8 marca 2011 Polisy z ubezpieczeniowym funduszem kapita owym. Mity i fakty Wyci g z pe nej prezentacji Krzysztof Nowak, Andrzej Narkiewicz www.mercer.com
Agenda Spojrzenie w przesz, lata 90-te, krótka historia produktów emerytalnych Produkty oferowane na rynku przez wybranych ubezpieczycieli Porównanie Ubezpieczeniowych funduszy kapita owych do rynku Rozwa ania - fundusz inwestycyjny jako produkt zawsze lepszy od polisy? Podsumowanie 1
Spojrzenie w przesz Lata 90-te, krótka historia produktów emerytalnych
Historia rozwoju ubezpieczeniowych produktów emerytalnych Wst p Pojawiaj si produkty z hybrydowe z gwarantowan sum ubezpieczenia na ycie, czy ubezpieczenia wypadkowe, polisy z gwarancj minimalnej stopy zwrotu, gwarancj wyp aty najwy szej warto ci aktywów, z gwarancj wyp aty sta ej kwoty dodatkowej, z kapitalizacj równa oczekiwanej stopie zwrotu. Klientami s osoby m odsze ni w standardowych ubezpieczeniach na ycie. W Polsce od pocz tku lat 90 tych, obecnie ponad 50% sk adki yciowej, najpopularniejsze z wyp ata jednorazow Kana y dystrybucji w Polsce (2006): 38% agenci, 22% banki, 27% sprzeda bezposrednia, 4% brokerzy, 9% pozosta e. W Rosji UFK nie s oferowane z uwagi na brak okre lonej sumy ubezpieczenia od poczatku zawarcia polisy. Ulgi podatkowe motorem rozwoju w wielu krajach 3
Historia rozwoju ubezpieczeniowych produktów emerytalnych Konkurencja z TFI i wp yw reformy emerytalnej na rynek ubezpiecze (1) Przed 1999 rokiem (reforma Polskiego systemu emerytalnego) rynek d ugoterminowych inwestycji by ciwie zdominowany przez firmy ubezpieczeniowe: Swoj pozycj zawdzi cza y g ównie efektywnej sieci sprzeda y ubezpiecze indywidualnych (TFI wci ma o skutecznie walczy y o oszcz dno ci Polaków, ich produkty by y uto samiane z ryzykiem i za amaniem na Gie dzie w 1993/94 roku) Firmy ubezpieczeniowe dominowa y na rynku produktów grupowych (dominacja PZU ycie i pozosta ych 3-4 najwi ksz towarzystw), korzystaj c z zach t fiskalnych ( nieozusowane wyp aty wynagrodzenia z wykorzystaniem umów ubezpieczenia, brak sk adki na ZUS dla polis zawieranych przed 1999 rokiem, precyzyjne zapisy dot. mo liwo ci zaliczania sk adek do kosztów uzyskania przychodu w ustawie o CIT) ugo (wci?) tradycyjnie polisy inwestycyjne by y uto samiane z produktem emerytalnym (o systemie emerytalnym mówi si nawet system ubezpiecze, III filar okre la si terminem ubezpieczeniowy itd.) 4
Historia rozwoju ubezpieczeniowych produktów emerytalnych Konkurencja z TFI i wp yw reformy emerytalnej na rynek ubezpiecze (2) Po raz pierwsze, w sposób bezpo rednio polisy zacz y konkurowa z TFI pod koniec lat 90-tych, prze omem by a reforma emerytalna roku 1999: Na rynku pojawiaj si fundusze (emerytalne) dzia aj ce w sposób zbli ony do TFI nie do TU (jak ma to np. miejsce w Czechach) TFI rozbudowa y w asne sieci sprzeda y (korzystaj c m.in. z sieci agencyjnych) i zaczynaj dociera do wi kszej liczby inwestorów, wchodz te na rynek grupowy Banki b ce w cicielami TFI dostrzegaj szans na znaczny wzrost dochodów z tytu u transferu rodków z lokat do w asnych TFI (g ównym ród em staje si jednorazowa op ata dystrybucyjna) Powstaj pierwsze elektroniczne platformy nabywania jednostek funduszy (mbank) Trwa hossa, inwestorzy zarabiaj na akcjach, szybko przyrasta warto aktywów TFI (UFK wci bardziej konserwatywne w strategiach inwestycyjnych) Pojawiaj si krytyczne komentarze dot. inwestycyjnych produktów ubezpieczeniowych (koszty, przejrzysto, rozczarowanie wynikami, restryjcyjno umów), przez Polsk przetacza si fala rezygnacji z umów (2000-2002) Podsumowuj c: TFI sta y si istotn konkurencj dla TU. Produkty TU s systematycznie unowocze niane. Prawo ubezpieczeniowe nak ada dodatkowe wymogi na ubezpieczenia. Nie ma ju ró nic w opodatkowaniu, polem walki s zarówno oszcz dno ci indywidualne jak i grupowe plany inwestycyjne (w tym ppe) 5
Produkty oferowane na rynku przez wybranych ubezpieczycieli
Oferta zak adów ubezpiecze w Polsce - wst p dokona analizy standardowych zapisów ogólnych warunków ubezpieczen oferowanych przez ubezpieczycieli na naszym rynku. Przedstawione warunki OWU zosta y ci gni te ze stron internetowych zak adów ubezpiecze. Nale y zauwa, e w wielu przypadkach konkretnych polis zawartych przez indywidualne osoby, warunki umów ubezpieczenia mog si ró ni. Niniejsze analizy maj charakter pogl dowy. skupi sie na analizie z punktu widzenia inwestycji, nie analizowali my sum z tytu u pokrycia ryzyka smierci. 7
