3. SPOSOBY UKŁADANIA PRZEWODÓW I KABLI (Janusz Pasternakiweicz) 111

Przedmowa 9 BUDOWA 1. ELEMENTY I URZĄDZENIA INSTRALACJI (Janusz Pasternakiewicz) 13 1.1. Przewody i kable 13 1.1.1. Wiadomości ogólne 13 1.1.2. Obciążalność przewodów i kabli w zakresie napięć znamionowych do 1 kv 14 1.1.3. Przewody szynowe 23 1.2. Sprzęt instalacyjny 25 1.2.1. Osprzęt instalacyjny 25 1.2.2. Przybory instalacyjne 28 1.2.3. Łączniki 29 1.3. Rozdzielnice 53 1.3.1. Wiadomości ogólne 53 1.3.2. Rozdzielnice tablicowe 53 1.3.3. Rozdzielnice szkieletowe 54 1.3.4. Rozdzielnice skrzynkowe 55 1.3.5. Rozdzielnice instalacyjne 56 1.4 Kondensatory energetyczne do kompensacji mocy biernej 56 1.4.1 Budowa kondensatora napięcia niskiego 56 1.4.2 Budowa baterii kondensatorów 57 2. ODBIORNIKI ENERGII ELEKTRYCZNEJ (Stefan Niestępski) 59 2.1. Wiadomości ogólne 59 2.2. Elektryczne źródła światła 59 2.2.1. Wprowadzenie 59 2.2.2. Żarówki 60 2.2.3. Lampy fluorescencyjne 62 2.2.4. Lampy rtęciowe 65 2.2.5. Lampy metalohalogenkowe 66 2.2.6. Lampy sodowe 66 2.2.7. Lampy rtęciowo - żarowe 67 2.3. Oprawy oświetleniowe 67 2.3.1. Wiadomości ogólne 67 2.3.2. Oprawy do żarówek 69 2.3.3. Oprawy do świetlówek 77 2.3.4. Oprawy do lamp wyładowczych 89 2.4. Silniki elektryczne 97 2.4.1. Wprowadzenie 97 2.4.2. silniki indukcyjne klatkowe 98 2.4.3. Silniki indukcyjne pierścieniowe 104 2.4.4. Silniki synchroniczne 104 2.5. Urządzenia elektrotermiczne 105 2.5.1. Wiadomości ogólne 105 2.5.2. Urządzenie grzejne oporowe 107 2.5.3. Elektrodowe urządzenia grzejne 107 2.5.4. Piece łukowe 108 2.5.5. Piece indukcyjne 108 2.5.6. Pojemnościowe urządzenia grzejne 108 2.5.7. Urządzenia grzejne promiennikowe 109 2.5.8. Piece elektronowe 109

2.6 Inne odbiorniki energii elektrycznej 109 2.6.1 Prostowniki 109 2.6.2 Urządzenia spawalnicze 110 3. SPOSOBY UKŁADANIA PRZEWODÓW I KABLI (Janusz Pasternakiweicz) 111 4. MONTAŻ ELEMENTÓW I URZĄDZEŃ INSTALACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH (Janusz Pasternakiewicz)114 4.1. Przewody i osprzęt instalacyjny 114 4.1.1. Wymagania ogólne 114 4.1.2. Instalacje wykonywane przewodami wielożyłowymi na uchwytach po wierzchu 115 4.1.3. Instalacje wykonywane przewodami wielożyłowymi w korytkach 116 4.1.4. Instalacje wykonywane przewodami wielożyłowymi na drabinkach. 117 4.1.5. Instalacje wykonywane przewodami wielożyłowymi w wiązkach 118 4.1.6. Instalacje wykonywane przewodami gołymi lub jednożyłowymi izolowanymi na podporach izolacyjnych 119 4.1.7. Instalacje wykonywane przewodami jednożyłowymi w rurach z tworzywa układanych po wierzchu, w wykonaniu zwykłym lub szczelnym 119 4.1.8. Instalacje wykonywane przewodami jednożyłowymi w rurach stalowych układanych po wierzchu lub w podłodze 121 4.1.9. Instalacja wtynkowe 122 4.1.10. Instalacje wykonane przewodami jednożyłowymi w rurach z tworzywa - zatapianych w monolicie... 