nr 12, czerwiec 2007 r.



Podobne dokumenty
Wytyczne Województwa Wielkopolskiego

Matematyka-nic trudnego!

POWIATOWY URZĄD PRACY

R E G U L A M I N rekrutacji i uczestnictwa w projekcie systemowym : Teraz czas na Ciebie realizowanym przez : O rodek Pomocy Spo ecznej w Rozprzy

Zarząd Województwa Lubuskiego

ZARZĄDZENIE NR 38/2013 PREZYDENTA MIASTA BOLESŁAWIEC. z dnia 24 stycznia 2013 r.

INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA W CERTYFIKACJI (IPOC)

POWIATOWY URZĄD PRACY W LIDZBARKU WARMIŃSKIM

(KOD CPV: Usługi szkolenia personelu)

Zmiany w edukacji szkolnej Ogólnopolska Konferencja dla Dyrektorów Szkó³ Warszawa, 15 listopada 2013 r.

Koszty bezpośrednie rozliczane w ramach PO KL

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU

Zapytanie ofertowe nr 3

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, Rzeszów, woj. podkarpackie, tel , faks

Obowiązki informacyjne i promocyjne dla beneficjentów RPO WM

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Zakres danych osobowych uczestników biorących udział w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

SPIS TREŒCI. Pismo w sprawie korzystania z pomocy finansowej ze œrodków funduszu restrukturyzacji banków spó³dzielczych.

Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Uchwała Nr 3/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 29 kwietnia 2015 r.

Zapytanie ofertowe nr 4/2012 z dnia r.

TRENER TRENING KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH

TWORZENIE I NADZOROWANIE DOKUMENTÓW SYSTEMOWYCH (PROCEDUR, KSIĘGI JAKOŚCI I KART USŁUG) SJ Data:

Regionalna Karta Du ej Rodziny

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu

Załącznik do Uchwały 66 Komitetu Monitorującego PROW z dnia 16 grudnia 2011 r. Lp. Dotyczy działania Obecny tekst Tekst po zmianie

Regulamin Komisji Oceny Projektów w ramach Priorytetu 2 i Działania 3.4 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego

Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01

ZAPYTANIE OFERTOWE KADRA TORUŃ/POKL/2014

Regulamin rekrutacji i udziału w projekcie

PROGRAM NR 2(4)/T/2014 WSPIERANIE AKTYWNOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu

Powiatowy Urząd Pracy w Rawie Mazowieckiej

Przewodnik dla klienta Sigillum PCCE USŁUGI CERTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.

ZAPYTANIE OFERTOWE dot. rozliczania projektu. realizowane w ramach projektu: JESTEŚMY DLA WAS Kompleksowa opieka w domu chorego.

Rudniki, dnia r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki Opalenica NIP ZAPYTANIE OFERTOWE

UMOWA NR... NA ŚWIADCZENIE USŁUG SZKOLENIOWO - DORADCZYCH

OG OSZENIE O KONKURSIE

woli rodziców w 2010 roku. 1. W roku szkolnym 2016/2017 obowiązek szkolny spełniają dzieci urodzone w 2009 roku oraz z

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

Rzeszów: Usługi szkoleniowe w zakresie: Prawo jazdy kat. C z

Dziennik Urzêdowy. zawodników amatorów osi¹gaj¹cych wysokie wyniki sportowe we wspó³zawodnictwie miêdzynarodowym lub krajowym

System p atno ci rodków europejskich

Poddziałanie Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI

zmiany 1) szczegółowy tryb przekazywania oraz rozliczania refundacji składek na ubezpieczenia społeczne, zwanej dalej refundacją składek ;

Program doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie przedmiotów ekonomicznych

ZAPYTANIE OFERTOWE Z A P R A S Z A. (nazwa firmy)

Staże i praktyki zagraniczne dla osób kształcących się i szkolących zawodowo

REGULAMIN KURSÓW DOKSZTAŁCAJĄCYCH I SZKOLEŃ W UNIWERSYTECIE GDAŃSKIM

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

OGŁOSZENIE O OTWARTYM KONKURSIE OFERT NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW W RAMACH PROGRAMU OSŁONOWEGO

Zapytanie ofertowe nr 4

ZARZĄD POWIATU W RYKACH

KARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR

Stowarzyszenie REFA Wielkopolska Poznań, ul. Rubież 46 C3, Poznań

REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. 1 Postanowienia ogólne

UCHWAŁA NR VIII/43/2015 r. RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 26 marca 2015 r.

KARTA INFORMACYJNA USŁUGI PRZYZNANIE DODATKU AKTYWIZACYJNEGO

UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS)

Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.

ZARZĄDZENIE NR 223/2014 BURMISTRZA MIASTA I GMINY WIELICZKA. z dnia 15 października 2014 r.

BENEFICJENT 1.1 NAZWA I ADRES BENEFICJENTA

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

REGULAMIN REKRUTACJI ORAZ UCZESTNICTWA W ZAJĘCIACH DYDAKTYCZNYCH REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU Edukacja kierunek sukces II edycja

FORMULARZ OFERTOWY. organizację i przeprowadzenie szkoleń zawodowych lub specjalistycznych z następującego zakresu oraz we wskazanych miejscowościach:

Wytyczne Instytucji Zarządzającej MRPO w zakresie zasad archiwizacji dokumentów związanych z realizacją projektów.

Regulaminu uczestnictwa w projekcie. Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce. Beneficjent: Województwo Małopolskie,

Człowiek najlepsza inwestycja

Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie Be leader in English bądź nim i Ty. 1 Informacje o Projekcie

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym

Szanowni Rodzice. Niniejsze zasady nie obejmują przedszkoli i szkół podstawowych prowadzonych przez inne podmioty niż Gmina Olsztyn.

1. Postanawia się przyjąć i przekazać pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania Zespołu Szkół

IV OGÓLNOPOLSKI KONGRES

Lubuska Akademia Sportu

Wrocław, dnia 14 grudnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XVI/96/15 RADY MIEJSKIEJ W BOGUSZOWIE-GORCACH. z dnia 30 listopada 2015 r.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie

Zasady udzielania zaliczek

Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia

Zapytanie ofertowe. (do niniejszego trybu nie stosuje się przepisów Ustawy Prawo Zamówień Publicznych)

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. 1 z :59

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KOSZALINIE Regulamin naboru na rok szkolny 2015/2016

ROZLICZENIA SPO WKP Problemy dot. wdra ania

Załącznik Nr 2 do Regulaminu Konkursu na działania informacyjno- promocyjne dla przedsiębiorców z terenu Gminy Boguchwała

Zapytanie ofertowe Nazwa i adres Zamawiającego: II. Tryb udzielenia zamówienia. III. Opis przedmiotu zamówienia:

MUP.PK.III.SG /08 Lublin, dnia r.

UMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 7 maja 2008 r.

Wytyczne Województwa Pomorskiego

Opole, dnia 30 marca 2015 r. Poz. 746 UCHWAŁA NR VIII/36/15 RADY GMINY STRZELECZKI. z dnia 26 marca 2015 r.

Transkrypt:

Biuletyn Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie EUROPEJSKI FUNDUSZ SPO ECZNY NA PODKARPACIU Struktura projektu narzêdzie planowania i zarz¹dzania str. 3-5 Nowy Kszta³t Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki str. 18 nr 12, czerwiec 2007 r.

W NUMERZE: Spis treœci Warsztat Projektodawcy Struktura projektu narzêdzie planowania i zarz¹dzania................. 3-5 Aktualnoœci........................... 6-7 Dobre praktyki Nabycie nowych, specjalistycznych kwalifikacji przez pracowników sektora s³u by zdrowia w dziedzinie psychiatrii dzieciêcej i zwi¹zanych z ni¹ elementów anestezjologii........................... 8-9 Jêzyki obce w turystyce i promocji regionu. 10-11 Monitoring ZPORR Wizyty monitoruj¹ce................... 12-13 Podsystem monitorowania Europejskiego Funduszu spo³ecznego ZPORR.......... 14-15 Nieprawid³owoœci Nieprawid³owoœci a realizacja projektu...... 16 Finanse Zasady prawid³owego opisu dokumentów ksiêgowych............................. 17 PO KL Nowy Kszta³t Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki.......................... 18 FAQ................................... 19 Biuletyn Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie - nr 12, czerwiec, 2007 r. Wydawca: Wojewódzki Urz¹d Pracy w Rzeszowie, 35-025 Rzeszów, ul. Lisa Kuli 20 tel. (0-17) 850-92-00, fax 852-44-57 e-mail: wup@wup-rzeszow.pl Zespó³ redakcyjny: Alicja Bartnik, Anna Bileñki, Andrzej Borowik, Andrzej Burnat, Joanna Chrobak, Marcin Dygoñ, Iwona Idzik-Maciej, Magdalena Karbarz-Folcik, Ma³gorzata Kawalec, Agnieszka KuŸniar-Pelc, Anna Miklicz, Sylwia Najda, Edyta Polak-Czekajska, Joanna Piórkowska, Beata Przepióra, Pawe³ Zamorski, Olimpia Lis, Agnieszka Mi¹sik i Jacek Œwigoñ. Projekt graficzny i sk³ad: Jaros³aw Ejsymont Druk: Wydawnictwo Papirus Fotografie: The Audiovisual Library of the European Commission, www.dreamstime.com (zdjêcie na ok³adce), Archiwum Miteinander, I. Bieniek. Biuletyn jest wspó³finansowany ze œrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jego rozpowszechnianie odbywa siê bezp³atnie. Mimo zbli aj¹cych siê wakacji i zwi¹zanego z tym czasu odprê enia, wypoczynku i swoistego zwolnienia obrotów, na których zwykliœmy w tym czasie pracowaæ, dla wszystkich osób zajmuj¹cych siê projektami finansowanymi z EFS bêdzie to czas podwójnie wytê onej pracy. Po pierwsze, coraz wiêkszymi krokami zbli- a siê czas koñczenia projektów finansowanych ze œrodków EFS w perspektywie finansowej 2004-2006, trzeba wiêc przygotowywaæ wnioski o p³atnoœæ, przystêpowaæ do fazy zamykania projektów, ich podsumowania. Po drugie, najbli sze tygodnie i miesi¹ce bêd¹ okresem niezmiernie wytê onej pracy zwi¹zanej z przyst¹pieniem do wdra ania Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki, bowiem w dniu 11 czerwca br. zakoñczy³y siê oficjalne negocjacje PO KL z Komisj¹ Europejsk¹, natomiast 22 czerwca br. podpisane zosta³o porozumienie pomiêdzy Ministerstwem Rozwoju Regionalnego a Samorz¹dem Województwa Podkarpackiego w sprawie realizacji Programu. Od tego momentu wchodzimy w ostateczn¹ fazê przygotowañ zarówno wszystkich dokumentów programowych, jak i zasad, na jakich aplikowaæ bêdzie mo na o dofinansowanie z EFS. Praca czeka zarówno podmioty zaanga owane w proces przyjmowania i oceny wniosków, jak i wszystkich zainteresowanych sk³adaniem aplikacji i ubieganiem siê o dofinansowanie. Przed Wojewódzkim Urzêdem Pracy w Rzeszowie stoi koniecznoœæ przygotowania niezbêdnych dokumentów okreœlaj¹cych zasady, na jakich wnioskodawcy bêd¹ mogli ubiegaæ siê o dofinansowanie oraz akcji informacyjnopromocyjnej, która umo liwi dotarcie do wszystkich zainteresowanych podmiotów. Dla obecnych i przysz³ych projektodawców powinien to byæ czas intensywnej nauki, bowiem szereg rozwi¹zañ i przepisów dotycz¹cych przyznawania i rozliczania œrodków ulegnie zmianie. Skala œrodków oraz rozmiar programu sprawia tak e, e PO KL wychodzi znacznie poza dotychczasowy obszar interwencji SPO RZL czy ZPORR w regionie, st¹d niezbêdne bêdzie tak e zapoznanie siê z zasadami jego wdra ania przez pracowników wielu nowych instytucji (np. MOPS czy PCPR). Oddaj¹c w Pañstwa rêce kolejny numer biuletynu mam nadziejê, e treœci w nim zawarte pozwol¹ Pañstwu zarówno na lepsze przygotowanie siê do fazy zamykania projektów, jak i zachêc¹ do pog³êbiania wiedzy niezbêdnej do przygotowania siê na nowy okres programowania. Z powa aniem Jacek Pos³uszny Dyrektor Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie 2

