PRZEGLAD WAŻNYCH PRAC PASIECZNYCH W CIĄGU CAŁEGO SEZONU PRZYGOTOWANIE Kliknij, aby edytować DO styl ZIMOWLI wzorca podtytułu
Rok pszczelarski rozpoczyna się w SIERPNIU. Jest to jeden z najważniejszych okresów dla pszczelarza, ponieważ odpowiednie przygotowanie pszczół do zimowli, a więc liczebność, kondycja, zdrowotność maja kluczowe znaczenie dla powodzenia przezimowania pszczół i zbiorów miodu w kolejnym okresie wegetacji. Im silniejsza jest rodzina i odpowiednio zaopatrzona w zapasy pożywienia, tym wyższa będzie wydajność w przyszłym roku.
Po wywirowaniu miodu, przed karmieniem należy ułożyć gniazdo. W tym czasie nie wkładamy do gniazda odbudowanych ramek białych, nie przeczerwionych, gdyż matka w tym okresie na takich ramkach nie czerwi. Robi się blokada w gnieździe. Młode, przeczerwione ramki z danego roku wkładamy od przodu gniazda. Najstarsze do tyłu.
Po wywirowaniu miodu należy rodziny natychmiast podkarmić. Najlepiej w tym samym dniu wieczorem. Następnie stosujemy leki przeciw warrozie. Zwracamy uwagę czy nie występują choroby, np: wirus zdeformowanych skrzydeł.
W rejonach, gdzie nie występuje gryka, podkarmianie powinniśmy zakończyć około 15-go września. Natomiast na terenach, gdzie występuje, czas karmienia przedłuża się do czasu przekwitnienia gryki. Należy pamiętać, że gryka zakwita po trzydziestu dniach od daty siewu. Kwitnie przez trzydzieści dni. Nektarowanie zależne jest od pogody. W czasie chłodów, zimnego wiatru oraz suszy gryka nie nektaruje.
Karmienie powinno odbywać się w trzech etapach. Pierwszy etap to wspomniane już podkarmienie po wywirowaniu miodu, czyli uzupełnienie zapasów do niezbędnego minimum tj. 3-5 kilogramów. Ten żelazny zapas jest konieczny, aby podany pokarm pszczoły wykorzystały do pobudzenia u matki intensywnego czerwienia. Ten etap powinien się odbyć nie później niż 5-7 sierpnia. Zaraz po uzupełnieniu zapasów podstawowych przystępujemy do drugiego etapu, tzw. podkarmienia pobudzającego. Zabieg ten ma na celu spowodowanie
Trzeci etap polega na ostatecznym uzupełnieniu pokarmu przed zimą. Ilość zależna jest od kondycji rodziny przyjmuje się, że jest to około 10 kg. Etap ten powinien być zakończony około 15-go września. Należy pamiętać, że czerwienie matek we wrześniu i październiku nie jest korzystne dla rodzin. Powoduje bowiem niepotrzebne wyczerpanie się pszczół przed zimowlą oraz namnażanie się warrozy. Dlatego szybkie uzupełnienie zapasów w pierwszej dekadzie września ma na celu
Od tego schematu karmienia rodzin mogą wystąpić indywidualne odstępstwa, podyktowane specyfiką gospodarki pasiecznej oraz występowaniem pożytków w sierpniu. Pod koniec września zwykle bywa kilka dni ciepłej pogody. Po zakończeniu karmienia wykonujemy przegląd, w którym oceniamy: stan za karmienia zdrowotność siłę rodziny
STAN ZAKARMIENI A Oceniamy stan za karmienia. Należy zadbać, by był dostosowany do siły rodziny.
ZDROWOTNOŚĆ Podczas przeglądu należy zwrócić uwagę na kondycję rodzin oraz choroby jakie w tym czasie mogą wystąpić np.: choroba zdeformowanych skrzydeł. Jeśli zauważymy zakażenie wirusowe, to słabe rodziny porażone łączymy przed zimą.
OCENA SIŁY RODZINY W miesiącu SIERPNIU siłę rodziny oceniamy na podstawie ilości czerwiu i obsiadanych przez pszczoły plastrów. Czerw powinien znajdować się na 8-10 ramkach. Pod koniec WRZEŚNIA oceniamy siłę rodziny na podstawie ilości pszczół obsiadanych na czarno na plastrach.
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA PRAWIDŁOWE ZIMOWANIE RODZIN skuteczne wyleczenie rodziny z warrozy odpowiednie siła za karmienie rodziny odpowiednia zapewnienie osłona wentylacja spokoju przed wiatrami zabezpieczenie przed gryzoniami
W miesiącu grudniu rodziny pszczele wchodzą we właściwy zimowy spoczynek. Jest on aktywny, ponieważ pszczoły utrzymują w gnieździe odpowiednią temperaturę, wilgotność względną powietrza oraz stężenie dwutlenku węgla.
