Podstawowe informacje dotyczące świadczenia usług maklerskich oraz sposobu oferowania instrumentów finansowych przez bank (dotyczy klientów obsługiwanych w oddziałach Banku, będących przed dniem połączenia oddziałami BNP Paribas Bank Polska S.A.) DYREKTYWA MIFID w Banku BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna
SPIS TREŚCI Czym jest MiFID? 2 Jakich produktów i usług dotyczy MiFID? 2 Co w praktyce MiFID oznacza dla klienta? 3 W jaki sposób bank realizuje obowiązki wynikające z nowych przepisów? 4 Kategoryzacja klientów 4 Sposoby komunikowania się z bankiem 5 Język komunikacji klienta z bankiem 5 Szczegółowe zasady świadczenia usług maklerskich 5 Informacje na temat ryzyka 5 Ochrona danych klientów 5 Zasady składania reklamacji 6 Potwierdzanie (raportowanie) transakcji Informacje na temat kosztów i opłat związanych z usługami maklerskimi 6 Polityka banku w zakresie zarządzania konfliktami interesów 7 Podstawa prawna świadczenia usług 7 CZYM JEST MIFID? MiFID jest skrótem od angielskiej nazwy Dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (Markets in Financial Instruments Directive) Jest to element prawa Unii Europejskiej, który ustanawia spójne ramy prawne dla usług inwestycyjnych oraz rynków finansowych. Dyrektywa wprowadza regulacje, które mają wpływ na organizację i sposób funkcjonowania firm inwestycyjnych i banków, wspiera i ułatwia świadczenie usług inwestycyjnych w ramach Unii Europejskiej oraz ma na celu zwiększenie integracji unijnych rynków kapitałowych. Co szczególnie istotne z punktu widzenia klientów, MiFID wyznacza standardy, które obowiązują firmy inwestycyjne w zakresie ochrony inwestorów oraz przejrzystości i konkurencyjności na rynkach finansowych. W Polsce dystrybucja instrumentów finansowych przez banki regulowana jest Ustawą o obrocie instrumentami finansowymi i odpowiednimi aktami wykonawczymi (tj. rozporządzeniami Ministra Finansów) do tej Ustawy. Ustawa ta, znowelizowana jesienią 2009 r., dostosowuje polski porządek prawny do wymagań MIFID-u. JAKICH PRODUKTÓW I USŁUG DOTYCZY MIFID? Nowe przepisy dotyczą głównie: akcji, obligacji, instrumentów rynku pieniężnego (np. bonów skarbowych), instrumentów pochodnych, dystrybucji funduszy inwestycyjnych, doradztwa inwestycyjnego, 2
CO W PRAKTYCE MIFID OZNACZA DLA KLIENTA? Wprowadzenie nowych przepisów ma na celu przede wszystkim ochronę klientów Zwiększone bezpieczeństwo korzystania z usług maklerskich MiFID wprowadza precyzyjne regulacje dotyczące funkcjonowania firm inwestycyjnych (np. domów maklerskich) i banków w zakresie zarządzania konfliktem interesów, ochrony środków klientów czy outsourcingu części usług. Dla klientów oznacza to potwierdzenie najlepszych rynkowych praktyk i wprowadzenie ich jako formalnie obowiązującego Przejrzystość działania firm oferujących produkty inwestycyjne MiFID definiuje standardy realizacji zleceń oraz raportowania dla klientów banków i firm inwestycyjnych. Świadome korzystanie przez klienta z oferty inwestycyjnej Zgodnie z dyrektywą, każdy z klientów banku lub firmy inwestycyjnej korzystający z produktów podlegających MiFID powinien zostać przypisany do jednej z trzech kategorii w oparciu o kryteria nakładane przez MiFID, takie jak wielkość aktywów finansowych, wiedza i doświadczenie. Stosownie do przyznanej kategorii, bank musi zapewniać klientom odpowiednie informacje dotyczące poszczególnych produktów tak, aby dać im możliwość zrozumienia istoty danego produktu i ryzyk z nim związanych. Dodatkowo, bank powinien przeprowadzać ocenę odpowiedniości oferowanych produktów wobec klientów detalicznych w celu ustalenia, czy klienci rozumieją i akceptują ryzyko związane z tymi produktami. Cel: najlepiej pojęty interes klienta Jeżeli przedmiotem działalności banku jest przyjmowanie do realizacji zleceń klientów, wówczas bank jest zobligowany wprowadzić i stosować procedury przekazywania lub realizacji zleceń tak, aby zapewnić możliwie najbardziej korzystny dla klientów rezultat w określonych warunkach rynkowych, biorąc pod uwagę przede wszystkim kryterium czasu czy kosztów. 3
