniem zewnętrznym. Pozostawiamy nazwę domyślną i przyciskiem Dalej przechodzimy do następnego okna. Rysunek 3.4 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 23

Komunikacja Uwaga: Konfigurując projekt jednostanowiskowy naleŝy pamiętać, iŝ w projekcie moŝliwe jest zadeklarowanie tylko jednego serwera I/O. Obowiązuje zasada, iŝ na jednym komputerze PC moŝe być uruchomiony jeden serwer I/O. Kolejne okno pozwala na utworzenie I/O Device (Rysunek 3.5). W omawianym przykładzie będzie to sterownik TSX Premium. Pozostawiamy nazwę domyślną i przechodzimy do dalszej parametryzacji. Rysunek 3.5 Następne okno umoŝliwia wybór typu urządzenia (Rysunek 3.6). Przy połączeniu z zewnętrznym urządzeniem naleŝy wybrać External I/O Device. Vijeo Citect umoŝliwia równieŝ połączenie z urządzeniami wirtualnymi Disk I/O Device. Urządzenia typu Disk są lokalnymi urządzeniami istniejącymi wewnątrz pamięci komputera. Urządzenia te mogą być konfigurowane zgodnie ze wszystkimi dostępnymi protokołami komunikacyjnymi, przy czym nie mają fizycznego połączenia z urządzeniami zewnętrznymi. Urządzenia tego typu są uŝyteczne podczas prac nad projektem, gdy nie dysponujemy fizycznym sterownikiem lub innym urządzeniem I/O. Zmienne są wówczas deklarowane i adresowane zgodnie z mnemoniką właściwą dla danego protokołu, projekt moŝe zostać uruchomiony zaś stany zmiennych są symulowane. Dodatkowo zmienne pochodzące z urządzeń typu Disk mogą słuŝyć jako zmienne pomocnicze. Uwaga: Zmienne wirtualne niewliczane są do licencji, a zatem ich stosowanie nie podlega Ŝadnym ograniczeniom. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 24

Komunikacja Rysunek 3.6 W kolejnym oknie naleŝy wybrać odpowiedni protokół komunikacyjny zgodny ze stosowanym sprzętem (Rysunek 3.7). Dla omawianego przykładu właściwy wybór to: Telemecanique Premium X- way/uni-te (Ethernet). Właściwy wybór zatwierdzamy przyciskiem Dalej. Rysunek 3.7 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 25

Komunikacja Następne okno pozwala na wprowadzenie numeru portu i adresu IP urządzenia, z którym współpracuje PC Vijeo Citect (Rysunek 3.8). Wprowadzone wartości zatwierdzamy przyciskiem Dalej. Rysunek 3.8 Kolejne okno umoŝliwia połączenie Vijeo Citect z zewnętrzną bazą zmiennych (Rysunek 3.9). Okno to pozostawiamy bez zmian i przechodzimy Dalej. Rysunek 3.9 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 26

Komunikacja Ostatnim oknem kreatora komunikacji jest okno podsumowujące dotychczasową parametryzację. Rysunek 3.10 Konfiguracja przeprowadzona kreatorem ustawień komunikacji Express I/O Device Setup ma szczegółowe odwzorowanie w zakładce Citect Project Editor Communication (Rysunek 3.11 - Rysunek 3.14). Konfiguracja komunikacji za pomocą protokołu UNITE wymaga uzupełnienia pola Adres w oknie I/O Devices (Rysunek 3.14). Konieczne jest wprowadzenie adresu XWAY sterownika zgodnego ze zdefiniowanym wcześniej w oprogramowaniu PL7 Pro. Rysunek 3.11 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 27

Komunikacja Rysunek 3.12 Rysunek 3.13 Rysunek 3.14 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 28

Komunikacja Ostatecznym elementem konfiguracji komunikacji jest sparametryzowanie adresu XWAY komputera pełniącego rolę serwera komunikacji. Parametryzację taką przeprowadzamy dodając odpowiednie wpisy do pliku citect.ini, którego domyślna lokalizacja to: C:\WINDOWS\citect.ini. Modyfikację pliku citect.ini moŝna przeprowadzić bezpośrednio narzędziem dostępnym z poziomu systemu Windows - Notatnik dodając następujące wpisy: [UNITE] Gate = 0 Network = 1 Station = 1 Modyfikację pliku citect.ini moŝna przeprowadzić równieŝ z poziomu narzędzia Computer Setup Editor (Rysunek 3.15). Narzędzia to dostępne jest z zakładki menu Tools Computer Setup Editor w dowolnym edytorze Vijeo Citect. Rysunek 3.15 Właściwe parametry komunikacji przedstawia Rysunek 3.16. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 29

Komunikacja Rysunek 3.16 3.2. Komunikacja OPC (OFS + Twido ETH + Citect) 3.2.1. Tworzenie pliku symboli w aplikacji TwidoSoft Elementem koniecznym w komunikacji z wykorzystaniem OPC OFS jest plik zawierający listę symboli i powiązanych z nimi adresów. W tym celu naleŝy z poziomu oprogramowania do programowania sterownika PLC serii Twido (TwidoSoft) uruchomić edytor symboli (1). Dodajemy symbole wykorzystywane w programie PLC, a jednocześnie biorące udział w procesie wizualizacji (2). Następnie za pomocą menu Tools Save symbol table zapisujemy utworzoną tablicę symboli - plik z rozszerzeniem *.csv (3). 3 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 30

Komunikacja 2 1 Rysunek 3.17!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Format utworzonego pliku (Rysunek 3.18) naleŝy zmodyfikować do postaci (Rysunek 3.19) rozpoznawalnej przez oprogramowanie OPC OFS. Zapis rozpoznawalny przez OPC OFS to zapis %adres, Nazwa!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Rysunek 3.18 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 31

Komunikacja Rysunek 3.19 3.2.2. Konfiguracja OFS Configuration Tool W procesie instalacji oprogramowania Vijeo Citect na dysku komputera instaluje się równieŝ pakiet oprogramowania OPC OFS. Z poziomu menu Start Programy Schneider Electric Vijeo Citect OFS uruchamiamy OFS Configuration Tool. Następnie tworzymy nowy alias Create a new alias (1) i wprowadzamy jego nazwę, do której będziemy odwoływać się w procesie dalszej komunikacji (2). W następnym kroku definiujemy protokół komunikacyjny (w omawianym przykładzie Modbus TCP/IP) i adresu urządzenia (3). Po skonfigurowaniu komunikacji wskazujemy lokalizację pliku symboli wygenerowanego w TwidoSoft (plik *.csv utworzony w rozdziale Tworzenie pliku symboli w aplikacji TwidoSoft) (4). Po kompletnym skonfigurowaniu aliasu dodajemy go do grupy wykorzystywanych w procesie komunikacji (5). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 32

Komunikacja 5 1 2 3 4 3 Rysunek 3.20 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 33

Komunikacja 3.2.3. Konfiguracja Vijeo Citect Konfigurację komunikacji w Vijeo Citect prowadzimy wykorzystując narzędzie Express I/O Device Setup. Konfiguracja jest identyczna z omówioną w rozdziale Komunikacja UNITE. Po skonfigurowaniu serwera wejść i wyjść oraz utworzeniu urządzenia I/O Device tworzymy komunikację External z wykorzystaniem oprogramowania OPC (Rysunek 3.21). Następnie wskazujemy adres serwera OPC OFS Schneider-aut.ofs Rysunek 3.21 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 34

Komunikacja Rysunek 3.22 Kolejnym etapem konfiguracji jest dodanie parametrów Vijeo Citect OPC z poziomu aplikacji Computer Setup Editor (1). NaleŜy dodać sekcję OPCAccessPaths a w niej parametr IOServer.IODev o wartości zgodnej z nazwą dodanego wcześniej aliasu (3). Zmiana ta zostaje zapisana w pliku citect.ini w momencie zamknięcia aplikacji Computer Setup Editor (Rysunek 3.23). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 35

Komunikacja 1 2 3 Rysunek 3.23 Ostatnim krokiem parametryzacji komunikacji z wykorzystanie OPC OFS jest właściwe adresowanie zmiennych komunikacyjnych. z poziomu Citect Project Editor uruchamiamy menu Tags Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 36

Komunikacja Variable Tags (Rysunek 3.24). Nazwa symboliczna utworzona w oprogramowaniu TwidoSoft jest adresem nowoutworzonej zmiennej. Rysunek 3.24 Utworzoną zmienną naleŝy wyświetlić na stronie grafiki (Rysunek 3.25). Rysunek 3.25 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 37

Komunikacja 3.2.4. Komunikacja z M340 W celu nawiązania komunikacji ze sterownikiem M340 w oknie wyboru urządzenia naleŝy wybrać Schneider-Electric M340 Modbus TCP/IP (Ethernet). Następnie naleŝy podać adres IP portu sieci Ethernet skonfigurowany w sterowniku. Uwaga: Pole Port naleŝy pozostawić puste. Następnie naleŝy przejść kolejne pola dialogowe potwierdzając pojawiające się w nich informacje. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 38

4. Tworzenie zmiennych Tworzenie zmiennych Tworzenie zmiennych odbywa się z poziomu Citect Project Editor Tags Variable Tags (Rysunek 4.1) lub Citect Project Editor Tags Local Variables. Podstawowa róŝnica pomiędzy zmiennymi Variable Tags i Local Variables polega na braku konieczności adresowania kaŝdej zmiennej typu Local Variables. Natomiast obydwa typy zmiennych mogą być wykorzystywane w całym projekcie (wizualizacja, trendy, alarmy, raporty, itp.) na takich samych zasadach. Uwaga: Adresowanie zmiennych Variable Tags określone jest protokołem komunikacyjnym jako został wybrany. Więcej informacji na temat protokołów komunikacyjnych, tzw. driverów, w szczególności sposobie adresowania zmiennych moŝna znaleźć w Citect Project Editor Help Driver Help. Rysunek 4.1 Variable Tag Name unikalna nazwa zmiennej komunikacyjnej (maksymalnie 79 znaków). Data Type typ zmiennej komunikacyjnej. Definiując typ zmiennej mamy do wyboru następujące moŝliwości (Rysunek 4.2). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 39