Rodziny zaczynają formować kłąb zimowy przeważnie przy temperaturze10 stopni Celsjusza, choć zależy to od siły. Silne rodziny tworzą kłąb dopiero wtedy, gdy temperatura obniży się do ośmiu stopni. Przeważnie w centrum gniazda, gdzie znajduje się matka w ciągu pierwszej połowy zimy pszczoły utrzymują wysoką temperaturę 25-28 stopni Celsjusza, która nigdy nie spada poniżej 18 stopni. Jedynie na peryferiach kłębu temperatura wynosi 610 stopni. Zimą zapewniamy pszczołom spokój i nie wykonujemy żadnych prac w pasiece.
W STYCZNIU pszczoły są najbardziej niepokojone przez wiatry i ptaki. W związku z tym powinniśmy nasadzać drzewa i krzewy w pasiece i wokół.
W LUTYM rodzina pszczela zaczyna żyć szybszym tempem. Przepełnienie jelita grubego powoduje niepokój i zwiększa aktywność pszczół. Prowadzi to do szybszego pobierania pokarmu i podwyższenia temperatury gniazda. W tym czasie wydłuża się dzień i to może powodować rozpoczęcie czerwienia przez matkę. Wychów czerwiu w tym okresie jest nie tylko niepotrzebny, ale szkodliwy. Nie powinniśmy w tym czasie podkarmiać pszczół, chyba że brakuje pokarmu. Wtedy podkarmiamy i ratujemy przed śmiercią. Podkarmianie w tym czasie powoduje nadmierne spracowanie pszczół zmuszonych do utrzymania ciepła potrzebnego do wychowu czerwiu przy bardzo niekorzystnych temperaturach zewnętrznych. W wyniku wypracowani pszczół przy produkcji czerwiu, pszczoły żyją krócej. W efekcie następuje zahamowanie wiosennego rozwoju pszczół. W warunkach nadmiernego rozpoczęcia czerwienia, zwykle nasila się rozwój nosemy. Rośnie też zagrożenie szybkiego namnażania się warrozy. W wyniku wychowu niedogrzanego czerwiu, wygryzają się pszczoły karłowate z widocznym niedorozwojem.
WIOSENNY OBLOT OCZYSZCZAJĄCY Wiosenny oblot oczyszczający zwykle odbywa się końcem lutego lub początkiem marca. Zanim nastąpi ten oblot, należy dennice oczyścić z zamarłych pszczół i oddać próbki do badań. Ilość i wygląd osypu zimowego oraz stopień zawilgocenia informują nas o stanie rodziny. Na dennicy można wtedy zobaczyć ślady myszy, spadłe trutnie, które są objawem braku matki lub obecności matki trutowej. Wyrzucony czerw może świadczyć o
WIOSENNY OBLOT OCZYSZCZAJĄCY Liczba pasożytów warroza destruktor, informuje nas o nasileniu i nieskutecznym wyleczeniu rodziny pszczelej. Przyjmujemy, że 1/3 warrozy ginie w okresie zimy. Łatwo obliczyć ile pasożytów pozostało. Możemy tu ocenić efekt jesiennego leczenia. Ule po spadłych rodzinach zabezpieczamy przed dostępem pszczół. Czyścimy je, jeśli to możliwe wypalając lub odkażając. Ramki z pokarmem przetapiamy, nie wykorzystujemy do karmienia innych rodzin. Pszczół padłych nie rozrzucamy w pasiece. Wrzucamy je do naczynia, następnie palimy lub zakopujemy w ziemi. Rodziny dobrze ocieplamy. W czasie pierwszego oblotu oczyszczającego pobyt pszczelarza w pasiece jest zalecany, bowiem obserwacja oblotu dostarcza nam cennych informacji na temat stanu przezimowanych rodzin. Obecność pszczelarza umożliwia ratowanie rodzin głodujących, które poznajemy po braku intensywnych lotów i bezsilnym staczaniu się pszczół z deski wylotowej. Bezmateczne mrowią. Występuje ospały nierówny lot. Pszczoły chodzą po desce wylotowej, a w pozostałych rodzinach jest spokój.
KONTROLA STANU ZAPASÓW Po oblocie, gdy pogoda nam pozwoli kontrolujemy stan zapasów. Przy tym zabiegu nie musimy odkrywać całego gniazda, jedynie część. W ulu styropianowym niestety musimy odkryć całą powałkę. Zabieramy zbędne ramki, zwłaszcza puste, spleśniałe. Jeśli rodzinom brakuje pokarmu, a może się tak zdarzyć, to uzupełniamy. Zabieg należy wykonać szybko, aby nie dopuścić do ochłodzenia gniazda. Przy tej kontroli należy zaznaczyć rodziny słabe oraz z objawami chorobowymi. Należy pamiętać, że rodziny słabe łączymy ze słabymi, natomiast chore z chorymi. Mokre okrycia wymieniamy na suche. Zmniejszamy wylotek.