122 4.1.11. Instalacje wykonane przewodami w listwach lub kanałach naściennych 123 4.1.12. Instalacje wykonane przewodami grzewczymi 124 4.1.13. instalacje kanałowe w podłogach 125 4.1.14. Instalacje wykonywane przewodami szynowymi 126 4.1.15. Instalacje elektryczne w obiektach zagrożonych wybuchem lub pożarem 126 4.2. Oprawy oświetleniowe 126 4.2.1. Wymagania ogólne 126 4.2.2. Instalowanie opraw oświetleniowych 127 4.2.3. Mocowanie i przyłączanie opraw oświetleniowych 128 4.3. Rozdzielnice (stycznikownie) 129 4.3.1. Pomieszczenia rozdzielnic (stycznikowni) 129 4.3.2. Wymagania ogólne 130 4.3.3. Montaż rozdzielnic 131 4.4. Baterie kondensatorów 133 4.4.1. Montaż jednostek kondensatorowych do kompensacji indywidualnej 133 4.4.2. Montaż kompletnych baterii kondensatorów 133 PROJEKTOWANIE 5.DOKUMENTACJA TECHNICZNA (Tadeusz Wiśniewski) 137 5.1 Rodzaje i przeznaczenie dokumentacji 137 5.2 Uczestnicy procesu budowlanego 137 5.3 Charakterystyka projektowej dokumentacji technicznej 138 5.3.1 Koncepcja projektowa 139 5.3.2 Projekt budowlany 141 5.3.3 Projekt wstępny 142 5.3.4 Projekt techniczny 142 5.3.5 Dokumentacja jednostadiowa 143 5.4. Podział projektowej dokumentacji branży elektrycznej 143

5.5. dane wyjściowe do projektowania 143 5.6. Uzgadnianie i zatwierdzanie dokumentacji 145 5.6.1. Uzgodnienia w trakcie projektowania 145 5.6.2. Uzgodnienia końcowe 146 5.6.3. Zatwierdzanie dokumentacji 147 5.7. Rysunek techniczny elektryczny 147 5.7.1. Klasyfikacja rysunku technicznego elektrycznego 147 5.7.2. Ogólne zasady wykonywania technicznego rysunku elektrycznego 158 5.8. Stopnie ochrony urządzeń elektrycznych 184 5.9. Dokumentacja projektowa instalacji elektrycznych w projekcie wstępnym 188 5.9.1. Uwagi ogólne 188 5.9.2. Dokumentacja projektu wstępnego 188 5.9.3. Dane wyjściowe do projektowania 188 5.9.4. Opis techniczny instalacji projektu wstępnego 189 5.9.5. Obliczenia techniczne 191 5.9.6. Lista kablowa 192 5.9.7. Zestawienie podstawowych materiałów i urządzeń 192 5.9.8. Analiza techniczno - ekonomiczna wariantów rozwiązań 192 5.9.9. Wytyczenie realizacji inwestycji 192 5.9.10. Rysunki 193 5.9.11. Zestawienie kosztów 194 5.10. Dokumentacja projektowa instalacji elektrycznych w projekcie technicznym 194 5.10.1. Uwagi ogólne 194 5.10.2. Podział projektu technicznego i zawartości tomów 194 5.10.3. Dane wyjściowe do projektowania 195 5.10.4. Opis techniczny 195 5.10.5. Obliczenia techniczne 197 5.10.6. Zestawienie materiałów 197 5.10.7. 197 6.USTALANIE ZAPOTRZEBOWANIA MOCY I ENERGII ELEKTRYCZNEJ (Stefan Niestępski) 199 6.1 Uwagi ogólne 199 6.2 Ustalenie obciążeń instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych 200 6.3 Ustalenie obciążeń sieci oświetleniowej 203 6.3.1 Wiadomości ogólne. 203 6.3.2 Ograniczenie olśnienia przykrego 205 6.3.3 Zasady rozmieszczanie opraw 208 6.3.4 Metoda sprawności 209 6.3.5 Metoda punktowa 215 6.3.6 Metoda strumienia jednostkowego 221 6.3.7 Metoda mocy jednostkowej 223 6.4. Ustalenia obciążeń instalacji siłowych 225 6.4.1. Wprowadzenie 225 6.4.2. Metoda jednostkowego zużycia energii elektrycznej 226 6.4.3. metoda średniówek powierzchniowych 227 6.4.4. Metoda współczynnika zapotrzebowania 228 6.4.5. Metoda dwuczłonowa 230 6.4.6. Metoda zastępczej liczby odbiorników 233 6.4.7. Metoda statystyczna 239 7. DOBÓR PRZEWODÓW I KABLI (Janusz Pasternakiewicz) 243