W JAKI SPOSÓB BANK REALIZUJE OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z NOWYCH PRZEPISÓW? Kategoryzacja klientów W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa i ochrony klientów korzystających z usług maklerskich, firmy inwestycyjne i banki dokonują podziału swoich klientów na trzy kategorie: Klientów detalicznych, Klientów profesjonalnych oraz Uprawnionych kontrahentów. Ochrona polega na przekazywaniu klientom określonych informacji wymaganych Ustawą, na weryfikacji, czy dany produkt lub usługa są odpowiednie dla klienta, na stosowaniu w odniesieniu do klientów określonych polityk, uzależnionych od rodzaju usługi oraz kategorii klienta, jak również na wykonywaniu innych obowiązków przewidzianych Szczegółowy zakres ochrony klientów zależy od danej kategorii: Najwyższy poziom ochrony przysługuje klientom skategoryzowanym jako klienci detaliczni Zapewnienie pełnej ochrony klientom wiąże się z koniecznością wypełnienia dodatkowych dokumentów, jak na przykład kwestionariusz służący zbadaniu stopnia odpowiedniości produktów. Klienci profesjonalni oraz Uprawnieni kontrahenci objęci są mniejszą ochroną, gdyż bank przyjmuje, iż z założenia dysponują oni odpowiednią wiedzą i doświadczeniem, niezbędnymi do podejmowania samodzielnych decyzji inwestycyjnych tej kategorii są zdecydowanie mniejsze. Nadawanie kategorii Jeżeli w wyniku odrębnych, pisemnych ustaleń między klientem a bankiem nie postanowiono inaczej, z dniem wejścia w życie znowelizowanej Ustawy (w przypadku obecnych klientów) lub po tym dniu, przy rozpoczęciu współpracy (w przypadku nowych klientów) wszyscy klienci banku traktowani będą jako klienci detaliczni w rozumieniu MiFID. Możliwość zmiany kategorii Każdy z klientów może w dowolnym czasie wnioskować o zmianę nadanej mu kategorii. Z wyłączeniem klientów uznawanych przez bank za Uprawnionych kontrahentów (z reguły do tej kategorii zaliczać będą się inne duże instytucje finansowe, dokonujące transakcji na rynku międzybankowym), bank w każdym przypadku będzie uwzględniał wniosek klienta o zaklasyfikowanie do kategorii o zwiększonym stopniu ochrony (dotyczyć to będzie wniosków o przekwalifikowanie z kategorii W trosce o zapewnienie najwyższego standardu świadczonych usług i wysokiego poziomu ochrony klientów, Bank BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna zdecydował się kategoryzować wszystkich swoich klientów jako klientów detalicznych, bez względu na ich cechy brane pod uwagę w dyrektywie jak na przykład forma prawna, wiedza i doświadczenie inwestycyjne, wartość posiadanych aktywów itp. Na wyraźne życzenie klienta istnieje możliwość zmiany kategorii, a więc i obniżenia wymogów formalnych, jak też poziomu ochrony. 4
Klienta profesjonalnego na Klienta detalicznego). W przypadku otrzymania wniosku o zmianę kategorii na wyższą, przed wydaniem zgody na uwzględnienie wniosku, bank każdorazowo dokona formalnej analizy jego zasadności, w oparciu o stosowne przepisy MiFID. Mając na względzie wyłącznie zapewnienie możliwie wysokiego stopnia bezpieczeństwa, bank zastrzega sobie prawo do odmowy zmiany kategorii klienta na kategorię gwarantującą niższy poziom ochrony. Obowiązki klientów związane z kategoriami Klient zobowiązany jest do przedstawiania bankowi wszelkich istotnych informacji, które mogłyby mieć wpływ na nadaną kategorię klienta. Szczegóły w tym zakresie dostępne są na stronie internetowej banku. Sposoby komunikowania się z bankiem Komunikacja z bankiem może odbywać się poprzez Centrum Telefoniczne 0801 322 322, system bankowości internetowej Pl@net i BiznesPl@net oraz za pośrednictwem poczty elektronicznej. Zlecenia i dyspozycje przyjmowane są przez bank: W przypadku jednostek i tytułów uczestnictwa funduszy i zagranicznych funduszy inwestycyjnych: w placówkach banku lub za pośrednictwem serwisu bankowości internetowej Pl@net (lista funduszy dostępnych za pośrednictwem systemu Pl@net dostępna jest w serwisie internetowym banku pod adresem www.bnpparibas.pl) W przypadku instrumentów pochodnych telefonicznie, a za zgodą banku w inny uzgodniony sposób. Szczegółowe zasady świadczenia usług maklerskich Szczegółowe zasady świadczenia usług maklerskich określają stosowne do rodzaju usługi umowy wraz z regulaminami. Umowy i regulaminy dostępne są w oddziałach banku. Przed złożeniem dyspozycji dotyczącej jednego z instrumentów finansowych, pozostających w ofercie banku, niezbędnym będzie podpisanie stosownej umowy