Ubezpieczenie A Ubezpieczenie emerytalne z UFK Cz ka dej sk adki podstawowej i lokacyjnej niepodlegaj ca alokacji w fundusze stanowi op at za zawarcie i wykonywanie umowy ubezpieczenia. Alokacja 55-75% w I roku w zale no ci od wieku ubezpieczonego, w II roku 95% Op ata administracyjna 9,8 PLN pobierana w formie umorzenia jednostek Op ata manipulacyjna za przeniesienie jednostek i wyp at 0,3% warto ci rodków, nie wi cej ni 72 PLN Op ata operacyjna 1% warto ci aktywów Op ata za zarz dzanie funduszami 0-2% warto ci aktywów. Warto wykupu w pierwszych 5 latach 50-99% rodków 8
Ubezpieczenie B Ubezpieczenie na ycie z ubezpieczeniowymi funduszami kapita owymi. Skomplikowany sposób wyliczania sk adki ochronnej. Sk adka jest potr cana co miesi c w postaci odj cia liczby jednostek funduszy z rachunku o warto ci równej koszcie ochrony. Mnimalna wysoko 3% warto ci rachunku. Niezwykle wysoki poziom kosztów pobieranych od sk adki: Op ata administracyjna w wysoko ci 6-8,5 PLN w zale no ci od cz stotliwo ci op acania sk adki oraz op ata operacyjna w wysoko ci 50 PLN (od wyp aty). Op ata alokacyjna znacznie obni aj ca wysoko sk adki inwestowanej. W pierwszych 2 latach od zawarcia polisy pobierana w wysoko ci mi dzy 80% a 10 % sk adki regularnej z tytu u g ównej umowy ubezpieczenia w zale no ci od wieku osoby ubezpieczonej malej co wraz z wiekiem (30% dla osoby w wieku 50 lat). W 3-5 roku ubezpieczenia 10% a nast pnie 4%. Op aty za zarz dzanie pobierane s w redniej wysoko ci. Suma ubezpieczenia jest wyp acana jako warto 103% zgromadzonych rodków na rachunku podstawowym albo podstawowa suma ubezpieczenia z tytu u smierci, w zale no ci od tego która jest wy sza. Wyp ata jest mo liwa dopiero od 3 roku, wcze niej warto wykupu z rachunku podstawowego jest równa 0. 9
Ubezpieczenie C Ubezpieczenie na ycie z ubezpieczeniowymi funduszami kapita owymi. Niezwykle wysoki poziom kosztów pobieranych od sk adki: w wariancie I: op ata pierwszoroczna i odnowieniowa 66% sk adki rocznej w 1 roku i 7% w nast pnych, znacznie obni aj ca wysoko sk adki inwestowanej. Wysokie koszty wykupu polisy - pierwsze 2 lata 100% warto ci rodków, 3 rok 10%, 4rok 5%, pi ty 2%, 6 i kolejne 0 Op aty za zarz dzanie pobierane s w redniej rynkowej wysoko ci. Suma ubezpieczenia jest wyp acana jako wy sza z kwot - warto zgromadzonych rodków na rachunku podstawowym albo podstawowa suma ubezpieczenia z tytu u smierci. Dodatkowo Towarzystwo stosuje ró ne ceny sprzeda y i odkupienia jednostek. Ró nica wynosi 4%, co stanowi dodatkowe obni enie warto ci wyp at. 10
Ubezpieczenie F Indywidualne ubezpieczenie na ycie i do ycie. W ubezpieczeniach na ycie i do ycie wiadczenie ubezpieczeniowe wyp acane jest w dwóch przypadkach: po pierwsze po do yciu do ustalonego wieku, po drugie w przypadku mierci Po pe nych 3 latach mo liwy jest wykup. Warto wyp aty jest równa redniej warto ci wykupu na s siaduj ce rocznice ubezpieczenia. Po 5 latach ubezpieczyciel nie pobiera dodatkowych op at od wyp aty warto ci wykupu. Analizuj c bardzo niskie warto ci wykupu polis oraz wysoko ci sk adek w stosunku do sum ubezpieczenia, mo na stwierdzi, e nie wi cej ni 50% warto ci sk adek wp aconych stanowi warto wykupu. Sumy ubezpieczenia bardzo niskie w stosunku do pobieranych sk adek w porównaniu do produktów grupowych. Warto wykupu po ponad 10 latach nie przekracza 3 krotno ci sk adki jednorocznej 11
Porównanie wybranych ubezpieczeniowych funduszy kapita owych do rynku
Fundusz inwestycyjny jako produkt zawsze lepszy od polisy?
Podsumowanie
Podsumowanie O czym warto rozmawia? Czy agent ubezpieczeniowy jest doradc finansowym Czy wiadomie dokonujemy wyboru i znamy ograniczenia ubezpiecze z UFK Jakie s konsekwencje zmian/zawierania nowych polis Czy rzeczywi cie potrzebujemy szerokiej ofery produktów w ramach jednej polisy Koszty ich wysoko i sposób pobierania Sumy ubezpieczenia jak sa definiowane i ile zostanie wyp acone 15
www.mercer.com