PRZEGLĄD GŁÓWNY Przegląd główny wykonujemy najczęściej początkiem kwietnia przy odpowiedniej pogodzie, w dzień bezwietrzny, temperaturze powyżej 15 stopni Celsjusza. W czasie tego przeglądu zwracamy uwagę na następujące czynniki: ocena siły rodziny ocena matki ocena zapasów ocena jakości plastrów
OCENA SIŁY RODZINY Oceniamy ilość plastrów obsiadanych na czarno. Dostosowujemy wielkość gniazda do siły rodziny. Rodziny słabe łączymy ze sobą. W tym czasie występują już pożytki i pszczoły chętnie się łączą. Tak samo postępujemy z rodzinami z objawami chorobowymi np.: nosemą.
OCENA MATKI Oceniamy na podstawie czerwienia czyli ilości i jakości czerwiu. Jeśli czerw jest garbaty, rozstrzelony, to świadczy o tym, że matka jest stara i chora, albo strutowiała. Należy taką matkę wymienić lub jeśli rodzina jest słaba połączyć z inną.
OCENA ZAPASÓW W ulu powinno być 5-7 kilogramów zapasu oraz 1-2 ramki z pierzgą.
OCENA PLASTRÓW Plastry stare, spleśniałe, po chorych rodzinach przeznaczamy do przetopienia.
OCENA ZDROWOTNOŚCI RODZINY PSZCZELEJ Jeżeli zauważyliśmy biegunkę, która jest charakterystyczna dla nosemy, to rodzinę przesiedlamy do ula odkażonego, ocieplamy, zmniejszamy wylotek, a w przyszłości wymieniamy matkę.
WIELKOŚĆ GNIAZDA Pozostawiamy odpowiednią wielkość gniazda dostosowaną do siły rodziny. Dobrze ocieplamy, zmniejszamy wylotek. Matka zaczyna bardzo intensywnie czerwić, więc musimy stworzyć rodzinie odpowiednie warunki rozwoju. Temperatura przy rozwoju czerwiu w ulu wynosi 34,5 stopnia Celsjusza.
KWIECIEŃ jest miesiącem, w którym pobudza się rodziny do intensywnego rozwoju, między innymi poprzez odsklepianie plastrów z zapasami oraz podawaniem syropu lub ciasta miodowo-cukrowego. Należy pamiętać, aby unikać zbędnych, długotrwałych przeglądów. W drugiej połowie kwietnia, jeśli pogoda się ustabilizuje, jest ciepło, poszerzamy gniazda, tak, aby początkiem maja rodziny pszczele były na 8-10-ciu ramkach czerwiu.
W pierwszych dniach MAJA, kiedy rzepak ozimy jest w fazie początku kwitnienia, zakładamy nadstawki. W tym też okresie pszczoły chętnie odbudowują węzę, dlatego należy to wykorzystać. Do gniazda wkładamy ramkę pracy celem wyłapywania warrozy. Czerw trutowy wycinamy co dwa tygodnie.
Pierwsze wirowanie miodu przypada na koniec maja lub początek czerwca, Jest to zależne od pogody. Wirowanie należy dobrze zorganizować i przeprowadzić w miarę szybko, ponieważ w tym czasie zwykle występuje bardzo krótka przerwa pożytkowa. Po odwirowaniu miodu i ponownym ułożeniu ramek w nadstawce możemy dodać ramkę z węzą, pod warunkiem, że rodzina nie jest w nastroju rojowym. W związku z tym, że w tym okresie rodziny są o dużej sile, możemy robić odkłady lub zakładać drugie nadstawki w miarę potrzeby.
Przed kwitnieniem lipy drobnolistnej, jeśli w nadstawkach jest dużo miodu, robimy następne wirowanie. Nie możemy wirować miodu z chwilą rozpoczęcia kwitnienia, ponieważ jeśli dopisuje pogoda, zwykle wtedy występuje bardzo obfity pożytek nektarowy i spadziowy. Decydując się wtedy na wirowanie istnieje zagrożenie zebrania miodu niedojrzałego, który będzie ulegał procesowi fermentacji.
Lipa kończy kwitnienie około 20-24 lipca. Jeśli w okolicy pasieki nie występują plantacje gryki, to jest koniec pożytku. Natomiast jeśli występuje gryka moment wirowania przesuwamy o czas kwitnienia gryki. Pamiętamy, że miód można wirować dopiero wtedy, gdy jest dojrzały zawartość wody powinna być niższa niż 20 procent, wtedy nie ma obawy, że ulegnie fermentacji. Szybkość dojrzewania miodu zależy od odmiany i siły rodziny. O dojrzałości miodu informują nas pszczoły poprzez zasklepianie komórek. Powinny być poszyte co najmniej do połowy plastra.
Po zbiorze miodu i rozpoczęciu karmienia na zimę należy uważać na rabunki. Przyczyną rabunku jest często niewłaściwe zachowanie się pszczelarza - zbyt długie przeglądy, podkarmianie rodzin syropem cukrowym za dnia, odsłanianie gniazd, wystawiania plastrów na zewnątrz.
Opracował Edward Szymczak Kliknij, aby edytować styl Edward Szymczak wzorca podtytułu 57-441 Gorzuchów 17 Opracowanie graficzne Magdalena Glos