ramowej, określającej zasady oferowania danego instrumentu. Informacje na temat ryzyka Szczegółowe informacje dotyczące ryzyka związanego z inwestowaniem w jednostki i tytuły uczestnictwa funduszy i zagranicznych funduszy inwestycyjnych zawarte są w prospektach informacyjnych oraz statutach funduszy, które dostępne są w placówkach i na stronie internetowej banku. Informacja o ryzykach związanych z instrumentami finansowymi rynku nieregulowanego (OTC) zawieranych z Departamentem Sprzedaży Instrumentów Finansowych znajduje się w dokumencie Opis Ryzyka Rynkowych Instrumentów Finansowych wręczanym klientom na etapie omawiania warunków umowy ramowej. Ochrona danych klientów Wprowadzone zmiany do Ustawy w żaden sposób nie wyłączają obowiązujących przepisów Prawa Bankowego. Tym samym, oferując klientom instrumenty finansowe, bank pozostaje związany tajemnicą bankową w zakresie określonym ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity z 2002 r. Dz.U. Nr 72, poz. 665 z późn. zmianami). Język komunikacji klienta z bankiem Podstawowym językiem komunikacji klienta z bankiem jest język polski. Językiem składania zleceń w zakresie jednostek i tytułów uczestnictwa funduszy i zagranicznych funduszy inwestycyjnych jest język polski. Językiem zawierania transakcji w zakresie instrumentów pochodnych są język polski i angielski. 5
Zasady składania reklamacji W razie stwierdzenia nieprawidłowości, klient jest uprawniony do złożenia reklamacji w terminie 14 dni od daty, w której uzyskał lub mógł uzyskać informację o potencjalnym zaistnieniu nieprawidłowości. W szczególności reklamacje mogą być składane w oddziale banku, za pośrednictwem serwisu bankowości internetowej lub w inny sposób, o ile nie został on wykluczony w regulaminie dotyczącym konkretnej usługi. Na żądanie banku zgłoszenie reklamacji powinno być dokonane z zachowaniem formy pisemnej, pod rygorem odmowy przyjęcia takiej reklamacji. W reklamacji należy podać wszelkie informacje, jakie mogą być pomocne przy jej rozpatrzeniu, jak również dołączyć kopie dokumentów związanych z reklamowaną czynnością, wskazujące zasadność Na żądanie banku klient zobowiązany jest do podania dodatkowych informacji lub przedstawienia dodatkowych dokumentów, jeśli w ocenie banku takie informacje lub dokumenty są niezbędne do rozpatrzenia reklamacji. Bank rozpatruje reklamacje w terminie do 30 dni roboczych, nie wliczając w to okresu oczekiwania przez bank na dokumenty lub informacje od klienta lub podmiotów trzecich w przypadku, gdy takie dokumenty lub informacje są w ocenie banku niezbędne do rozpatrzenia reklamacji. Informacja na temat zasad wnoszenia i załatwiania przez bank skarg klientów składanych w związku z określoną usługą maklerską dostępne są w regulaminie świadczenia danej usługi. Jeżeli klient nie jest zadowolony z wyniku postępowania reklamacyjnego, może odwołać się od decyzji banku do Arbitra Bankowego działającego przy Związku Banków Polskich. Potwierdzanie (raportowanie) transakcji W zakresie jednostek i tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub zagranicznych funduszy inwestycyjnych Realizacja transakcji w zakresie jednostek i tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (nabycie/zamiana lub konwersja/odkupienie) potwierdzana jest przez właściwe fundusze inwestycyjne lub zagraniczne fundusze inwestycyjne w sposób i na zasadach pisanych w statutach lub prospektach inwestycyjnych poszczególnych funduszy. Dodatkowo, bank każdorazowo potwierdza przyjęcie zlecenia dotyczącego transakcji w zakresie jednostek i tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub zagranicznych funduszy inwestycyjnych. W przypadku zleceń składanych w placówkach banku potwierdzenie to jest wydawane na piśmie niezwłocznie po przyjęciu zlecenia, natomiast w przypadku systemu Pl@net fakt złożenia zlecenia jest rejestrowany w historii operacji w systemie. W zakresie transakcji walutowych i pochodnych Zawarcie transakcji jest niezwłocznie poświadczane przez bank w formie pisemnego potwierdzenia. Dodatkowo raz w miesiącu klient otrzymuje wycenę wszystkich transakcji zawartych z bankiem. Szczegółowe zasady dotyczące przesyłania potwierdzeń i wycen są opisane w "Regulaminie zawierania transakcji walutowych i pochodnych". Informacje na temat kosztów i opłat związanych z usługami maklerskimi Świadczenie usług przez bank wiąże się z kosztami, prowizjami i opłatami. Informacje o kosztach, prowizjach i opłatach związanych z jednostkami uczestnictwa funduszy inwestycyjnych oraz tytułami uczestnictwa funduszy zagranicznych zawarte są w prospektach informacyjnych funduszy oraz skrótach tych prospektów, dostępnych w oddziałach banku oraz w jego serwisie internetowym. Szczegółowe tabele prowizji i opłat dostępne są w oddziałach banku lub na stronach internetowych poszczególnych TFI, z którymi bank współpracuje. 6