7.1. Wybór rodzajów przewodów i kabli 244 7.3. Dobór rur 255 8. ZABEZPIECZENIA ELEMENTÓW I URZĄDZEŃ INSTALACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH (Tadeusz Wiśniewski) 259 8.1. Wprowadzenie 259 8.1.1. Zasady zabezpieczenia przetężeniowego 259 8.1.2. Selektywność działania zabezpieczeń nadprądowych 260 8.2. Zabezpieczenie przetężeniowe przewodów 263 8.2.1. Wstęp 263 8.2.2. Zabezpieczenie przed prądem przeciążeniowym 264 8.2.3. Zabezpieczenie przed prądem zwarciowym 265 8.3. Zabezpieczenia silników 270 8.3.1. Wstęp 270 8.3.2. Zabezpieczenie zwarciowe 270 8.3.3. Zabezpieczenie przeciążeniowe 272 8.3.4. Zabezpieczenie zanikowe 273 8.4. Zabezpieczenie baterii kondensatorów elektroenergetycznych na napięcie do 1 kv 274 8.4.1. Wstęp 274 8.4.2. Zabezpieczenie zwarciowe 274 9. DOBÓR ŁĄCZNIKÓW (Janusz Pasternakiewicz) 275 10. STEROWANIE (Janusz Pasternakiewicz) 276 10.1. Układy sterowania i blokady 276 10.2. Urządzenia i elementy układów sterowania 277 10.3. Układy sterowania silników 279 10.4. układy załączania rezerwy 282 10.5. Układy sterowania oświetleniem elektrycznym 284 11. KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ (Stefan Niestępski) 287 11.1. Uwagi ogólne 287 11.2. Dobór mocy i lokalizacji urządzeń kompensacyjnych 289 12. INSATLACJE ELEKTROENERGETYCZNE W BUDYNKACH (Stefan Niestępski) 291 12.1. Wiadomości ogólne 291 12.2. Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych 293 12.2.1. Wprowadzenie 293 12.2.2. Instalacje odbiorów mieszkaniowych 295 12.2.3. Instalacje odbiorów administracyjnych 298 12.3. Instalacje w budynkach nie niemieszkalnych 298 12.3.1. Zasilanie budynków niemieszkalnych 298 12.3.2. Instalacje oświetleniowe 299 12.3.3. Instalacje siłowe 300 12.4. Projektowanie instalacji elektrycznych 300 12.4.1. projektowanie instalacji w budynkach mieszkalnych 300 12.4.2. Projektowanie instalacji w budynkach niemieszkalnych 303 13. INSTALACJE ELEKTRYCZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH (Stefan Niestępski) 305 13.1. Wiadomości ogólne 305 13.2. Rozdzielnice oddziałowe 305

13.3. Projektowanie instalacji siłowej 307 13.4. Projektowanie instalacji oświetleniowej 308 13.5. Dobór głównej stacji transformatorowej 310 14. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA (Stefan Niestępski) 312 14.1. Uwagi ogólne 312 14.2. Działanie prądu elektrycznego na organizm ludzki 314 14.3. Rezystancja ciała człowieka 317 14.4. Rodzaje napięć 321 14.5. Ochrona przeciwpożarowa w urządzeniach elektrycznych o napięciu do 1 kv 323 14.5.1. Wprowadzenie 323 14.5.2. Typy układów sieci 325 14.5.3. Klasyfikacja urządzeń elektrycznych 327 14.5.4. Równoczesna ochrona przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim 328 14.5.5. Ochrona przed dotykiem bezpośrednim 329 14.5.6. Ochrona przed dotykiem pośrednim 330 14.5.7. Ochrona przeciwpożarowa w układach TN 333 14.5.8. Ochrona przeciwpożarowa w układach TT 341 14.5.9. Ochrona przeciwpożarowa w układach IT 345 14.6. Ochrona przeciwpożarowa w urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu powyżej 1 kv 349 14.7. Uziomy i przewody ochronne 351 14.7.1. Uziomy 351 14.7.2. Przewody ochronne 