Tworzenie zmiennych Rysunek 4.2 I/O Device Name nazwa urządzenia zdefiniowanego w procesie tworzenia komunikacji. Address adres zmiennej w urządzeniu, z którym tworzona jest komunikacja. Raw Zero Scale / Raw Full Scale wartość minimalna i maksymalna czytana z urządzenia. Wartość w oknie jest opcjonalna. Eng Zero Scale / Eng Full Scale wartość minimalna i maksymalna, na jaką przeliczona będzie wartość czytana z urządzenia np.: (Rysunek 4.3). Okno jest opcjonalne, jeŝeli pozostaną niewypełnione wartości Eng Zero = Raw Zero i Raw Full = Eng Full. Rysunek 4.3 Eng Units jednostki, w jakich wyraŝana będzie wyświetlana wartość np.: MPa, mm/s, itp. Parametr ten jest opcjonalny i nie wykorzystywany przy zmiennych typu digital i string. Format format zgodnie, z jakim wartość wyświetlana będzie na stronie grafiki np.: ###.##EU oznacza, Ŝe wartość wyświetlana będzie z dokładnością 2 miejsc po przecinku razem z jednostką zdefiniowaną w polu Eng Units. Comment komentarz pomocniczy (maksymalnie 48 znaków). Zmienne oparte o urządzenia wirtualne, a takŝe zmienne lokalne Local Variables nie są liczone jako zmienne licencjonowane. Zmienne External niezaleŝnie od typu zmiennej (bit, byte, word, double word) zajmują tylko jeden punkt licencji. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 40

Tworzenie zmiennych Zmienne utworzone w danym projekcie zapisywane są do pliku variable.dbf w folderze tworzonego projektu np.: C:\Schneider Applications\Vijeo Citect\Vijeo Citect 6.10\User\Szkolenie. Edycja i przeglądanie zawartości pliku moŝliwa jest z poziomu takich narzędzi jak Excel, OpenOffice itp. 4.1. Zastosowanie Excela do tworzenia zmiennych (dotyczy wersji 7.0 i wcześniejszych) Aby dodawać zmienne z poziomu Excela naleŝy uruchomić makro save_dbf.xls umoŝliwiające zapis pliku z rozszerzeniem *.dbf. Makro uruchamiane jest wraz z uruchomieniem pliku save_dbf.xls, który znajduje się w folderze C:\Program Files\Schneider Electric\Vijeo Citect\Vijeo Citect 7.1\Bin. Następnym krokiem jest otworzenie pliku variable.dbf właściwego projektu i odpowiednie wypełnienie komórek odpowiadających w pełni informacjom zawartym w oknie definiowania zmiennych (Rysunek 4.1). Modyfikacje pliku zatwierdzamy klikając prawym klawiszem myszy i wybierając Save DBF lub Save/Close DBF z poziomu otwartego menu kontekstowego (Rysunek 4.4). Zmiany wprowadzone w pliku variable.dbf będą widoczne z poziomu Video Citect po przeprowadzeniu operacji Pack. W Citect Project Editor uruchamiamy File Pack. Rysunek 4.4 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 41

Tworzenie zmiennych!!! Nie naleŝy modyfikować rozmiarów kolumn i wierszy pliku variable.dbf!!! Ćwiczenie: Utwórz zmienne z Tabela 4-1, będą one wykorzystane w dalszej części podręcznika. Po wprowadzeniu zmiennych z poziomu dowolnego, z okien Video Citect uruchom aplikację File Run lub wciśnij przycisk F5. Variable Tag Name Data Type IO Device Name Address Raw Zero Scale Raw Full Scale Eng Zero Scale Eng Full Scale Eng Unit Format Pompa DIGITAL IODev %Q0.2.0 Mieszadlo DIGITAL IODev %Q0.2.1 Zawor DIGITAL IODev %Q0.2.2 Cisnienie INT IODev %MW0 0 32000 0 100 MPa ###.# Temp INT IODev %MW1 0 32000-20 120 C ###.#EU Objetosc INT IODev %MW2 0 32000 0 500 lt ###.# Tabela 4-1 Format odpowiada za sposób wyświetlania wartości danej zmiennej. EU - engineering units umieszczone na końcu pola format umoŝliwia wyświetlanie wartości razem z przyjętą jednostką np.: 65.7 C. Aby uŝyć znaku specjalnego, jak np. symbol stopni ( ) naleŝy z poziomu klawiatury numerycznej wprowadzić Alt+0176. 4.1.1. Excel Add-In W Vijeo Citect 7.1 uŝytkownik ma moŝliwość zainstalowania razem z systemem dodatku Excel Add-In, umoŝliwiającego wygodne edytowanie wszystkich baz danych projektu za pomocą programu Excel. Jako bazę danych projektu traktuję się kaŝdy z plików DBF składający się na projekt, w którym znajdują się rekordy odpowiadające zdefiniowanym zmiennym, trendom, raportom, alarmom, itp. Po zainstalowaniu dodatku, w programie Excel pojawi się nowy pasek narzędzi za pomocą, którego moŝliwe jest wskazywanie bazy danych, która będzie edytowana oraz wykonywanie operacji zapisu oraz zapisu jako. Na rysunku przedstawiono wygląd paska. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 42

Tworzenie zmiennych Przed rozpoczęciem pracy naleŝy skonfigurować narzędzie podając ścieŝkę do pliku master.dbf. Plik ten znajduje się w katalogu projektów. Następnie naleŝy wskazać projekt Vijeo Citect, który będzie edytowany. Z chwilą wybrania bazy danych podlegających edycji zostanie ona automatycznie otwarta w programie Excel. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 43

Tworzenie zmiennych Uwaga: Excel Add-In daje łatwy dostęp do wszystkich baz danych projektu oraz umoŝliwia ich wygodne edytowanie. NaleŜy zwrócić uwagę, aby przed otwarciem określonej bazy danych, w oknie narzędzia Citect Project Editor nie była otwarta ta sama baza danych. W takim przypadku Excel Add-In zgłosi komunikat, iŝ baza danych moŝe zostać otwarta wyłącznie w trybie do odczytu! 4.2. Komunikacja wirtualna W przypadku zerwania komunikacji z urządzeniem zewnętrznym Vijeo Citect generuje alarm o braku komunikacji. Elementy umieszczone na stronach grafiki wyświetlane są na wykropkowanym tle, natomiast zmienne numeryczne przyjmują format braku komunikacji #COM (Rysunek 4.5). Rysunek 4.5 W przypadku tworzenia wizualizacji bez dostępu do urządzenia zewnętrznego programista ma moŝliwość testowania stron grafiki i mechanizmów działania wizualizacji w oparciu o komunikację wirtualną. Urządzenie rzeczywiste moŝe być w dowolnym momencie zastąpione urządzeniem typu Disk. Ćwiczenie: Zmodyfikuj dotychczasową komunikację zgodnie z poniŝszym rysunkiem. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 44

Tworzenie zmiennych Rysunek 4.6 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 45

5. Strony grafiki Strony grafiki Tworzenie nowych stron grafiki wykonujemy w zakładce Citect Graphics Builder File New lub wykorzystując ikonę. Otwarte w ten sposób okno umoŝliwia utworzenie nowej strony lub innych elementów grafiki (Rysunek 5.1). Rysunek 5.1 W zaleŝności od parametrów wskazanych przy tworzeniu aplikacji (Rozdział 2.1) uŝytkownik ma moŝliwość skorzystania z szablonów stron (Template) opartych o dostępne style lub wybór strony blank i samodzielnej aranŝacji (Rysunek 5.2). Z poziomu okna Use Template moŝliwe jest równieŝ edytowanie gotowych szablonów i przystosowywanie ich do potrzeb własnej aplikacji. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe modyfikacja szablonu pociąga za sobą zmiany we wszystkich projektach, w których wykorzystano modyfikowany szablon. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 46

Strony grafiki Rysunek 5.2 Ćwiczenie: Utwórz stronę korzystając z szablonu normal. Zapisz stronę pod nazwą Proces z poziomu Citect Graphics Builder menu File Save lub Save As.. 5.1. Elementy grafiki Wstawianie nowych elementów grafiki moŝliwe jest z poziomu paska narzędzi (Rysunek 5.3). Pasek uruchamiany jest z poziomu Citect Graphics Builder menu View Show Tools lub wciskając przycisk F3. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 47

Strony grafiki Rysunek 5.3 Ćwiczenie: 1. Na nowo utworzonej stronie Proces wstaw korzystając z narzędzia Paste Symbol zbiornik o nazwie tank_wide_large (2) znajdujący się w bibliotece tanks_cyl_conb_45 (1) (Rysunek 5.4). 1 2 Rysunek 5.4 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 48

Strony grafiki 2. Aby uzyskać efekt wypełniania zbiornika cieczą wstawiamy identyczny zbiornik modyfikując jego kolor: a. Zaznaczamy drugi ze zbiorników. z menu górnego wybieramy Tools Converte to Bitmap, następnie wybieramy narzędzie Tools Swap Colors gdzie wskazujemy kolor aktualny obiektu From (1) i kolor, na jaki zostanie on zamieniony To (2) z zachowaniem efektu 3D (Rysunek 5.5). Konieczne jest wybranie opcji Swap range. 1 2 Rysunek 5.5 b. Otwieramy okno właściwości zbiornika prawy klik na zbiorniku i wybór z menu kontekstowego opcji Properties lub dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszy. We właściwościach wybieramy zakładkę górną Fill (1) i prawą zakładkę Level (2) a następnie wskazujemy zmienną, która odpowiada za ilość cieczy w zbiorniku Objetosc (3). Potwierdzamy wybrane opcje przyciskiem OK. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 49

Strony grafiki 1 3 2 Rysunek 5.6 c. Następnie zaznaczamy obydwa zbiorniki i za pomocą narzędzi Arrange Align ustawiamy je tak, aby zbiornik o zmienionym kolorze pozostawał na wierzchu (Rysunek 5.7). Rysunek 5.7 Korzystając z narzędzia Paste Symbol dodaj na stronie następujące elementy (Tabela 5-1): Library: Tanks_cylindrical Symbol: Tank_wide_large Tabela 5-1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 50