WARSZTAT PROJEKTODAWCY Struktura projektu narzêdzie planowania i zarz¹dzania Nowa perspektywa finansowa bud etu Unii Europejskiej to przede wszystkim mo liwoœæ siêgniêcia po ponad 400 milionów euro przeznaczonych na realizacjê polityki spo³ecznej, rynku pracy, równych szans oraz adaptacyjnoœci przedsiêbiorstw w naszym regionie. Dotacje unijne nierozerwalnie wi¹ ¹ siê z realizacj¹ przedsiêwziêæ projektowych. Pod tym wzglêdem Program Operacyjny Kapita³ Ludzki nawi¹zuje do doœwiadczeñ wdra ania ZPORR i SPO RZL z lekk¹ modyfikacj¹ sposobu ubiegania siê o œrodki na realizacjê dobrych pomys³ów. Sam dobry pomys³ jednak nie jest warunkiem wystarczaj¹cym do uzyskania zgody na jego wdro enie. Konieczne jest przetworzenie pomys³ów w projekt. St¹d metodyki i techniki tworzenia projektów oraz ich umiejêtne zastosowanie staj¹ siê tematem aktualnym, który ponownie trafia na ³amy Biuletynu ZPORR. Tym razem zak³adaj¹c, i problem, który chcemy rozwi¹zaæ jest ju dobrze rozpoznany, zastanowimy siê nad wstêpnym okreœleniem tego jakie dzia³ania i zadania musz¹ zostaæ wykonane, by osi¹gn¹æ postawiony przez nas cel. Zajmiemy siê struktur¹ projektu. Pojêcie struktury charakterystyczne jest przede wszystkim dla przedmiotów i zjawisk o charakterze z³o onym. W tym aspekcie bior¹c pod uwagê definicjê projektu jako sekwencji niepowtarzalnych (unikatowych), z³o onych i powi¹zanych ze sob¹ dzia³añ realizowanych w okreœlonym czasie przy pomocy ograniczonych zasobów finansowych, zmierzaj¹cych do okreœlo- 1 nego celu, struktura projektu nale y do zasadniczych w³aœciwoœci 2 ka dego projektu. Okreœlenie jego struktury jest wiêc jedn¹ z podstawowych czynnoœci zwi¹zanych z planowaniem projektu, szczególnie istotn¹ dla powodzenia wdra ania przedsiêwziêcia. Istot¹ tworzenia struktury projektu, jest wyodrêbnienie najmniejszych sk³adowych (elementarnych) czêœci projektu. Wyodrêbniæ mo na wiêc przynajmniej trzy poziomy podzia³u - fazy, dzia³ania i zadania, jako najmniejsz¹ elementarn¹ czynnoœæ, 3 która mo e zostaæ wykonana. To ile bêdzie szczebli podzia³u zale ne jest od z³o onoœci projektu (realizowanych zadañ) i mo e obejmowaæ od 2 do kilkunastu poziomów. Na strukturê projektu sk³ada siê dwa rodzaje struktur. Struktury hierarchiczne oraz struktury kooperacyjne. Struktury hierarchiczne (work brakdown structure WBS) okreœlane s¹ relacjami nadrzêdnoœci, podrzêdnoœci i wspó³rzêdnoœci czêœci sk³adowych projektu. Struktury te mog¹ byæ okreœlane odgórnie (top-down) oraz oddolnie 4 (bottom-up). W tym pierwszym przypadku strukturalizacja wyprowadzana jest od celu projektu i jego czêœci najbardziej z³o- onych (fazy, etapy) a nastêpnie dokonuje siê podzia³u ka dej z faz na mniejsze czêœci sk³adowe (fazy, dzia³ania i zadania). Strukturalizacja oddolna polega na okreœleniu elementarnych czêœci sk³adowych zdefiniowanego ogólnie projektu a nastêpnie stopniowym ³¹czeniu ich w czêœci sk³adowe wy szego rzêdu a do uzyskania pe³nego projektu jako z³o onej ca³oœci. Strukturalizacja oddolna jest znacznie bardziej skomplikowana do przeprowadzenia i niejednokrotnie jej nieumiejêtne zastosowanie mo e byæ przyczyn¹ pominiêcia wa - nych czêœci sk³adowych projektu. St¹d bardziej rozpowszechnionym sposobem opisu struktury projektu jest podejœcie typu top down. Strukturê projektu mo na przedstawiaæ na kilka sposobów jako listê strukturaln¹ (zestawienie faz, zadañ i dzia³añ), tabelarycznie (jak przedstawiono to za pomoc¹ tabeli 1) b¹dÿ graficznie przy u yciu wykresu piramidowego bocznego (wykres 1) b¹dÿ dolnego (wykres 2). Zarówno na wykresach jak i w tabeli przedstawiono tylko niektóre elementy struktury projektu, gdy jej pe³ne opracowanie, w zale noœci od stopnia skomplikowania przedsiêwziêcia, zajmuje kilkanaœcie stron, a przeciêtnie projekt realizowany w ramach EFS mo e mieæ nawet do 100 zadañ. Struktura podzia³u prac oprócz funkcji planowania mo e mieæ równie zastosowanie jako narzêdzie do zaprojektowania architektury projektu i przedstawienia jej w prosty sposób w uk³adzie graficznej ilustracji pracy w projekcie. Mo e pos³u yæ równie jako narzêdzie raporto- 5 wania stanu realizacji projektu. Struktury kooperacyjne okreœlaj¹ natomiast zale noœci zachodz¹ce pomiêdzy poszczególnymi wspó³zale nymi czêœciami pro- 6 jektu. W literaturze nie dookreœla siê kto 1 Por. R. K. Wysocki, R. McGary, Efektywne zarz¹dzanie projektami, Gliwice 2005, str. 47 50. 2 Struktura projektu nazywana jest równie struktur¹ analizy pracy, b¹dÿ po prostu struktur¹ pracy; por. N. Mingus, Zarz¹dzanie projektami, Gliwice 2002, str. 79; Encyklopedia zarz¹dzania, http://mfiles.ae.krakow.pl. 3 N. Mingus, str. 79. 4 M. Trocki, B. Grucza, Okreœlanie struktury projektu, Warszawa 2005, str. 3. 5 Patrz R. K. Wysocki, R. McGary, str. 124 125. 6 Por. M. Trocki, B. Grucza, K. Ogonek, Zarz¹dzanie projektami, Warszawa 2003, str. 48. 3

WARSZTAT PROJEKTODAWCY ostatecznie jest odpowiedzialny za opracowanie struktury projektu. Mo e to byæ sam mened er projektu, ca³y, b¹dÿ te pewna tylko czêœæ zespo³u projektowego. Zalecanym sposobem jest praca w wiêkszej grupie, choæ wymagaæ wtedy bêdzie wprowadzenia techniki moderacji i zatrudnienie eksperta - moderato- 7 ra. W przypadku opracowywania struktury projektu jednoosobowo lub w mniejszym zespole warto tak¹ strukturê poddaæ konsultacjom, szczególnie nale a³oby zasiêgn¹æ opinii ekspertów, którzy zajmowaæ siê bêd¹ realizacj¹ poszczególnych zadañ w projekcie. Taka konfrontacja jest sposobem na unikniêcie b³êdów nietrafnego planowania b¹dÿ nieuwzglêdnienia wszystkich koniecznych dla realizacji projektu czynnoœci. Praca nad okreœleniem struktury winna obejmowaæ 5 etapów: 1. Sprecyzowanie celów projektu. 2. Zebranie dodatkowych informacji o projekcie. 3. Okreœlenie struktury hierarchicznej projektu. 4. Okreœlenie struktury kooperacyjnej projektu. 5. Zatwierdzenie struktury 8 projektu przez kierownictwo. Jako podstawy podzia³u mo na zastosowaæ opisane w podrêczniku Wysockiego i McGary szeœæ kryteriów testowania kompletnoœci podzia³u. Zatem wed³ug wymienionych wy ej autorów prawid³owy podzia³ to taki, w którym ka de dzia³anie spe³nia nastêpuj¹ce kryteria: 1. Zaawansowanie wykonania dzia³ania/zadania i jego ukoñczenie musz¹ byæ mierzalne. 2. Musi byæ jasno zdefiniowane, od czego dzia³anie/zadanie siê zaczyna i na czym siê koñczy. 3. Dzia³anie musi byæ zakoñczone konkretnym rezultatem. 4. Musi byæ oszacowany czas i koszt wykonania dzia³ania/ zadania. 5. Czas trwania dzia³ania/zadania nie powinien przekraczaæ akceptowalnych limitów. 6. Dzia³ania/zadania powinny 9 byæ od siebie niezale ne. Jednym ze sposobów okreœlania struktury projektu jest technika G. Shmidta, która szerzej zosta³a opisana w wykorzystanej do niniejszego artyku³u literaturze. Opracowanie struktury ma na celu przedstawienie wszystkich koniecznych do realizacji projektu dzia³añ i zadañ oraz zobrazowanie rozmiarów projektu i koniecznoœæ alokowania odpowiednich zasobów do realizacji projektu. Struktura hierarchiczna stanowi równie punkt wyjœcia do oszacowania czasu potrzebnego na realizacjê projektu (np. Project Evaluation and Review Technique - PERT, Critical Path Method - CPM) i doboru personelu projektu w oparciu o opisy stanowisk i karty oceny kandydatów na dane stanowisko pracy. Nale y podkreœliæ, e nawet doskonale opracowana struktura projektu jest podobnie jak i sam projekt nara ona na zmiany jeszcze przed jego rozpoczêciem. Bêdzie ona wiêc w trakcie opracowania przedsiêwziêcia projektowego zmieniana i dopracowywana ze wzglêdu na pojawiaj¹ce siê wci¹ nowe okolicznoœci i czynniki. Jednak dobrze wykonana struktura jest na dalszych etapach, zarówno planowania jak i wdra ania projektu, podstaw¹ szybkiego i sprawnego reagowania na zmiany sytuacji. Marcin Dygoñ Tabela 1. Przyk³ad dwóch poziomów struktury (dzia³anie i zadanie) w uk³adzie tabelarycznym Projekt Faza Dzia³anie 1.1 Programowanie festiwalu 1. Festiwal folklorystyczny krajów oœciennych 1.2 Organizowanie festiwalu 1.3 Przeprowadzenie festiwalu 1.4 Zamkniêcie festiwalu 1.1.1 Opracowanie koncepcji festiwalu 1.1.1.1 Wymyœlenie nazwy festiwalu 1.1.1.2 Okreœlenie formy festiwalu 1.1.2 Pozyskanie partnerów festiwalu 1.1.3 Opracowanie programu imprez artystycznych i towarzysz¹cych 1.1.4 Wybór terminu i lokalizacji festiwalu 1.2.1Organizowanie zaplecza bytowego festiwalu (m.in. dojazdy, wy ywienie, noclegi) 1.2.2 Organizowanie wsparcia technicznego festiwalu (estrada, nag³oœnienie, higiena, ochrona, itp.) 1.3.1 Realizacja imprez artystycznych festiwalu 1.3.2 Realizacja imprez towarzysz¹cych festiwalu 1.4.1 Wykonanie prac porz¹dkowych 1.4.2 Podsumowanie artystyczne festiwalu 1.4.3 Rozliczenie finansowe festiwalu 1.4.4 Opracowanie koncepcji powtarzalnych festiwali Zaczerpniêto z Zarz¹dzanie projektami europejskimi, pod. red. M. Trocki, B. Grucza, Warszawa 2007 7 Wed³ug podrêcznika zarz¹dzania projektami autorstwa K. Wysockiego i R. McGary do opracowania struktury projektu mo e byæ zaanga owane nawet 20 osób cz³onków zespo³u projektowego. Zaleca on równie realizacjê tego elementu planowania projektu metod¹ moderacji lub metaplanu; por. str. 125. 8 M. Trocki, B. Grucza. K. Ogonek, str. 47. 9 Por. Wysocki, McGary, str. 130-134. 4

