Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Nr 100 2014 p WSB w Poznaniu Data warehousing tool for decision making in management Streszczenie: wiednich o- w jak dobre jest jego oprogramowanie o- jnym. Dynami jnymi),, anych. : system informacyjny, relacje systemowe, decyzja, hurtownia danych, Abstract: Every decision maker should remember that the perfect hardware is only potential, which can be used only after the relevant systems. Often we do not realize that the computer is so good, how good is its software, which unfortunately we forget introducing management information systems, including a variety of decision-making, in all kinds of organizations. It can therefore be concluded that the computer is only as good as its software is good, allowing to gather, define, archiving, analysis and distribution of key information reliable decision-making. Dynamically developing organizations (already possessing information systems) in order to enter the next level of management, reduce costs, operate more efficiently, and especially to make rational decisions benefit from data warehouses. Keywords: information system, the relationship system, the decision, data warehouse, company. Rozwój technologii informatycznych coraz bardziej pomaga przedsi ocesu podejmowania decyzji, tak uczowym w przyspieszaniu procesu podejmowania decyzji jest posiadanie, w r-
14 Marian Kopczewski z- ycznie anych jako elementu wspomagania procesu podejmowania decyzji. System informacyjny o- Systemy Transakcyjne Przetwarzania Danych TPD (Transaction Processing Data Systems ego Przetwarzania Danych (Electronic Data Processing EPD); SIZ (Management Information Systems Sy Base Management Systems (RDBMS); Systemy Wspomagania Decyzji SWD (Decision Support Systems DSS); Systemy Eksperckie SE (Expert Systems ES); Systemy Informowania Kierownictwa (Executive Information Systems (Executive Support Systems Systemy Sztucznej Inteligencji SSI- (Artificial Intelligence Systems) SNN (Artificial Neuron Networks ANN); SWZ (Management Support Systems Systemy Automatyzacji Biura -SAB (Office Automation Systems OAS); Systemy Komputerowego Projektowania SKP (Computer Aided Designing CAD); Systemy Komputerowego Wspomagania Produkcji SKW- (Computer Aided Manufacturing CAM); SKI (Computer Aided Engineering CAE); W procesach decyzyjnych z wymienionych systemów informacyjnych ZN nr 100
15 Systemy informowania kierowania (S o istot- Systemy wspomagania decyzji (SWD), to interaktywny system przetwarzania i prezentacji danych. o baz modeli; o baz danych. Systemy eksperckie (SE) to systemy informatyczne, których oprogramowanie wspomaga eksperta decydenta w poszukiwaniu optymalnych SWD SSI SIK SIZ SWZ SE Raporty i prezentacje TPD Analizy i diagnozy SAB SBD SKP,SKW,SKI Rys. 1. przebiegu informacji w organizacji. Kompleksowe skomputeryzowanie obiegu informacji w organizacji. Zachowanie kol acji w organizacji e- ZN nr 100 (27)2014
16 Marian Kopczewski Analiza systemów informacyjnych jako cel i wynik analiz. Analiza Cel Wynik 1. Co i przy jakich ograniczeniach sys 2. Jak system ma Logiczny opis systemu, czyli opis sposobu realizacji przez system postawionych Techniki analiz systemów informacyjnych [1] SYSTEMU TECHNIKA Analiza potrzeb informacyjnych Analiza dokumentacji Wywiad Ankieta Analiza dokumentów Modelowanie funkcji systemu (struktura funkcjonalna systemu) Diagramy hierarchii funkcji (ang. Function Hierarchy Diagram FHD) (ang. Function Relationship Diagram FRD) Modelowanie procesów systemu (struktura funkcjonalna systemu) Modelowanie danych (struktura informacyjna systemu) (ang. Data Flow Diagram DFD) encji (ang. Entity Relationship Diagram ERD) (ang. Data Dictionary DD) U ZN nr 100