Strony grafiki 3. Korzystając z narzędzia Symbol Set wstaw pod zbiornikiem zawór spustowy. Narzędzie Symbol Set daje moŝliwość wyboru typu działania uŝytego symbolu (1). Wybór typu On/off umoŝliwia wskazanie symboli reprezentujących stan załączenia - On symbol (2) i stan wyłączenia - Off symbol (3) wskazanej zmiennej (4). 1 4 2 3 Rysunek 5.8 4. Za pomocą przycisków Set wskaŝ odpowiednio zawór o nazwie left_large_grey (2) i zawór o nazwie left_large_green (3) znajdujący się w bibliotece - valve_solonoid. Korzystając z narzędzia Symbol Set dodaj na stronie następujące elementy (Tabela 5-2): Library: On symbol: Off symbol: On symbol when: pumps_side_small right_green Right_grey pompa agitator agitator_motor_green agitator_motor_grey mieszadlo agitator blades_grey Blades_pos1 mieszadlo Tabela 5-2 5. Zapisz zmiany wykonane na stronie grafiki i uruchom projekt. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 51

5.2. Wyświetlanie podpowiedzi tekstowej Strony grafiki Wykorzystanie zakładki Access Tool Tip we właściwościach symbolu lub kaŝdego innego obiektu umieszczonego na stronie grafiki umoŝliwia wyświetlenie krótkich komunikatów pomocniczych (Rysunek 5.9). Rysunek 5.9 Ćwiczenie: Wprowadź opisy pomocnicze do elementów (Tabela 5-3): Symbol Zbiornik Zawór Pompa Mieszadło Tool Tip: Zbiornik główny Zawór spustowy zbiornika głównego Pompa czynnika Mieszadło czynnika Tabela 5-3 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 52

5.3. Wyświetlanie tekstu Strony grafiki W obszarze stron odzwierciedlających proces moŝliwe jest umieszczanie tekstu statycznego. Jednak z punku widzenia ergonomii procesu istotna jest moŝliwość dynamicznego opisywania stanu elementów biorących w nim udział. Tekst statyczny wstawiamy korzystając z narzędzia Text lub z poziomu menu górnego Objects Text. Po wybraniu narzędzi naleŝy wpisać tekst a następnie wskazać miejsce, w którym będzie wyświetlany. Po wskazaniu miejsca lub poprzez dwukrotne kliknięcie na utworzony tekst moŝliwa jest modyfikacja tekstu i jego parametrów (Rysunek 5.10) tj. czcionka, typ tekstu, rozmiar, kolor Rysunek 5.10 Tekst dynamiczny otrzymujemy modyfikując sposób wyświetlania tekstu statycznego (1) (Rysunek 5.11). Utworzenie tekstu zmieniającego się wraz ze zmianą stanu załączenia i wyłączenia zmiennej, tworzymy wybierając typ On/off (2). W dalszej parametryzacji wskazujemy opisy, jakie będą wyświetlane podczas załączenia i wyłączenia (3). Ostatni krok to wskazanie zmiennej, której zmiana jest opisywana (4). Wybór typu Multi-state pozwala na opisanie kombinacji pięciu zmiennych. Typ Array pozwala na parametryzację tablicy 256 opisów. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 53

Strony grafiki Ćwiczenie: Wykorzystując informacje zawarte w powyŝszym rozdziale utwórz dynamiczne opisy do elementów Tabela 5-4. On text when: OFF Text ON Text pompa Pompa wyłączona Pompa załączona mieszadlo Mieszadło wyłączone Mieszadło załączone zawor Tabela 5-4 Zawór zbiornika ^ngłównego wyłączony Zawór zbiornika ^ngłównego załączony Zapis ^n pozwala przejść do następnej linii. 2 4 3 1 Rysunek 5.11 5.4. Elementy animowane Zastosowanie zbioru symboli umoŝliwia animowanie ruchu. W celu przedstawienia ruchu naleŝy korzystając z narzędzia Symbol Set wstawić symbol elementu, który będziemy animować. We wcześniejszych przykładach wykorzystywaliśmy narzędzie Symbol Set, w tym przykładzie zmodyfikujemy dodany wcześniej element wirówki. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 54

Strony grafiki Klikając dwukrotnie na symbol wirówki zmodyfikujemy typ wyświetlania na Animated (1). W polu Animation frames wstawiamy kolejno symbole reprezentujące kolejne sekwencje ruchu (2) Rysunek 5.12: Off Blades_grey Frame 1 Blades_grey_pos1 Frame 2 Blades_grey_pos2 Frame 3 Blades_grey_pos3 Wskazane elementy znajdują się w bibliotece Agitator. 1 2 Rysunek 5.12 Za czas pomiędzy kolejnymi wyświetleniami elementów animacji odpowiada parametr AnmDelay modyfikowany z poziomu narzędzia Computer Setup Editor (Rysunek 5.13) Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 55

Strony grafiki Rysunek 5.13 5.5. Rurociąg Do rysowania rur wykorzystywane jest narzędzie Pipe lub menu Objects Pipe. dostępne z poziomu paska narzędzi Po wybraniu narzędzi Pipe wskazujemy kursorem myszy miejsce rozpoczęcia rysowania. Następnie wciskając lewy przycisk myszy nie zwalniamy go do momentu wskazania następnego punktu rurociągu. KaŜdy kolejny odcinek rysujemy klikając chwilowo w miejscu jego końca. Rysowanie kończymy dwukrotnym energicznym kliknięciem. Rysowanie rurociągu z wciśniętym przyciskiem Ctrl umoŝliwia rysowanie tylko pionowych i poziomych odcinków. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 56

Strony grafiki We właściwościach rurociągu moŝliwe jest modyfikowanie grubości (1) i koloru rur (2) z moŝliwością cieniowania (efekt 3D). 2 1 Rysunek 5.14 Ćwiczenie: Korzystając z dotychczas zastosowanych elementów i narzędzia Pipe narysuj stronę procesu zgodnie z Rysunek 5.15 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 57

Strony grafiki Rysunek 5.15 5.6. ActiveX Vijeo Citect umoŝliwia wykorzystywanie elementów ActiveX. Technologia ActiveX pozwala na przekazywanie danych pomiędzy róŝnymi aplikacjami działającymi pod kontrolą systemów operacyjnych Windows. Aby wstawić na stronie grafiki element ActiveX naleŝy wybrać z paska narzędzi ActiveX z poziomu menu wybierając Objects ActiveX. lub Ćwiczenie: Obok zbiornika głównego umieść obiekt ActiveX CimeterX.TechMeter (Rysunek 5.16). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 58

Strony grafiki Rysunek 5.16 KaŜdy z elementów ActiveX ma szereg parametrów umoŝliwiających modyfikację wyglądu i sposobu działania. Parametry te w połączeniu ze zmiennymi Vijeo Citect umoŝliwiają ich dynamiczną modyfikację. Sposób wyświetlania wybranej kontrolki ActiveX powinien być zgodny z rysunkiem (Rysunek 5.17). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 59

Strony grafiki Rysunek 5.17 Kolejny krok to powiązanie parametru Value kontrolki ze zmienną Cisnienie (Rysunek 5.18). Rysunek 5.18 Po zatwierdzeniu zmian generowany jest komunikat ostrzeŝenia związany z uŝyciem zmiennej typu INT (Cisnienie) w polu typu REAL (Value). Wciskamy przycisk Yes, aby kontynuować. Rysunek 5.19 5.7. Strony typu popup Aby utworzyć stronę typu popup utwórz nową stronę grafiki wykorzystując szablon blank. z poziomu menu File New.. wybierz opcję Page i zapisz ją pod nazwą!parametry. Następnie otwórz Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 60

Strony grafiki File Properties i zmodyfikuj zakładkę Appearance zgodnie z poniŝszym rysunkiem. Modyfikację zatwierdź przyciskiem OK. Rysunek 5.20 W obszarze nowoutworzonej strony korzystając z narzędzi Rectangle narysuj 6 prostokątnych pól i wypełnij je tekstem tak jak na rysunku (Rysunek 5.21). Następnie za pomocą narzędzia Number odwołaj się do zmiennych Cisnienie, Temp i Objetosc. Rysunek 5.21 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 61

Strony grafiki Następnym krokiem jest utworzenie akcji uruchamiającej stronę popup. W tym celu otwórz stronę Proces i edytuj właściwości zbiornika z rozdziału Elementy grafiki (Rysunek 5.5) i zmodyfikuj zakładkę Input (1) wypełniając pole Up command (2) zgodnie z rysunkiem (Rysunek 5.22). 1 2 Rysunek 5.22 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 62

6. Sterowanie Sterowanie 6.1. Polecenia dotykowe Do poleceń dotykowych zaliczamy polecenia sterujące uruchamiane myszą lub w przypadku monitorów z matrycą dotykową naciśnięciem odpowiedniego obiektu. Vijeo Citect umoŝliwia skonfigurowanie poleceń dotykowych dla trzech pozycji wciskanego elementu. Wszystkie polecenia dotykowe dostępne są w zakładce Input. Up polecenie uruchamiane jest w momencie zwolnienia obiektu (1); Down polecenie uruchamiane jest w momencie wciśnięcia obiektu (2); Repeat polecenie wykonywane jest przez okres, kiedy obiekt jest wciśnięty (3). 1 3 2 Rysunek 6.1 Ćwiczenie: Na utworzonej stronie procesu w dolnym lewym rogu dodaj przyciski umoŝliwiające załączanie Pompy, Zaworu i Mieszadła. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 63

Sterowanie W tym celu wybierz z paska narzędzi Button lub z menu Objects Button i narysuj przycisk. We właściwościach przycisku zmodyfikuj zakładkę Appearance gdzie w polu Text wpisz opis, jaki będzie wyświetlany na przycisku (Rysunek 6.2). Następnie przejdź do zakładki Input Touch i skonfiguruj ją zgodnie z rysunkiem (Rysunek 6.3). Konfigurację tą przeprowadź dla wszystkich przycisków stosując odpowiednie zmienne. W przypadku przycisku załączającego pompę wprowadź zmiany w zakładce Access Diable zgodnie z rysunkiem (Rysunek 6.4). Modyfikacja taka pozwoli zabezpieczyć obiekt przed uruchomieniem pompy w czasie, kiedy wyłączony jest zawór. Do kaŝdego z przycisków dodaj odpowiedni opis pomocniczy (Tabela 6-1). Text: Up command: Tool Tip: Zawór Toggle(Zawor) Załączenie zaworu spustowego zbiornika głównego Pompa Toggle(Pompa) Załączanie pompy czynnika Mieszadło Toggle(Mieszadlo) Załączenie mieszadła Tabela 6-1 Rysunek 6.2 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 64