WARSZTAT PROJEKTODAWCY Wykres 1. G³ówne fazy kompleksowego projektu realizowanego na rzecz rolników i domowników w ramach Dzia³ania 2.3 ZPORR (Opracowanie w³asne) 1 Zatrudnienie osób odchodz¹cych z rolnictwa 1.1 Informacja i promocja ukierunkowana na pozyskanie BO 1.2 Rekrutacja i dobór uczestników projektu (doradztwo zawodowe) 1.3 Pozyskanie trenerów szkoleñ zawodowych 1.4 Przeprowadzenie szkoleñ 1.5 Poœrednictwo pracy 1.6 Upowszechnienie rezultatów projektu wœród ogó³u spo³eczeñstwa Wykres 2. Przyk³ad rozbicia fazy projektu na dzia³ania i rozbicie jednego z nich na zadania (Opracowanie w³asne) 1.1 Informacja i promocja ukierunkowana na pozyskanie BO 1.1.1 Opracowanie ulotki i plakatu 1.1.2 Opracowanie spotu reklamy w radio 1.1.3 Opracowanie spotu reklamy telewizyjnej 1.1.4 Promocja poprzez stronê internetow¹ 1.1.5 Spotkania bezpoœrednie 1.1.1.1 Opracowanie treœci materia³ów informacyjnych i reklamowych 1.1.1.2 Opracowanie koncepcji graficznej ulotki i plakatu 1.1.1.3 Wybór grafika / firmy wykonawczej ulotki i plakatu 1.1.1.4 Przekazanie do drukarni i wydruk ulotki i plakatu 1.1.1.5 Dystrybucja ulotek i plakatów 5

AKTUALNOŒCI PROCEDURA WPROWADZANIA NOWYCH WSKA NIKÓW DO SYSTEMU MONITOROWANIA ZPORR Na stronie internetowej www.zporr.gov.pl w dniu 11 maja 2007 r. zosta³a umieszczona zaktualizowana procedura wprowadzania nowych wskaÿników do systemu monitorowania ZPORR. Procedura wprowadzania nowych wskaÿników monitoringowych obowi¹zuj¹ca do dnia wejœcia w ycie rozporz¹dzenia w sprawie trybu sk³adania i wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (stosowana obecnie): 1. Benficjent stwierdza brak wskaÿnika monitoringowego dla swojego projektu na liœcie standardowych wskaÿników ZPORR 2004-2006. 2. Beneficjent zg³asza stwierdzony brak do Urzêdu Marsza³kowskiego lub Wojewódzkiego Urzêdu Pracy/Regionalnej Instytucji Finansuj¹cej z uzasadnieniem zasadnoœci wprowadzenia wskaÿnika jako systemowego. 3. Je eli w wyniku analizy Urz¹d Marsza³kowski lub Wojewódzki Urz¹d Pracy/Regionalna Instytucja Finansuj¹ca uzna, e wskaÿnik nie jest systemowy, proponuje Beneficjentowi uwzglêdnienie tego wskaÿnika w innych czêœciach wniosku (np.d6). 4. Je eli w wyniku analizy uzna zaœ, e wskaÿnik jest systemowy (danemu rodzajowi wsparcia nie odpowiada aden wskaÿnik w danej kategorii - produkt, rezultat lub oddzia³ywanie), zg³asza niezw³ocznie Instytucji Zarz¹dzaj¹cej ZPORR (najlepiej poczt¹ elektroniczn¹) propozycje wskaÿnika w nastêpuj¹cy sposób: nazwa max 100 znaków ze spacjami, definicja wskaÿnika w przypadku gdy nazwa wymaga doprecyzowania, jednostka miary oraz metodologiê pomiaru. 5. W przypadku, gdy stwierdzony brak nale y usun¹æ w trybie szczególnym (gdy mija termin sk³adania wniosków), Beneficjent przesy³a propozycje bezpoœrednio do Instytucji Zarz¹dzaj¹cej ZPORR na adresy poczty elektronicznej: joanna.wiertlewska@mrr.gov.pl 6. W ka dym przypadku zg³oszenie nowego wskaÿnika do systemu monitorowania ZPORR wymaga potwierdzenia wprowadzenia danego wskaÿnika przez Instytucjê Zarz¹dzaj¹c¹ ZPORR. Potwierdzenie jest wysy³ane niezw³ocznie do Beneficjenta i w³aœciwej instytucji przyjmuj¹cej wnioski. Je eli to konieczne, po konsultacji z cz³onkami grupy zadaniowej ds. wskaÿników lub konsultacji miêdzyresortowej. 7. Potwierdzenie (wydruk pisma z poczty elektronicznej) wraz z oœwiadczeniem Beneficjent za³¹cza do wniosku aplikacyjnego. Oœwiadczenie jest tymczasow¹ deklaracj¹ Beneficjenta do monitorowania i pomiaru nowego wskaÿnika do czasu wprowadzenia wskaÿnika na listê standardowych wskaÿników w Generatorze Wniosków. Oœwiadczenie powinno zawieraæ nazwê wskaÿnika oraz sposób monitorowania i pomiaru wybranego wskaÿnika (system zorganizowany przez Beneficjenta). Zakres tych informacji powinien byæ taki, jakby Beneficjent potencjalnie wype³nia³ czêœæ E2 swojego wniosku aplikacyjnego (z wype³nion¹ rubryk¹ poni ej tabeli w³¹cznie). W momencie udostêpnienia wskaÿnika w GW Urz¹d Marsza³kowski lub Wojewódzki Urz¹d Pracy/Regionalna Instytucja Finansuj¹ca wzywa jednorazowo Beneficjenta do przeformatowania wniosku zgodnie z w³aœciw¹ wersj¹ GW w wyznaczonym przez siebie terminie. Procedura od dnia wejœcia w ycie rozporz¹dzenia w sprawie trybu sk³adania i wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 Od dnia wejœcia w ycie ww. rozporz¹dzenia wnioski niezgodne z obowi¹zuj¹cym wzorem nale y przeformatowaæ w momencie udostêpnienia tych wzorów w GW. Przeformatowana aplikacja nie wymaga za³¹czania do niej oœwiadczenia, je eli wskaÿnik znalaz³ siê na liœcie w udostêpnionej wersji GW. W dalszym ci¹gu, w uzasadnionych przypadkach mo liwe bêdzie wprowadzanie nowych wskaÿników monitoringowych ZPORR do systemu monitorowania zgodnie z procedur¹ stosowan¹ dotychczas. W zwi¹zku z powy szym oœwiadczenie za³¹cza siê obowi¹zkowo do aplikacji tylko w przypadku, gdy potwierdzony przez Instytucjê Zarz¹dzaj¹c¹ ZPORR brak wskaÿnika nie ma odzwierciedlenia na liœcie w GW. Nale y zwórciæ uwagê na to, e nie jest to za³¹cznik obligatoryjny dla wszystkich Beneficjentów ZPORR, a wrêcz przeciwnie umo liwia sprawne funkcjonowanie systemu monitorowania projektów, realizowanych w ramach ZPORR, bez oczekiwania na ostateczne wprowadzenie zmian w samym GW. GENERATOR WNIOSKÓW P AT- NICZYCH Od dnia 4 czerwca br. Istnieje obowi¹zek sporz¹dzania wniosków o p³atnoœæ przy u yciu Gene- 6