353 14.7.3. Główna szyna uziemiająca i połączenia wyrównawcze 355 15. OCHRONA PRZED PRZEPIĘCIAMI (Stefan Niestępski) 356 16. NOWOCZESNE INSTALACJE ELEKTROENERGETYCZNE TYPU INSTABUS EIB (Mirosław Parol) 359 16.1. Wprowadzenie 359 16.2. Podstawy systemu instabus EIB 360 16.3. Uwarunkowania sieciowe systemu instabus EIB 362 16.4. Topologia i organizacja systemu instabus EIB 363 16.5. Techniczna realizacji systemu instabus EIB 365 16.6. Projektowanie instalacji typu instabus EIB 368 EKSPLOATACJA 17. EKSPLOATACJA URZĄDZEŃ ELEKTROENERGETYCZNYCH (Janusz Pasternakiewicz). 375 17.1. Prawo energetyczne 375 17.2. Wymagania kwalifikacyjne 376 17.3. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych 380 17.4. Szczegółowe zasady eksploatacji 381 17.4.1. Wprowadzenie 381 17.4.2. Instalacje elektroenergetyczne 382 17.4.3. Urządzenia oświetlenia elektrycznego 384 17.4.4. Urządzenia napędowe 385 17.4.5. Rozdzielnice 386 17.4.6. Baterie kondensatorów do kompensacji mocy biernej 387

18. PODSTAWY PRAWNE OCHRONY PRACY (Janusz Pasternakiewicz) 389 18.1. Zagadnienia ogólne 389 18.2. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 389 18.3. Prawa i obowiązki pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 390 18.4. Ochrona pracy kobiet 391 18.5. ochrona zatrudnienia młodocianych 391 18.6. Szkolenie pracowników 391 18.7. Profilaktyczne badania pracowników 393 19. ORGANIZACJA I WYKONYWANIE PRACY PRZY URZĄDZENIACH EKLEKTROENERGETYCZNYCH ( Janusz Pasternakiewicz) 394 19.1. Wprowadzenie 394 19.2. Polecenie wykonania pracy 394 19.3. Obsługa urządzeń elektroenergetycznych 398 19.4. Przygotowanie miejsca pracy 399 19.5. Dopuszczenie do pracy 401 19.6. Przebieg wykonywania pracy 402 19.7. Zakończenie pracy 402 19.8. Organizacja pracy pod napięciem (PPN) 403 19.9. Narzędzia pracy i sprzęt ochrony osobistej 404 19.9.1. Narzędzia pracy 404 19.9.2. Sprzęt ochrony osobistej 405 20. ZASADY RATOWANI OSÓB PORAŻONYCH PRĄDEM ELEKTRYCZNYM (Janusz Pasternakiewicz) 408 20.1. Uwalnianie porażonych spod działania prądu elektrycznego 408 20.1.1. Wiadomości ogólne 408 20.1.2. uwalnianie porażonych spod napięcia do 1 kv 408 20.2. Udzielanie pomocy przedlekarskiej osobom porażonym prądem elektrycznym 410 20.2.1. Wiadomości ogólne 410 20.2.2. Czynności wstępne 410 20.2.3. Ocena stanu porażonego i wybór metody postępowania 411 20.2.4. Sztuczne oddychanie 413 21. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA (Janusz Pasternakiewicz) 415 21.1. Wiadomości ogólne 415 21.2. Organizacja ochrony przeciwpożarowej 415 21.3. Zadania i obowiązki pracowników w przypadku powstania pożaru 416 21.4. Profilaktyka przeciwpożarowa w budownictwie 418 21.4.1. Uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań przeciwpożarowych 418 21.4.2. Zasady określania zagrożenia przeciwpożarowego i zagrożenia ludzi 419 21.4.3. Zasady ustalania wymaganej klasy odporności ogniowej budynku 419 21.5. Ochrona przeciwpożarowa urządzeń elektroenergetycznych 419 21.5.1. Zjawiska pożarowo niebezpieczne 419 21.5.2. Przyczyny pożarów i wybuchów 420 21.6. Sprzęt przeciwpożarowy oraz środki gaśnicze 421 Literatura 425