Sterowanie Rysunek 6.3 Konfiguracja poleceń dotykowych moŝliwa jest równieŝ dla symboli graficznych. Rysunek 6.4 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 65

Sterowanie Aby uniknąć pracy pompy bez czynnika tzn. z wyłączonym zaworem moŝna uzaleŝnić wyłączenie pompy od pracy zaworu. W tym celu na obszarze strony Proces umieścimy w dowolnym miejscu Cicode Object. Element ten umoŝliwia wprowadzenie funkcji Cicode, która będzie wykonywana przez cały czas wyświetlania strony. W zakładce Command wpisujemy funkcję Cicode (Rysunek 6.5). Rysunek 6.5 6.1.1. Zmiana wartości numerycznych Polecenia dotykowe mogą słuŝyć równieŝ modyfikacji wartości numerycznych. Aby zmodyfikować wartość numeryczną naleŝy z przybornika narzędzi wybrać Number i wskazać miejsce, w którym chcemy, aby wartość liczbowa była wyświetlana. Następnie we właściwościach Appearance Display Value w oknie Numeric expression wskazujemy zmienną, którą chcemy wyświetlać a w dalszej kolejności modyfikować (Rysunek 6.6). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 66

Sterowanie Rysunek 6.6 Aby zmiana wartości była moŝliwa przechodzimy do zakładki Input Touch i w polu Up Command wprowadzamy następującą funkcję Temp=FormNumPad("Temperatura zbiornika", Temp, 4+16) (Rysunek 6.7). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 67

Sterowanie Rysunek 6.7 Funkcja FormNumPad(Title, Input, Mode) pozwala na wywołanie klawiatury numerycznej zgodnie z uŝytymi argumentami wewnętrznymi funkcji (Rysunek 6.8). FormNumPad("Temperatura zbiornika", Temp, 4+16) Rysunek 6.8 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 68

6.2. Polecenia klawiaturowe Sterowanie Polecenia klawiaturowe umoŝliwiają sterownie procesem z poziomu klawiatury. Odpowiednie kombinacje klawiszy wyzwalają przypisane im działania. Polecenia klawiaturowe moŝna podzielić ze względu na zakres działania: System keyboard commands działające globalnie dla całej wizualizacji niezaleŝnie od wyświetlanej strony. Page keyboard commands działające lokalnie na danej stronie wizualizacji Object keyboard commands działające lokalnie na danej stronie wizualizacji jednak tylko wówczas, gdy kursor myszy ustawiony jest nad właściwym obiektem. 6.2.1. Systemowe polecenia klawiaturowe Definiowanie nowych poleceń klawiaturowych przeprowadzamy z poziomu okna Vijeo Citect Project Editor gdzie z menu System odwołujemy się do Keyboard Keys w celu zdefiniowania nazwy klawisza (Rysunek 6.9). Do zdefiniowanej nazwy klawisza przypisywana jest odpowiednia czynność. Ćwiczenie: W projekcie sparametryzujemy przycisk END tak, aby jego wciśnięcie kończyło pracę aplikacji. W tym celu nadajemy nazwę klawiszowi (1) o kodzie wskazanym w oknie Key Code (2) i opcjonalnie wstawiamy komentarz (3). 1 3 2 Rysunek 6.9 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 69

Sterowanie Następnie z poziomu menu System uruchamiamy System Keyboard Commands gdzie do sparametryzowanego wcześniej przycisku przypisujemy funkcję ShutdownForm() uruchamiającą formatkę potwierdzenia zamknięcia wizualizacji (Rysunek 6.10). Rysunek 6.10 6.2.2. Lokalne polecenia klawiaturowe Podobnie jak w przypadku poleceń systemowych konfigurację rozpoczynamy od zdefiniowania nazwy klawisza (Rysunek 6.11). Rysunek 6.11 Następnie w Vijeo Citect Graphics Buider otwieramy stronę Proces i z menu File uruchamiamy okno właściwości - Properties. We właściwościach strony otwieramy zakładkę Keyboard Command i parametryzujemy ją zgodnie z poniŝszym wzorem. Kolejne polecenia klawiaturowe dodajemy przyciskiem Add. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 70

Sterowanie Rysunek 6.12 Ćwiczenie: Sparametryzuj przyciski F2 tak, aby moŝliwe było załączanie nim mieszadła. 6.2.3. Obiektowe polecenia klawiaturowe Polecenia obiektowe umoŝliwiają powiązanie komendy klawiaturowej z aktualnie zaznaczonym przez kursor obiektem. Aby utworzyć polecenie obiektowe musimy sparametryzować kod klawiatury (Rysunek 6.13) i powiązać go z obiektem sterowanym (Rysunek 6.14). Ćwiczenie: Skonfiguruj przycisk Enter tak, aby moŝliwe było sterowanie obiektowe zaworem i mieszadłem. Rysunek 6.13 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 71

Sterowanie Rysunek 6.14 Polecenia obiektowe umoŝliwiają równieŝ modyfikowanie wartości numerycznych. Ćwiczenie: Zmodyfikuj tak wyświetlaną wartość temperatury w zbiorniku, aby moŝliwe było modyfikowanie jej wartości stosując polecenia obiektowe. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 72

Sterowanie 1 2 Rysunek 6.15 Aby zrealizować powyŝsze ćwiczenie naleŝy uruchomić właściwości pola Number zmiennej temp. Następnie naleŝy przejść do zakładki Input Keyboard Commands i wypełnić pola Key sequence (1) gdzie #####Enter oznacza, Ŝe z klawiatury będzie moŝliwe wprowadzenie pięciu znaków potwierdzanych klawiszem Enter. W polu Key sequence command do zmiennej Temp przyrównujemy funkcje Argvalue1 (2). 6.3. Polecenia suwakowe Polecenia suwakowe zaliczyć moŝna do grupy poleceń dotykowych. Dają one moŝliwość modyfikowania wartości zmiennych liczbowych z wykorzystaniem suwaków potencjometrycznych działających w pionie, poziomie lub obrotowych. Aby utworzyć suwak, który pozwoli modyfikować Cisnienie skorzystamy z narzędzia umoŝliwiającego rysowanie prostokątów Recktangle i narysujemy pionowy słupek obok kontrolki ActiveX. We zakładce Fill modyfikujemy pole Level expression wstawiamy zmienną Cisnienie (Rysunek 6.16). Modyfikujemy równieŝ parametr, Fill w zakładce Appearance General (Rysunek 6.17). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 73

Sterowanie Rysunek 6.16 Rysunek 6.17 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 74

Sterowanie Element przesuwany wstawimy za pomocą narzędzia Paste Symbol. Element Pointer2_e_o wybieramy z biblioteki thumbs. Umieszczamy go przy dolnej krawędzi narysowanego wcześniej prostokąta (Rysunek 6.18). Rysunek 6.18 We właściwościach elementu przesuwnego modyfikujemy parametry z zakładki Slider Vertical (Rysunek 6.19). W polu Tag umieszczamy zmienną, która będzie modyfikowana Cisnienie (1). Następnie w polu Offset umieszczamy wysokość narysowanego wcześniej prostokąta. Wysokość prostokąta odczytujemy umieszczając kursor myszy na dolnej krawędzi prostokąta i odczytując współrzędne z paska statusu (menu View Show Status Bar) w prawym dolnym rogu strony (Rysunek 6.20). Czynność powtarzamy dla górnego rogu prostokąta a wynik róŝnicy współrzędnych wpisujemy w polu Offset. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 75

Sterowanie 1 2 Rysunek 6.19 Rysunek 6.20 Ćwiczenie: Utwórz suwak dla zmiennej Objetosc i umieść go obok zbiornika głównego. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 76

7. Raporty Raporty System wizualizacji Vijeo Citect umoŝliwia generowanie raportów z procesu, który nadzoruje. Raporty mogą być generowane samoczynnie, co zdeklarowany okres czasu lub mogą być wyzwalane załączeniem lub wyłączeniem wskazanej zmiennej procesowej. Raportowanie moŝliwe jest równieŝ na wyraźny rozkaz operatora. W raportach moŝna wykorzystywać elementy Cicode u. Wzór raportu powstaje w plikach typu RTF (Rich Text Format), ASCII lub HTML. 7.1. Tworzenie Raportu 7.1.1. Definiowanie urządzenia raportującego Mechanizmy wewnętrzne Vijeo Citect wymagają zastosowania tzw. urządzeń do generowania plików. Aby system wygenerował plik z raportem konieczne jest sparametryzowanie urządzenia raportującego. Tworzenie urządzeń przeprowadzamy z poziomu Vijeo Citect Project Editor gdzie w menu System uruchamiamy okno Devices (Rysunek 7.1). W polu File Name wpisujemy ścieŝkę i nazwę pliku raportu. Zapis [DATA]:Raport_zbiornik.rtf spowoduje zapis pliku Raport_zbiornik.rtf w katalogu C:\Schneider Applications\Vijeo Citect\Vijeo Citect 6.10\Data. Rysunek 7.1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 77

Raporty 7.1.2. Formatowanie raportu Konfiguracja raportu przeprowadzana jest z poziomu menu System Reports. W oknie raportu konfigurujemy następujące pola (Rysunek 7.2). Rysunek 7.2 PowyŜsza konfiguracja umoŝliwia generowanie raportów w momencie załączania pompy. Źródło (szablon) raportu tworzone jest w pliku Raport.rtf, który znajduje się w katalogu projektu Szkolenie. W celu utworzenia zawartości raportu naleŝy wcisnąć przycisk Edit. Uruchomiony w ten sposób pusty plik naleŝy skonfigurować jak poniŝej (Rysunek 7.3): Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 78

Raporty Rysunek 7.3 Przy tworzeniu raportu moŝliwe jest stosowanie elementów Cicode. Elementy Cicode umieszczane są wówczas w nawiasach klamrowych np. funkcja wyświetlania czasu systemowego {Time(1) }. 7.1.3. Wyświetlanie raportu Z poziomu stron grafiki Vijeo Citect moŝliwe jest wyświetlenie plików ASCII i RTF. Wykorzystując tą funkcjonalność utwórz stronę grafiki i skonfiguruj ją zgodnie z poniŝszymi wytycznymi. Korzystając z szablonu normal dodaj stronę grafiki o nazwie Raport. W lewym górnym rogu umieść Cicode Object (Rysunek 7.4) i odczytaj Object AN (Rysunek 7.5) punkt animacyjny unikalny dla kaŝdego obiektu znajdującego się na stronie grafiki. Dzięki AN moŝliwe jest odnajdywanie elementów i edytowanie ich właściwości. Dotyczy to równieŝ elementów zgrupowanych. Funkcja ta dostępna jest z poziomu Citect Graphics Builder Tools Goto Object lub wykorzystując skrót klawiszowy Ctrl+G. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 79