AKTUALNOŒCI ratora Wniosków P³atniczych (GWP). Stworzenie nowego wniosku przy u yciu tej aplikacji mo liwe jest tylko po wczytaniu do Generatora Wniosków P³atniczych (GWP) elektronicznej wersji pliku z danymi o umowie (wygenerowanego z systemu SIMIK). Wersja elektroniczna pliku z danymi, wyeksportowanymi z systemu SIMIK w postaci pliku xml, który stanowi podstawê przygotowania wniosku o p³atnoœæ w GWP, bêdzie dostarczona beneficjentowi od Instytucji Wdra aj¹cej (WUP Rzeszów). Po klikniêciu przycisku NOWY w aplikacji GWP nale y wskazaæ otrzymany plik. Po wczytaniu danych zostanie utworzony nowy wniosek p³atniczy. W celu uproszczenia metody weryfikacji zgodnoœci wersji elektronicznej i papierowej wniosku beneficjenta o p³atnoœæ, wprowadzona zosta³a funkcja sumy kontrolnej, która po przygotowaniu wniosku powinna siê zgadzaæ na obu wersjach dokumentu (papierowej i elektronicznej). Jakakolwiek zmiana dokumentu powoduje zmianê sumy kontrolnej, nale y wiêc zwracaæ uwagê na to, aby nie nanosiæ poprawek w wersji elektronicznej po uprzednim wydrukowaniu wniosku w wersji papierowej. ZMIANA WYSOKOŒCI DODAT- KU SZKOLENIOWEGO WYP A- CANEGO W RAMACH DZIA A- NIA 2.3 I 2.4 ZPORR W zwi¹zku z powy szym zmianie uleg³ równie dodatek szkoleniowy wyp³acany Beneficjentom uczestnicz¹cym w projektach realizowanych w ramach Dzia³ania 2.3 i 2.4 ZPORR. Kwota dodatku od dnia 1 czerwca 2007 r. wynosi 107,70 z³. POROZUMIENIE W SPRAWIE REALIZACJI PO KL W dniu 22 czerwca br., zosta³o podpisane porozumienie pomiêdzy Ministerstwem Rozwoju Regionalnego a Samorz¹dem Województwa Podkarpackiego w sprawie realizacji Komponentu Regionalnego Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki. W ramach porozumienia Instytucja Zarz¹dzaj¹ca PO KL zobowi¹zuje Samorz¹d Województwa Podkarpackiego do realizacji czterech Priorytetów Programu, zaplanowanych na lata 2007 2013 oraz przekazuje kompetencje w tym zakresie. Jednoczeœnie IZ zobowi¹zuje siê do przekazania œrodków pieniê nych na realizacjê Komponentu Regionalnego w naszym regionie w kwocie 1 655 152 411 PLN (co stanowi równowartoœæ kwoty 432 312 702 EUR). W porozumieniu zapisane zosta³y równie wszystkie podstawowe zasady, jakimi kierowaæ siê bêd¹ instytucje zaanga owane we wdra anie PO KL. Porozumienie podpisa³ w imieniu Zarz¹du Województwa Jacek Pos³uszny, dyrektor Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie, któremu powierzono funkcjê Instytucji Poœrednicz¹cej dla Komponentu Regionalnego PO KL w województwie podkarpackim. Porozumienie daje podstawê do realizacji wsparcia przewidzianego na lata 2007 2013. Po zakoñczeniu prac przygotowawczych (zamkniêcie negocjacji z Komisj¹ Europejsk¹ oraz zakoñczeniu przygotowañ systemu wdra ania i uzyskaniu dla niego akceptacji) mo liwe bêdzie przekazanie œrodków do instytucji, które znalaz³y siê w systemie realizacji wsparcia (realizuj¹ projekty systemowe) powiatowych urzêdów pracy, oœrodków pomocy spo³ecznej i innych, jak równie og³oszenie konkursów na realizacjê projektów. Zgodnie z przepisami Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dniem 1 czerwca 2007 r. waloryzacji uleg- ³y zasi³ki dla bezrobotnych, stypendia i inne œwiadczenia wyp³acane z Funduszu Pracy. Podpisanie porozumienia w sprawie realizacji Komponentu Regionalnego PO KL. Na zdjêciu Gra yna Gêsicka Minister Rozwoju Regionalnego oraz Jacek Pos³uszny Dyrektor Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie. 7

DOBRE PRAKTYKI Nabycie nowych, specjalistycznych kwalifikacji przez pracowników sektora s³u by zdrowia w dziedzinie psychiatrii dzieciêcej i zwi¹zanych z ni¹ elementów anestezjologii Od 11 stycznia 2007 r. Oœrodek Kszta³cenia Podyplomowego Pielêgniarek i Po³o nych w Rzeszowie realizuje projekt pt.: Nabycie nowych, specjalistycznych kwalifikacji przez pracowników sektora s³u by zdrowia w dziedzinie psychiatrii dzieciêcej i zwi¹zanych z ni¹ elementów anestezjologii. Projekt zakoñczy siê 31 grudnia 2007 r. G³ównym celem projektu jest specjalistyczne przeszkolenie 2 lekarzy, 35 pielêgniarek, 2 psychologów i 2 rehabilitantów w zakresie psychiatrii dzieciêcej. Cel projektu ma bezpoœredni zwi¹zek z otwarciem w Szpitalu Powiatowym w añcucie oddzia³u psychiatrii dzieciêcej (jedynego w województwie podkarpackim), w którym œwiadczone bêd¹ us³ugi dla pacjentów z chorobami psychicznymi, uzale nionymi i z zaburzeniami psychicznymi (nerwice, anoreksje, bulimia, ADHD). Praca z pacjentami oddzia³u psychiatrycznego wymaga du ej wiedzy i umiejêtnoœci zawodowych, które nie s¹ przekazywane w wystarczaj¹cym stopniu w czasie kszta³cenia zawodowego pracownika medycznego. Efektem tego jest brak w województwie podkarpackim tego typu wyspecjalizowanej kadry. Powy szy projekt uzupe³nia te niedostatki edukacyjne w sposób kompleksowy (³¹czy elementy teoretyczne z praktycznymi oraz przygotowuje kompletn¹ obsadê personaln¹ obejmuj¹c¹ wszystkie niezbêdne osoby w leczeniu psychiatrycznym tj. lekarzy, pielêgniarki psychiatryczne i anestezjologiczne, psychologów i rehabilitantów) powiedzia³a Irena Bieniek koordynator projektu. Osoby te napotykaj¹ szereg barier w zdobyciu nowych, specjalistycznych kwalifikacji zawodowych. S¹ to najczêœciej przeszkody natury organizacyjnej i finansowej. Przygotowanie pracownika medycznego do pracy w psychiatrii dzieciêcej wymaga szkolenia w oœrodkach o tej samej specyfice udzielanych œwiadczeñ medycznych. W województwie podkarpackim nie jest zlokalizowany aden oœrodek psychiatrii dzieciêcej, wobec czego beneficjenci ostateczni musz¹ uczêszczaæ na sta e szkoleniowe do oœrodków poza województwem. Najwiêksz¹ jednak przeszkod¹ w osi¹gniêciu zamierzonego celu dla beneficjentów ostatecznych s¹ niskie wynagrodzenia, które nie pozwalaj¹ na d³u szy pobyt i szkolenie w pozamiejscowych oœrodkach. Nabór uczestników projektu zosta³ poprzedzony jednorazow¹ akcj¹ informacyjnopromocyjn¹ maj¹c¹ na celu dotarcie do wszystkich osób zainteresowanych uczestnictwem w szkoleniu. Zosta³ on przeprowadzony oddzielnie dla ka dej grupy zawodowej Uczestnicy projektu realizowanego przez Oœrodek Kszta³cenia Podyplomowego Pielêgniarek i Po³o nych w Rzeszowie. Fot. Irena Bieniek 8

DOBRE PRAKTYKI bior¹cej udzia³ w projekcie. Zg³oszenia osób chc¹cych uczestniczyæ w projekcie by³y przyjmowane w biurze OKPPiP w Rzeszowie. Beneficjentami ostatecznymi projektu s¹ lekarze, pielêgniarki, psycholodzy i rehabilitanci zatrudnieni w ró nych placówkach s³u by zdrowia na terenie województwa podkarpackiego, ze szczególnym uwzglêdnieniem powiatów ³añcuckiego, le ajskiego i przeworskiego. Potencjalni beneficjenci ostateczni musieli spe³niæ formalne warunki uprawniaj¹ce do starania siê o uczestnictwo w projekcie, tj. : - lekarze posiadanie dyplomu lekarza, prawa wykonywania zawodu, zaœwiadczenie o zatrudnieniu w zak³adzie opieki zdrowotnej, - psycholodzy posiadanie dyplomu psychologa, zaœwiadczenie o zatrudnieniu w zak³adzie opieki zdrowotnej, - pielêgniarki posiadanie dyplomu pielêgniarki, prawo wykonywania zawodu pielêgniarki i zaœwiadczenie o zatrudnieniu w zak³adzie opieki zdrowotnej, - rehabilitanci posiadanie dyplomu rehabilitanta, zaœwiadczenie o zatrudnieniu w zak³adzie opieki zdrowotnej. Ponadto ka da z ww. osób musia³a do³¹czyæ dodatkowo deklaracjê pracy w Oddziale Psychiatrii Dzieciêcej i Oddziale Anestezjologii oraz oœwiadczenia dotycz¹ce miejsca zamieszkania. Nastêpnie beneficjenci ostateczni spe³niaj¹cy powy sze wymagania byli rekrutowani na podstawie dodatkowych kryteriów tj. sta u pracy (minimum 1 rok), posiadania dodatkowych kwalifikacji podyplomowych zwi¹zanych z dziedzin¹ kszta³cenia bêd¹c¹ przedmiotem niniejszego projektu oraz kolejnoœci zg³oszeñ. W sumie w projekcie uczestniczy 41 osób, w tym 31 kobiet i 10 mê czyzn. Wsparcie w ramach projektu ma charakter kompleksowy. Sk³ada siê ono z 2 modu- ³ów kszta³cenia teoretycznego i praktycznego. Szkolenia realizowane s¹ przy wykorzystaniu nowoczesnych technik dydaktycznych, zaœ tematyka szkoleñ ma charakter innowacyjny dla beneficjentów ostatecznych. Szkolenia s¹ prowadzone zgodnie z wytycznymi Krajowego Konsultanta ds. Psychiatrii Dzieciêcej i programami zatwierdzonymi przez Centrum Kszta³cenia Podyplomowego Pielêgniarek i Po³o - nych powiedzia³a Irena Bieniek. Szkolenie psychoedukacyjne realizowane jest w formie warsztatów i ma za zadanie nabycie umiejêtnoœci w zakresie komunikacji spo³ecznej z psychicznie chorymi pacjentami, z którymi zaburzona jest komunikacja z powodu ich ciê kiego stanu. Szkolenie to przejd¹ wszyscy uczestnicy projektu. Pozosta³e szkolenia teoretyczne dziel¹ siê na kwalifikacyjne i teoretyczne zgodnie z rozporz¹dzeniem Ministra Zdrowia w sprawie kszta³cenia podyplomowego pielêgniarek i po³o - nych z dnia 29 paÿdziernika 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 197 poz. 1923). Szkolenia teoretyczne przeprowadzane w añcucie obejmuj¹ dziedziny pielêgniarstwa psychiatrycznego, anestezjologicznego i intensywnej opieki, resuscytacji kr¹ eniowo-oddechowej, interpretacji zapisu elektrokardiograficznego oraz rehabilitacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Powy sze kursy poprzedzone s¹ blokiem ogólnozawodowym Szkolenia praktyczne obejmuj¹ sta e szkoleniowe z powy - szych dziedzin w Klinice Psychiatrii Dzieciêcej i M³odzie y Collegium Medium UJ w Krakowie oraz w Szpitalu Powiatowym w añcucie. Projekt cieszy siê bardzo du ym zainteresowaniem ze strony pracowników s³u by zdrowia. Szkolenie jest zorganizowane i realizowane na bardzo wysokim poziomie. W swoim programie oprócz zajêæ teoretycznych zawiera równie wiele godzin zajêæ praktycznych. Najwiêcej korzyœci moim zdaniem, jak równie moich kolegów przyniós³ nam pobyt na sta u w Klinice Psychiatrii Dzieciêcej w Krakowie Marta Stanisz uczestniczka projektu. Realizacja projektu przyczyni siê do w pe³ni profesjonalnego przygotowania kadry nowopowstaj¹cego oddzia³u psychiatrii dzieciêcej w Szpitalu Powiatowym w añcucie. Obecnie istnieje du e zapotrzebowanie na ró ne kursy i szkolenia zawodowe dla pracowników sektora s³u by zdrowia. Z tego powodu Oœrodek Kszta³cenia Podyplomowego Pielêgniarek i Po³o nych w Rzeszowie zamierza ubiegaæ siê o dofinansowanie kolejnych projektów w tym zakresie powiedzia³a Irena Bieniek. Pawe³ Zamorski 9

