Ból stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa Mariusz Korkosz Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii UJ CM Oddział Reumatologii Kliniki Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
ból stawów i mięśni 65+ (1) choroby reumatyczne przewlekłe (2) choroby reumatyczne de novo (3) choroby nie-reumatyczne 65+
Skala problemu (1) 4804 osób 75+ ból stawów 83% w ciągu 1 roku częstość epizodów bólu: u 18% zwiększyła się u 14% zmniejszyła się
Skala problemu (2) 2209 osób 60. rż ból stawów 45.6% korelacje: płeć kobieca sprawność ruchowa BMI 30 kg/m 2 choroba stawów 22.7% korelacje: płeć kobieca choroba sercowo-naczyniowa zaćma wysokie zarobki leczenie GKS
ból stawów i mięśni 65+ (1) choroby reumatyczne przewlekłe modyfikacja leczenia (2) choroby reumatyczne de novo rozpoznanie (3) choroby nie-reumatyczne leczenie ch. podstawowej i objawowe bólu
ból stawów i mięśni 65+ (1) choroby reumatyczne przewlekłe modyfikacja leczenia (2) choroby reumatyczne de novo rozpoznanie (3) choroby nie-reumatyczne leczenie ch. podstawowej i objawowe bólu
(1) choroby reumatyczne przewlekłe Zapalne RZS Toczeń z. Sjogrena Zapalenie wielomięśniowe Zapalenie skórno-mięśniowe Polimialgia reumatyczna Dna moczanowa 1. Zaostrzenie per se 1. Diagnostyka 2. Modyfikacja leczenia Niezapalne Choroba zwyrodnieniowa Fibromialgia 2. Czynnik spustowy - infekcja - przerwanie leczenia 1. Diagnostyka 2. Eliminacja czynnika spustowego
65+
(2) choroby reumatyczne de novo polimialgia reumatyczna choroba zwyrodnieniowa reumatyzm tkanek miękkich fibromialgia RZS toczeń z. Sjogrena zapalenie wielomięśniowe zapalenie skórno-mięśniowe dna moczanowa możliwe wyleczenie możliwa remisja 1. Diagnostyka różnicowa chorób reumatycznych 2. Wykluczenie poza-reumatycznych
ból stawów i mięśni 65+ (1) choroby reumatyczne przewlekłe (2) choroby reumatyczne de novo 1. stawy okołostawowe? 2. zapalna niezapalna? (3) choroby nie-reumatyczne
Ból stawowy czy pozastawowy? ruch czynny ruch bierny
Ból stawowy czy pozastawowy?
ból stawów i mięśni 65+ (1) choroby reumatyczne przewlekłe (2) choroby reumatyczne de novo 1. stawy okołostawowe? 2. zapalna niezapalna? (3) choroby nie-reumatyczne
Ból z powodu zapalenia stawu? Objawy zapalenie stawów? Wskaźniki zapalne? Objawy układowe, narządowe?
Objawy zapalenia stawu Sztywność poranna Bolesność uciskowa Ból szczytowy Wysięk Obrzęk badania laboratoryjne OB, CRP, Hg, PLT, WBC, płyn stawowy
Ból/zapalenie stawu plus (+) Układowe gorączka/poty spadek masy ciała zmęczenie/osłabienie Narządowe Skórno-śluzówkowe Zapalenie naczyniówki oka Zapalenie naczyń Zapalenie błon surowiczych Objaw Raynauda Polineuropatia
Monoarthritis ostre bakteryjne (septyczne) dna moczanowa przewlekłe choroba zwyrodnieniowa borelioza
Poliarthritis ostre RZS toczeń przewlekłe RZS toczeń dna przewlekła choroba zwyrodnieniowa
+ sztywność długo krótko zapalenie ch. zwyrodnieniowa tkanki miękkie Ból + drętwienie neurogenne naczyniowe nerwy obwodowe i rdzeniowe miażdżyca naczyń
ból stawów i mięśni 65+ zapalny/niezapalny stawowy/pozastawowy niezapalny stawowy niezapalny pozastawowy zapalny stawowy choroba zwyrodnieniowa reumatyzm tkanek miękkich RZS, toczeń, z. Sjogrena, dna moczanowa, polimialgia
Początek choroby tkanki łącznej u seniorów RZS Toczeń rumieniowaty układowy Duże stawy+ Objawy układowe+ ANA+ Rzadziej: - Zajęcie nerek - Rumień Gorączka+ Zapalenie błon surowiczych+ RF+ z. Sjogrena Suchość (oczy, jama ustna, skóra) WBC, Hg Gammapatia poliklonalna Objawy z przewodu pokarmowego
(3) choroby nie-reumatyczne Choroby serca Choroby płuc Niedokrwistość Niedoczynność tarczycy Nadczynność tarczycy Nowotwory Depresja Przewlekła infekcja Choroby nerwowo-mięśniowe Diagnostyka różnicowa Leczenie choroby podstawowej statyny fibraty GKS alkohol kolchicyna Leczenie dolegliwości stawowych i mięśniowych
Skala problemu (3) Klinika Chorób Wewnętrznych i Geriatrii Szpitala Uniwersyteckiego Konsultacje reumatologiczne 1.04-30.05.2014 de novo przewlekła RZS 3 Polimialgia reumatyczna 2 Zapalenie naczyń 1 Dna moczanowa 1 Choroba zwyrodnieniowa Reumatyzm tkanek miękkich 2 1
Podsumowanie Ból stawów i mięśni występuje w populacji 65+ z istotną częstością W postępowaniu proponuję wziąć pod uwagę trzy scenariusze: 1. Choroby przewlekłej 2. Nowego zachorowania 3. Choroby/przyczyny nie-reumatologicznej które mogą ukierunkować diagnostykę, leczenie i potrzebę konsultacji reumatologicznej