Raporty Rysunek 7.4 Rysunek 7.5 Następnym krokiem będzie utworzenie przycisku uruchamiającego stronę raportu z poziomu strony procesu. W polu Input Command Up utworzonego przycisku wprowadzamy następujące funkcje: Report("Raport_produkcja"); funkcja generująca raport na Ŝądanie (rozszerzanie dotychczasowej funkcjonalność raport generowany w momencie załączenia pompy). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 80

Raporty PageDisplay("Raport"); funkcja umoŝliwiająca otwarcie strony o nazwie Raport. Następnie we właściwościach strony Raport File Properties w zakładce Events On page entry command wprowadzamy następujące funkcje (Rysunek 7.6). Funkcja Sleep(Seconds) umoŝliwia wprowadzenie zwłoki czasowej wykonywanych funkcji. Szczegółowy opis znajdź w Help. W tym przypadku funkcja PageRichTextFile(hAn, Filename, nmode, nheight, nwidth) wykonana będzie po czasie 1s od momentu wejścia na stronę raportu. PageRichTextFile(35, "[DATA]:Raport_zbiornik.rtf", 0, 660, 970); AN zgodny z odczytanym w Cicode Object (Rysunek 7.5) ŚcieŜka docelowa do pliku raportu, którego zawartość zostanie wyświetlona w zdefiniowanym obszarze. Parametr: 0 tylko odczyt Szerokość wyświetlanego obszaru Wysokość wyświetlanego obszaru 1 moŝliwość zaznaczania i kopiowania zawartości jednak bez wprowadzania zmian 2 odczyt/zapis Rysunek 7.6 Ćwiczenia: W lewym dolnym rogu strony Raportu narysuj przyciski umoŝliwiające otwarcie dowolnego raportu z dysku (1), przycisku drukowania raportu (2) i przycisków przewijania wyświetlanego raportu (3) (Rysunek 7.7). Konfigurację funkcji przycisków przeprowadzić naleŝy zgodnie z Tabela 7-1. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 81

Raporty 1 2 3 Rysunek 7.7 Butto n: Input Up command Input Down command Input Repeat command Access Tool Tip: DspRichTextLoad(35,FormOpenFile("Otwórz wybrany raport", "*.rtf", "Plik RTF *.rtf Wszystkie pliki *.* ")) Otwórz raport DspRichTextPrint(35, FormSelectPrinter()) Drukuj raport DspRichTextScroll(35, 3,1) DspRichTextScroll(3 5, 3,2) Przesuwaj do góry DspRichTextPgScroll(35, 8) Przesuń na początek DspRichTextPgScroll(35, 16) Przesuń na koniec DspRichTextScroll(35, 4,1) DspRichTextScroll(3 5, 4,2) Przesuwaj w dół Tabela 7-1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 82

8. Alarmy Alarmy System Vijeo Citect umoŝliwia budowanie rozległego systemu nadzoru stanów awaryjnych aplikacji. System alarmowania składa się z dwóch typów alarmów: Alarmy sprzętowe alarmy generowane przez system w oparciu o ciągłe diagnozowanie mechanizmów jego działania. System kontroluje stan pracy urządzeń I/O. Alarmy te nie wymagają konfiguracji. Alarmy konfigurowane są to alarmy w całości zdefiniowane przez uŝytkownika i powiązane ze zmiennymi wymienianymi z urządzeniami zewnętrznymi. Zadaniem ich jest ostrzeganie operatora o nieprawidłowości w nadzorowanym procesie. 8.1. Alarmy konfigurowalne Dostęp do wszystkich konfigurowalnych alarmów moŝliwy jest z poziomu Project Editor Alarms lub wykorzystując Citect Explorer Alarms. 8.1.1. Digital Alarms alarmy binarne Alarmy wywoływane stanem zmiennej binarnej (stan 1 lub 0). Alarm moŝe być wywołany przez pojedynczą zmienną binarną lub kombinacją dwóch. Przykładowy alarm wywoływany wówczas, gdy po 5 sekundach od rozpoczęcia pracy pompy nie nastąpi załączenie mieszadła (NOT alarm, gdy zmienna w stanie niski 0) (Rysunek 8.1). Rysunek 8.1 Alarm Tag Unikalna oznaczenie alarmu (maksymalnie 79 znaków); Alarm Name Nazwa uszkodzonego elementu (maksymalnie 79 znaków) opcjonalne; Alarm Desc Opis stanu alarmowego (maksymalnie 254 znaki) opcjonalne; Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 83

Alarmy Variable Tag A, Variable Tag B Zmienne stan, których decyduje o wystąpieniu alarmu; Category Jest to parametr decydujący o sposobie wyświetlania, rejestrowania alarmów (szczegółowy opis w dalszej części podręcznika). Help nazwa strony grafiki wyzwalanej funkcją AlarmHelp(), opcjonalna strona informacyjna stworzona przez uŝytkownika. Delay czas zwłoki od wystąpienia stanu alarmowego do pojawienia się alarmu. Czas wskazywany jest w formacie HH:MM:SS z zakresu 0 sekund 00:00:00 do 24 godzin 24:00:00. 8.1.2. Multi-Digital Alarms Podobnie jak w przypadku alarmów binarnych alarmy te wywoływane są przez zmienne mogące przyjmować wartość 0 lub 1. Kontrolowany jest stan trzech zmiennych. Rysunek 8.2 Alarm Tag, Alarm Name, Alarm Desc, Var Tag A, Var Tag B, Category, Help, Comment patrz rozdział (Digital Alarms alarmy binarne). Realarm parametr decydujący o tym, co dzieje się w momencie pojawienia się alarmu i przejścia z jednego stanu alarmowego na następny. Umieszczając w polu wartość 1 rejestrowany będzie czas kaŝdego przejścia i wyświetlany na stronie summary, przy wartości Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 84

Alarmy 0 rejestrowany i wyświetlany jest czas tylko pierwszego wystąpienie alarmu (kolejna rejestracja po zaniku alarmu). State moŝliwe dostępne kombinacje trzech zmiennych uruchamiających alarm, pole opisu i pole wyzwalające wystąpienie alarmu dla danego stanu (Rysunek 8.3). State 000 wszystkie Tagi wyłączone. State 00A - Tagi C i B wyłączone, Tag A załączony. State 0B0 - Tagi C i A wyłączone Tag B załączony. State 0BA - Tagi A i B załączone, Tag C wyłączony. State C00 - Tag C załączone B i A wyłączone. State C0A - Tagi A i C załączone, Tag B wyłączony. State CB0 - Tagi B i C załączone, Tag A wyłączony. State CBA wszystkie Tagi załączone. Rysunek 8.3 Parametr wyzwalający uruchomienie alarmu dla danego stanu 1 załącz, 0 wyłącz. Ośmioznakowy opis stanu alarmu. On function funkcja wywoływana w momencie pojawienia się stanu wyzwalającego alarm np.: funkcja uruchamiająca systemowy sygnał dźwiękowy DspPlaySound("C:\WINDOWS\Media\chord.wav",0); Off function funkcja wywoływana w momencie zaniku stanu wyzwalającego alarm. 8.1.3. Advanced Alarms alarmy zaawansowane Alarm zaawansowany uruchamiany jest, kiedy spełniony jest warunek zapisany w polu Expression. W poniŝszym przykładzie alarm pojawi się, jeŝeli przez okres 5 sekund ciśnienie >= 85 MPa i objętość >=450 litrów (Rysunek 8.4). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 85

Alarmy Rysunek 8.4 8.1.4. Analog Alarms alarmy analogowe Alarmy analogowe wyzwalane są przy przekroczeniu jednego lub kilku wartości progowych. W zaleŝności od potrzeb moŝliwe jest zastosowanie następujących typów alarmów: high, high high wysoki i bardzo wysoki, low, low low niski i bardzo niski, deviation przekroczenie zdefiniowanej wartości zadanej, rate of change przekroczenie krytycznej szybkości zmian, Alarm Tag, Alarm Name, Alarm Desc, Var Tag A, Var Tag B, Category, Help, Comment patrz rozdział (Digital Alarms alarmy binarne). Variable Tag zmienna analogowa, której stany alarmowe będą nadzorowane, Setpoint wartość lub zmienna analogowa determinująca wystąpienia alarmu Deviation, High High wartość, powyŝej której wystąpi alarm bardzo wysoki (High High), High Low wartość, powyŝej której wystąpi alarm wysoki (High), wartość, poniŝej której wystąpi alarm niski (Low), Low Low wartość, poniŝej której wystąpi alarm niski (Low Low),... Delay czas opóźnienia wystąpienia alarmu np.: High Delay = 5 spowoduje, Ŝe alarm wysoki pojawi się w momencie, kiedy wartość monitorowana będzie większa od zdefiniowanej w polu High przez okres 5 sekund. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 86

Alarmy Deviation wartość, która w połączeniu z wartością z pola, Setpoint określa zakres występowania alarmu Deviation Np.: Deviation = 10, Setpoint = 50 oznacza, Ŝe alarm Deviation pojawi się, jeŝeli wartość monitorowana będzie mniejsza od 40 lub większa od 50 (Setpoint ± Deviation), Deadband wartość determinująca, kiedy nastąpi zanik alarmu Deviation np.: Deadband = 2, Deviation = 10, Setpoint = 50 oznacza, Ŝe alarm zaniknie, jeŝeli wartość monitorowana powróci do zakresu od 42 do 58. Rate wartość determinująca wystąpienie alarmu Rate of change wyliczana według wzoru: [Alarm]Period Rate x [Alarm]ScanTime 600 x 0,5 s 60 s = 5 Alarm wyzwalany jest w momencie, kiedy przyrost wartości monitorowanej przekroczy 5 w czasie ScanTime = 0,5s. Format determinuje sposób wyświetlania monitorowanej zmiennej na stronie alarmów, (jeŝeli jest wyświetlana). Rysunek 8.5 8.2. Wyświetlanie alarmów Alarmy zdefiniowane przez uŝytkownika mogą być wyświetlane na stronach graficznych Vijeo Citect. Alarmy sprzętowe wyświetlane są na predefiniowanych stronach hardware. Alarmy Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 87