DOBRE PRAKTYKI Placówka Kszta³cenia Policealnego i Kursowego Miteinander w Przemyœlu od wielu lat realizuje szeroki program edukacji jêzykowej ze szczególnym uwzglêdnieniem odrêbnoœci kulturowej reprezentowanego regionu. Za dzia³ania realizowane w ramach autorskiego projektu Nasz region w jêzykach obcych oœrodek otrzyma³ najwy sze wyró nienie w nauczaniu jêzyków obcych: EUROPEAN LABEL dla nowatorskich inicjatyw w nauczaniu jêzyków obcych, przyznane przez Komisarza UE ds. Edukacji i Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. W 2002 r. Miteinander by³ jedyn¹ prywatn¹ placówk¹ w Polsce nagrodzon¹ powy szym certyfikatem. Od 2006 r. Placówka uzyska³a uprawnienia do przeprowadzania egzaminów TELC. W ramach Dzia³ania 2.1 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, firma realizowa³a projekt zatytu³owany Nasz Region w Jêzykach Obcych - specjalistyczny kurs jêzyków angielskiego i niemieckiego w obs³udze ruchu turystycznego, promocji regionu i kontaktach zagranicznych". Rynek us³ug turystycznych obszarów po³udniowo wschodnich województwa podkarpackiego jest specyficzny - ubogi w du e przedsiêwziêcia inwestycyjne i raczej kszta³towany w oparciu o istniej¹ce zaplecze historyczne, kulturowe, przyrodnicze. Celem realizacji projektu by³o stworzenie takich warunków dla rozwoju zasobów ludzkich na poziomie lokalnym i regionalnym, by mobilnoœæ zawodowa ulega³a uelastycznianiu powiedzia³a Beata Zawada, dyrektor Placówki. 10 Jêzyki obce w turystyce i promocji regionu Fot. Archiwum Miteinander Trudno mówiæ o elastycznoœci i mobilnoœci pracowników bran y turystycznej czy promocyjnej, jeœli ka dy kontakt z potencjalnym zagranicznym klientem utrudnia komunikacja w jêzyku obcym. Obs³uga ruchu turystycznego sama w sobie stawia wymagania bycia komunikatywnym na najwy szym poziomie. Komunikatywna, sprawna jêzykowo baza turystyczna mo e staæ siê motorem napêdowym wielu ga³êzi gospodarki w "ma³ych ojczyznach". Inwestycja w kwalifikacje i umiejêtnoœci pracowników jest pierwszym krokiem w kierunku rozwoju regionu. Tym bardziej, e jedno miejsce pracy w turystyce generuje trzy do czterech miejsc pracy w infrastrukturze towarzysz¹cej. Zorganizowane w ramach projektu szkolenia umo liwiaj¹ podniesienie umiejêtnoœci w pos³ugiwaniu siê jêzykiem obcym angielskim lub niemieckim pracuj¹cych osób doros³ych zajmuj¹cych siê szeroko rozumian¹ obs³ug¹ ruchu turystycznego. W szkoleniach uczestniczy³o 108 osób reprezentuj¹cych ró ne zawody zwi¹zane z turystyk¹. Byli to pracownicy zajmuj¹cy siê promocj¹ regionu lub odpowiedzialni za kontakty z miastami, gminami partnerskimi za granic¹, pracownicy biur promocji miasta, pracownicy oœrodków kultury, nauczyciele oddelegowani do kontaktów partnerskich ze szko³ami europejskimi, pracownicy oœrodków turystycznych, pracownicy biur podró y, przewodnicy turystyczni, pracownicy muzeów, skansenów, miejsc atrakcyjnych turystycznie, pracownicy hoteli, pensjonatów, kwater prywatnych, pracownicy restauracji i innych punktów gastronomicznych ze szczególnym uwzglêdnieniem kelnerów. Wœród osób korzystaj¹cych z oferty szkoleniowej w ramach projektu znajdowali siê zarówno mieszkañcy terenów wiejskich jak i miejskich. Projekt obejmowa³ swym zasiêgiem 4 powiaty: przemyski ziemski i grodzki, jaros³awski i przeworski. Wybór ten podyktowany zosta³ wspólnymi cechami kulturowymi, geograficznymi i spuœcizn¹ historyczn¹ tych obszarów, które w zamierzeniach projektu powinny wyjœæ poza w³asne op³otki, staæ siê powszechnie i ³atwo dostêpnym dobrem.

DOBRE PRAKTYKI Oœrodek Miteinander, który jest wyposa ony w jedno z najnowoczeœniejszych w Polsce laboratorium jêzykowych, jak i w multimedialn¹ pracowniê komputerow¹, daje beneficjentom szansê pracy i edukacji w oparciu o najnowsze standardy - wymaga jednak czasu i starannoœci. Zapewnia to w³aœnie forma kursowa. Uczestnictwo w kursie wymaga od Beneficjenta pewnej dyscypliny, nowej organizacji czasu, wysi³ku i aktywnoœci. To z kolei jest niezwykle istotnym elementem psychologicznym szczególnie w œrodowisku naszych powiatów - ci¹gle jeszcze uœpionych i niewystarczaj¹co mobilnych. A w przypadku bran y turystycznej aktywnoœæ i podejmowanie nowych wyzwañ s¹ niezwykle istotne. Zawarcie w programie kursu treœci dotycz¹cych historii, geografii, gastronomii, ruchu turystycznego, organizacji wypoczynku, pozwoli uczestnikom na zdobycie unikalnej wiedzy zwi¹zanej œciœle z wykonywanym przez nich zawodem. Zmieniaj¹ce siê warunki spo³eczne i gospodarcze skutkuj¹ potrzeb¹ przygotowania ludzi do radzenia sobie z nowymi wyzwaniami. W przypadku realizacji szkolenia w formie kursu beneficjenci nabywaj¹ wiedzê przedmiotow¹ przydatn¹ zarówno w obecnym miejscu pracy, jak równie w przypadku zmiany zatrudnienia. Realizacja aktywnej polityki szkoleniowej wskazuje w³aœnie na kursy jako formy, które poprzez d³u szy i systematyczny czas szkolenia daj¹ gwarancjê rzetelnego przekazania wiedzy i jej utrwalenia, co w przypadku jêzyków obcych jest konieczne. Poziom wykszta³cenia doros³ych roœnie, jednak ci¹gle jest on niewystarczaj¹cy, a liczba uczestników kursów w ramach kszta³cenia Fot. Archiwum Miteinander ustawicznego w Polsce jest nadal ni sza ni w krajach UE. Œrodkiem zaradczym wy-daje siê byæ oferta kursów specjalistycznych wychodz¹cych na przeciw potrzebom i wymogom rynku pracy. Taka oferta kszta³cenia ustawicznego mo e usun¹æ zagro enia spowodowane brakiem umiejêtnoœci niezbêdnych do wykonywania zadañ w ramach wykonywanych zawodów. Nauka by³a prowadzona w 9 dwunastoosobowych grupach (7 grup z jêzyka angielskiego i 2 grupy z jêzyka niemieckiego). W trakcie szkoleñ zajêcia teoretyczne by³y realizowane w salach lekcyjnych lub w laboratorium jêzykowym, natomiast dla urozmaicenia metod nauki, zdobyta wiedza by³a praktycznie weryfikowana podczas wycieczek tematycznych. Cykl szkolenia zosta³ zakoñczony certyfikatem TELC. Do egzaminu przyst¹pi³o 38 osób, które wczeœniej zadeklarowa³y chêæ uczestnictwa w dodatkowych zajêciach przygotowuj¹cych do certyfikatu. Kurs z wynikiem pozytywnym ukoñczy³a ca³a grupa osób, które rozpoczê³y uczestnictwo w projekcie. Dziêki nabytym umiejêtnoœciom jêzykowym uczestnicy projektu ugruntuj¹ swoj¹ sytuacjê zawodow¹ w dotychczasowym miejscu pracy b¹dÿ zmieni¹ zatrudnienie, a tak e bêd¹ zachêceni do kontynuowania szkolenia na wy szym poziomie zaawansowania. Ponadto projekt przewiduje, e beneficjenci ostateczni zdobêd¹ œwiadomoœæ op³acalnoœci inwestowania czasu i wysi³ku we w³asne samokszta³cenie, przyjm¹ zasadê kszta³cenia przez ca³e ycie jako priorytet, zrozumiej¹, e kluczowym elementem nowoczesnego kreowania w³asnej osoby jest sta³a aktualizacja wiedzy zawodowej. Mamy nadziejê, e dziêki doœwiadczeniom i wiedzy jakie sta³y siê udzia³em naszych kursantów ka dy z nich zgodzi siê ze mn¹, e dzielenie czasu na pracê i dokszta³canie uczy i przypomina o poszanowaniu ka dej wygospodarowanej chwili czy z³otówki stwierdzi³a Beata Zawada wspó³autorka projektu Nasz Region w Jêzykach Obcych - specjalistyczny kurs jêzyków angielskiego i niemieckiego w obs³udze ruchu turystycznego, promocji regionu i kontaktach zagranicznych". Sylwia Najda 11