W przypadku korzystania przez klienta z sytemu bankowości internetowej Pl@net, powyższe informacje są również dostępne dla niego za pośrednictwem tego systemu. Od zleceń składanych za pomocą systemu Pl@net bank nie pobiera opłat Zawieranie transakcji walutowych i pochodnych nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami, prowizjami ani opłatami, chyba że obowiązek ich poniesienia przez klienta został wskazany w materiałach informacyjnych banku lub uzgodniony w warunkach transakcji. Informacje o ewentualnych kosztach, prowizjach i opłatach związanych z transakcjami walutowymi i pochodnymi zawieranymi z Departamentem Sprzedaży Instrumentów Finansowych Banku BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna będą dostarczane klientowi razem z analizą ryzyka związanego z danym instrumentem finansowym. Jeśli bank i klient nie ustalą inaczej, koszty, prowizje i opłaty należne bankowi lub podmiotom trzecim zostaną automatycznie pobrane przez bank z rachunku klienta prowadzonego przez bank. Polityka banku w zakresie zarządzania konfliktami interesów Świadczenie usług maklerskich, w tym oferowanie instrumentów finansowych, wiąże się nieodzownie z możliwością wystąpienia sprzecznych interesów w relacji między klientem a usługodawcą (włączając w to bank, pracowników banku czy podmioty działające w grupie kapitałowej, do której bank należy). Z tego też względu identyfikacja i zapobieganie konfliktom interesów lub też odpowiednie zarządzanie nimi stanowi ważne zadanie każdego podmiotu świadczącego usługi maklerskie. Bank BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna potwierdza swoje obowiązki prawne oraz etyczne, aby efektywnie zarządzać potencjalnymi lub rzeczywistymi konfliktami interesów w sposób zapewniający uczciwe traktowanie wszystkich zaangażowanych stron, uwzględniając ich interesy i unikając szkodzenia interesom klienta. W tym celu bank wdrożył Regulamin zarządzania konfliktami interesów, określający okoliczności, które mogą prowadzić do powstania konfliktu interesów pomiędzy bankiem a jego klientami, oraz procedury i środki organizacyjne, mające na celu skuteczne zarządzanie takimi konfliktami. Bardziej szczegółowe informacje na ten temat dostępne są w placówkach banku oraz na jego stronie internetowej. Podstawa prawna świadczenia usług Bank działa na podstawie zezwolenia wydanego przez Komisję Nadzoru Bankowego oraz w zakresie usług powierniczych, na podstawie zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Obecnie zintegrowany nadzór nad Bankiem sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (siedziba: Plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa, tel. (48 22) 33 26 600, faks (48 22) 33 26 793 (602), www.knf.gov.pl). 7
Bank zmieniającego się świata Bank BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna należy do grupy BNP Paribas, wiodącej europejskiej instytucji finansowej o międzynarodowym zasięgu, jednego z sześciu najsolidniejszych banków na świecie według Standard&Poor s. BNP Paribas zatrudnia przeszło 200 tys. osób w ponad 80 krajach. Grupa prowadzi działalność w zakresie m.in. bankowości detalicznej, korporacyjnej, inwestycyjnej oraz zarządzania aktywami i majątkiem. Bank BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna jest bankiem uniwersalnym Klientom indywidualnym oferuje produkty oszczędnościowo-inwestycyjne oraz kredytowe, klientom firmowym dostarcza rozwiązania z zakresu finansowania działalności na rynku lokalnym oraz międzynarodowym. Przyjdź do oddziału naszego banku lub odwiedź stronę www.bnpparibas.pl Bank BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna ul. Kasprzaka 10/16 01-211 Warszawa 801 322 322