Alarmy konfigurowane przez uŝytkowników wyświetlane są na stronach wykorzystujących szablon alarm i summary. W przykładowym projekcie szkoleniowym utwórz trzy nowe strony wykorzystując odpowiednio szablony hardware, alarm, summary. Kolejno nazwij je Hardware, Alarm, Summary. Zachowanie odpowiedniego nazewnictwa utworzonych stron związane jest z prawidłowym obsługiwaniem szablonu dotychczas uŝytych stron (Rysunek 8.6). Przycisk umoŝliwiający przejście do strony Alarm Przycisk umoŝliwiający przejście do strony Hardware Alarm Ikona sygnalizująca wystąpienie alarmu, pojedyncze kliknięcie umoŝliwia otwarcie strony Alarm Ikona sygnalizująca wystąpienie alarmu sprzętowego, pojedyncze kliknięcie umoŝliwia otwarcie strony Hardware Rysunek 8.6 Przycisk umoŝliwiający przejście do strony Summary Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 88

8.3. Kategorie alarmów Alarmy Kategorie alarmów umoŝliwiają zarządzanie szeregiem parametrów dotyczących alarmów. Sposobem wyświetlania, rejestracji i akcji, jakie towarzyszą stanom alarmowym. System Vijeo Citect 6.1 umoŝliwia skonfigurowanie od 0 do 16375 kategorii. Kategoria nr 255 zarezerwowana jest dla alarmów sprzętowych. Rysunek 8.7 Category Number unikalny numer kategorii przypisywany wybranym alarmom. Priority priorytet przypisany do kategorii (0-255). Decyduje o kolejności wyświetlenia alarmu na stroni. Priorytet 1 jest najwyŝszym 255 najmniejszym. JeŜeli w jednej chwili wystąpią 2 alarmy o kolejności wyświetlenia na stronie decyduje priorytet. Display on Alarm Page parametr decydujący o tym czy alarmy z tej kategorii wyświetlane będą na stronie Alarm. Display on Summary Page parametr decydujący o tym czy alarmy z tej kategorii wyświetlane będą na stronie Summary. Font wybór rodzaju czcionki wyświetlanego alarmu w zaleŝności od stanu, w jakim się znajduje aktywny, nieaktywny, potwierdzony, niepotwierdzony. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 89

Alarmy On Action akcja, która zostanie wykonana w momencie pojawienia się alarmu z danej kategorii np.: Pompa = 0; - zatrzymanie pompy. Off Action akcja, która zostanie wykonana w momencie zaniku stanu wyzwalającego alarm. ACK Action - akcja, która zostanie wykonana w momencie potwierdzenia alarmu. Alarm Format informacje, jakie wyświetlane będą na stronie Alarm w momencie wystąpienia alarmu z tej kategorii. Sposób zapisu {<parametr>, <szerokość>} umoŝliwia odwołanie się do szeregu informacji dotyczących danego alarmu. Summary Format informacje, jakie wyświetlane będą na stronie Summary w momencie wystąpienia alarmu z tej kategorii. Sposób zapisu {<parametr>, <szerokość>} umoŝliwia odwołanie się do szeregu informacji dotyczących danego alarmu. Dodatkowe informacje dostępne są w Help pod tematem Alarm display fields. Summary Device odwołanie do urządzenia rejestrującego alarmy ze strony Summary. Daje moŝliwość drukowania alarmów lub tworzenia plików z historią alarmów (Rysunek 8.8). Rysunek 8.8 Log Device odwołanie do urządzania rejestrującego pojawienie się alarmu i zmianę jego stanu np.: z aktywnego na nieaktywny. KaŜda zmiana stanu to kolejny wpis (Log). Log Alarm Transition umoŝliwia wybór stanu alarmu (ON, OFF, ACK), który będzie zapisywany do Log Device. Właściwe skonfigurowanie systemu alarmów wymaga skonfigurowania szeregu parametrów. Część z nich dostępna jest w czasie konfigurowania Komputer Setup Wizard (Rysunek 8.9) lub z poziomu Computer Setup Editor (Rysunek 8.10). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 90

Alarmy Okres, co jaki skanowana jest lista alarmów. Okres, co jaki serwer alarmów zapisuje do pliku zawartość strony Summary ALMSAVE.DAT. Plik zabezpieczający dane alarmowe w przypadku wyłączenia lub awarii systemu. Maksymalna liczba alarmów zapamiętanych na stronie Summary (jest to jednocześnie ilość alarmów przechowywanych w pliku ALMSAVE.DAT). Okres, co jaki następuje zapis w urządzeniu Summary Device. Rysunek 8.9 Lokalizacja, w której serwer alarmów zapisuje plik ALMSAVE.DAT. Domyślnie jest to lokalizacja bieŝącego projektu. Rysunek 8.10 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 91

Alarmy Do pełnej kontroli systemu alarmów wymagane jest równieŝ właściwy wybór wartości parametru [Alarm]SummaryMode. Parametr ten modyfikujemy z poziomu Computer Setup Editor (Rysunek 8.10). Parametr odpowiada za moment, w którym alarmy zapisywane są do Summary Device oraz kiedy i czy znikają ze strony Summary. 8.4. Przykład skonfigurowania systemu alarmów Zdefiniowane w systemie Vijeo Citect alarmy są prezentowane na stronach: Alarm lista bieŝących alarmów; po zaniku sytuacji alarmowej i po potwierdzeniu alarmu dany alarm znika ze strony Alarm, Summary lista alarmów historycznych; strona Summary umoŝliwia przegląd, analizę, filtrowanie alarmów historycznych. Konfiguracja serwera alarmów wykonywana jest z poziomu kreatora konfiguracji komputera (Computer Setup Wizard). PoniŜej przedstawiono okno konfiguracyjne serwera alarmów. Znaczenie poszczególnych parametrów jest następujące: Alarms scan time Okres skanowania warunków wyzwalających zdefiniowane alarmy; okres wyraŝony jest w milisekundach, Alarms save period Okres zapisu danych o aktualnie przechowywanych na stronie Summary alarmach historycznych; informacje o alarmach historycznych zawartych na stronie Summary Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 92

Alarmy zapisywane są w pliku almsave.dat; dzięki informacjom zawartym w pliku almsave.dat lista alarmów historycznych nie ulega skasowaniu, podczas gdy system Vijeo Citect jest wyłączony; okres wyraŝony jest w sekundach, Summary length Określa maksymalną liczbę pozycji na liście alarmów historycznych, a co za tym idzie maksymalny rozmiar pliku almsave.dat; maksymalna liczba pozycji to 32000, Summary timeout Okres przebywania alarmu historycznego na liście; po tym czasie wpis jest archiwizowany przez Summary Device wskazane podczas edytowania kategorii alarmu; okres wyraŝony w minutach, Primary Alarms Server save path Lokalizacja pliku almsave.dat; w celu zapewnienia poprawnego działania mechanizmu archiwizacji alarmów historycznych, ścieŝka Primary Alarms Server save path powinna wskazywać katalog uruchamianego projektu. W celu zdefiniowania innego niŝ domyślny sposobu prezentowania alarmu na stronach graficznych oraz archiwizacji, naleŝy zdefiniować odpowiednie kategorie alarmów. PoniŜej przedstawiono okno konfiguracyjne kategorii alarmów. Category Number Numer kategorii alarmów, Priority Priorytet kategorii, Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 93

Alarmy Display on Alarm Page Czy alarmy przypisane do danej kategorii mają być prezentowane na stronie Alarm systemu Vijeo Citect? TRUE tak/false nie, Display on Summary Page Czy alarmy przypisane do danej kategorii mają być prezentowane na stronie Alarm systemu Vijeo Citect? TRUE tak/false nie, Alarm Off Font, Alarm On Font font uŝyty do prezentacji alarmów niepotwierdzonych (aktywnych On, nieaktywnych Off) i alarmów potwierdzonych (aktywnych On, nieaktywnych Off) Disabled Font font uŝyty do prezentacji alarmów zablokowanych ON Action, OFF Action, ACK Action instrukcje, jakie mają się wykonać po załączeniu, wyłączeniu i potwierdzeniu alarmu. Alarm Format Sposób prezentacji alarmu na stronie Alarm Summary Format Sposób prezentacji alarmu na stronie Summary Summary Device Urządzenie rejestrujące pojawiające się alarmy Log Device Urządzenie archiwizujące alarmy historyczne. Log Alarm Transitions Czy dane o alarmie mają być rejestrowane, gdy załączy się (ON), wyłączy się (OFF) i zostanie potwierdzony (ACK) Comment Komentarz PoniŜej przedstawiono sposób zdefiniowania urządzenia rejestrującego alarmy. Dane są rejestrowane do pliku Rejestr_Alarmow.txt (dopisywane do jego końca), zlokalizowanego w katalogu Data systemu Vijeo Citect. Wpis do pliku składa się z nazwy alarmu, opisu, czasu, informacji o tym czy alarm jest aktywny/nieaktywny/potwierdzony oraz stanie potwierdzenia Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 94

Alarmy PoniŜej przedstawiono sposób zdefiniowania urządzenia archiwizującego alarmy. Pełny opis pola Format jest następujący: {Name,10}{Desc,10}{OnTime,25}{OffTime,25}{AckTime,25} Dane są rejestrowane do pliku Rejestr_Alarmow_Hist.txt (dopisywane do jego końca), zlokalizowanego w katalogu Data systemu Vijeo Citect. Wpis do pliku składa się z nazwy alarmu, opisu, czasu załączenia, wyłączenia oraz potwierdzenia. Ćwiczenie: Na bazie kategorii pierwszej utwórz kategorię drugą modyfikując pole Alarm Format na następujące {Tag,20}^t {Name,30}^t{State_Desc, 30}^t {Time,20}^t {Date,20}. Kategorią tą wykorzystaj dla alarmu typu Multi-Digital Alarms. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 95