MONITORING ZPORR Wizyty monitoruj¹ce W zwi¹zku z decyzj¹ Instytucji Zarz¹dzaj¹cej ZPORR pracownicy Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie od pocz¹tku 2007 r. uzyskali mo liwoœæ przeprowadzania tzw. wizyt monitoruj¹cych w projektach. Decyzjê o wprowadzeniu nowego narzêdzia kontroli podjêto na podstawie art. 4 rozporz¹dzenia Komisji (WE) nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. Wizyty maj¹ na celu sprawdzenie czy: - fundusze s¹ wykorzystywane w celach, którym mia³y s³u yæ i czy dotrzymywane s¹ warunki udzielenia wsparcia; - projekt jest realizowany prawid³owo, zgodnie z umow¹ o dofinansowanie realizacji projektu i mo na oczekiwaæ, e bêdzie tak realizowany nadal; - zajêcia lub inne dzia³ania, deklarowane przez Wnioskodawcê w projekcie odbywaj¹ siê, jaki jest ich poziom, czy uczestnicy projektu otrzymuj¹ odpowiednie materia³y i czy spe³niaj¹ one wymogi wizualizacji ZPORR; Projektodawca nie powinien obawiaæ siê wizyty, jeœli tylko realizuje projekt zgodnie z za³o eniami umowy. Przewa nie 2 3 osoby (opiekunowie projektów) stawiaj¹ siê bez zapowiedzi na zajêciach. Powinni mieæ przy sobie Upowa nienie Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie, w którym znajduj¹ siê nastêpuj¹ce informacje: - imiona i nazwiska osób przeprowadzaj¹cych wizytê; - numer i tytu³ projektu, który ma byæ wizytowany; - adres miejsca, w którym odbywaj¹ siê zajêcia; W celu sprawdzenia prawdziwoœci danych Wnioskodawca mo e za ¹daæ od pracowników WUP dowodów osobistych lub legitymacji s³u bowych. W/w Upowa nienie jest wa ne przez miesi¹c - w przypadku, gdyby zajêcia jednak siê nie odbywa³y we wskazanym przez Projektodawcê terminie lub miejscu - mo na wówczas u yæ takiego Upowa nienia ponownie. Podczas wizyty monitoruj¹cej sprawdzeniu podlega przede wszystkim to, czy zajêcia lub inne wsparcie ma faktycznie miejsce. Dlatego taki nacisk k³adziemy na przesy³anie informacji o wszelkich zmianach w harmonogramie kursów, informacji o chorobie trenera czy innym powodzie zmiany terminu. Jest to potrzebne tak e do zestawieñ kursów, przesy³anego co miesi¹c do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, które jako Instytucja Zarz¹dzaj¹ca prowadzi podobny monitoring wsparcia w ramach ZPORR. Du ¹ wagê przywi¹zuje siê do odpowiedniego oznakowania miejsca, w którym odbywaj¹ siê zajêcia jêzykowe lub inne dzia³ania, wynikaj¹ce z za³o eñ projektu. Zarówno na zewn¹trz, jak i wewn¹trz pomieszczenia powinien znajdowaæ siê plakat, tabliczka lub baner, oznakowany zgodnie z wytycznymi (Szczegó³owe wytyczne dotycz¹ce promocji projektu w ramach ZPORR, Ksi¹ ka znaku ZPORR które mo na pobraæ ze strony internetowej Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie). Oprócz wymaganych logo konieczna jest informacja o wspó³finansowaniu projektu ze œrodków Europejskiego Funduszu Spo- ³ecznego i bud etu pañstwa. Takie same oznaczenia powinny znajdowaæ siê na materia³ach szkoleniowych, które otrzymuj¹ beneficjenci ostateczni (podrêczniki, ksero, materia³y autorskie i inne, a tak e na listach obecnoœci. Kolejn¹ rzecz¹, na któr¹ zwracaj¹ uwagê osoby przeprowadzaj¹ce wizytê, jest frekwencja na zajêciach i zgodnoœæ nazwisk osób z listy obecnoœci z list¹ uczestników projektu, przes³an¹ do WUP. Uwadze opiekunów projektów nie umknie równie fakt, czy sale, w których odbywaj¹ siê zajêcia s¹ odpowiednio wyposa one w sprzêt, który zosta³ zakupiony ze œrodków przeznaczonych na realizacjê projektu, b¹dÿ dostarczony przez Wnioskodawcê, zgodnie z deklaracjami we wniosku o dofinansowanie realizacji projektu. Aby uzyskaæ dok³adniejsze informacje o realizacji i wdra aniu dzia³añ, za³o onych w projekcie beneficjenci ostateczni otrzymuj¹ anonimowe ankiety, w których proszeni s¹ o ocenê w skali od 1 do 10 (gdzie 1 to ocena najgorsza a 10 najlepsza) nastêpuj¹cych kwestii: 1. Organizacja zajêæ w ramach projektu 2. Jakoœæ bazy lokalowej i sprzêtu 3. Poziom kompetencji i przygotowania wyk³adowców 4. Zawartoœæ merytoryczn¹ programu nauczania 5. Przydatnoœæ przekazanych materia³ów dydaktycznych 6. Czy projekt spe³nia oczekiwania? Ankiety, po przeanalizowaniu, s¹ do³¹czane do dokumentacji projektu. Poni ej przedstawiamy wykres ankiety, sporz¹dzony na podstawie danych, zebranych w trakcie 5 wizyt monitoruj¹cych: 12

MONITORING ZPORR Ankieta oceniaj¹ca udzia³ w projekcie Liczba osób 38 37 35 36 33 34 32 29 30 31 28 27 25 26 23 24 22 19 20 21 18 17 15 16 13 14 12 10 11 9 8 7 6 5 3 4 0 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Skala oceny 1. organizacja zajêæ w ramach projektu 2. jakoœæ bazy lokalowej i sprzêtu 3. poziom kompetencji i przygotowania wyk³adowców 4. zawartoœæ merytoryczna programu nauczania 5. przydatnoœæ przekazanych materia³ów dydaktycznych 6. czy projekt spe³nia oczekiwania? Podczas wizyt monitoruj¹cych najczêœciej spotykamy siê z brakiem oznaczeñ na zewn¹trz lub wewn¹trz sal, w których odbywaj¹ siê zajêcia. Nawet jeœli szkolenie jest realizowane w wynajmowanej sali np. w szkole, to osoba odpowiedzialna za jego realizacjê lub trener, powinni zadbaæ o odpowiednie oznakowanie pomieszczenia przed zajêciami wystarczy plakat. W przypadku gdy kolejne wizyty monitoruj¹ce u danego Projektodawcy potwierdz¹ brak odpowiedniego oznaczenia miejsc, w których odbywaj¹ siê zajêcia, koszty zwi¹zane z wynagrodzeniem osób za to odpowiedzialnych zostan¹ uznane za niekwalifikowane. Kilkakrotnie tak e zajêcia nie odbywa³y siê we wskazanym przez projektodawcê terminie jak ³atwo siê domyœliæ, fakt ten nie poprawia nastroju osobom przeprowadzaj¹cym wizytê i nie œwiadczy dobrze o realizatorze projektu. W takiej sytuacji Wnioskodawca musi mieæ w zanadrzu naprawdê solidne wyt³umaczenie jeœli zaœ takiego nie posiada, koszt konkretnych zajêæ mo e zostaæ uznany za niekwalifikowany. Tak wiêc w interesie Projektodawcy jest informowanie Instytucji Wdra aj¹cej o wszelkich zmianach w terminach odbywania siê zajêæ, zastêpstwach trenerów i innych faktach, które mog¹ byæ istotne dla osób przeprowadzaj¹cych wizytê na miejscu realizacji projektu. Anna Bileñki 13

MONITORING ZPORR Podsystem monitorowania Europejskiego Funduszu Spo³ecznego w ZPORR Narzêdziami informatycznymi Europejskiego Funduszu Spo³ecznego s¹ System Informatyczny Monitoringu i Kontroli Finansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójnoœci (SIMIK) oraz Podsystem monitorowania Europejskiego Funduszu Spo³ecznego (PEFS). Pierwszy z nich umo liwia zarz¹dzanie, monitorowanie, kontrolê i ocenê programów operacyjnych wspó³finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych. Drugi zaœ jest uzupe³nieniem systemu SIMIK. Podstawowym celem podsystemu jest spe³nienie wszelkich wymogów Komisji Europejskiej, ze wzglêdu na specyfikê EFS nie uwzglêdnion¹ w systemie SIMIK. U ytkownikami podsystemu, którego strukturê stanowi¹ lokalne bazy danych, s¹ instytucje pe³ni¹ce rolê Instytucji Wdra aj¹cej w systemie wdra ania EFS, w naszym przypadku Instytucj¹ t¹ jest Wojewódzki Urz¹d Pracy w Rzeszowie. Aplikacja PEFS stworzona zosta³a w celu szczegó³owego monitorowania procesu gromadzenia wyczerpuj¹cych informacji o Beneficjentach Ostatecznych Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, jak równie informacji pochodz¹cych z ankietowania BO w zakresie efektów dzia- ³ania projektów prowadzonych w ramach programu ZPORR. Podsystem monitorowania spe³nia nastêpuj¹ce zadania: wprowadzanie i przechowywanie szczegó³owych informacji na temat beneficjentów ostatecznych, wprowadzanie danych pochodz¹cych z ankietowania Beneficjentów Ostatecznych po zakoñczeniu projektu, generowanie wskaÿników obrazuj¹cych stopieñ realizacji ZPORR, wykorzystanie systemów Rys. 1 - Aplikacja PEFS Indywidualny Beneficjent Ostateczny 14