17 ORGANA WYKONAWCZE SYSTEM DECYZYJNY SYSTEM INFORMACYJNY SYSTEM EWIDENCYJNY SYSTEM KOMUNIKACYJNY ORGANA DECYZYJNE Rys. 2. Fazy cyklu decyzyjnego z. towywane przez zaplecze naukowo- nika wobec organów projektowo-produkcyjnych informatyki., ocesach decyzyjnych, s r- ZN nr 100 (27)2014
18 Marian Kopczewski DECYZJA ALGORYTMÓW OBLICZENIOWYCH PROGNOSTYCZNYCH ANALITYCZNYCH I SYMULACYJNYCH Rys. 3. PROBLEMÓW OPTYMALIZACYJNYCH Hurtownia danych Jednym z podstawowych, biznesie systemów informatycznych wspoma ncepcja hurtowni danych. Hurtownia danych W.H. Inmona, to zintegrowany, tematyczny, zmienny w czasie zbiór danych dla wspom -, hur- przede wszyst r- d w czasie c u np. o przeciwniku), bez pomocy informatyków; n ZN nr 100
19 Hurtownia danych jest dedykowanym systemem baz danych, który w transakcyjnego (baz jnych) od analityk Cecha Aplikacje operacyjne Hurtownie danych Zasilanie danymi wielu krótkich transakcji Pojedyncze, bardzo dczas danych (ad hoc) Zapis, odczyt, modyfikacja jednym zapytaniu Horyzont czasowy przechowywania danych elementarne etworzonych zgodnie z potrzebami; historyczne zmaterializowane agregaty metadane wni da- do hurtowni danych, oraz sposób wyliczania danych zagregowanych. ZN nr 100 (27)2014
20 Marian Kopczewski DANE ARCHIWALNE I Z APLIKACJI OPERACYJNYCH EKSTRAKCJA CZYSZCZENIE TRANSFORMACJA MAGAZYNOWANIE AGREGACJA HURTOWNIA DANYCH zgromadzonych danych Rys. 4. Hurtownia danych w strukturze organizacji cji: systemy o przetwarzaniu operacyjnym i systemy przetwarzania analitycznego. anizacji zmilitaryzowanej, w systemach informatycznych jest wykorzystywane stemy przetwarzania transakcji OLTP (On- ZN nr 100
21 niewielkich porcji danych. W bazie danych takiego systemu przechowywane o- a- a standardowych raportów dokumentów, które ob- a- Systemy o przetwarzaniu analitycznym [6]. Wspomaganie decyzji stanowi drugi bardz i- ja e- organizacji odejmowania strategicznych i ogniowych decyzji. Dla potrzeb tej analizy opracowano nowy model przetwarzania danych nazywany przetwarzaniem analitycznym OLAP (On-Line Analitical Processing). Zadaniem tych systemów jest o- i- o- oraz anali j- w czasie. Dla potrzeb przetwarzania analitycznego oraz przechowywania ogrom- kres czasu stworzono nowy typ architektury bazy danych nazwany hurtownia danych (ang. Data Warehouse) [1]. Cecha OLTP Hurtownia danych odczyt oraz zapis tylko odczyt Konsolidacja danych m danych Horyzont czasowy bardzo krótki lub krótki Rozmiar danych MB, GB GB, TB Liczba przetwarzanych rekordów w jednej operacji miliony tricia Klauer, Stephen Brobst, Tworzenie hurtowni danych. ZN nr 100 (27)2014
22 Marian Kopczewski Podsumowanie informatycznych systemy komputerowe j- konieczne jest szybkie przetwo- ), lub gdzie charakterystyka sytuacji decyzyjnej wymaga zastosowania skomplikowanych do a- o-, hurtownia danych automatyzuje zbieranie, przetwarzanie oraz dystrybu- owe; o- r- bojowego i systemów dowodzenia. Zagadnienie to nabiera szczególne- ugru d- i- y- ecyzji; interpretacja danych dostarczanych przez hurtownie danych stwarza Bibliografia Poe V., Klauer P., Brobst S., Tworzenie hurtowni danych, WNT Warszawa 2000. Jarke M., Lenzerini M., Vassiliou Y., Vassiliadis P., Hurtownie danych. Podstawy organizacji i funkcjonowania, Warszawa 2003. http://republika.pl/pawel_palasz/ja/projektowanie.html Golfarelli M., Rizzi S., Designing the Data Warehouse: Key Steps and Crucial Issues. Armstrong-Smith, Michale i Darlene, Oracle Discoverer, Helion 2003. ZN nr 100
23 Kopczewski M., bjects, ie, WNT Warszawa 2003. Kopczewski M., Hurtownia danych elementem wspomagania podejmowania decyzji, o- ZN nr 100 (27)2014