9. Trendy Trendy System Vijeo Citect umoŝliwia rejestrowanie danych z procesu i przedstawianie ich w postaci trendów na stronach grafiki. Dodatkowym narzędziem, które wykorzystywane jest do graficznego przedstawiania trendów jest Process Analyst. Stosowania trendów w istotny sposób poprawia moŝliwości analizowania i zrozumienia procesu. Informacje mogą być rejestrowane w regularnych odstępach czasu trendy typu periodic lub w momencie wystąpienia zdarzenia trendy typu event. 9.1. Konfiguracja zmiennych trendowych Aby rejestrować dane i przedstawić je w postaci trendów konieczne jest stworzenie zmiennych trendowych Trend Tags. Zmienne te powiązane są bezpośrednio ze zmiennymi komunikacyjnymi Variable Tags. Zmienne trendowe tworzone są z poziomu, Citect Project Editor menu Tags Trend Tags (Rysunek 9.1). Wciskając przycisk F2 mamy dostęp do rozbudowanych opcji trendu (Rysunek 9.2). Rysunek 9.1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 96

Trendy Rysunek 9.2 Trend Tags Name nazwa zmiennej trendowej (maksymalnie 79 znaków). Expression zmienna, której wartość ma być rejestrowana i przedstawiana w postaci trendu. MoŜliwe jest równieŝ stosowanie funkcji Cicode lub działań matematycznych np.: Cisnienie/2. Trigger zmienna lub wyraŝenie rozpoczynające zapis np.: Temp>50. W przypadku zastosowania trendu typu periodic rejestracja danych odbywać się będzie, kiedy warunek jest prawdziwy. Brak spełnienia warunku nie przerwie przewijania trendu jednak dane z tego okresu nie będą rejestrowane. JeŜeli zastosowany jest trend typu event prezentacja graficzna i rejestracja danych odbywać się będzie tylko w momencie przejścia ze stanu FALSE na TRUE (w powyŝszym przykładzie jest to moment przekroczenie temperatury 50 C). Sample Period okres próbkowania. MoŜliwe jest korzystanie z menu rozwijalnego i wybór jednej z opcji lub wprowadzenie przez uŝytkownika. JeŜeli czas przekracza jedną sekundę wykorzystuje się format zapisu hh:mm:ss (00:00:05) lub wprowadzając liczbę całkowitą reprezentującą czas w sekundach. JeŜeli czas jest mniejszy od sekundy np.: 100 milisekund wpisujemy wartość 0.1. Modyfikacja tej opcji w istniejącym trendzie wymaga usunięcia juŝ istniejących plików. Type typ wykorzystywanego trendu. TRN_PERIODIC trend okresowy TRN_EVENT trend zdarzeniowy Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 97

Trendy TRN_PERIODIC_EVENT trend łączący dwie wcześniejsze opcje Comment opis pomocniczy. File Name nazwa i lokalizacja pliku archiwizującego dane (maksymalnie 64 znaki). MoŜliwe jest wpisanie ścieŝki docelowej np.: C:\Dane\Cisnienie lub korzystając z zapisu skróconego. UŜycie zapisu skróconego moŝliwe jest dla katalogów wewnętrznych Vijeo Citect np.: [DATA]:Cisnienie co jest odpowiednikiem zapisu C:\Schneider Applications\Vijeo Citect\Vijeo Citect 6.10\Data, w przypadku domyślnej instalacji. KaŜdy trend powinien posiadać własny plik archiwizacyjny. Storage Method metoda rejestracji plików historycznych. UŜytkownik ma moŝliwość wyboru pomiędzy metodami Scaled oraz Floating Point. Szczegółowy opis róŝnic znaleźć moŝna w Citect Knowledge Base w artykułach Q3398 i Q4312. Pliki zgodne z metodą Floating Point są większe. Metoda domyślna to Scaled. Modyfikacja tej opcji w istniejącym trendzie wymaga usunięcia juŝ istniejących plików. Privilege opcja bezpieczeństwa. Area opcja bezpieczeństwa. Eng Units jednostki, jakie wyświetlane są na stronach trendów. Format format rejestracji i prezentacji wartości. Opcja ta jest opcjonalna a domyślny format to ####.#. No. Files liczba tworzonych plików historycznych. Modyfikacja tej opcji w istniejącym trendzie wymaga usunięcia juŝ istniejących plików. Okno opcjonalne, jeŝeli uŝytkownik nie zdefiniuje liczby domyślnie tworzone są 2 pliki. Maksymalna liczba plików tworzona dla jednego trendu to 270. Time czas rozpoczęcia rejestracji danych (tworzenia pliku). Okno opcjonalne wartość domyślna to 00:00:00. Format zapisu hh:mm:ss. Modyfikacja tej opcji w istniejącym trendzie wymaga usunięcia juŝ istniejących plików. Period okres, co jaki tworzone są kolejne pliki. Okno opcjonalne, wartość domyślna to sobota. MoŜliwe jest zastosowanie zapisu: Godzinowego wskazując czas rozpoczęcia w formacie hh:mm:ss np.: 08:00:00 Tygodniowego definiując odpowiedni dzień tygodnia np.: Monday, Tuesday, Wednesday, itd. Miesięcznego definiując odpowiedni dzień miesiąca np.: 1st, 2nd, 3rd, 4th, 5th, itd. Roczny definiując odpowiedni dzień we wskazanym miesiącu np.: 1st January, 25th February, itp. Zasada rejestracji plików historycznych wyjaśniona jest na przykładzie (Rysunek 9.3). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 98

Trendy 1. Pierwszy plik zarejestrowany będzie o godzinie 8:00 w poniedziałek. 2. Zapis w pliku nr 2 rozpocznie się w poniedziałek o godzinie 8:00 tydzień później. 4. Po upływie 10 tygodni najstarszy plik nadpisany będzie nowym. 3. Cykl zapisu w kolejnych plikach powielany będzie, co tydzień. Rysunek 9.3 Ćwiczenie: Utwórz następujące zmienne trendowe: Tabela 9-1. Trend Tags Name Expression Trigger Sample Period Type TR_Cisnienie Cisnienie 00:00:01 TRN_PERIODIC TR_Objetosc Objetosc Pompa AND Zawor 00:00:01 TRN_PERIODIC TR_Temperatura Temp Cisnienie>70 00:00:01 TRN_EVENT Tabela 9-1 Ćwiczenie: Wciskając przycisk F2 skonfiguruj pliki historyczne dla nowo utworzonych trendów (Tabela 9-2). File Name Storage Method No. Files Time Period [DATA]:Cisnienie Floating Point (8-byte samples) 7 00:00:00 24:00:00 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 99

Trendy [DATA]:Objetosc Floating Point (8-byte samples) 7 00:00:00 24:00:00 [DATA]:Temperatura Floating Point (8-byte samples) 7 00:00:00 24:00:00 Tabela 9-2 9.2. Tworzenie stron trendów Z poziomu Citect Graphics Builder File New... Page wybieramy szablon strony Singletrend. Klikając dwukrotnie w obszar nowo utworzonej strony wskazujemy zmienne trądowe, które wyświetlane będą na stronie (Rysunek 9.4). Rysunek 9.4 Nowo utworzoną stronę zapisujemy pod nazwą Trend. W sposób identyczny z powyŝszym tworzymy stronę zgodną z szablonem eventtrend. Szablon eventtrend umoŝliwia wyświetlanie trendów typu zdarzeniowego. Przypisujemy do niej TR_Temperatura i zapisujemy pod nazwą Trend_EV. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 100

Elementy dotyczące kursora pionowego, umoŝliwiającego szczegółową analizę wartości wybranego trendu. Elementy umoŝliwiające zarządzanie wyświetlaniem trendów. Trendy 2 4 3 3 1 5 Rysunek 9.5 Przyciski umoŝliwiające przeglądanie danych historycznych. Korzystając z funkcjonalności, jaką dają szablony stron trendów (1), uŝytkownik ma moŝliwość zapisu danych historycznych w jednym z trzech dostępnych formatów (Rysunek 9.6). Zapis ten dotyczy bieŝącego trendu (2) i wartości z aktualnie wyświetlonego okresu (3). MoŜliwe jest równieŝ wydrukowanie aktualnego widoku trendu (4). UŜytkownik ma równieŝ moŝliwość skorzystania z stron statystycznych, (5) na których wyświetlane są dodatkowe informacje dotyczące wyświetlanych trendów (Rysunek 9.7). Informacje takie jak średnia, minimalna i maksymalna wartość z wyświetlanego okresu. Aby uruchomić tę opcję naleŝy utworzyć nową stronę grafiki wykorzystując szablon trnpopstat i zapisać go pod nazwą!trendstats. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 101

Trendy Rysunek 9.6 Rysunek 9.7 9.3. Process Analyst Analizator procesu to oparte o format ActiveX narzędzie umoŝliwiające nadzór nad procesem w oparciu o czas rzeczywisty jak równieŝ analizę danych historycznych. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 102

Trendy W celu wykorzystania analizatora procesu utwórz nową stronę typu popup i przycisk umoŝliwiający jej otwarcie. W tym celu wykorzystaj informacje z rozdziału 5.7. Nowo utworzoną stronę nazwij!analizatorprocesu natomiast przycisk umieść w pobliŝu juŝ istniejących na stronie Proces (1) (Rysunek 9.8). 1 Rysunek 9.8 Wybierz z paska narzędzi element Process Analyst lub z poziomu menu Edit Insert Process Analys... (1) i wstaw analizator procesu na nowo utworzonej stronie tak, aby ją kompletnie wypełnić. We właściwościach strony zmodyfikuj jej wysokość i szerokość na następujące 410 x 820 (Rysunek 9.9). 1 Rysunek 9.9 Następnie dwukrotnie klikając w obszar analizatora procesu lub klikając prawym klawiszem edytujemy właściwości analizatora (Rysunek 9.10). W zakładce Appearance klikamy prawym klawiszem na obszar Process Analyst View i z menu kontekstowego wybieramy opcję Add Pane (1). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 103

Trendy 1 Rysunek 9.10 Klikając prawym klawiszem na nowo dodany obszar Pane1 z poziomu menu kontekstowego wybieramy opcję Add Pen i dalej Analog (Rysunek 9.11). Następnie postępując analogicznie do obszaru Pane1 dodajemy Alarm. Rysunek 9.11 Kolejnym etapem jest połączenie zdefiniowanych elementów z właściwymi zmiennymi trendowymi i alarmowymi. Dodany wcześniej pisak analogowy (1) naleŝy połączyć ze zmienną trendową TR_Cisnienie w zakładce Connection Trend tag (2) (Rysunek 9.12) Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 104