MONITORING ZPORR informatycznych u ytkowanych przez projektodawców w celu zautomatyzowania procesu przekazu danych na temat Beneficjentów Ostatecznych, obs³ugê finansow¹ projektów w ramach ZPORR. Beneficjentami Ostatecznymi s¹ instytucje lub osoby fizyczne, które s¹ finalnymi odbiorcami œrodków EFS przeznaczonych na realizowane projekty. Aplikacja PEFS odpowiedzialna za obs³ugê BO podzielona jest na dwie czêœci. Pierwsza z nich dotyczy Beneficjentów Indywidualnych (osoby fizyczne), dziel¹c ich na osoby pracuj¹ce i ucz¹ce siê, druga czêœæ przeznaczona jest dla Beneficjentów Instytucjonalnych. Formularz PEFS - ZPORR to plik w formacie Microsoft Excel, u³atwiaj¹cy prawid³owe wprowadzanie danych o Beneficjentach Ostatecznych projektów. Jego dzia³anie w wiêkszoœci opiera siê na makrach, zatem wa ne jest by w narzêdziach programu Excel zaznaczyæ opcjê umo liwiaj¹c¹ uruchamianie makr. Beneficjent sk³ada arkusz PEFS - ZPORR (na noœniku elektronicznym) do Instytucji Wdra aj¹cej co kwarta³. Arkusz ten powinien zawieraæ tylko i wy- ³¹cznie dane osób, które zakoñczy³y udzia³ w projekcie, tj. np. osób, które zrezygnowa³y z uczestnictwa w projekcie b¹dÿ te takie, które ukoñczy³y szkolenie i nie korzystaj¹ z innych rodzajów wsparcia w danym projekcie. O potrzebie zbierania danych do aplikacji PEFS nale y pomyœleæ ju w trakcie przeprowadzania rekrutacji. Najlepszym sposobem jest umieszczenie odpowiednich pytañ w formularzu rekrutacyjnym. Musz¹ siê tam znaleÿæ miêdzy innymi: podstawowe dane osobowe takie jak: imiê, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, pochodzenie, p³eæ, wykszta³cenie, numer telefonu, itp., a tak e miejsce zatrudnienia. Do programu PEFS wpisujemy nastêpuj¹ce informacje: 1. Dane osobowe (proszê w szczególnoœci zwróciæ uwagê na PESEL oraz numer telefonu). 2. Dane dotycz¹ce osoby zatrudnionej w instytucji, organizacji lub przedsiêbiorstwie. 3. Dane dotycz¹ce rodzaju wsparcia, tj. np. szkolenia i kursy, liczbie godzin udzielonego wsparcia oraz wartoœci tego wsparcia. Ponadto, w przypadku gdy Beneficjent Ostateczny podniós³ swoje kwalifikacje lub uzyska³ zaœwiadczenia b¹dÿ certyfikaty w ramach projektu, nale y dodatkowo zaznaczyæ opcjê Korzyœci z projektu?. Gdy osoba, która zakoñczy³a uczestnictwo w projekcie uwa- a go za adekwatny do jej potrzeb zawodowych nale y zaznaczyæ Projekt adekwatny. Opcja Zgoda na przetwarzanie musi zostaæ zaznaczona dla ka dej osoby wprowadzanej do formularza PEFS. Jest to zwi¹zane z wymogami prawnymi tj. ustaw¹ z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101 poz. 926, ze zm.). W przypadku gdy osoba zrezygnowa³a z dalszego udzia³u w projekcie nie nale y zaznaczaæ opcji Udzia³ do koñca projektu? oraz podaæ powód przerwania uczestnictwa w projekcie. Jednym z dylematów, który mo- na spotkaæ w trakcie uzupe³niania aplikacji PEFS jest problem z przyporz¹dkowaniem dzia³añ do wsparcia towarzysz¹cego. Otó wszystko to co nale y rozumieæ pod pojêciem wsparcia towarzysz¹cego zosta³o wskazane w punkcie 4.3 Rodzaj realizowanego wsparcia towarzysz¹cego naszego wniosku o dofinansowanie projektu. Przede wszystkim nale y do niego zaliczyæ opiekê nad dzieæmi oraz opiekê nad osob¹ zale n¹. Ponadto bardzo czêsto IW spotyka siê z pytaniami Beneficjentów co nale y wliczyæ w wartoœæ wsparcia. Mianowicie jest to przybli one oszacowanie wszystkich kosztów zwi¹zanych z udzieleniem danej formy wsparci, np. szkolenie = pensja prowadz¹cego, koszty energii, wynajem sali. Jak widaæ do nak³adki PEFS nale y przenieœæ znaczn¹ iloœæ danych, dlatego te Instytucja Wdra aj¹ca prosi o wprowadzanie ich do aplikacji PEFS wczeœniej, tak aby zosta³y one dostarczone do Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie w terminie. Rada ta skierowana jest w szczególnoœci do Beneficjentów realizuj¹cych projekty badawcze, gdzie liczba Beneficjentów Ostatecznych jest bardzo du a i mo e wynosiæ nawet ponad 1000 instytucji. Olimpia Lis 15

NIEPRAWID OWOŒCI Nieprawid³owoœci a realizacja projektu Fot. The Audiovisual Library of the European Commision. Pañstwa cz³onkowskie Unii Europejskiej s¹ odpowiedzialne w pierwszej kolejnoœci za finansow¹ kontrolê œrodków pochodz¹cych z funduszy strukturalnych (zgodnie z art. 38 ust. 1 Rozporz¹dzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiaj¹cego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych). Jednym z celów kontroli finansowej jest wykrywanie oraz informowanie Komisji Europejskiej o nieprawid³owoœciach. Nieprawid³owoœæ finansow¹ okreœla rozporz¹dzenie Komisji (WE) nr 1681/94 z dnia 11 lipca 1994 r. dotycz¹ce nieprawid³owoœci oraz odzyskiwania kwot wyp³aconych nieprawid³owo w zwi¹zku z finansowaniem polityki strukturalnej i organizacj¹ systemu informacji w tej dziedzinie (Dz. U. UE. L 178, 12.07.1994 z póÿn. zm.) zmienione rozporz¹dzeniem 2035/2005. Zgodnie z art. d1a powy - szego rozporz¹dzenia za nieprawid³owoœæ dla celów rozporz¹dzenia Komisji (WE) nr 1681/1994 nale y uwa aæ jakiekolwiek naruszenie przepisów prawa wspólnotowego, wynikaj¹ce z dzia³ania lub zaniedbania ze strony podmiotu gospodarczego, które spowodowa³o lub mog³o spowodowaæ szkodê w ogólnym bud ecie Wspólnot Europejskich, w zwi¹zku z finansowaniem nieuzasadnionego wydatku z bud etu Wspólnoty. Wœród najczêœciej spotykanych (mog¹cych siê pojawiæ) nieprawid³owoœci w trakcie realizacji projektu wyró niæ nale y: - brak rozliczenia - nie istnieje rozliczenie p³atnoœci lub inne dokumenty ksiêgowe potwierdzaj¹ce poniesione wydatki; - sfa³szowane rozliczenie - rozliczenia p³atnoœci lub inne dokumenty ksiêgowe potwierdzaj¹ce wydatki zosta³y zmienione w drodze fa³szerstwa i nie odpowiadaj¹ stanowi faktycznemu; - niedope³nienie obowi¹zku przedstawienia rozliczenia - podczas kontroli na miejscu beneficjent nie jest w stanie przedstawiæ orygina³u faktury, której kopia z³o ona zosta³a wraz wnioskiem o p³atnoœæ do Inst. Wdra aj¹cej; - niekompletne dokumenty uzupe³niaj¹ce/potwierdzaj¹ce lub ich brak (brak dokumentów potwierdzaj¹cych zrealizowanie us³ugi); - nieprawid³owa kwalifikacja Beneficjenta Ostatecznego; - operacja zakazana w projekcie - poniesiony przez beneficjenta wydatek jest niezgodny przedmiotem realizowanego projektu; - naruszenie zasad dotycz¹cych zamówieñ publicznych. Beneficjent odpowiada za prawid³ow¹ realizacjê projektu, jest wiêc zobowi¹zany do informowania Instytucji Wdra aj¹cej o nieprawid³owoœciach, jakie wyst¹pi³y w zwi¹zku z realizacj¹ projektu. Stwierdzenie nieprawid³owoœci w realizowaniu postanowieñ umowy lub w realizacji Projektu mo e skutkowaæ wstrzymaniem wyp³aty dofinansowania, a w przypadku nieusuniêcia stwierdzonych nieprawid³owoœci w okreœlonym terminie, prowadziæ do rozwi¹zania umowy. Œcie kê postêpowania w przypadku wykorzystania przez Ostatecznego Odbiorcê œrodków niezgodnie z przeznaczeniem okreœlaj¹ zapisy Umowy o dofinansowanie projektu. Marcin Kêdziora 16

FINANSE ZASADY PRAWID OWEGO OPISU DOKUMENTÓW KSIÊGOWYCH Problemem, z którym boryka siê obecnie Wojewódzki Urz¹d Pracy w Rzeszowie jest z pewnoœci¹ du a liczba b³êdnie przygotowanych wniosków o p³atnoœæ, sk³adanych przez Ostatecznych Odbiorców. Kilkakrotne poprawianie wniosku przez Beneficjenta i kontrola przez Instytucjê Wdra aj¹c¹ wyd³u a czas oczekiwania na ostateczne rozliczenie. Zagadnienie prawid³owego opisu dokumentów ksiêgowych ju kilkakrotnie pojawia³o siê na ³amach Biuletynu, mimo to postanowiliœmy po raz kolejny wróciæ do tej tematyki. Zgodnie z wymogiem Komisji Europejskiej na pierwszej stronie orygina³u dokumentu ksiêgowego, przed jej skopiowaniem, powinna byæ umieszczona adnotacja Projekt jest wspó³finansowany ze œrodków Europejskiego Funduszu Spo³ecznego oraz ze œrodków bud etu pañstwa, informacja ta musi byæ podana bez u ywania skrótów, oraz w prawym górnym rogu dokumentu nale y umieœciæ numer ewidencyjny/ ksiêgowy. Kopiom dokumentów nale y nadaæ numer odpowiadaj¹cy liczbie porz¹dkowej z pozycji (20_) wniosku ZESTAWIENIE DOKUMENTÓW potwierdzaj¹cych poniesione wydatki objête wnioskiem. Na dokumencie powinny pojawiæ siê równie informacje dotycz¹ce: - numeru projektu, - tytu³u projektu, - numeru umowy i daty jej podpisania, - wskazanego numeru Dzia- ³ania ZPORR, - uzasadnienia poniesionego wydatku: cel zakupu, dok³adny opis czego oraz kogo dotyczy wydatek, datê poniesienia wydatku, dok³adne wyliczenie wydatku kwalifikowalnego, odniesienie do bud etu projektu wskazany numer i dok³adny opis zgodny z pozycj¹ bud etow¹ projektu, podpis osoby sporz¹dzaj¹cej opis, - potwierdzenia realizacji prac ujêtych w dokumencie przez Mened era, b¹dÿ koordynatora projektu lub inn¹ osobê upowa nion¹, - sprawdzenia dokumentu pod wzglêdem formalnym, rachunkowym i merytorycznym, przez osobê upowa nion¹ zgodnie z kart¹ wzorów podpisów do³¹czon¹ do projektu (data, czytelny podpis lub piecz¹tka), - podstawy prawnej zgodnie z Ustaw¹ Prawo Zamówieñ Publicznych, e zachodzi zgodnoœæ z procedurami wynikaj¹cymi z w/w ustawy (nale y podaæ numer Dziennika Ustaw oraz konkretny artyku³), - sposobu ujêcia dowodu w ksiêgach rachunkowych (w formie dekretu), - uregulowaniu zobowi¹zania wynikaj¹cego z dokumentu co do sposobu i daty zap³aty, wskazania numeru wyci¹gu bankowego lub raportu kasowego oraz numeru pozycji, - potwierdzenia odbioru materia³ów i przekazania ich do u ytkowania, mo e tego dokonaæ osoba pe³ni¹ca funkcjê koordynatora lub inna osoba upowa niona w ramach projektu. Kopie dokumentów musz¹ byæ obustronnie potwierdzone za zgodnoœæ z orygina³em przez osobê upowa nion¹ zgodnie z kart¹ wzorów podpisów do- ³¹czon¹ do projektu (data, piecz¹tka, podpis), przy czym podpis osoby upowa nionej powinien byæ w kolorze niebieskim. Zasad¹ obowi¹zuj¹c¹ przy opisywaniu dokumentów ksiêgowych jest aby opis znajdowa³ siê na jego odwrocie. W wyj¹tkowych przypadkach gdy na odwrocie znajduj¹ siê informacje uniemo liwiaj¹ce dokonanie tej adnotacji, mo na zastosowaæ opis w postaci za- ³¹cznika ze wskazaniem dokumentu, którego dotyczy. Du- ym u³atwieniem dla Beneficjentów, jak i Instytucji Wdra- aj¹cej mo e byæ zastosowanie piecz¹tek przy opisach dokumentów, aby unikn¹æ odrêcznego ich opisywania. Tego typu piecz¹tki s¹ uznawane jako koszty kwalifikowalne w projekcie. Aby u³atwiæ procedurê rozliczania wniosku o p³atnoœæ, Wojewódzki Urz¹d Pracy organizuje szkolenia dotycz¹ce prawid³owego przygotowania wniosków dla Ostatecznych Odbiorców. Beneficjenci maj¹ tak e mo liwoœæ konsultacji z pracownikami, którzy s¹ zaanga owani w rozliczanie projektów. Niezbêdne informacje zawarte s¹ na stronie internetowej WUP. Alicja Bartnik Edyta Polak-Czekajska 17

