Efektywność energetyczna w ciepłownictwie polskim gdzie jesteśmy? Bogusław Regulski Wiceprezes Zarządu IGCP VII Międzynarodowa Konferencja Ciepłownictwo 2010 Wrocław 17 marca 2010
Obszary poprawy efektywności w ciepłownictwie Wytwarzanie ciepła - przede wszystkim rozwój skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, Wytwarzanie ciepła - stosowanie energii odnawialnej energia słoneczna, geotermalna, biomasa, biogaz, Obniżenie strat w przesyłaniu i dystrybucji ciepła, Obniżenie zużycia ciepła przez budynki. Drastyczne ograniczenie emisji w procesie produkcji ciepła, również poprzez stosowanie paliw niskoemisyjnych, 2
Wytwarzanie ciepła dla potrzeb systemów ciepłowniczych jak? Źródło: District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2009 3
Wytwarzanie ciepła dla potrzeb systemów ciepłowniczych w Polsce jak? Mierząc wolumenem produkcji ciepła udział wysokosprawnej kogeneracji przyzwoity, tyle tylko że w małej liczbie instalacji mniej niż 20 % instalacji produkujących ciepło dla systemów ciepłowniczych. Producenci ciepła chcą rozwijać kogenerację i mają na to wszelkie warunki poza efektywnymi systemami wsparcia. 4
Wytwarzanie ciepła dla potrzeb systemów ciepłowniczych skąd? Źródło: District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2009 5
Wytwarzanie ciepła dla potrzeb systemów ciepłowniczych Polsce skąd? W Polsce panuje monokultura węglowa, która nie pasuje do wzrastających wymagań ekologicznych. Nie widać mechanizmów skutecznego i efektywnego wdrażania energii odnawialnej do ciepłownictwa. Polityka energetyczna Polski nie zauważyła problemu zaopatrzenia w ciepło. Trwa walka o zauważenie odpadów komunalnych dla celów zaopatrzenia w ciepło 6
Wytwarzanie ciepła problem emisyjności Źródło: District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2009 7
Wytwarzanie ciepła w Polsce problem emisyjności Odpłatne nabywanie uprawnień do emisji CO 2 od roku 2013 skutkuje podwyżką kosztów wytwarzania ciepła, a przyjęcie benchmarku gazowego dla przyznawania darmowych uprawnień do emisji jeszcze dodatkowo to powiększa. Dużym źródłem spalania dla emisji SO 2, No x i pyłów staje się komin od 50 MW, Standardy emisji zmienią się drastycznie o kilka rzędów wielkości, Próg uzyskiwania pozwolenia zintegrowanego zostanie obniżony do 20 MW (również w kominie). 8
Przesył i dystrybucja ciepła w Polsce problem techniczny 100% 90% 4% 16% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 24% 29% 27% rurociągi Pow yżej 40 lat Od 31 do 40 lat Od 21 do 30 lat Od 11 do 20 lat Do 10 lat opracowano w IGCP na podstawie danych z próbki 25% przedsiębiorstw zrzeszonych w IGCP, według stanu z września 2008 roku. 9
Przesył i dystrybucja ciepła w Polsce problem techniczny 100% 2% 90% 80% 38% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 6% 54% rurociągi Inne Preizolow ane Napow ietrzne W kanałach opracowano w IGCP na podstawie danych z próbki 25% przedsiębiorstw zrzeszonych w IGCP, według stanu z września 2008 roku. 10
Jakość przesyłania ciepła* *na podstawie danych z Energetyka cieplna w liczbach 2008 Warszawa URE 2009 11
Przesył i dystrybucja ciepła inne problemy Brak systemowego rozwiązania w zakresie przebiegu infrastruktury ciepłowniczej, Roszczenia finansowe właścicieli nieruchomości, Pasywna postawa samorządu terytorialnego w zakresie rozwoju usług zbiorowego zaopatrzenia w ciepło wide planowanie energetyczne, Brak wizji biznesowej społecznych właścicieli majątku ciepłowniczego. 12
Wykorzystanie ciepła problem ilości Szacuje się, że średni wskaźnik sezonowego zużycia energii na cele ogrzewania dla całej masy budowlanej w Polsce wynosi dzisiaj około 170 kwh/m 2 rok, tymczasem dzisiejsze technologie pozwalają na uzyskanie powszechnie wskaźników zużycia energii na poziomie 60 80 kwh/m 2 rok. wolumen poprawy efektywności wykorzystania ciepła do ogrzewania we wszystkich gospodarstwach domowych może sięgnąć nawet 100 PJ rocznie!!! Można uznać, że rynek ciepła może zredukować się o połowę! 13
Ciepło z systemów ciepłowniczych dylemat równowagi konkurencyjnej Istnienie substytutywnych form zaopatrzenia w ciepło, Dostępność narzędzi umożliwiających racjonalizację i kreowanie potrzeb na ciepło, Fluktuacja odbiorców na rynku ciepła, Wolność wyboru formy pokrywania potrzeb na ciepło i jego struktura, Elementy świadomej polityki taryfowej bazującej na analizie alternatywnych źródeł ciepła. 14
Struktura form zaopatrzenia gospodarstw domowych w ciepło ogółem * 1% 21% 40% 36% 2% Ciepło z sieci Ogrzewanie indywidualne Inne sposoby Ze źródeł lokalnych Ogrzewanie piecowe *Mieszkania 2002 Narodowy Spis Powszechny GUS 2003 15
Być albo nie być zbiorowego zaopatrzenia w ciepło ciepło systemowe stanowi jedną z form zaopatrzenia w ciepło. Jeśli dostawa ciepła systemowego nie będzie odpowiadała odbiorcom z różnych względów ( przede wszystkim ekonomicznych), to nastąpi ich ucieczka do obszaru gdzie jak na razie, ani przepisy unijne ani krajowe nie nakładają na wytwarzanie ciepła na małą skalę większych obostrzeń ekologicznych, co skutkuje tym, iż koszty pokrywania potrzeb na ciepło w tej sferze są po prostu niższe!!!! 16
Efekt Dewastacja istniejącego potencjału technicznego i ekologicznego. Trudny do zdiagnozowania impuls kosztowy. Problem z dotrzymaniem zobowiązań ekologicznych. Trwała utrata możliwości racjonalnego gospodarowania energią. 17