Trendy 1 Rysunek 9.12 W przypadku pisaka alarmu (1) modyfikujemy zakładki Appearance Alarm type na Analog (2) i zakładkę Connection Alarm tag na ZB1_PC (3) (Rysunek 9.13). 1 2 Kolory reprezentujące stan alarmów analogowych ZB1_PC. 3 Rysunek 9.13 Po skompilowaniu i uruchomieniu projektu otrzymamy następujący widok i moŝliwości (Rysunek 9.14). Istotną zaletą analizatora procesu jest moŝliwość prezentowania danych trendowych w powiązaniu ze stanami alarmowymi analizowanej wartości. PoniŜszy przykład umoŝliwia kontrolę stanu ciśnienia (TR_Cisnienie) i alarmów wywołanych zmianami tego ciśnienia ZB1_PC. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 105

Stan alarmowe występujące w analizowanym okresie powiązane z zmienną trendową. Trendy Pasek narzędzi umoŝliwiający zarządzanie głównymi opcjami analizatora. Kursor pionowy umoŝliwiający szczegółową analizę zmian wartości mierzonej. Rysunek 9.14 Okno obiektów umoŝliwiające zarządzanie trendami i alarmami, jakie uŝytkownik chce analizować. UmoŜliwia równieŝ wyświetlanie informacji dodatkowych takich jak wartość max i min, średnia itp. Pasek narzędzi (nawigacyjny) umoŝliwiający zarządzanie sposobem wyświetlania danych. 9.3.1. Wybrane elementy Process Analyst - analizator daje moŝliwość modyfikowania widoku i opcji konfiguracyjnych. Dzięki temu uŝytkownik ma moŝliwość zapisania aktualnego widoku i przyszłe odwołanie się do niego. Tworzony plik ma rozszerzenie *.pav. widok aktualny. - ikona ta umoŝliwia odwołanie się do zapisanego wcześniej pliku *.pav i wczytanie go jako - ikona umoŝliwiająca drukowanie aktualnego widoku. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 106

Trendy *.xls. - funkcja umoŝliwiająca zapis wartości z aktualnie wyświetlanego okresu do pliku *.txt lub - ikony umoŝliwiające w czasie pracy systemu na dodanie nowych trendów i alarmów lub usunięcie juŝ istniejących (Rysunek 9.15). Wybór wyszukiwanego elementu Trends lub Alarms. Lista trendów zdefiniowanych w projekcie. Rysunek 9.15 Lista trendów lub alarmów wybranych do dodania na stronie graficznej analizatora. rejestracja wartości. - ikona umoŝliwiająca załączanie i wyłączanie wyświetlania punktów, w których następowała Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 107

Trendy - ikony sterujące wyświetlaniem kursora pionowego i etykiet mu towarzyszących, umoŝliwiających analizę wartości w trendzie. - ikona umoŝliwiająca załączanie i wyłączanie widoku okna obiektowego. - ikona uruchamiająca właściwości analizatora. UmoŜliwia modyfikowanie konfiguracji pasków narzędziowego i nawigacyjnego (Rysunek 9.16) jak równieŝ elementów wyświetlanych w oknie obiektowym (Rysunek 9.17). Funkcje, które mogą być umieszczone na pasku narzędziowym. Menu wyboru modyfikowanego paska narzędziowego. Elementy, które uŝyto juŝ na pasku narzędziowym. Rysunek 9.16 MoŜliwe jest równieŝ tworzenie całkowicie nowych elementów paska narzędziowego. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 108

Trendy Lista elementów, które moŝna wyświetlić w oknie obiektowym. Rysunek 9.17 9.4. Nawigacja i strona Menu Stosowanie szablonu stron wyposaŝonego w przyciski nawigacyjne daje moŝliwość zbudowania systemu zaleŝności pozwalającego na poruszanie się w powstającym projekcie. Strona startowa umoŝliwiać będzie odwołanie się do poszczególnych stron projektu. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 109

Trendy Rysunek 9.18 Korzystając z szablonu newpagemenu utwórz stronę o nazwie Menu (Rysunek 9.18). Następnie w kolejnych kolumnach szablonu strony Menu utwórz przyciski umoŝliwiające otwieranie kolejnych stron projektu zgodnie z tabelą (Tabela 9-3). Nr kolumny: Text: Up command: Tool Tip: 1 Proces PageDisplay("Proces"); Strona procesu 1 Raporty PageDisplay("Raport"); Strona raportów 1 Trendy okresowe PageDisplay("Trend"); Strona trendów okresowych 1 Trendy zdarzeniowe PageDisplay("Trend_ev"); Strona trendów zdarzeniowych 2 Alarmy PageDisplay("Alarm"); Strona alarmów bieŝących 2 Alarmy zbiorcze PageDisplay("Summary"); Strona zbiorcza alarmów 2 Alarmy sprzętowe PageDisplay("Hardware"); Strona alarmów sprzętowych 4 Zamknięcie wizualizacji ShutdownForm(); Zamknięcie wizualizacji procesu Tabela 9-3 Zmodyfikuj we właściwościach stron parametry odpowiadające za wyświetlanie strony następnej (1) i poprzedniej (2) (Rysunek 9.19) tak, aby stworzyć system zaleŝności zgodny z rysunkiem (Rysunek 9.20). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 110

Trendy 2 1 Rysunek 9.19 Rysunek 9.20 Korzystając z narzędzia Computer Setup Editor zmodyfikuj parametr [Page]Startup tak, aby pierwszą stroną po uruchomieniu wizualizacji była strona Menu. Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 111

10. Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo System Vijeo Citect pozwala na zbudowanie systemu zabezpieczeń. Struktura systemu oparta jest o uŝytkowników i uprawnienia im nadane. Jednocześnie wszystkie obiekty mają moŝliwość parametryzowania, grup uprawnień, w jakich się znajdują. Aby utworzyć nowego uŝytkownika z poziomu Citect Project Editor otwieramy System Users i wypełniamy go zgodnie z poniŝszym rysunkiem (Rysunek 10.1). Rysunek 10.1 User Name nazwa uŝytkownika, jaka będzie wykorzystywana w procesie logowania do systemu (maksymalnie 16 znaków) np.:jko. Full Name pełna nazwa uŝytkownika, nazwa wykorzystywana w systemie informacji (maksymalnie 32 znaki) np.: Jan Kowalski. Password hasło dostępowe w procesie logowania (maksymalnie 16 znaków). Zakodowane hasło razem z pozostałymi informacjami o utworzonym uŝytkowniku zapisywane jest w pliku User.dbf w katalogu projektu. Confirm Password potwierdzenie hasła. Type typ grupy uŝytkowników. Wykorzystanie tej opcji pozwala na tworzenie uŝytkowników (za pomocą funkcji UserCreate()) nadając im uprawnienia zgodne z utworzonym wcześniej typem. Global Privilege uprawnienia globalne uŝytkownika. Mogą przyjmować wartość od 0-8. Comment opis pomocniczy. Ćwiczenie: Utwórz następujących uŝytkowników: (Tabela 10-1). User Name: Full Name: Password: Confirm Password: Type: Global Privilege: Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 112

Bezpieczeństwo Technolog Technolog Procesu Technolog Technolog 1,2,3,4,5 Operator Operator Procesu Operator Operator 3 Tabela 10-1 Na stronie Menu umieść przyciski realizujące następujące funkcje: Tabela 10-2. Nr kolumny: Text: Up command: Tool Tip: Privilege level: 3 Login LoginForm(); LogoutIdle(1); Logowanie uŝytkowników 3 Logout Logout(); Wylogowanie uŝytkownika 3 3 Tabela 10-2 Edytuj uŝytkowników Utwórz nowego uŝytkownika UserEditForm(); Edycja istniejących uŝytkowników 5 UserCreateForm(); Dodawanie nowego uŝytkownika 5 Parametr Privilege level (1) słuŝy do wskazania grupy uprawnień, jakie wymagane są do uŝycia tego obiektu. 1 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 113

Bezpieczeństwo Rysunek 10.2 LoginForm() funkcja wyzwalające uruchomienie formatki umoŝliwiającej zalogowanie uŝytkownika. LogoutIdle(czas) funkcja umoŝliwiająca wskazanie czasu bezczynności, po jakim nastąpi wylogowanie uŝytkownika. Czas podawany jest w minutach. Logout() funkcja umoŝliwiająca wylogowanie uŝytkownika. UserEditForm() funkcja uruchamiająca formatkę pozwalającą na edycję kont istniejących uŝytkowników. UmoŜliwia kasowanie i zmianę hasła. UserCreateForm() funkcja uruchamiająca formatkę pozwalającą na tworzenie nowych uŝytkowników. Zabezpieczony obiekt graficzny moŝe skonfigurować tak, aby jego widok wskazywała na brak moŝliwości edycji (Rysunek 10.3). Odblokowanie opcji sygnalizacji o zabezpieczeniach. Sygnalizacja graficzna pojawia się w momencie, gdy zalogowano uŝytkownika o niewystarczających uprawnieniach. Styl wyświetlania elementów zabezpieczonych. Rysunek 10.3 Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 114

Bezpieczeństwo Aby wyświetlić informację o aktualnie zalogowanym uŝytkowniku naleŝy skorzystać z funkcji UserInfo(type). Funkcja ta daje moŝliwość odwołania się do informacji o zalogowanym i w zaleŝności od wykorzystanego typu uzyskujemy informację o: 0 flaga sygnalizująca czy aktualnie jest ktoś zalogowany. 1 nazwa logowanego uŝytkownika. 2 pełna nazwa zalogowanego uŝytkownika. 3 czas zalogowania uŝytkownika. 4 czas ostatniej akcji wykonanej przez uŝytkownika. 5 ilość akcji wykonanych przez uŝytkownika od momentu zalogowania. Aby wyświetlić pełną nazwę zalogowanego uŝytkownika na stronie Menu wstaw pole typu Number i sparametryzuj sposób wyświetlania zgodnie z rysunkiem (Rysunek 10.4). Rysunek 10.4 Wyświetlenie czasu zalogowania wymaga przekonwertowania formatu czasu do formatu znakowego. Postępując analogicznie do poprzedniego przykładu na stronie Menu umieść obiekt Number i wypełnij pole String expression funkcję TimeToStr(UserInfo(3), 1, 0). Po tej modyfikacji strona menu powinna wyglądać zgodnie z rysunkiem (Rysunek 10.5). Instytut Szkoleniowy Schneider Electric Polska 115