PO KL Nowy kszta³t Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki W ostatnim numerze Biuletynu zaprezentowano VII Priorytet PO KL dzia³ania, które bêd¹ mo liwe do dofinansowania w ramach jego realizacji. Sytuacja jednak zmieni³a siê. W toku negocjacji z Komisj¹ Europejsk¹ dosz³o do zmian w zapisach programu. Poni ej przedstawiamy podstawowe ró nice pomiêdzy proponowan¹ a wynegocjowan¹ wersj¹ PO KL. Opisy pozosta³ych Priorytetów zamieszczone zostan¹ w kolejnych numerach Biuletynu. Tekst PO KL zosta³ przyjêty 29 listopada 2006 r., a 12 grudnia przekazany do Brukseli. Komisja Europejska opracowa³a swoje uwagi odnoœnie Programu i przekaza³a je stronie polskiej w mandacie negocjacyjnym w dniu 7 marca 2007 r. By³a to podstawa do podjêcia negocjacji w sprawie zapisów Programu. Odby³y siê trzy spotkania negocjacyjne: 1. 21 marca w Warszawie przedmiotem spotkania by³y za³o enia strategiczne PO KL (g³ównie dotyczy³y wytyczonych celów) oraz uk³ad priorytetów; 2. 23 maja w Brukseli dotyczy³o uk³adu celów PO KL oraz zagadnieñ instytucjonalnych Instytucji Poœrednicz¹cych, Certyfikuj¹cej i Audytowej w systemie wdra ania PO KL, systemu informatycznego do jego obs³ugi oraz systemu przep³ywów finansowych; 3. 11 czerwca w Warszawie by³o to spotkanie koñcz¹ce negocjacje, na którym ostatecznie ustalono kszta³t PO KL. Oprócz powy szych spotkañ w ramach kolejnych rund negocjacyjnych odbywa³y siê równie spotkania o charakterze technicznym oraz wymiana materia³ów programowych. W negocjacjach brali udzia³ przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz innych ministerstw, pe³ni¹cych funkcje Instytucji Poœrednicz¹cych dla poszczególnych priorytetów centralnych Programu, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwa Finansów, marsza³kowie województw oraz inni eksperci regionalni reprezentuj¹cy Instytucje Poœrednicz¹ce dla priorytetów regionalnych PO KL, jak równie reprezentant Sta³ego Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej. G³ówne zmiany zwi¹zane z uk³adem Priorytetów: - Dotychczasowy Priorytet VI (Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludnoœci w wieku produkcyjnym) zosta³ po³¹czony z Priorytetem II. - Priorytet VII (Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji spo³ecznej) zosta³ podzielony na dwie czêœci obecnie Priorytety VI i VII. - Czêœæ dzia³añ zwi¹zanych z programami rozwojowymi szkó³ przeniesiono wraz z alokacj¹ w kwocie 450 mln EUR z Priorytetu III centralnego (Wysoka jakoœæ systemu oœwiaty) do Priorytetu IX regionalnego. - Priorytet X (Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich) zlikwidowano, a planowane do realizacji w jego ramach dzia³ania przeniesiono do obecnych Priorytetów VI, VII i VIII. - Dla Priorytetu V (Dobre rz¹dzenie) nie wyznaczono Instytucji Wynegocjowany PO KL sk³ada siê z 10 Priorytetów: Priorytet Nazwa Priorytetu Poœrednicz¹cej, a jego realizacj¹ zajmie siê Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Jak podkreœla Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, wprowadzone zmiany maj¹ charakter g³ównie techniczny, zwi¹zany ze zwiêkszaniem efektywnoœci wsparcia i usprawnieniem wydatkowania œrodków. Merytorycznie Komisja Europejska zaakceptowa³a Program (aprobata obszarów i rodzajów wsparcia). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowuje obecnie wersjê PO KL uwzglêdniaj¹c¹ wyniki negocjacji, któr¹ przeœle do Komisji Europejskiej. Nastêpnie podjêta zostanie decyzja o ostatecznym zaakceptowaniu Programu (prawdopodobnie we wrzeœniu br.). W miêdzyczasie trwaj¹ prace zwi¹zane z przygotowaniem systemu wdra ania PO KL, tak aby niezw³ocznie po wydaniu przez Komisjê Europejsk¹ decyzji zatwierdzaj¹cej PO KL mog³y siê rozpocz¹æ pierwsze nabory wniosków o dofinansowanie projektów. Alokacja (w EUR) Ma³gorzata Kawalec W tym EFS (w EUR) I Zatrudnienie i integracja spo³eczna 506,2 mln 430,3 mln II Rozwój zasobów ludzkich i potencja³u adaptacyjnego przedsiêbiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracuj¹cych 778 mln 661,3 mln III Wysoka jakoœæ systemu oœwiaty 1 006,2 mln 855,3 mln IV Szkolnictwo wy sze i nauka 960,4 mln 816,3 mln V Dobre rz¹dzenie 610,9 mln 519,2 mln VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich 2 256,9 mln 1 918,4 mln VII Promocja integracji spo³ecznej 1 552,9 mln 1 320 mln VIII Regionalne kadry gospodarki 1 588,5 mln 1 350,2 mln IX Rozwój wykszta³cenia i kompetencji w regionach 1 703,4 mln 1 447,9 mln X Pomoc techniczna 456,8 mln 388,3 mln Komponent centralny Komponent regionalny 18

FAQ- NAJCZÊŒCIEJ ZADAWANE PYTANIA 1. Jak wygl¹da kwestia rozliczeñ finansowych pomiêdzy partnerami w projektach realizowanych w ramach ZPORR? W przypadku Priorytetu 2 ZPORR partnerzy zaanga owani s¹ w realizacjê projektu od momentu przygotowywania wniosku aplikacyjnego i pozostaj¹ zwi¹zani umow¹ partnersk¹ reguluj¹c¹ zakres ich obowi¹zków oraz wzajemne zobowi¹zania. Umowa okreœla m.in. lidera projektu, który sk³ada wniosek o dofinansowanie i który nastêpnie otrzymuje œrodki finansowe na wyodrêbnione konto bankowe celem realizacji zadañ wraz z partnerem. Lider w imieniu partnera jest odpowiedzialny za prawid³ow¹ realizacjê projektu przed Beneficjentem Koñcowym (Instytucj¹ Wdra aj¹c¹), któremu przedstawia zbiorcze zestawienie wydatków kwalifikowalnych poniesionych równie przez partnera. Je eli partner dokonuje rozliczeñ w inny sposób tj. sprzedaje swoje us³ugi liderowi projektu wystawiaj¹c mu za nie faktury VAT, winien on wykazaæ, e w zwi¹zku z realizacj¹ zadañ polegaj¹c¹ na sprzeda y liderowi towarów zakupionych wczeœniej nie dolicza on narzutu (mar y) od sprzeda y danego towaru, co prowadzi³oby do wzrostu kosztów projektu. Ka dy taki narzut (mar a) powinien byæ traktowany jako przychód w projekcie. W kwestii podwykonawstwa rozliczanie wydatków powinno nastêpowaæ na podstawie za³¹czonych przez wykonawcê faktur, rachunków lub innych dokumentów ksiêgowych. 2. Kwalifikowanie odpisów na Zak³adowy Fundusz Œwiadczeñ Socjalnych W przypadku projektów zewnêtrznych (poza pomoc¹ techniczn¹) odpisy na Zak³adowy Fundusz Œwiadczeñ Socjalnych (oraz inne narzuty na wynagrodzenie) mog¹ byæ kwalifikowane na zasadach ogólnych. Oznacza to miêdzy innymi, e odpis musi byæ powi¹zany z konkretnym pracownikiem zaanga owanym w realizacjê projektu, musi byæ wyliczony proporcjonalnie do okresu realizacji projektu i zaanga owania danego pracownika w projekt (wymiar etatu). 3. Kwalifikowanie wynagrodzenia za okres urlopu macierzyñskiego Fot. The Audiovisual Library of the European Commision. Wynagrodzenie za okres urlopu macierzyñskiego nie mo e byæ uznane za kwalifikowalne. Po pierwsze zasi³ek macierzyñski wyp³acany osobie na urlopie macierzyñskim jest w pe³ni op³acany przez ZUS, co nie powoduje powstania faktycznego wydatku po stronie pracodawcy, po drugie pracownik pozostaj¹cy na urlopie macierzyñskim z zasady nie wykonuje w tym czasie zadañ zwi¹zanych z projektem Beneficjenta. W przypadku nieobecnoœci pracownika przebywaj¹cego na urlopie macierzyñskim nale y rozwa yæ mo liwoœæ wprowadzenia pracownika na zastêpstwo. W takim przypadku wynagrodzenie pracownika na zastêpstwo powinno byæ pokrywane z czêœci œrodków przeznaczonych na wynagrodzenie osoby zastêpowanej za okres jej pobytu na urlopie macierzyñskim. Podobnie nale y pojmowaæ œwiadczenia wyp³acane pracownikowi za okres urlopu wychowawczego, z t¹ ró nic¹, e nie ma tu mowy o wynagrodzeniu, a o sk³adkach ZUS jakie ponosi bud et pañstwa. 4. Kwalifikowalnoœæ BO do udzia³u w szkoleniach realizowanych w ramach Dzia³ania 2.3. ZPORR - M³odzie ucz¹ca siê w szko³ach ponadgimnazjalnych Zgodnie z wyjaœnieniami MRR - pismo z dnia 29 maja 2007r.: BO Dzia³ania 2.3 ZPORR mog¹ byæ osoby, które spe³niaj¹ definicjê domownika z Uzupe³nienia ZPORR oraz uczêszczaj¹ w trybie dziennym do szkó³ ponadgimnazjalnych ró nego typu, pod warunkiem i szko³a ta znajduje siê w tej samej miejscowoœci co gospodarstwo rolne, przy którym pomagaj¹ rodzicom. Sylwia Najda 19

Biuletyn Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie Program Operacyjny Kapita³ Ludzki w latach 2007-2013 Konferencja Regionalna - 28 maj 2007 r.